Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
14/05/2008

Θέσεις του Συνασπισμού για το ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Το Γενικό Χωροταξικό πλαίσιο, αποτελεί τον καταστατικό χάρτη ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος για τα επόμενα 20 χρόνια. Κι επειδή εισάγεται για πρώτη φορά στη χώρα μας, οι βασικές του διατάξεις θα καθορίσουν την πορεία του για πολλές δεκαετίες ακόμη.

Μπορούν όμως οι διατάξεις ενός Γενικού Χωροταξικού να υπηρετήσουν τέτοιες επιδιώξεις όταν δεν έχουν υπάρξει οι προϋποθέσεις για τον καθορισμό χρήσεων γης, όπως είναι το Εθνικό Κτηματολόγιο και οι δασικοί χάρτες; Πόσο μάλλον του εξαγγελθέντος από το ΥΠΕΧΩΔΕ, που δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη του τις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Το σχέδιο που κατατέθηκε δεν έχει   την πολιτική βούληση, να προωθήσει   κατευθύνσεις και γενναίες ρυθμίσεις, στερείται ουσιαστικών προτάσεων   για να αρθούν έστω και σταδιακά  οι μεγάλες αδυναμίες και να τεθούν οι βάσεις για μία αναπτυξιακή διαδικασία που θα δίδει έμφαση στους  περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς δείκτες της  ανάπτυξης, που θα υπηρετεί δηλαδή   το στόχο της «περιφερειακής ανάπτυξης, της κοινωνικής  συνοχής με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και στο δημόσιο συμφέρον».

Παγιώνεται έτσι  η υφιστάμενη στρεβλή κατάσταση, δεν αποκαθίστανται βαρύτατες πληγές από την πολιτική του παρελθόντος,  δεν βελτιώνεται η χωρική  κατανομή των πόρων, η ριζική  θα λέγαμε εμείς ανακατανομή  των πόρων, και επί πλέον  δεν κατευθύνονται ή βοηθούνται οι αυτοδιοικητικές  κυρίως μονάδες - Δήμοι, Νομαρχίες - σχεδιασμού και υλοποίησης έργων υποδομής και ανάπτυξης.

Κύριος κορμός του Χωροταξικού Σχεδίου  παραμένει το στρεβλό  αποτέλεσμα της μέχρι σήμερα αναπτυξιακής διαδικασίας,   όσον αφορά τους κεντρικούς  πόλους ανάπτυξης, την περιβαλλοντική και οικιστική πολιτική,  τα μεγάλα δίκτυα κυρίως τα οδικά,  την  περιφερειακή δομή με την  αναποτελεσματική και μη λειτουργική διασύνδεση του κράτους  με την Αυτοδιοίκηση.

Δεν υπάρχουν ούτε οι δείκτες που να μας δίνουν μια ποσοτική διάσταση των κρίσιμων προβλημάτων, ούτε και η πολιτική π.χ. για τη διαχείριση και προστασία των υδάτινων πόρων και του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Για τη στρατηγική αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Για τη διατήρηση, προστασία και αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων. Για τη διαχείριση των απορριμμάτων, για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων και για τις μονάδες επεξεργασίας τους. Για την ανάδειξη και διαφύλαξη του πολιτιστικού πλούτου της χώρας.

Ειδικότερα οι αντιρρήσεις μας στις ενότητες συνοψίζονται στα παρακάτω:

Α. Η χωροταξική και περιφερειακή ανάπτυξη που αναζητά το Σχέδιο που κατέθεσε το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν πρόκειται να υλοποιηθεί, γιατί:

  1. Προτάσσει συνεχώς την αρχή της ανταγωνιστικότητας και αγνοεί τη χωρική συνοχή, την έννοια της ποιότητας επάρκεια των φυσικών πόρων και την αρχή της αειφορίας.
  2. Δεν περιέχει συγκεκριμένες προτάσεις  για την αγροτική ανάπτυξη, την ύπαιθρο  και τη γεωργική γη, όταν  αυτά για τη χώρα μας  είναι οι βασικοί οικονομικοί και ταυτόχρονα   περιβαλλοντικοί  πόροι, που η συνύπαρξή τους θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται και να κατευθύνεται από ένα Εθνικό  Χωροταξικό Σχέδιο, που υπηρετεί την Αειφορία.
  3. Παραβλέπει τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που προκύπτουν από το νησιωτικό και ορεινό χαρακτήρα της χώρας μας
  4. Αναφέρεται σε ένα παρωχημένο συγκεντρωτικό μοντέλο ανάπτυξης, που βασίζεται σε πόλους-πόλεις και άξονες ανάπτυξης.
  5. Δεν προβλέπει χωροταξικό σχεδιασμό των υπηρεσιών υγείας, παιδείας και πολιτισμού.

