Κύριε υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
είναι γνωστό σε όλους πλέον το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σε αποθέματα νερού, λόγω των κλιματικών αλλαγών και της κακής διαχείρισης των υδατικών πόρων, σε σημείο που τίθεται θέμα επάρκειας πόσιμου νερού.
Στη χώρα μας η κατάσταση έχει ξεπεράσει τα όρια και παρουσιάζει δραματικά στοιχεία.
Το 87% του νερού που ξοδεύουμε διοχετεύεται στη γεωργία, ποσοστό πολύ υψηλό αν σκεφτεί κανείς ότι σε άλλες χώρες το ίδιο ποσοστό έχει πέσει κάτω του 70%.
Τι γίνεται λοιπόν με το νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση στην Ελλάδα;
Γιατί το σπαταλάμε έτσι;
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δυστυχώς για μας, χρησιμοποιούμε ξεπερασμένες μεθόδους άρδευσης.
Είναι γνωστό ότι οι περισσότερες καλλιέργειες αρδεύονται με καταιονισμό, μέθοδος που βασίζεται στον ψεκασμό των καλλιεργειών με νερό, ώστε το πότισμα να μοιάζει με βροχή.
Στη μέθοδο αυτή ανήκουν και τα γνωστά κανόνια, με τα οποία ποτίζεται το 70% των καλλιεργειών βαμβακιού, και ευθύνονται για τη μεγάλη σπατάλη νερού.
Παρά το γεγονός ότι η μέθοδος αυτή είναι καλύτερη από τη μέθοδο ποτίσματος με αυλάκια, η οποία έχει τεράστιες απώλειες, είναι μια σπάταλη μέθοδος ποτίσματος.
Τι οικονομικά κίνητρα έχετε δώσει στους αγρότες που αντιμετωπίζουν άλλωστε τεράστιες δυσκολίες βιωσιμότητας, ώστε να μπορέσουν να αλλάξουν τον τρόπο ποτίσματος προς όφελος δικό τους, του περιβάλλοντος αλλά και του κοινωνικού συνόλου;
Ξεπερασμένοι λοιπόν οι τρόποι ποτίσματος που εξυπηρετούνται από ένα πεπαλαιωμένο δίκτυο.
Ένα δίκτυο που βρίσκεται σε άθλια κατάσταση με αποτέλεσμα τις πολλαπλές απώλειες κατά τη μεταφορά του νερού στα χωράφια.
Κοντά στις απαρχαιωμένες μεθόδους και στο πεπαλαιωμένο δίκτυο έρχονται και οι ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις.
Μεγάλο μέρος καλλιεργειών ποτίζονται από νερό γεωτρήσεων, νερό δηλαδή που οι αγρότες θεωρούν «δικό τους» γι' αυτό πολλές φορές δεν δίνουν σημασία στο πώς το ξοδεύουν.
Αυτό φυσικά είναι αποτέλεσμα μη σωστής ενημέρωσης των αγροτών τη στιγμή που είναι εργαλείο της παραγωγικής τους διαδικασίας και αυτοί θα είναι που θα πληγούν άμεσα, όταν θα στερέψει η γεώτρησή τους, ή το νερό που θα αντλήσουν θα περιέχει στοιχεία καταστροφικά για τις καλλιέργειές τους λόγω υπεράντλησης.
Στην πραγματικότητα το πληρώνουν ακριβά, αφού για να αντλήσεις νερό από μια γεώτρηση σε μεγάλο βάθος χρειάζεται μεγάλη ποσότητα πετρελαίου που επίσης κοστίζει επίσης ακριβά, όταν χρησιμοποιείται γεννήτρια ή ο γεωργικός ελκυστήρας, για μοτέρ.
Ο αριθμός των γεωτρήσεων σε όλη τη χώρα σύμφωνα με στοιχεία του ΙΓΜΕ φτάνει τις 200.000, κάποιες από τις οποίες βέβαια δεν λειτουργούν.
Ωστόσο, ο αριθμός αυτός αυξάνεται κατά πολύ αν σε αυτές προσθέσουμε και τις παράνομες που κανείς δεν γνωρίζει πόσες ακριβώς είναι και πού βρίσκονται. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά σε όλους, γεωτρήσεις που φτάνουν τα 550 -600 μέτρα βάθος, υφάλμυρα νερά, βαρέα μέταλλα, έλλειψη νερού. Επόμενο βήμα η ερημοποίηση της υπαίθρου.
Να επαναφέρουμε λοιπόν μια αλήθεια που πρέπει να πάρουμε όλοι μας σοβαρά υπόψη.
Η μείωση στην κατανάλωση νερού, κατά τομέα και συνολικά, που μπορεί να επιτευχθεί, αν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα είναι πολύ σημαντική.
Γιατί δεν προωθούνται αυτά τα μέτρα;
Γιατί η Πολιτεία, η κεντρική αλλά και η τοπική εξουσία, τα μεγάλα αλλά και ορισμένα μικρά συμφέροντα σχεδιάζουν την «ανάπτυξη» με τη λογική ότι το νερό είναι απεριόριστο.
Η Ελλάδα, μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση νερού στον κόσμο και με έντονο το πρόβλημα της μείωσης των αποθεμάτων, δεν έχει μέλλον με υδροβόρες επενδύσεις, αλλά με έργα εξοικονόμησης νερού.
Τέτοια μέτρα αποτελεσματικής αντιμετώπισης για εξοικονόμηση νερού είναι:
- Χρέωση του παραγωγού με την κατανάλωση νερού και όχι με τα στρέμματα. Σήμερα, όπου υπάρχουν Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων σε πολλές περιπτώσεις, οι παραγωγοί λαμβάνουν νερό από κλειστό συλλογικό αρδευτικό δίκτυο (που κατασκευάστηκε από το κράτος) και πληρώνουν για τη συντήρηση και τη λειτουργία του και όχι φυσικά για να βγάλει κέρδος. Το κόστος όμως μοιράζεται ανάλογα με τα στρέμματα που έχει ο κάθε γεωργός και όχι με την κατανάλωση νερού. Έτσι, ο παραγωγός που εξοικονομεί νερό δεν επιβραβεύεται, ούτε εκείνος που το σπαταλά πληρώνει παραπάνω».
- Η Υδροκάρτα. Πρόκειται για ένα σύστημα, το οποίο προσαρμόζεται στο στόμιο της υδροληψίας και καταμετρά ακριβώς την κατανάλωση νερού. Η εφαρμογή της συγκεκριμένης συσκευής αλλάζει και τον τρόπο χρήσης, αφού όποιος δεν πληρώσει δεν παίρνει νερό. Το αποτέλεσμα; Εκεί όπου εφαρμόστηκε (Σέρβια Κοζάνης, Νευροκόπι κ.λπ.) καταγράφηκε μείωση της κατανάλωσης νερού έως και 30% από τον πρώτο χρόνο! Σημαντικό είναι ότι ανάλογα μειώνεται και η κατανάλωση ενέργειας για το πότισμα, με αποτέλεσμα να εξοικονομούνται χρήματα για τον οργανισμό, δηλαδή για τους αγρότες–μέλη του. Είχα καταθέσει σχετική ερώτηση στα 25/7/08 και η απάντηση ήρθε μετά από τρεις μήνες 24/10/08, στην οποία αναφέρετε ότι το θέμα της εξοικονόμησης νερού εξετάζεται και που καταδεικνύει ότι δεν υπάρχει τίποτε συγκεκριμένο, που να προωθεί λύσεις και να μην εξετάζεται ακόμη και αν και κατά πόσο είναι αξιόπιστα τα συστήματα των ηλεκτρονικών υδροληψιών.
- Πρέπει να γνωρίζουμε πόσο νερό χρειάζεται μια καλλιέργεια. Πώς να υπολογίσουμε πόσο νερό να ρίξουμε σε ένα χωράφι, εάν δεν γνωρίζουμε τι ποσότητα απαιτείται. Σε βαμβακοκαλλιέργεια στο χωριό Πλατύκαμπος στον νομό Λαρίσης, γίνεται ένα ενδιαφέρον πείραμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με την ονομασία “Πλειάδες”, αποδείχθηκε ότι μπορεί να μειωθούν οι ανάγκες σε νερό από 400 σε 270 κυβικά μέτρα το στρέμμα, με τέσσερις κινήσεις: Δεν ποτίζουμε το μεσημέρι, δεν χρησιμοποιούμε “κανόνι”, ούτε ανοικτούς αγωγούς, καταπολεμούμε τον ευτροφισμό. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η στάγδην άρδευση πραγματοποιεί τη μικρότερη κατανάλωση νερού και μπορεί να αξιοποιήσει και μικρές ποσότητες νερού. Η πρακτική αυτή αρχίζει να επεκτείνεται και στην υπόλοιπη Ελλάδα, στη Μακεδονία είναι μόνο 10%, βέβαια γιατί δεν υπάρχει τις περισσότερες φορές η οικονομική δυνατότητα από τους αγρότες.
- Αλλαγή καλλιεργειών. Η αλλαγή των καλλιεργειών μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση νερού, ίση με τη «μικρή» εκτροπή του Αχελώου, που προωθείται. Σύμφωνα με μελέτη του ΕΘΙΑΓΕ, που πραγματοποιήθηκε πριν από τρία χρόνια, εάν στον θεσσαλικό κάμπο καλλιεργηθούν κηπευτικά και σιτηρά, που είναι απαραίτητα για τη διατροφή στην Ελλάδα και τη διατροφική αυτάρκεια, θα κερδίσουμε 540 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο. Το νερό της προβλεπόμενης εκτροπής είναι 600 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, χώρια οι απώλειες, που μπορεί να φτάσουν μέχρι και 40%. Πρέπει να αλλάξουν οι καλλιέργειες. Δεν μπορεί σε ένα ξηροθερμικό περιβάλλον, όπως είναι της Θεσσαλίας, να έχουμε υδροφόρες καλλιέργειες.
- Βιολογικοί καθαρισμοί. Το νερό των βιολογικών καθαρισμών δεν είναι για πέταμα. Εδώ και ένα χρόνο ο βιολογικός καθαρισμός της Θεσσαλονίκης αρδεύει 15.000 στρέμματα, όπου καλλιεργείται βαμβάκι, καλαμπόκι, τριφύλλι, τεύτλα και ρύζι. Καλύπτει όχι μόνο το 30% των αναγκών, ειδικά την περίοδο της αυξανόμενης ζήτησης, αλλά προσθέτει στις καλλιέργειες άζωτο, κάλλιο και φώσφορο. Και από όσα γνωρίζω το ΕΘΙΑΓΕ θέλει να το εφαρμόσει και στην περιοχή της Λαμίας. Όσο βέβαια θα υπάρχει διότι δεν στηρίζεται αλλά αποδομείτε και πάει για αφανισμό.
Άρα το οξύ πρόβλημα της λειψυδρίας έπρεπε να αντιμετωπισθεί χθες. Είναι ζήτημα μείζονος εθνικής σημασίας που πρέπει η πολιτεία με σοβαρότητα και σχεδιασμό να αντιμετωπίσει και να δώσει λύσεις άμεσες χωρίς να περιμένει από τους ίδιους τους αγρότες να βρούν τον τρόπο, αλλά να τους ενημερώσει και να τους στηρίξει, για το καλύτερο και βιώσιμο μέλλον της χώρας αλλά και του πλανήτη.
Ευχαριστώ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS