Skip to main content.
Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
11/10/2008

Ομιλία του Προέδρου του ΣΥΝ Αλέξη Τσίπρα στην έναρξη των εργασιών της συνόδου του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς

Συντρόφισσες και σύντροφοι

Σας καλωσορίζουμε στην Αθήνα, που φιλοξενεί τη σύνοδο της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος Ευρωπαϊκή Αριστερά.

Η συνάντησή μας γίνεται μέσα σε μια ιδιαίτερη διεθνή συγκυρία. Όλα γύρω μας δείχνουν ότι βιώνουμε ιστορικές στιγμές. Είμαστε σε ένα σημείο καμπής για τη παγκόσμια οικονομία.  Είμαστε στο τέλος μιας ολόκληρης εποχής.

Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται στη δίνη μιας πρωτοφανούς κρίσης. Μαζί του, όμως, κλονίζεται και η ηγεμονία της ενιαίας σκέψης, η οποία επιβλήθηκε στον κόσμο μετά το 1989.

Αν το 1989 ζήσαμε τη πτώση του τείχους και μαζί τη πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, σήμερα ζούμε αντίστοιχης σημασίας ιστορικά γεγονότα με τη πτώση των χρηματαγορών και της παγκόσμιας κυριαρχίας του παρασιτικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου επί της κοινωνίας και επί της πολιτικής.

Σήμερα ο βασιλιάς είναι γυμνός. Η άποψη ότι η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία των αγορών θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα παγκόσμια κοινωνικά προβλήματα, δεν μπορεί πλέον να διατυπωθεί ούτε για αστείο.

Αυτοί που κατηγορούσαν ως ξεπερασμένες και ανεδαφικές τις αντιλήψεις της Αριστεράς για την ανάγκη κοινωνικού ελέγχου και σχεδιασμού σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, σήμερα, μπροστά στα αδιέξοδα του δικού τους μοντέλου επιζητούν κρατικές παρεμβάσεις και ενισχύσεις για να καλύψουν τις ζημιές τους.

Είμαι σίγουρος ότι κατά τις εργασίες της συνόδου θα υπάρξει ουσιαστική εμβάθυνση στις αιτίες της σημερινής κρίσης, την φύση και τις επιπτώσεις της. Επιτρέψτε μου εδώ να βάλω στην συζήτηση μόνο μερικές βασικές παραμέτρους.

Η κατάρρευση των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης, δημιούργησε μια νέα κατάσταση στο πεδίο της παγκόσμιας ισχύος. Σε έναν κόσμο που ήταν στην ουσία μονοπολικός, η παγκόσμια κοινότητα εξωθήθηκε, θέλοντας και μη, στην υιοθέτηση ενός παγκόσμιου ή σχεδόν παγκόσμιου οικονομικού μοντέλου.

Ενός μοντέλου που προέβλεπε την ανεξέλεγκτη κίνηση κεφαλαίων, τον περιορισμό των κρατικών παρεμβάσεων και την εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών. Ενός μοντέλου που δεν προωθήθηκε μόνο με θεσμικό τρόπο, αλλά πολλές φορές και με βίαια μέσα, με ανοιχτές επεμβάσεις, βομβαρδισμούς και πολέμους, ενάντια σε κάθε λογική διεθνούς δικαίου.

Στην Ευρώπη, η στρατηγική αυτή συμπυκνώθηκε στη Συνθήκη του Μάαστριχ, στο Σύμφωνο Σταθερότητας, στη στρατηγική της Λισσαβόνας και στην αναθεωρημένη Συνθήκη.

Τις επιπτώσεις τις είδαμε όλοι. Μια οικονομική στρατηγική, που οδήγησε στην αύξηση των ανισοτήτων, στην υπονόμευση παραδοσιακών κατακτήσεων, στην μετατροπή κοινωνικών αγαθών σε εμπορεύσιμες υπηρεσίες.

Μια οικονομική στρατηγική, που υπονομεύει ανοιχτά τις εργασιακές σχέσεις, την κοινωνική συνοχή, το ασφαλιστικό σύστημα, τα δικαιώματα, το περιβάλλον.

Μια οικονομική στρατηγική, που εκπορεύεται από κεντρικά επιτελεία, και δεν διαθέτει δημοκρατική νομιμοποίηση.

Απέναντι σε αυτές τις συνθήκες, η αριστερά, μαζί με τις πιο ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις, αντιστάθηκε, υπερασπιζόμενη τα εργασιακά δικαιώματα, τον δημόσιο χώρο, το περιβάλλον.

Πολλές από τις κεντρικές κατευθύνσεις του νεοφιλελευθερισμού, δεν υλοποιήθηκαν, εξ αιτίας της σφοδρής αντίστασης που συνάντησαν και των κοινωνικών αγώνων σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες.

Αυτή η διαμάχη ανάμεσα στις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού και τις δυνάμεις που υπερασπίζονται την κοινωνία, σήμερα μπαίνει σε εντελώς νέα φάση.

