Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
21/10/2008

Παρατεταμένος χρόνος προφυλάκισης

Ερώτηση Π.Κοροβέση προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης

Τα πρωτεία στις προφυλακίσεις κατηγορουμένων έχει η Ελλάδα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά  τις σαφείς και αυστηρές προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος,  τις διαμαρτυρίες του νομικού κόσμου αλλά και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αποφάσεις  που σε πολλές περιπτώσεις καταδικάζουν τη χώρα μας , κρίνοντας πως η έκδοση βουλεύματος που απορρίπτει αίτημα αποφυλάκισης, με το σκεπτικό ότι ο κατηγορούμενος είναι ύποπτος για τέλεση νέων αδικημάτων, παραβιάζει το τεκμήριο αθωότητας του προφυλακισμένου ατόμου.

Παράλληλα , η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συστήσει στην Ελλάδα η προσωρινή κράτηση να επιβάλλεται μόνο ως  εξαιρετικό μέτρο  και μόνο για σοβαρά αδικήματα, ενώ στόχος του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι να μειωθεί σε όλες τις χώρες, όχι μόνο ο χρόνος της προφυλάκισης που θα επιβάλλεται μόνο ως η έσχατη λύση, αλλά γενικότερα της κράτησης, με αντικατάστασή της από μέτρα επιτήρησης και ελέγχου των κατηγορουμένων εκτός φυλακής.

Στην Ελλάδα η παρατεταμένη προσωρινή κράτηση επιτείνεται από την καθυστέρηση εκδίκασης των υποθέσεων, καθώς εισάγονται για συζήτηση στα δικαστήρια τουλάχιστον έπειτα από ένα ή ενάμισι χρόνο κατά μέσο όρο, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι κατηγορούμενοι να συνεχίζουν να κρατούνται έως τη δίκη τους.

Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία ο μέσος όρος παραμονής των προφυλακισμένων στις ελληνικές φυλακές είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Mε βάση τα στοιχεία του Συμβουλίου της Ευρώπης, όποιος προφυλακίζεται στην Ελλάδα παραμένει έγκλειστος για 365 μέρες, στην Ιταλία 175 μέρες ,στη Βρετανία 42,5 μέρες κατά μέσο όρο, όταν ο αντίστοιχος χρόνος στην Ε.Ε.  κατά μέσο όρο είναι μόλις 167 μέρες.

O παρατεταμένος χρόνος προφυλάκισης επιτείνει την ασφυκτική εικόνα τον φυλακών δημιουργώντας:

•    Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης 30% των κρατουμένων (περίπου ο ένας στους τρεις) είναι υπόδικοι, παραμένουν φυλακισμένοι ύστερα από ένταλμα του ανακριτή και περιμένουν να γίνει κάποτε η δίκη τους.

•    Σύμφωνα με έρευνα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, 22,1% όσων έχουν απολογηθεί για κακουργηματικές πράξεις τα τελευταία δέκα χρόνια έχει κριθεί προφυλακιστέο.

•    Στα σωφρονιστικά καταστήματα, χωρητικότητας 7.543 κρατουμένων, στοιβάζονται 10.983, εκ των οποίων οι 2.938 είναι προφυλακισμένοι.

Σύσσωμος ο νομικός και επιστημονικός  κόσμος της χώρας απαιτεί να περιορισθεί η εφαρμογή του μέτρου της προφυλάκισης όταν μάλιστα συνάδει προς αυτό το  ισχύον νομικό πλαίσιο της χώρας το οποίο είναι σαφές :

Σύμφωνα με το άρθρο 282(παράγραφοι 1-3) του ΚΠΔ προσωρινή κράτηση μπορεί να επιβληθεί, αντί για περιοριστικούς όρους (τους οποίους φαίνεται να προτιμά ο νομοθέτης),αν προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις και μόνον αν ο κατηγορούμενος διώκεται για κακούργημα και δεν έχει  γνωστή διαμονή στη χώρα ή έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη διαφυγή του ή κατά το παρελθόν υπήρξε φυγόδικος είτε κρίθηκε ένοχος για απόδραση κρατουμένου.

Σε ειδικές περιπτώσεις ακόμα επιβάλλεται, αν κρίνεται αιτιολογημένα, ότι  σε περίπτωση που αφεθεί ελεύθερος, είναι πολύ πιθανό, όπως προκύπτει από ειδικά μνημονευμένα περιστατικά της προηγούμενης ζωής του ή τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα περιστατικά της πράξης για την οποία κατηγορείται, να διαπράξει και άλλα εγκλήματα.

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας κ. Δημήτρης Παξινός δήλωσε  χαρακτηριστικά : «Για την προσωρινή κράτηση που είναι το ύστατο μέσο δικονομικού καταναγκασμού, ο νομοθέτης θέτει αυστηρότατες προϋποθέσεις. Όταν,  λοιπόν, διατάσσεται επιπολαίως, μετατρέπεται σε πράξη αυθαιρεσίας και σε προκαταβολή ποινής ανάρμοστη για ένα κράτος δικαίου».

Ερωτάται ο κ. υπουργός :

1.    Σκοπεύει να  πάρει μέτρα ώστε να  περιοριστεί η κατάχρηση του μέτρου της  προσωρινής κράτησης στην Ελλάδα, παίρνοντας σοβαρά υπόψη τις ενστάσεις  του νομικού κόσμου της χώρας , τις καταδίκες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και τις συστάσεις  της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

2.    Σκέφτεται να προχωρήσει σε νομοθετικές ρυθμίσεις  ώστε να εκσυγχρονιστούν οι διατάξεις του νόμου σε σχέση με το κρίσιμο αυτό ζήτημα, που αφορά το θεμελιωδέστερο δικαίωμα των πολιτών, αυτό της φυσικής ελευθερίας;

Ο ερωτών βουλευτής

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗΣ