- Η βουλευτής Αʼ Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ κα Φιλίνη είναι μια εκ των γυναικών που πρωταγωνιστούν στην κατάθεση των προτάσεων για το κέντρο της πόλης και τις γειτονιές και επειδή ο ΣΚΑΙ δεν έχει αφήσει αυτό το ζήτημα, σκεφτήκαμε αφού δεν έγινε την προηγούμενη φορά η συζήτηση μεταξύ των τριών γυναικών (κα Διαμαντοπούλου, κα Φιλίνη, κα Πιπιλή) είπαμε διαδοχικά να φιλοξενήσουμε τις τρεις γυναίκες βουλευτές. Έχει αλλάξει κάτι στο ιστορικό κέντρο της πόλεως όλο αυτό το διάστημα το οποίο συζητάμε;
Απʼ ότι ξέρω έχει γίνει μια εκκαθάριση- «σκούπα» της πλατείας Θεάτρου και έχουν μετακινηθεί όλοι οι προβληματικοί, οι ναρκομανείς και οι μετανάστες στην οδό Πειραιώς, βασικά μερικούς δρόμους παραπέρα.
- Και έξω από τα γραφεία του Συνασπισμού, στην πλατεία Κουμουνδούρου.
Αυτό έχει συμβεί αρκετές φορές, θυμάμαι έχει συμβεί στο παρελθόν κάποτε και με τους Κούρδους, ήταν ένα πολύ μεγάλο ζήτημα. Το ιστορικό μας κέντρο γενικά φιλοξενεί ανθρώπους που έχουν προβλήματα.
- Ιστορικά έχει μια τέτοια διαδρομή, δηλαδή οι επαρχιώτες τη δεκαετία του ʼ60 έρχονταν στην πλατεία της Ομόνοιας.
Επαρχιώτης στην Ομόνοια που λέει και το τραγούδι! Έχει μια τέτοια διαδρομή.
- Φαίνεται όμως ότι δεν είναι μόνο αυτό το πρόβλημα για την Αθήνα, ή όχι;
Όχι, βέβαια δεν είναι μόνο αυτό.
- Δεν είναι μόνο η υπερβολική παρουσία μεταναστών ή του ΟΚΑΝΑ που δημιουργεί το πρόβλημα. Ποια είναι η γνώμη σας, πώς οριοθετείτε το πρόβλημα;
Το πρόβλημα είναι ότι η Πολιτεία και γενικότερα μπορούμε να πούμε η αστική τάξη του τόπου μας δεν έχει αντιμετωπίσει το ιστορικό μας κέντρο με μια μακρόχρονη και στρατηγική σκοπιά, ενώ έχει εκπονήσει διάφορα σχέδια –μπορούμε να αναφερθούμε στο Ρυθμιστικό της Αθήνας, το οποίο για πρώτη φορά έκανε ο Τρίτσης το ʼ83 και ψηφίστηκε το ʼ85. Ήταν μια πολύ σημαντική προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί με ένα σοβαρό, υπεύθυνο και επιστημονικό τρόπο το κέντρο της πόλης. Από κει και πέρα, έγιναν ορισμένα βήματα, ορισμένες πρωτοβουλίες παρθήκαν, αλλά ουσιαστικά το πρόβλημα δεν έχει αντιμετωπιστεί. Και ερχόμαστε τώρα, σε ένα νέο Ρυθμιστικό το οποίο προτείνει ο κύριος Σουφλιάς, χωρίς να κάνει έναν απολογισμό όλων αυτών των χρόνων, αυτό είναι το πολύ αρνητικό, για να δούμε: είχαν εκπονηθεί ορισμένες αρχές, ορισμένες γραμμές, τι έγινε από τότε μέχρι σήμερα;
- Δεν υπάρχει λοιπόν απολογισμός στο Ρυθμιστικό;
Πολύ σημαντικό. Αν κανείς πάρει υπόψη του ότι για παράδειγμα, μια από τις βασικές αρχές του Ρυθμιστικού του ʼ85 ήταν ότι πρέπει να σταθεροποιηθεί ο πληθυσμός, δηλαδή να μείνει στάσιμος ο πληθυσμός και ότι εδώ έχουμε τεράστιες αυξήσεις του πληθυσμού, βλέπουμε ότι βασικούς στόχους δεν τους πετύχαμε. Αυτό είναι ένα θέμα πολύ σημαντικό και που έχει να κάνει βέβαια και με τη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Μην ξεχνάμε ότι πριν από έναν χρόνο ακριβώς, ο κ. Σουφλιάς είχε φέρει στο Κοινοβούλιο το γενικό χωροταξικό σχέδιο της χώρας. Στην εισαγωγική μελέτη του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου, αναφερόταν πάλι η σημασία της αποκέντρωσης και η σημασία του να σταματήσει αυτός ο υδροκεφαλισμός.