Αυτό που βλέπουμε σήμερα, είναι ολόκληρη αυτή την αντίληψη, που ισχυριζόταν ότι η μετατροπή των πάντων σε κέρδος θα προχωρούσε μπροστά τον κόσμο, να καταρρέει μέσα στην ίδια της την απληστία.

Σήμερα, χρηματοπιστωτικοί γίγαντες χρεοκοπούν, ή καταφεύγουν σε τεράστιου ύψους κρατικές ενισχύσεις προκειμένου να διατηρηθούν στη ζωή. Και οι ενισχύσεις αυτές είναι δημόσιο χρήμα, που μέχρι εχθές δεν ήταν διαθέσιμο για κοινωνική ή περιβαλλοντική πολιτική, ούτε για μια ανάπτυξη με βάση και κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες.

 Και το ερώτημα είναι αν το σημερινό σύστημα θα απορροφήσει πολύτιμους κοινωνικούς πόρους, για να βγει από την κρίση και να εξακολουθήσει την ίδια στρατηγική, ή αν το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα επανακαθοριστεί με διαφορετικά κριτήρια, μετά την αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού.

Εδώ είναι μεγάλη η ευθύνη της Αριστεράς αλλά και των κοινωνικών κινημάτων.

 Τώρα είναι η στιγμή για μια μεγάλη αντεπίθεση των σοσιαλιστικών ιδεών και αξιών.

Τώρα είναι η στιγμή για μια συνολκή παρέμβαση που θα αλλάξει τους συσχετισμούς.

Που θα αμφισβητήσει την ηγεμονία της απορύθμισης και θα βάλει στην ατζέντα νέους κανόνες.

Που θα φέρει ξανά στο προσκήνιο το σύνθημα του Κοινωνικού Φόρουμ «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη». .

Μέχρι εχθές, το σύνθημα αυτό κατηγορείτο ως ουτοπικό. Αλλά στις μέρες μας, μέρες ραγδαίων ανακατατάξεων η ουτοπία γίνεται πολύ γρήγορα εφικτό και ρεαλιστικό σχέδιο.

Με αυτή την έννοια θεωρούμε, ότι στην ατζέντα των κοινωνικών διεκδικήσεων πρέπει πια να μπουν με καινούρια δυναμική αιτήματα για τη ριζική ανατροπή της πολιτικής κατεύθυνσης της Ευρώπης και πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτές τις διεκδικήσεις οφείλει να έχει το κόμμα Ευρωπαϊκή Αριστερά.

Σε μια περίοδο όπου η ευρωπαϊκή δεξιά βουλιάζει στα αδιέξοδά των νεοφιλελεύθερων επιλογών της που σήμερα χρεοκόπησαν την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία.

Σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία μεταλλαγμένη και προσκολλημένη στο άρμα του Μπλερισμού και στο δόγμα της απελευθέρωσης των αγορών, έχει χάσει τον προσανατολισμό της και παραπατάει, αδυνατεί να δεί διεξόδους έξω από το πλαίσιο του σημερινού συστήματος.

Σε αυτή τη περίοδο, η ευρωπαϊκή αριστερά οφείλει να αναλάβει την ιστορική ευθύνη για την ανατροπή του σημερινού ασφυκτικού για τους λαούς της Ευρώπης πλαισίου.

Και σε αυτή τη κατεύθυνση πρέπει το κόμμα μας άμεσα να αναλάβει πρωτοβουλίες και να αγωνιστεί μαζί με τους λαούς της Ευρώπης: 

Όλα αυτά, πρέπει να συνδυάζονται με μέτρα για την ανακούφιση των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων, την προστασία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, την κατοχύρωση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, την διεύρυνση των δημοκρατικών θεσμών και την επιβολή κοινωνικού ελέγχου.

Κάτω από τις σημερινές συνθήκες, ευθύνη και καθήκον της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, είναι η αμφισβήτηση της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 Το μεγάλο ζητούμενο είναι μια πιο αποτελεσματική παρέμβαση της Αριστεράς στα πεδία των κοινωνικών αγώνων, αλλά και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.

Υπ αυτήν την έννοια οι προσεχείς Ευρωεκλογές, είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την κατάθεση ενός εναλλακτικού πολιτικού σχεδίου, που θα οδηγεί σε μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη.

Και ιδιαίτερα σε συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, σε συνθήκες κατάρρευσης του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, είναι επιτακτική η ανάγκη σε αυτές τις εκλογές να διεκδικήσουμε αλλαγή των συσχετισμών καταθέτοντας στη κρίση των λαών μας ένα ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο.

Ένα σχέδιο για την Ευρώπη των λαών και των κοινωνικών αναγκών και όχι των τραπεζών. Για την Ευρώπη της δημοκρατίας και όχι της ανεξέλεγκτης λειτουργίας της αγοράς.