Β. Η δημιουργία  βιώσιμων διοικητικών ενοτήτων που σχεδιάζεται, είναι πρόχειρη, ανεφάρμοστη και κυρίως χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, αφού:

  1. Αναφέρεται στη γεωγραφική και διοικητική ανασυγκρότηση της χώρας, χωρίς να προσδιορίζεται ο τρόπος, τα κριτήρια και το χρονοδιάγραμμα για την αναδιάρθρωση των Περιφερειών της.
  2. Προβλέπει συγκεντρωμένες αναδιαρθρώσεις σε θέματα που είναι ανοικτά, τόσο για τους φορείς της Αυτοδιοίκησης - ΚΕΔΚΕ και ΕΝΑΕ - όσο και για το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης.
  3. Ενισχύει παραπέρα το αθηνοκεντρικό κράτος, πριμοδοτώντας το για μια ακόμη φορά σε βάρος των μικρότερων πόλεων και τελικά της ισόρροπης ανάπτυξης της ελληνικής περιφέρειας.
  4. Δίνει μεγάλο βάρος στους οδικούς άξονες αγνοώντας την ανάπτυξη των σιδηροδρόμων.

Γ. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον με την υλοποίηση του Σχεδίου θα είναι δυσμενέστατες, αφού:

  1. Δεν αντιμετωπίζει το μεγάλο θέμα των κλιματικών αλλαγών και της ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας που προβλέπει όχι μόνο δεν ταυτίζονται με τις προθέσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά και δεν απορρίπτουν τις μονάδες που επιβαρύνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όπως είναι οι λιθάνθρακες.
  2. Θυσιάζει εκατομμύρια στρεμμάτων δασικού χαρακτήρα εδαφών στην οικιστική ανάπτυξη, αφού όχι μόνο προχωρεί στην οριοθέτηση των δασών και δασικών εκτάσεων με μεθοδεύσεις που επιτρέπουν αποκλίσεις κατά 30%, αλλά και χρησιμοποιεί ως εργαλείο το δασοκτόνο νόμο του ΠΑΣΟΚ 3202/03, τον οποίο η ίδια είχε καταγγείλει ως αντισυνταγματικό και είχε υποσχεθεί ότι θα επανεξετάσει τις διατάξεις που σήμερα εφαρμόζει.
  3. Επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση, αφού εξακολουθούν να ισχύουν οι ρυθμίσεις που έχουν γεμίσει όλη τη χώρα με τσιμέντο. Θα μπορούσε τουλάχιστον σε επίπεδο Αττικής που έχει μεταβληθεί σε μια απέραντη τσιμεντούπολη, να έχει καταργηθεί εντελώς.
  4. Επιχειρεί να αχρηστεύσει τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Επί πλέον το συγκεκριμένο Σχέδιο θα αντιμετωπίσει και πρόβλημα στην εφαρμογή του, αφού:

Πέραν των παραπάνω αντιρρήσεων, προκαλεί απορία γιατί βιάζεται τόσο πολύ ο κ. Σουφλιάς. Το Γενικό Χωροταξικό, όντας το βασικότερο εργαλείο για την ανάπτυξη ενός τόπου, πρέπει να τυχαίνει αντικείμενο χρονοβόρου διαβούλευσης.

Χρόνια περίμενε η χώρα μας αυτή τη στιγμή... μπορεί να περιμένει ακόμη λίγο, ώστε να θεσμοθετηθεί ένα χωροταξικό αντάξιο των αναγκών της.

Ήδη το Υπουργείο Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης μετέθεσε τη δική του πρόταση για τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις ...το φθινόπωρο του 2008.

Με όλες αυτές όμως τις αδυναμίες που έχει το προτεινόμενο ΕΧΣ, το δίλημμα παραμένει:  Να προχωρήσει και να το παλέψουμε στην εφαρμογή του ή να αποσυρθεί και να διεκδικήσουμε μαζί με τους φορείς και τους πολίτες να διορθωθεί, μετά από μία ουσιαστική διαβούλευση.

Η απόσυρση και επανασχεδιασμός μετά από σοβαρές διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς αποτελούν τη σωστή λύση.

Ο ΣΥΝ θα συμμετάσχει στη σχετική συζήτηση στη Βουλή, καταθέτοντας τις δικές του προτάσεις.

Τμήμα Οικολογίας και Περιβάλλοντος
Τμήμα Περιφερειακής Ανάπτυξης, Χωροταξίας, Δημοσίων Εργων