- Δεν ξέρω αν ήταν ευχές ή αν έχει υπάρξει σχέδιο;
Εμείς καταγγείλαμε τότε ότι ενώ μιλάει για αυτό το πρόβλημα και το εντοπίζει, όλα τα μέτρα τα οποία παίρνει είναι στην αντίθεση κατεύθυνση. Και πραγματικά τώρα με το νέο Ρυθμιστικό, το οποίο θα ψηφιστεί μετά από λίγους μήνες, η Κυβέρνηση θέλει να νομιμοποιήσουμε την αύξηση του πληθυσμού του λεκανοπεδίου της Αττικής μέχρι και τη Χαλκίδα –συμπεριλαμβανομένων και των Μεσογείων- που θα φτάνει στα 8 εκατομμύρια πληθυσμό. Καταλαβαίνετε τι τρομερές συνέπειες έχει για όλη τη χώρα.
- Αυτό λοιπόν είναι το γενικό, που προκύπτει από το Ρυθμιστικό, το οποίο θα παρουσιάσουμε και στη συνέχεια, όμως πρέπει να δούμε και τις διαστάσεις του φαινομένου στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και κυρίως ποια είναι η πρόταση. Αν κάτι απουσιάζει από τη συζήτηση είναι το πολιτικό όραμα. Ποια Αθήνα θέλουμε για τα επόμενα χρόνια; Θέλουμε τα φαινόμενα τύπου Αγίου Παντελεήμονα, Αγίου Νικολάου και Κυψέλης; Θέλουμε την καταστροφή των γειτονιών που έχουν ακόμη αδόμητους χώρους; Θέλουμε πράσινο, θέλουμε ανάδειξη του πολιτισμού ως βασικό στοιχείο της πόλης. Γιατί θα πρέπει να ξέρει ο επισκέπτης την Αθήνα, δεν το έχουμε απαντήσει ακόμα αυτό;
Βεβαίως όχι και μπορούμε να πούμε ότι από τα συμφραζόμενα του Ρυθμιστικού ότι όλα αυτά τα ζητήματα αναφέρονται μεν αλλά δεν αντιμετωπίζονται.
- Εδώ θέλω να ακούσω όμως και την άποψη τη δική σας, ως βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, για το ποιο είναι το δικό σας πολιτικό όραμα για την πόλη.
Όλη αυτήν την περίοδο έχει βγει ότι η πόλη μας είναι μια μητρόπολη σίγουρα της Ευρώπης και της Μεσογείου, όπου όμως η αναρχία με την οποία έχει αναπτυχθεί την κάνει αυτή τη στιγμή να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο ρόλο που αντικειμενικά έχει μέσα στον κόσμο, την Ευρώπη και τη χώρα. Σίγουρα εμείς και ως ένα κόμμα της Αριστεράς βλέπουμε ότι η πόλη μας σε μια εποχή μεγάλων μετακινήσεων των πληθυσμών πρέπει να είναι μια πόλη φιλόξενη, δεν μπορεί να είναι μια πόλη που να κλείνει την πόρτα στους ανθρώπους που έρχονται σε μας ζητώντας αλληλεγγύη. Όμως δεν είμαστε μια χώρα από τις πλούσιες της Ευρώπης, είμαστε μια χώρα σίγουρα στις πύλες της Ευρώπης και δεν μπορούμε σίγουρα εμείς να σηκώσουμε όλο το βάρος της οικονομικής κρίσης, των πολέμων, που φέρνουν τους ανθρώπους από τις μακρινές χώρες εδώ, για ένα καλύτερο αύριο. Άρα, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα και για κέντρα φιλοξενίας αυτών των ανθρώπων με ένα φιλόξενο τρόπο αλλά να υπάρξουν και μέτρα για να φύγουν από τη χώρα, σε εθελοντική βέβαια βάση, όχι μέτρα σαν αυτά που ακολουθεί ο Μπερλουσκόνι στην Ιταλία όπου είδαμε να σέρνουν ανθρώπους πάνω στις γραμμές των τρένων.
- Άρα συμφωνείτε κι εσείς πλέον ότι έχει ξεπεραστεί ο αριθμός των μεταναστών στην Ελλάδα και κάποιοι, εφόσον το επιθυμούν, πρέπει να αποχωρήσουν. Αν δεν το επιθυμούν;
Πρέπει να βρει τρόπους η χώρα μας για να διοχετευθούν και αλλού. Και επίσης να υπάρξουν και κέντρα φιλοξενίας όλων αυτών των ανθρώπων, που να μην είναι αναγκαστικά στο κέντρο της πόλης. Γιατί στο κέντρο της πόλης μας, όχι μόνο για λόγους βιτρίνας που και αυτό παίζει ένα ρόλο, αλλά γιατί υπάρχει ανάγκη να συμβιώνουμε όλοι με ένα τρόπο που τηρεί ορισμένες αρχές υγιεινής, τουλάχιστον.
- Εδώ διακρίνω μια διαφορά σε σχέση με τα όσα υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν το έχει πει ακόμα ότι πρέπει οι μετανάστες να…
Έχει πει και για το άσυλο, πώς πρέπει να βρούμε μέτρα.