Ένα σχέδιο που θα διεκδικεί τη μετατροπή του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αυτού που θα εκλεγεί τον προσεχή Ιούνη, σε Συντακτική Συνέλευση για ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, μακριά από τις ήδη νεκρές νεοφιλελεύθερες εκδοχές που απορρίφθηκαν πανηγυρικά από τους λαούς της Γαλλίας και της Ιρλανδίας. 

 Ένα νέο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα που δε μπορεί παρά να νομιμοποιηθεί από τους ίδιους τους λαούς της Ευρώπης με δημοψηφίσματα σε κάθε χώρα.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι

Αυτήν την ώρα πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και δράσεις, με συγκεκριμένες προτάσεις, με συγκεκριμένο σχέδιο διεξόδου από τη κρίση.

Την ώρα που ο νεοφιλελευθερισμός χρεοκοπεί, παρασύροντας μαζί του και το χρεοκοπημένο μοντέλο της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτήν την ώρα οφείλουμε να αντεπιτεθούμε. Αυτήν την ώρα οφείλουμε να αντιπαραθέσουμε ένα εναλλακτικό σχέδιο για τη κοινωνική συνοχή, ένα εναλλακτικό πλαίσιο για μια δημοκρατική και κοινωνική Ευρώπη των λαών της.

Η σημερινή κρίση, βέβαια, δεν είναι μόνο μια κρίση των χρηματαγορών, αλλά και μια κρίση της παγκόσμιας ηγεμονίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μιας ηγεμονίας που αποτυπώθηκε με το πρόσωπο του πολέμου, του διαρκούς επεκτατισμού, των επεμβάσεων σε όλα τα μέρη του πλανήτη, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, της επίθεσης στα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Μιας ηγεμονίας που σε τελική ανάλυση είχε ως άμεσο στόχο την χειραγώγηση της παγκόσμιας οικονομίας με εργαλείο την νεοφιλελεύθερη στρατηγική.

Η πρόσφατη κρίση στον Καύκασο, αλλά και η προηγούμενη αποτυχημένη απόπειρα διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, δείχνουν ότι η ηγεμονία αυτή εξασθενεί ραγδαία. Το αν βρισκόμαστε μπροστά στο τέλος του μονοπολικού κόσμου και στην καθιέρωση νέων κανόνων διεθνούς ισορροπίας, εξαρτάται από την κοινωνική δυναμική σε διεθνές επίπεδο.

Σήμερα, στην πρώτη γραμμή του αγώνα για έναν πιο δίκαιο κόσμο, βρίσκονται οι λαοί της Λατινικής Αμερικής, που δίνουν σκληρή μάχη απέναντι στα ισχυρά συνασπισμένα πολιτικά οικονομικά και στρατιωτικά συμφέροντα.

Η κινητοποίησή τους και ο διαρκής αγώνας τους, αποτελεί για τις αριστερές δυνάμεις σε ολόκληρο τον κόσμο ένα φωτεινό υπόδειγμα.

Την ίδια στιγμή, η σκέψη μας είναι κοντά σε όλα τα κινήματα που αγωνίζονται σε όλο τον κόσμο, κάτω από διαφορετικές συνθήκες, υπερασπιζόμενα τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Ξεχωριστά εκφράζουμε την συμπαράσταση μας στον Παλαιστινιακό λαό.

Η πρόσφατη παραβίαση του αποκλεισμού της Γάζας από δύο μικρά ψαράδικα πλοία με ακτιβιστές, ήταν μια εξαιρετικά επιτυχημένη συμβολική ενέργεια, που ανέδειξε ακόμα περισσότερο το πρόβλημα ενός λαού, που βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της μαζικής εξόντωσης.   

Και στο εγχείρημα αυτό, που αναθέρμανε τις ελπίδες του αγώνα για μια δίκαιη ειρηνική λύση στην Μέση Ανατολή, οι δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, είχαν την δική τους τιμητική συμβολή.         

Συντρόφισσες και Σύντροφοι

Κάτω από τις σημερινές συνθήκες, η πεποίθηση της Αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, πρέπει να γίνει υπόσχεση και ρεαλιστική προοπτική.

Στην διαμόρφωση των νέων συσχετισμών, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, η Αριστερά καλείται να παίξει έναν νέο, πολύ σημαντικό ρόλο.

Ας μην ξεχνάμε ότι η δικαίωση της Αριστεράς, έρχεται μέσα από τους διαρκείς αγώνες για την κοινωνική δικαιοσύνη, την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων και την δημοκρατία.

Σήμερα, οι αγώνες αυτοί, δεν μπορούν πλέον να μένουν σε ένα αμυντικό πεδίο, ούτε να στοχεύουν απλώς στην αποτροπή του νεοφιλελεύθερου σχεδίου. Είναι αναγκαίο να οργανωθούν σε ένα πιο προωθημένο επίπεδο, διαμορφώνοντας τις προϋποθέσεις και το σχέδιο, με το οποίο

Με αυτές τις σκέψεις σας χαιρετώ και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Και καλή δύναμη στους αγώνες που έρχονται.

To Γραφείο Τύπου