Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
03/10/2008

Ομιλία Αννας Φιλίνη στην Επίκαιρη Επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για τη περιούσια της εκκλησίας και του Αγίου Όρους

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κυρία Πρόεδρε, και ο τομέας του πολιτισμού γενικότερα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εμπλέκεται τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερο στα κυβερνητικά σκάνδαλα.

Θέλω να σημειώσω όμως πριν από αυτό, ότι συνιστά προσβολή και αυτού του νομικού μας πολιτισμού, η αγνόηση αποφάσεων των Ανώτερων Δικαστηρίων της χώρας μας. Το έχουμε δει επανειλημμένως να γίνεται με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες θα έπρεπε να προστατεύουν τα μνημεία μας ή το περιβάλλον.

Συγκεκριμένα, το είδαμε ήδη από το 2003, επί κυβέρνησης ΠΑ.ΣΟ.Κ., με την παράκαμψη της απόφασης της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία αποφαινόταν ότι η Λίμνη Βιστωνίδα είναι κοινόχρηστη και δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί δικαίωμα κυριότητας επʼ αυτής.

Το γεγονός δε ότι στις εκτάσεις που εκχωρήθηκαν, εντάσσονται και 8.600 στρέμματα δάσους, είναι μία ακόμα τρανή απόδειξη ότι η Κυβέρνηση όχι μόνο ουδέποτε χάραξε μια σοβαρή περιβαλλοντική πολιτική, αλλά και ότι ουδέποτε πίστεψε σε αυτήν.

Σήμερα, το κράτος της Νέας Δημοκρατίας ξεπουλάει λίμνες, δασικές εκτάσεις και αρχαιολογικούς χώρους. Η Κυβέρνηση παραβιάζει τις συνταγματικές επιταγές και το άρθρο 24 του Συντάγματος. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 1, προβλέπεται η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, η οποία αποτελεί υποχρέωση του κράτους και δικαίωμα του καθενός.

Επίσης, στο άρθρο 24, στην παράγραφο 6, προβλέπεται ότι τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το κράτος. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε ότι, πέρα από όλο αυτό το σκάνδαλο που αναφέρεται στη Μονή Βατοπεδίου, έχουμε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπου πιέζεται το κράτος από την Εκκλησία, προκειμένου να παρέχει εκτάσεις. Συγκεκριμένα, ξέρουμε ότι πιέζεται, προκειμένου να δοθεί και στην περιοχή του Γουδή χώρος για να γίνει η Μητρόπολη, όπως επίσης σε ολόκληρη την περιοχή των καμένων στην Πεντέλη έχει δεχθεί πιέσεις το κράτος από τις μονές, προκειμένου να παραχωρηθούν και εκεί εκτάσεις.

Συγκεκριμένα, όμως, ήθελα να αναφερθώ στις καταγγελίες που έχουν γίνει από τον ίδιο το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο οποίος καταγγέλλει ότι οι παραχωρηθείσες στην Μονή Βατοπεδίου εκτάσεις, στη Χαλκιδική και στη Βιστωνίδα, βρίσκονται εκτός των άλλων και σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους.

Οι αρμόδιες Εφορείες Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, συγκεκριμένα η Ιʼ και ΙΒʼ, είχαν με σχετικά έγγραφά τους πιστοποιήσει ότι οι εν λόγω εκτάσεις έχουν κηρυχθεί, ήδη από το 1965, αρχαιολογικοί χώροι, συγκεκριμένα στην Αναστασιούπολη, στο Περιθώριον, στο Πόρτο Λάγος, στην περιοχή ΚΥΔΕΠ και στη νήσο Μπορού. Καμία γνωμάτευση δεν ζητήθηκε κατά τη μεταβίβαση από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, τη στιγμή που τα έγγραφα που απεστάλησαν στο Υπουργείο Πολιτισμού και τις Νομαρχίες ενημέρωναν ότι πρόκειται για εκτάσεις που προστατεύονται από τις διατάξεις του ν. 3028/2002, σχετικά με την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Οι διεκδικήσεις, όμως, της Μονής Βατοπεδίου δε σταματούν εκεί. Έφτασαν έως και την Αττική, περιλαμβάνοντας τον από το 1980 κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο της Καμάριζας Λαυρεωτικής, αλλά και τον αρχαιολογικό χώρο του Ραμνούντα στο Γραμματικό.