- Άρα έχετε βάλει το πρώτο κριτήριο: η φιλόξενη πόλη. Δεύτερο κριτήριο υπάρχει;
Μια πόλη η οποία να αναδείξει το ιστορικό της κέντρο. Πολιτισμός σε πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά πολιτισμός όχι μόνο σε σχέση με τους αρχαιολογικούς χώρους, στους οποίους θέλω ιδιαίτερα να ρίξουμε βάρος, αλλά πολιτισμός και σε σχέση με το λιανικό εμπόριο που παραδοσιακά είχε μεγάλη ανάπτυξη στη χώρα μας και που χάρη σε αυτό έχουμε στο κέντρο της πόλης μας μαγικούς χώρους, όπως είναι η αγορά ας πούμε, η Βαρβάκειος, η Αθηνάς, αλλά και δρόμοι μικροί του κέντρου της πόλης μας που έχουν μαγαζιά ιστορικά, που έχουν αναπτύξει ένα εμπόριο λιανικό, με μια ποιότητα πάρα πολλές φορές αλλά και ειδικά εμπορεύματα που μόνο εκεί μπορείς να τα βρεις.
- Σε σχέση με το περιβάλλον; Μπορούμε να χτίζουμε και άλλο στην Αθήνα;
Λέμε για το κέντρο. Από κει και πέρα είναι και οι γειτονιές, αν εννοείτε με περιβάλλον τους ελεύθερους χώρους, γιατί το κύριο ζήτημα ως προς το περιβάλλον είναι να υπάρξουν ελεύθεροι χώροι, και στο κέντρο της πόλης, όπου υπάρχουν ιστορικές γειτονιές που πρέπει να ζήσουν, και όχι μόνο να αναπτυχθεί ένα απέραντο διασκεδαστήριο στο κέντρο της πόλης...
- Όπως για παράδειγμα στο Γκάζι.
... να υπάρξει κατοικία, να υπάρχει λιανικό εμπόριο, και να υπάρχει και διασκέδαση, αλλά μετρημένη, να μην διώχνεται η κατοικία από το Γκάζι, όπως είπατε.
- Την Τετάρτη έχουν μάλιστα νέα κινητοποίηση οι κάτοικοι.
Είχα πάει μαζί τους πριν από μια βδομάδα, είχαν κάνει μια πολύ σημαντική νομίζω κινητοποίηση γιατί ήταν πρώτη φορά που γινόταν τόσο μαζικά και τόσο αποφασιστικά, με γονείς με τα καροτσάκια των παιδιών και προσπαθούσαμε να βρούμε χώρο για τους κατοίκους.
- Έχετε μια ευρωπαϊκή εμπειρία, κα Φιλίνη. Πώς είναι οι πόλεις στην Ευρώπη; Έχουν πεζοδρόμια; Είναι αδόμητοι; Είναι κέρδος ο αδόμητος χώρος στην Ευρώπη για τον εργολάβο;
Στην Ευρώπη κατεξοχήν υπάρχουν πεζοδρόμια. Για τους αδόμητους χώρους, δεν είναι μόνο για τον εργολάβο, γιατί ο εργολάβος βέβαια και θα δει το χώρο ως στόχο για να αποκτήσει κέρδος. Το θέμα είναι τι κάνουν οι αρχές, τι κάνουν οι δήμοι, η πολιτεία. Γιατί οι εργολάβοι αν δρουν ανεξέλεγκτα, όπως δρουν σε πολύ μεγάλο βαθμό στη χώρα μας, και τους αφήνει η πολιτεία να δρουν έτσι, τότε θα βρίσκουν τους τρόπους στους αδόμητους χώρους να φτιάχνουν γκαράζ ή να χαλούν τις πλατείες και το πράσινο για να κάνουν γκαράζ από κάτω.
- Να εξειδικεύσουμε λίγο για την πολιτική πρασίνου. Έχουμε περιοχές όπως το Ελληνικό, όπου υπήρχε υπόσχεση για μητροπολιτικό πάρκο, στο πρώην αεροδρόμιο, έχουμε την περιοχή στο Γουδή, έχουμε την περιοχή του Βοτανικού…
Αυτοί είναι οι μεγάλοι χώροι της πόλης. Σε αυτούς τους μεγάλους χώρους πρέπει να γίνουν μητροπολιτικά πάρκα, στο Ελληνικό, στο Γουδή και θα ʼπρεπε και στον Ελαιώνα να διασωθεί ένας μεγάλος χώρος, μεγάλοι χώροι μάλλον, που αν δεν λειτουργήσουν ως μητροπολιτικά πάρκα πρασίνου όπως το Γουδή και το Ελληνικό, πάντως να λειτουργήσουν ως διάδρομοι για την κυκλοφορία του αέρα και άρα να υπάρχουν μεγάλοι χώροι πρασίνου.
- Πρέπει λοιπόν να φυτέψουμε πράσινο, να κάνουμε ενέσεις πρασίνου.
Όχι, είπα κάτι παραπάνω. Είπα ότι υπάρχουν ορισμένοι χώροι, ελάχιστοι πια στο λεκανοπέδιο, όπου πρέπει να υπάρξει συγκέντρωση μεγάλων χώρων πρασίνου για μεγάλα μητροπολιτικά πάρκα, που να παίξουν δηλαδή ρόλο αφενός για την αναψυχή των πολιτών του λεκανοπεδίου γενικότερα, όχι μόνο της γειτονιάς τους, και αφετέρου να παίξουν το ρόλο που έχει ανάγκη το λεκανοπέδιο μαζί με τους ορεινούς όγκους γύρω γύρω για την κυκλοφορία του αέρα. Εάν δηλαδή το λεκανοπέδιο μας που έχει τριγύρω αυτούς τους ορεινούς όγκους αποψιλωθεί από τα δένδρα αυτών των ορεινών όγκων αφενός και αφετέρου δεν μπορεί να κυκλοφορεί ο αέρας μέσα στο λεκανοπέδιο γιατί παντού θα υπάρχουν πολυκατοικίες, όπως ας πούμε τώρα σκοπεύουν να δώσουν ένα κομμάτι του Ελληνικού για να κτιστεί. Αν λοιπόν δοθούν σε αυτούς τους χώρους που πρέπει να μείνουν ως μεγάλα μητροπολιτικά πάρκα, αν δοθούν χώροι για να κτιστούν και εκεί μέσα, αυτό που σας έλεγα πριν, θα λείψει η απαραίτητη κυκλοφορία του αέρα για το λεκανοπέδιο γενικότερα και όχι μόνο για τους γύρω κατοίκους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.
- Να δούμε πώς είναι τα πράγματα στις γειτονιές. Ο Άγιος Παντελεήμονας πλέον έχει πάρει έναν συμβολικό χαρακτήρα, αύριο μάλιστα υπάρχει και πορεία αναρχικών στο κέντρο της Αθήνας με αφορμή τα γεγονότα στην περιοχή αλλά και συνολικά υπέρ των μεταναστών. Τι πιστεύετε, πώς θα έπρεπε να δράσει το κράτος σε αυτήν την περιοχή;
Εγώ νομίζω ότι τα προβλήματα δεν είναι μόνο σε σχέση με τους μετανάστες. Αυτά είναι μια αιχμή αυτή τη στιγμή, αν θέλετε και τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα είναι ότι η πολιτεία δεν έχει στηρίξει με νόμους και διατάγματα όπως θα έπρεπε την κατοικία στο Δήμο Αθηναίων και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Δεν μπορούν να ζήσουν οι άνθρωποι με αυτούς τους ψηλούς συντελεστές δόμησης, που μπορεί όταν βγαίνουν να χαίρονται και οι εργολάβοι και οι ιδιοκτήτες, όμως όταν ζουν μετά σε αυτές τις συνθήκες, στους στενούς δρόμους με τα πανύψηλα, οκταώροφα κτίρια, δεν μπορούν εκεί να επιβιώσουν. Άρα, λοιπόν, άλλοι συντελεστές δόμησης. Από κει και πέρα, ελεύθεροι χώροι μικρότερης κλίμακας –όχι πια μόνο μητροπολιτικά πάρκα που λέγαμε πριν, σε κάθε γειτονιά, ώστε να μπορούν να πηγαίνουν οι κάτοικοι και να λειτουργούν με ευθύνη του δήμου. Εγώ επιμένω ότι πρέπει να παίξει καθοριστικό ρόλο ο δήμος, όχι μόνο για να υπάρξουν αυτοί οι χώροι, όχι μόνο για να μην τους καταστρέφει ο δήμος αυτούς τους χώρους, αλλά ο δήμος να τους φυλάει, με φύλακες, με φυτά που να προστατεύει και να φροντίζει καθημερινά, με παιδικές χαρές, τις οποίες να προφυλάσσει και να υπάρχουν διαρκώς εκεί άνθρωποι που να τις παρακολουθούν.
- Αυτό πάντως που περιγράφετε δεν είδαμε να συμβαίνει στον Άγιο Παντελεήμονα και στην περίφημη παιδική χαρά στην οποία μπήκε και λουκέτο και είναι πεδίο μάχης.
Βεβαίως. Αυτό υπάρχει σε όλη την Αθήνα, εκεί έχουν συγκεντρωθεί πάρα πολλοί μετανάστες και για αυτό ζουν με έναν εκρηκτικό τρόπο, όλα τα αρνητικά και των άλλων γειτονιών της Αθήνας, όπου οι κάτοικοι δεν ξέρουν αν μπορούν να συνεχίσουν να επιβιώνουν εκεί ή όχι. Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τις τελευταίες δεκαετίες τα πιο πλούσια στρώματα εγκατέλειψαν το κέντρο, και το Κολωνάκι αν θέλετε σε μεγάλο βαθμό, και πήγαν στα βόρεια προάστια αρχικά και στη συνέχεια στα νότια και αλλού. Και υπάρχουν και δρόμοι όπου υπάρχουν μόνο διασκεδαστήρια. Δεν μπορούν να κοιμηθούν οι πολίτες εκεί.
- Αυτό συνέβη και στο Γκάζι και νωρίτερα στην περιοχή του Ψυρρή.
Και στην οδό Μηλιώνη στο Κολωνάκι και στο Θησείο. Τείνει να γίνει και στον Κεραμεικό.
- Γιατί υπάρχει όμως αυτό το καθεστώς, επειδή έρχονται τα έσοδα από τα τραπεζοκαθίσματα στο Δήμο; Κυκλοφορεί μαύρο χρήμα;
Αυτό σίγουρα είναι πολύ σημαντικό που λέτε, υπάρχει και αυτή η πλευρά. Αλλά είναι ότι η πόλη μας, ιδιαίτερα σε αυτές τις γειτονιές που αναφέραμε τώρα, δηλαδή Ψυρρή, Θησείο, Γκάζι, έχει παλιότερες κατοικίες που έχουν ένα χαρακτήρα δικό τους, που θα έπρεπε η πολιτεία να δώσει χρήματα για να διατηρηθούν αυτά τα κτίρια.
- Όπως έχει συμβεί και σε άλλες πρωτεύουσες της Ευρώπης, είτε σοσιαλιστικές είτε καπιταλιστικές, για να μιλήσουμε με τους όρους του παρελθόντος.
Βέβαια, επιχειρήσεις «σκούπα» έχουν γίνει και αλλού, ας πούμε ξέρω ότι στις Βρυξέλλες μια ολόκληρη περιοχή αρκετά κοντά στο κέντρο ξυρίστηκε και ξεπεταχτήκαν μεγαθήρια στη θέση της. Στο Βερολίνο, που είναι σήμερα μια από τις πιο ωραίες πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου, όλη η Friedrichstrasse, που ήταν ανάμεσα στο ανατολικό και το δυτικό Βερολίνο και από κει περνούσε και το υπέργειο τρενάκι και που ήταν το όριο, πάνω από το τείχος, ξυρίστηκε όλο αυτό το μέρος. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι έχουν γίνει τέτοιες ενέργειες.
- Ασφαλώς, απλώς κρατούμε τα θετικά στοιχεία από τις πόλεις. Στην Πράγα, αν έχεις μια παλιά κατοικία, δεν μπορείς να την γκρεμίσεις.
Η Πράγα τη γλίτωσε σε μεγάλο βαθμό. Και το Βερολίνο βέβαια την έχει γλιτώσει σε μεγάλο βαθμό. Αλλά η Αθήνα, αυτές οι χαρακτηριστικές γειτονιές, που θα μπορούσε να είναι απόλαυση όχι μόνο για τους ξένους που θα έρχονταν εφόσον φτιαχτούν, αλλά και για τους ίδιους τους κατοίκους. Θυμάμαι όταν είχα πρωτοεκλεγεί στο δημοτικό συμβούλιο το ʼ91, όταν ζούσε και ήταν δήμαρχος ο Τρίτσης, υπήρχε ένα σχέδιο που είχε βγει επί δημαρχίας Έβερτ και που ήθελε όλη την περιοχή του Γκαζοχωριού να την ξυρίσει για να κάνει εκεί εκθεσιακό κέντρο. Οι κάτοικοι για χρόνια έκαναν προσπάθειες για να μην πέσουν τα σπίτια τους αλλά αφετέρου να τους δοθούν και άδειες να κτίσουν. Ο Τρίτσης προσπάθησε να μην κτιστεί με έναν τρόπο ανεξέλεγκτο η περιοχή, αλλά και να μην πέσουν όλα αυτά τα κτίρια, να διατηρηθεί κάπως. Μετά θέλησαν να κάνουν εκεί την όπερα και πάλι να ξυριστεί η παραδοσιακή γειτονιά, το Γκαζοχώρι.
- Από την άλλη, δεν κατάφερε τελικά να προστατευθεί, γιατί η χωροθέτηση του μετρό εκεί απελευθέρωσε όλες τις επιχειρηματικές δυνάμεις, γκρεμίστηκαν σπιτάκια και εκδόθηκε απίστευτος αριθμός αδειών.
Αυτό γίνεται στην πόλη μας: οι κάτοικοι δίνουν τη μάχη για να κρατήσουν τα σπίτια τους, τα οποία είναι μεσοαστικά αλλά πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης, άρα με τεράστια αξία. Καταφέρνουν κάτι, αλλά η πολιτεία αφήνει σιγά σιγά να καταρρέουν όλα αυτά τα σπίτια, οπότε η λύση που δίνεται από τα πράγματα είναι να γίνουν εκεί τα διασκεδαστήρια.