Υπενθυμίζουμε ότι ολόκληρη η περιοχή της Λαυρεωτικής έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος, καθώς διαθέτει εργαστήρια επεξεργασίας/καθαρισμού μεταλλευμάτων, τα γνωστά «αρχαία πλυντήρια», τα περίφημα Μεταλλεία Αργύρου του Λαυρίου, αρχαίο Φράγμα, αγροικίες και γαλαρίες, ενώ και ο αρχαιολογικός χώρος του Ραμνούντα, που ήταν σημαντικό στρατηγικό οχυρό κατά τον 5ο και 4ο π.Χ. αιώνα, είναι από τους πλέον εκτεταμένους της Αττικής, με σημαντικά σωζόμενα τμήματα μνημείων.

Η έκταση που παραχωρήθηκε στη Μονή Βατοπεδίου υπολογίζεται στα 3.500 στρέμματα σε αυτήν την περιοχή και για την παραχώρηση δεν υπήρξε καμία ενημέρωση ή αίτημα για γνωμάτευση από την αρμόδια Βʼ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων Αττικής, οι αρχαιολόγοι της οποίας ενημερώθηκαν τελικά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το νέο ιδιοκτήτη των εκτάσεων.

Είναι χρήσιμο να σημειώσουμε ότι ακόμη και αν διέθετε πράγματι μη αμφισβητούμενο, έγκυρο τίτλο ιδιοκτησίας η Μονή, και πάλι, σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο, δεν θα εδικαιούτο καμία αποζημίωση από την απαλλοτρίωση.

Αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι το κράτος συντάσσει συμβόλαια μεταβίβασης στα οποία χαρακτηρίζει άρτιες και οικοδομήσιμες τις εν λόγω εκτάσεις, παρακάμπτοντας την αρχαιολογική -και τη δασική- υπηρεσία, όπως προαναφέραμε, και αναφέροντας μάλιστα πως δεν βρίσκονται εντός αρχαιολογικού χώρου.

Πώς είναι δυνατόν να εγγυηθεί το κράτος, κύριε Υπουργέ, ότι θα τηρηθούν οι εκ του νόμου προβλεπόμενοι περιορισμοί δόμησης για τους αρχαιολογικούς χώρους σε μελλοντικό χρόνο, όταν ήδη είναι ανακόλουθο στις υποχρεώσεις του;

Η αγνόηση των επανειλημμένων εγγράφων των αρχαιολογικών υπηρεσιών που ενημέρωναν και προειδοποιούσαν για την κατάσταση και εισηγούνταν την ανάκληση των υπουργικών αποφάσεων, εύληπτα συνηγορεί για το αντίθετο, εκτός αν οδηγηθούμε τελικά στην τραγελαφική κατάσταση, όπου θα αναγκαστεί το ελληνικό δημόσιο εκ των υστέρων, ενόψει πρόθεσης οικοπεδοποίησης των εν λόγω εκτάσεων από το νέο ιδιοκτήτη, να προχωρήσει σε απαλλοτρίωση των μέχρι πρότινος δικών του εκτάσεων. Μπορεί να βρεθούμε και μπροστά σε μια τέτοια τραγελαφική κατάσταση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.

Κλείνοντας, θέλω να πω ότι η Μονή Βατοπεδίου, αλλά και άλλες μονές, έχουν στην κυριότητά τους πολύ σημαντικά κειμήλια, τοιχογραφίες, τα οποία πάρα πολλές φορές υφίστανται φθορές. Θα έπρεπε ό,τι έχουν στη διάθεσή τους, να φροντίζουν να το συντηρούν για τις μέλλουσες γενιές και όχι να παίζουν με το real estate, όπως παίζουν μέχρι σήμερα, με το κράτος να συνηγορεί. Ευχαριστώ.