- Τι θα μπορούσε όμως να γίνει σε μια περιοχή όπως η Κυψέλη η οποία έχει τόσο ψηλούς συντελεστές δόμησης;
Κατʼ αρχήν θα έπρεπε να μειωθούν οι συντελεστές δόμησης.
- Πρέπει να γκρεμίσουμε;
Σε ορισμένες περιοχές, ίσως μερικά κτίρια θα έπρεπε. Δεν μπορώ να σας πω συγκεκριμένα. Αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτή η κεντρική γραμμή για την πόλη μας, παρότι το είχε πει ο Τσαρούχης.
- Στην περίπτωση της Κυψέλης, μια συνοικία η οποία είναι δομημένη μέχρι και την κορυφή της και υπάρχει αδόμητος χώρος μόνο στις αυλές των σχολείων και στη Φωκίωνος Νέγρη;
Θα έπρεπε να σταματήσει να χτίζεται παραπέρα. Οι αδόμητοι χώροι, οι ελάχιστοι που έχουν μείνει, να μην κτιστούν. Ο Άγιος Αντώνιος, για παράδειγμα.
- Αυτό έλεγε και η κα Διαμαντοπούλου από το ΠΑΣΟΚ, είχε συμφωνήσει με αυτήν την πρότασή σας.
Είναι μια πρόταση που τη λέμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια, το ΠΑΣΟΚ όμως όταν ήταν στην κυβέρνηση δεν το έκανε. Δεν το έκανε. Μακάρι να μπορέσει να υπάρξει μια συμφωνία ανάμεσα σε ανθρώπους που βλέπουν με ένα πιο ανοιχτό πνεύμα την πόλη μας, να μείνουν οι αδόμητοι χώροι. Ομολογώ ότι και η Αριστερά πολύ παλιά έβλεπε το ζήτημα των ελεύθερων χώρων περισσότερο σε σχέση με τους μεγάλους ελεύθερους χώρους, να υπάρχει δηλαδή συγκέντρωση πρασίνου. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει περισσότερο αποδεκτό ότι και οι γειτονιές έχουν ανάγκη από μικρότερους χώρους για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Κοροϊδεύαμε θυμάμαι μια εποχή τους ανθρώπους που θέλαν να κρατήσουν τους ελεύθερους χώρους πίσω από τα σπίτια τους για να έχουν θέα. «Για δες, τι εγωιστές που είναι!» Μα, πώς θα επιβιώσουμε σε αυτήν την πόλη αν δεν μείνουν αυτοί οι ελεύθεροι χώροι, για να μπορούν να αναπνέουν οι άνθρωποι, για να μπορούν να πηγαίνουν τα παιδιά και οι μητέρες με τα καροτσάκια;
- Σωστό είναι αυτό και δεν υπάρχουν και πεζοδρόμια, όχι μόνο στο κέντρο, δεν υπάρχουν πεζοδρόμια και στο Μαρούσι για παράδειγμα, μια περιοχή που κτίστηκε τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα τώρα στο Γκάζι που λέγαμε πριν και που οι κάτοικοι κινητοποιούνται για να υπάρχουν πεζοδρόμια. Έχει αφήσει ο δήμος ανεξέλεγκτα τα μαγαζιά να βάζουν παντού τραπεζοκαθίσματα, οι κάτοικοι δεν μπορούν να περάσουν…
- Και καναπέδες!
Ναι, τα είδα και εγώ, καναπέδες με φωτάκια κλπ, που μπορεί να είναι χαριτωμένα, έρχεται και η νεολαία, έχει δικαίωμα και η νεολαία, αλλά με ισορροπία.
- Υπάρχει όμως και η καταστροφική κουλτούρα που έχει επικρατήσει στην Ελλάδα του αυτοκινήτου και του παρκαρίσματος. Συμφωνείτε;
Απολύτως. Είναι ένας τρόπος ζωής που είναι ανθυγιεινός, αντι-οικολογικός, πάρα πολύ ακριβός και είναι εναντίον της πόλης γενικότερα.
- Εσείς προτιμάτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς;
Εγώ δεν οδηγώ. Ζω στο κέντρο και έτσι μπορώ να κάνω εύκολα τις δουλειές μου. Παίρνω το μετρό όπου μπορώ, τον ηλεκτρικό όπου μπορώ, τα λεωφορεία είναι συνήθως πιο αργά- λένε ότι έχουν φτιάξει. Το τραμ μου αρέσει πολύ, εάν το ενίσχυε τελικά η πολιτεία και το άφηνε να τρέξει πιο γρήγορα, δηλαδή δίνοντάς του προτεραιότητα…
- Πάμε να δούμε επιγραμματικά ποιες άλλες γειτονιές έχουν δηλώσει την αντίθεσή τους με τους σχεδιασμούς της κεντρικής διοίκησης.
Κύριε Κουφόπουλε, θέλω να τονίσω ξανά τη μεγάλη σημασία που έχουν τα κινήματα πολιτών στις διάφορες γειτονιές για να σώσουν την πόλη μας. Γιατί έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο για να σώσουν ελεύθερους χώρους κυρίως και ορισμένα κτίρια του μοντέρνου κινήματος ας πούμε. Νομίζω ότι παραδειγματική είναι η περίπτωση των Άνω Αμπελοκήπων. Ο Σύλλογος εκεί έχει σώσει πάρκο, έχει αναπτύξει μαζί με το Δήμο –κατάφερε μάλλον να πείσει και να πιέσει το Δήμο…
- Η δύναμη των πολιτών, δηλαδή, έναντι της γραφειοκρατίας του Δήμου.
Των πολιτών όχι μόνο έναντι της γραφειοκρατίας, έναντι των συμφερόντων μαζί με μεγάλους επιχειρηματίες. Τώρα με τη ΔΕΗ ας πούμε που εδώ και χρόνια δίνεται η μάχη. Στα Ιλίσια, στο χώρο των Ιλισίων, στη Διοχάρους, όπου ήθελαν να ρίξουν όλα τα δέντρα, 100 υπεραιωνόβια δέντρα, για να κάνουν γκαράζ. Στην Κυψέλη, όπου προσπάθησε πάλι ο Δήμος να κόψει τα μεγάλα δέντρα και τους φοίνικες, σώθηκαν ορισμένα την τελευταία στιγμή. Στη Ριζούπολη, εκεί χάρη στους πολίτες, στο σύλλογό τους, έχει σωθεί ο χώρος της «Θερμίδας» και είναι ένα παρκάκι. Στα κάτω Πατήσια είναι η Γαζία, είναι η περιοχή Πάτμου και Καραβία, είναι πολύ σημαντικοί χώροι.
- Να προσθέσω ότι η κατάσταση είναι τόσο απελπιστική στην Αθήνα ή είναι τέλος πάντων ορισμένες επιλογές τόσο ατυχείς, που εξεγέρθηκαν και οι κάτοικοι του Κολωνακίου.
Εκεί που κόψανε τις νεραντζιές.
- Εννοώ ότι είναι περισσότεροι αστοί σε σχέση με τις άλλες γειτονιές και δεν έχουν συνηθίσει σε τέτοιους είδους κινητοποιήσεις και τους είδα να διαμαρτύρονται για τις νεραντζιές.
Όπου οι άνθρωποι βλέπουν να τους κόβεται η ζωή τους και η προοπτική να ζήσουν, εξεγείρονται. Ευτυχώς!
- Είναι χαρακτηριστικό, δηλαδή, ότι η δημοτική αρχή που υποστηρίζεται από τη Νέα Δημοκρατία κατάφερε να ξεσηκώσει και τους κατοίκους του Κολωνακίου.
Ευτυχώς σταμάτησε στην κοπή των νεραντζιών στην οδό Κανάρη.
- Να επανέλθουμε λίγο στο ιστορικό κέντρο. Κατʼ αρχήν πείτε μου το σχέδιό σας, γιατί έχουμε μια λειψή ενοποίηση, αλλά είναι η σανίδα σωτηρίας ή πρέπει να γίνει και κάτι άλλο για να αποκατασταθεί τουλάχιστον η ζημιά;
Νομίζω ότι το σχέδιο της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων, έτσι όπως έχει συλληφθεί αρχικά, είναι ένα σχέδιο το οποίο είναι καλό. Το ζήτημα είναι ότι έχει μείνει στη μέση, ότι δεν έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα για τις συνέπειες από αυτό το σχέδιο. Έχει μείνει βασικά στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, που είναι ένας υπέροχος δρόμος, από κει και πέρα όμως δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα. Για παράδειγμα, το έχουμε συζητήσει πολλές φορές και μαζί κ. Κουφόπουλε, το θέμα της σύνδεσης του Κεραμεικού με την Ακαδημία Πλάτωνος, που είναι ένας αρχαιολογικός χώρος πάρα πολύ σημαντικός και εγκαταλελειμμένος –και ο Κεραμεικός. Θυμάστε ότι ήταν να περάσει κάτω από τον Κεραμεικό το μετρό και το σώσαμε, πάλι με κινήσεις πολιτών και επιστημόνων και ορισμένους –πολύ λίγους- μέσα από το Δήμο της Αθήνας τότε.
- Άρα ολοκλήρωση της ενοποίησης. Μόνο ενοποίηση;
Όχι. Ορισμένα μέτρα, για παράδειγμα ο προαστιακός σιδηρόδρομος ή ο παραδοσιακός σιδηρόδρομος που περνάει από κει και πρέπει να υπογειοποιηθεί. Είναι πολύ σημαντικό για να μπορέσουν να αναπτυχθούν με σωστό τρόπο οι δυτικές γειτονιές της Αθήνας, Ακαδημία Πλάτωνος, Σεπόλια, Κολωνός, οι οποίες είναι υποβαθμισμένες. Αυτή τη στιγμή τους έχουν δώσει πολύ μεγάλους συντελεστές δόμησης, έχουν δει μια ανάπτυξη τρομερή –κακή όμως, θα την πληρώσουν αν επιμείνουν σε αυτούς τους συντελεστές δόμησης. Υπάρχουν όμως και αξιόλογα κτίρια, και νεοκλασσικά και χώροι γειτονιάς, που πρέπει να μείνουν. Αλλά βασικά επιμένω ότι είναι η υπογειοποίηση του σιδηροδρόμου, έτσι ώστε να μπορέσει να δεθεί η πόλη με αυτές τις γειτονιές υπεργείως και να μην κόβεται από τα σίδερα των γραμμών. Υπάρχει ένα σχέδιο, πάλι οι κάτοικοι το πετύχαν αυτό με τις προσφυγές τους, όταν ήταν η Ν.Δ. στην αντιπολίτευση το είχε συμφωνήσει, τώρα όμως έμεινε. Όμως, να πούμε και για το κέντρο της πόλης. Τα διατηρητέα κτίρια, που είναι εγκαταλελειμμένα. Θέλω να πω και μια πλευρά που δεν έχει τονιστεί, η σημασία όλων των κτιρίων του μοντέρνου κινήματος. Είναι και τα νεοκλασσικά, τα οποία εύκολα πάμε να τα ρίξουμε όπου δεν μας αρέσουν, έχουν ρίξει τόσες δεκάδες και θέλουν και άλλα να ρίξουν.
- Άρα προστατεύουμε για παράδειγμα τα προσφυγικά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας;
Αυτά καταφέραμε τελικά να τα σώσουμε.
- Η εικόνα όμως είναι απαράδεκτη.
Σε μια απαράδεκτη κατάσταση. Έχει κάνει προτάσεις το ΤΕΕ.
- Υπάρχει η ιστορία με τη μπλε πολυκατοικία στα Εξάρχεια, ένα μνημείο αρχιτεκτονικής.
Δεν είναι μόνο η μπλε πολυκατοικία η οποία έχει σωθεί και που μάλιστα με χαρά μαθαίνω ότι πρόκειται να ξαναβαφτεί. Είναι πάρα πολλά κτίρια του μοντέρνου κινήματος τα οποία εύκολα τα ρίχνουν. Δηλαδή καταφέρνουν οι εργολάβοι, επειδή εκεί δεν προστατεύονται αποτελεσματικά από την πολιτεία…
- Ούτε η διεύθυνση νεωτέρων μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού…
Ξέρετε, δεν ήταν μέχρι τώρα αναγκασμένες σε όλες τις περιπτώσεις να περνάνε οι άδειες αυτές από το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Η monumenta για παράδειγμα είναι ένα σημαντικό σωματείο που έχει ασχοληθεί και προσπαθεί να σώσει ορισμένα τέτοια κτίρια. Οι εργολάβοι επιμένουν να τα ρίξουν στη ζούλα, ό,τι μπορούν. Να καταστρέψουν όπως στην οδό Ραβινέ, να καταστρέψουν τα σημαντικά τους χαρακτηριστικά ώστε μετά να πουν: αφού είναι χάλια, γιατί να μείνουν, γιατί να διατηρηθούν;
- Όπως με το επιχείρημα των προσφυγικών, ότι είναι σε άθλια κατάσταση οπότε είναι προτιμότερο να τα ρίξουμε.
Ακριβώς. Το Bauhaus είναι ένα κίνημα το οποίο διατηρείται στην Ευρώπη, είναι ένα κομμάτι αυτό το αρχιτεκτονικό κίνημα των πόλεων της Ευρώπης. Στις γερμανικές πόλεις διατηρείται και έχουν ωραία κτίρια. Όμως, εμείς έχουμε εξαιρετικά αστικά κτίρια του Bauhaus, επειδή τότε το Πολυτεχνείο μας είχε ιδιαίτερες σχέσεις με τα γερμανικά πολυτεχνεία. Πρέπει να διατηρηθούν αυτά τα κτίρια.
- Εδώ, κυρίες και κύριοι, η κα Φιλίνη καταθέτει μια σειρά από ιδέες σχετικά με τη διαχείριση της πόλεως που μέχρι πρότινος δεν τις είχαμε ακούσει. Έρχεται, λοιπόν, η κυρία Φιλίνη να προσθέσει τις δικές της προτάσεις στις λίγες που ακούστηκαν μέσα από αυτά τα μικρόφωνα.
Έχει και το Πολυτεχνείο πολύ αξιόλογους καθηγητές και ανθρώπους φωτισμένους –και νέους καθηγητές- που έχουν αναπτύξει αυτά τα ζητήματα.
- Κυρία Φιλίνη, σας ευχαριστώ πολύ, ελπίζω να τα ξαναπούμε σε αυτό το διάλογο που έχει ξεκινήσει ο ΣΚΑΙ για το ιστορικό κέντρο και τις γειτονιές της πόλης.
Κι εγώ σας ευχαριστώ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS