Η διεθνής καπιταλιστική οικονομική κρίση η οποία ξεκίνησε από το καλοκαίρι του 2007, με αφορμή την κατάρρευση της subprime αγοράς των στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ, δεν έχει ακόμα ανακοπεί. Οι αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και πρώτα από όλα οι ΗΠΑ, αλλά και η ΕΕ σπατάλησαν πρωτοφανή στα ιστορικά χρονικά ποσά τρισεκατομμυρίων ευρώ με χαριστικές χορηγήσεις για τη διάσωση τραπεζών και μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, χωρίς, όμως, να πετύχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα, έχουν συσσωρευτεί νέες απέραντες οροσειρές από ελλείμματα και χρέη, που κινδυνεύουν να πνίξουν την παγκόσμια οικονομία και να επιφέρουν άλλου τύπου οδυνηρές παρενέργειες.
Τα δειλά βήματα κάποιας ανάπτυξης που έχουν αρχίσει να εμφανίζουν οι μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες είναι ακόμα ασθενικά και υποτονικά, ενώ οι πιθανότητες μιας νέας, και ίσως πιο έντονης, κρισιακής υποτροπής καθόλου δεν μπορούν να αποκλειστούν. Ιδιαίτερα όταν οι ασθενικές τάσεις ανάκαμψης συνοδεύονται από διεύρυνση και όχι υποχώρηση των κοινωνικών ανισοτήτων και πολύ περισσότερο όταν ακολουθούνται από μια καλπάζουσα αύξηση της ανεργίας η οποία τείνει να λάβει εφιαλτικές διαστάσεις. Πολύ περισσότερο οι αβεβαιότητες για την διέξοδο από την κρίση γίνονται ακόμα πιο έντονες, αφού η τελευταία δεν είναι μόνο μια κρίση οικονομική αλλά και κρίση ενεργειακή, κρίση διατροφική και κυρίως μια βαθιά κρίση κλιματικών αλλαγών, που απειλεί ακόμα και την επιβίωση του πλανήτη.
Η θεμελιώδης αιτία της παρούσας διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης βρίσκεται στην υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και πλούτου σε ελάχιστα χέρια, στην ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές και την υπερδιόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Οι επιλογές που ακολουθούνται διεθνώς και στην Ευρώπη, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν τις παραπάνω αιτίες της σημερινής κρίσης, αλλά και τις επιδεινώνουν. Επομένως, η ανάκαμψη των οικονομιών και πολύ περισσότερο μια σταθερή διέξοδος από τα κρισιακά φαινόμενα, δεν διακρίνεται στον ορίζοντα, όσο, τουλάχιστον, ο διεθνής καπιταλισμός δε βρίσκει νέες επενδυτικές διεξόδους ή νέες αγορές προς επέκταση. Η κατάσταση αυτή, όσο συνεχίζεται, εγκυμονεί ανυπολόγιστους κινδύνους στα επόμενα χρόνια.
Σήμερα, όσο ποτέ, είναι αναγκαία μια μεγάλη προοδευτική στροφή στην πορεία του πλανήτη, η οποία θα θέσει νέες κοινωνικές και οικολογικές προτεραιότητες στην ανάπτυξη, στις επενδύσεις, στην καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και της φτώχειας και την προστασία του περιβάλλοντος, μέσα από ένα νέο πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης χωρών και λαών. Ένας τέτοιος προοδευτικός προσανατολισμός, με σοσιαλιστικό ορίζοντα και προοπτική, απαιτεί και προϋποθέτει την ισχυροποίηση και την πιο πλατιά και ουσιαστική συνεργασία των ριζοσπαστικών αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού του 2008 είχα την τιμή να είμαι Ειδικός Αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ και σχεδόν αποκλειστικά η τότε παρέμβασή μου αφορούσε την επερχόμενη διεθνή καπιταλιστική κρίση και τις οδυνηρές συνέπειες που θα έχει για την Ελλάδα. Μου είχε προξενήσει κατάπληξη τότε ότι κανένας από το πλήθος των Γενικών Εισηγητών και Ειδικών Αγορητών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν ασχολήθηκαν με τη διεθνή οικονομική κρίση, αλλά ούτε καν έκαναν την παραμικρή αναφορά σε αυτήν, ενώ ορισμένοι με επέκριναν για «καταστροφολογία»! Προφανώς, δεν είχαν υποψιαστεί τι επακολουθούσε ή θεωρούσαν τα σχετικά με την κρίση απολύτως δευτερεύοντα σε σχέση με την ανούσια δικομματική αντιπαράθεση, η οποία και τότε, όπως και σήμερα, καταναλωνόταν στην αξιοπιστία των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας και σε ένα άγονο ανταγωνισμό για την άλωση της εξουσίας. Δυστυχώς, λες και δεν συνέβη τίποτα από τότε, η ίδια περίπου εικόνα ανούσιας αντιπαράθεσης για τα ίδια αποπροσανατολιστικά θέματα, κυριαρχεί και σήμερα στη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό, ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Ακόμα και σήμερα ΠΑΣΟΚ και ΝΔ δεν θέλουν και δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν σε βάθος την οδυνηρή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και κυρίως δεν θέλουν και δεν μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα για τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν. Κι όταν, ακόμα, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ κινδυνολογούν για το οικονομικό μέλλον της χώρας, το πράττουν με επίκεντρο τη δημοσιονομική θέση της Ελλάδας και με σαφή στόχο να προετοιμάσουν το έδαφος για ακόμα σκληρότερα και πιο επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα.
Ο Προϋπολογισμός του 2010 συζητείται σε μια περίοδο όπου η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία, με ευθύνη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, βρίσκονται, ίσως, στην πιο δύσκολη φάση και το πλέον κρίσιμο σταυροδρόμι από τον Βʼ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η διεθνής οικονομική κρίση χτύπησε σχετικά καθυστερημένα την πόρτα της χώρας, αλλά σήμερα είναι παραπάνω από ορατός ο κίνδυνος η σύμπλεξη διεθνούς οικονομικής κρίσης και διαρθρωτικών εγχώριων οικονομικών προβλημάτων να ωθήσει τη χώρα σε μια έρπουσα μακροχρόνια οικονομική ύφεση και στασιμότητα, η οποία θα είναι ό,τι το χειρότερο για τον τόπο και τον ελληνικό λαό.
Ζούμε τη βαθιά αποτυχία, χρεωκοπία και τα μεγάλα αδιέξοδα του νεοφιλελεύθερου πελατειακού οικονομικού μοντέλου που διαμορφώθηκε στη χώρα ιδιαίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του ʼ90 μέχρι σήμερα, στο όνομα του «εκσυγχρονισμού» ή των «μεταρρυθμίσεων», και το οποίο δυστυχώς συνεχίζει να διαχειρίζεται η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Το 2009 η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει και επισήμως σε υφεσιακή τροχιά, αφού το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας βαίνει μειούμενο για τρίτο συνεχές τρίμηνο (αʼ τρίμηνο -0,5%, βʼ τρίμηνο -1,2%, γʼ τρίμηνο -1,7%). Είναι πολύ πιθανόν η μείωση των ρυθμών ανάπτυξης για το σύνολο του 2009, να είναι αρκετά μεγαλύτερη από την εκτίμηση του Προϋπολογισμού για αρνητική ανάπτυξη -1,2% το 2009. Όλα τα θεμελιώδη δεδομένα για την πορεία της βιομηχανικής παραγωγής, της αγροτικής παραγωγής, των κατασκευών, του τουρισμού, των εξαγωγών, της λαϊκής κατανάλωσης και των επενδύσεων γνωρίζουν εντός του 2009 σημαντική πτώση έως κατάρρευση. Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα στις 10/12/2009 η ΕΣΥΕ και τα οποία κάνουν λόγο για μείωση κατά 10% περίπου της βιομηχανικής παραγωγής το μήνα Οκτώβριο και σε ετήσια βάση και κατά 27% στις εξαγωγές το μήνα Οκτώβριο. Είναι πιθανόν, με δεδομένες τις αναποτελεσματικές κυβερνητικές επιλογές, η ύφεση στην ελληνική οικονομία όχι μόνο να συνεχιστεί, αλλά και να βαθύνει μέσα στο 2010, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις του Προϋπολογισμού για μείωση του ΑΕΠ κατά τον επόμενο χρόνο μόνο κατά 0,3%.
Οι νεοφιλελεύθερες επιλογές της ΝΔ τα προηγούμενα πέντε χρόνια και ιδιαίτερα αυτές των δύο τελευταίων χρόνων, από τότε που η κρίση άρχισε να κάνει την εμφάνισή της, όχι μόνο δεν μείωσαν και πολύ περισσότερο δεν ανέκοψαν τις επιπτώσεις της διεθνούς αναταραχής στη χώρα μας και τις συνέπειες των εγχώριων διαρθρωτικών οικονομικών προβλημάτων αλλά και τις επιδείνωσαν. Η κυβέρνηση της ΝΔ, παρά την άνευ προηγουμένου εκτίναξη του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους το 2008 και το 2009, δεν συγκράτησε τις υφεσιακές τάσεις στην οικονομία και κυρίως δεν συγκράτησε την επιδείνωση των κοινωνικών προβλημάτων και ιδιαίτερα την αύξηση της ανεργίας, η οποία έχει αρχίσει και λαμβάνει εφιαλτικές διαστάσεις, προσεγγίζοντας τα ισπανικά επίπεδα, όπως είχαμε επανειλημμένα προβλέψει.
Η άνοδος, σύμφωνα με τις πραγματοποιήσεις του Προϋπολογισμού, του δημοσιονομικού ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης στο 7,7% το 2008 από την αντίστοιχη πρόβλεψη του 1,7% και στο 12,7% στο 2009, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Προϋπολογισμού, έναντι πρόβλεψης για 2%, είχε ως συνέπεια να μπει η χώρα, με απόφαση των αρμοδίων κοινοτικών οργάνων, σε καθεστώς αυστηρής επιτήρησης για παραβίαση των νεοφιλελεύθερων Ευρωπαϊκών Συνθηκών και ειδικότερα του απαράδεκτο Σύμφωνο Σταθερότητας της Ε.Ε. Να σημειώσουμε ότι αυτού του είδους η αυστηρή επιτήρηση, στην οποία για πρώτη φορά μπαίνει χώρα της Ευρωζώνης, απαιτεί να μειωθούν τα επόμενα χρόνια τα ελλείμματα του Προϋπολογισμού κάτω από το 3% του ΑΕΠ και προβλέπει τρίμηνη παρακολούθηση της σχετικής διαδικασίας, πράγματα που ισοδυναμούν με καθεστώς νεοαποικιακής κηδεμονίας, ανάλογο με εκείνα που είχαν επιβληθεί στη χώρα στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.
Το κόμμα του ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση είναι αλήθεια ότι δεν επέδειξε ποτέ ένα ιδιαίτερο ριζοσπαστισμό ούτε αμφισβήτησε τον πυρήνα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου που ακολουθούσε η χώρα, το οποίο άλλωστε οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ εμπέδωσαν τη δεκαετία του ʽ90.
Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, όμως, ως αντιπολίτευση, πρόβαλε κάποιες θετικές δεσμεύσεις, τις οποίες όταν εμείς υπογραμμίζαμε πως θα παραμεριστούν και θα μείνουν στα χαρτιά, αν τυχόν το ΠΑΣΟΚ ερχόταν στην εξουσία, δεχόμεθα έντονες επικρίσεις. Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση κατάφερε μέσα σε λίγες εβδομάδες να κάνει στροφή 180 μοιρών και να εγκαταλείψει πλήρως τις όποιες, θετικού χαρακτήρα, προεκλογικές του εξαγγελίες, εφαρμόζοντας μια πολιτική που κινείται στα χνάρια των επιλογών της ΝΔ, αν δεν τις υπερκεράσει σε συντηρητική και αντιδραστική κατεύθυνση το επόμενο διάστημα.
Το πιο χαρακτηριστικό δείγμα των υπαναχωρήσεων της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είναι ο Προϋπολογισμός που κατέθεσε για το 2010. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο όνομα της προσαρμογής της χώρας στο Σύμφωνο Σταθερότητας και της ανάγκης «να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της απέναντι στις διεθνείς αγορές» κατέθεσε έναν Προϋπολογισμό που βρίσκεται στον αντίποδα των προεκλογικών εξαγγελιών του. Ένα προϋπολογισμό φοροεπιδρομής, λιτότητας, αδιαφάνειας, λογιστικών ακροβασιών, επιδείνωσης της ύφεσης, έκρηξης των κοινωνικών προβλημάτων και πρώτα απʼ όλα της ανεργίας.
Ο Προϋπολογισμός του 2010, όπως θα αναλύσουμε παρακάτω:
Αντί να ανακουφίσει φορολογικά τα ασθενέστερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, στην ουσία προωθεί μια νέα φορολογική λεηλασία τους, ενώ διατηρεί την φορολογική ασυλία των μεγάλων κερδών, των μεγάλων περιουσιών, των μεγάλων εισοδημάτων και των μεγάλων κληρονομιών.
Αντί να ενισχύσει τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, τα οποία συνεχώς υποβαθμίζονται τα τελευταία χρόνια, συνεχίζει, αν δεν επιτείνει, κιόλας, τις πολιτικές λιτότητας.
Αντί να προχωρήσει σε μια μεγάλη αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και την παραγωγική και αποτελεσματική αναδιάρθρωσή του, συνεχίζει με οριακή αύξηση των κονδυλίων μια λογική υποβάθμισης της παρέμβασης του δημοσίου στην οικονομία.
Αντί να ακολουθήσει μια πολιτική ανατροπής της κατάρρευσης του αγροτικού τομέα με στόχο την ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας και τη στήριξη των αγροτών και της υπαίθρου, συνεχίζει τις επιλογές που τείνουν να δώσουν τη χαριστική βολή στην ελληνική περιφέρεια.
Αντί να ακολουθήσει ένα δρόμο δημοσίου ελέγχου των τραπεζών και στήριξης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, παρατείνει τις πολιτικές που προικοδοτούν το μεγάλο κεφάλαιο και την ασυδοσία πολυεθνικών αλυσίδων, μεγάλων εμπορικών κέντρων και πολυκαταστημάτων.
Αντί να προωθήσει τη διαφάνεια και τον έλεγχο στη συγκρότηση του Προϋπολογισμού, παρατείνει το πέπλο του σκότους και της αμφιβολίας γύρω από τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας.
Το χειρότερο, ο Προϋπολογισμός του 2010 είναι, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, ένας πλαστός προϋπολογισμός, ο οποίος κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά από τους πρώτους μήνες του 2010, κάτι το οποίο ζήσαμε με τον ανεκδιήγητο Προϋπολογισμό του 2009.
Το πιο τραγικό, όμως, είναι ότι ο Προϋπολογισμός του 2010 έχει σχεδόν ακυρωθεί, πριν ακόμα ψηφιστεί, αφού το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, μιλούν ευθέως για τη λήψη νέων σκληρών και έκτακτων μέτρων ακόμα και για την κατάθεση συμπληρωματικού Προϋπολογισμού.
Η ελληνική οικονομία αυτή την περίοδο δέχεται αλλεπάλληλα κύματα απαράδεκτων κερδοσκοπικών επιθέσεων με αφορμή το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα του 2009 (12,7% του ΑΕΠ), το οποίο ίσως να κινηθεί ακόμα ψηλότερα ανάλογα και με τις κυβερνητικές σκοπιμότητες. Πρόσφατα, ο οίκος Fitch υποβάθμισε περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, ενώ και μια σειρά άλλοι οίκοι απειλούν να πράξουν το ίδιο το επόμενο διάστημα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιέσεις συνολικά στην οικονομία και το spread των ελληνικών ομολόγων να έχει εκτιναχθεί σε πρωτοφανή ύψη. Οι διεθνείς αγορές, αλλά και μαζί τους οι κυρίαρχοι μονεταριστικοί κύκλοι της Ε.Ε., εκφράζουν αμφιβολίες για τις προθέσεις της κυβέρνησης και την αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα των μέτρων που ελήφθησαν για τη μείωση του ελλείμματος του Προϋπολογισμού κατά 3,6% ώστε να φτάσει στο 9,1% του ΑΕΠ το 2010. Είναι προφανές ότι αυτού του είδους οι αιτιάσεις, πέραν του προσχηματικού τους χαρακτήρα, υποκρύπτουν και σαφή ιδιοτέλεια που αποβλέπει στην ενίσχυση του ρόλου και των υπερκερδών των τραπεζών, οι οποίες ολιγοπωλιακά νέμονται την αγορά ομολόγων και εντόκων γραμματίων του δημοσίου.
Το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση είχε εξαγγείλει προεκλογικά ότι θα επιδιώξει τουλάχιστον την τροποποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας, ενώ αμφισβητούσε την ασυδοσία των διεθνών αγορών για τις οποίες συχνά ομιλούσε με επικριτικά λόγια ο κ. Γ. Παπανδρέου. Σήμερα το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση όχι μόνο δεν αντιστέκεται στο καθεστώς κοινοτικής επιτήρησης που έχει επιβληθεί στην ελληνική οικονομία με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά και δεν εκφράζει την παραμικρή αντίσταση στις πιέσεις των κεφαλαιαγορών και τις κερδοσκοπικές επιθέσεις καταλήστευσης του ελληνικού λαού. Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ σήμερα, με μια εντυπωσιακή στροφή, αναγορεύει σε δόγμα την ανάγκη η χώρα να εναρμονιστεί με τη «δημοσιονομική πειθαρχία» της Ε.Ε. και να «αποκαταστήσει την αξιοπιστία της» απέναντι στις διεθνείς αγορές. Αυτές οι νέες διακηρύξεις της ηγεσίας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ αποτελούν πιστή αντιγραφή των συνταγών της ΝΔ και προδιαγράφουν ένα πάρα πολύ σκοτεινό μέλλον για την οικονομία και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Απολύτως χαρακτηριστικές αυτής της νέας λογικής του ΠΑΣΟΚ υπήρξαν οι πρωτοφανείς και ακραία κινδυνολογικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου στο Υπουργικό Συμβούλιο (9/12/2009), με τις οποίες τόνισε ότι «η χώρα βρίσκεται στην εντατική» και ότι «το δημοσιονομικό αδιέξοδο απειλεί την εθνική κυριαρχία». Είναι προφανές ότι τέτοιου είδους δηλώσεις συνιστούν μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική τρομοϋστερία, ενώπιον της οποίας ωχριά η υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους. Απεναντίας, συνιστά κωμωδία η σύγκριση αυτών των μετεκλογικών καταστροφολογικών απόψεων του κ. Γ. Παπανδρέου, με τις αισιόδοξες προεκλογικές τοποθετήσεις του ότι γνωρίζει την οικονομική κατάσταση της χώρας και ιδιαίτερα με την κατηγορηματική του διαβεβαίωση ότι στη χώρα υπάρχουν χρήματα. Πότε έλεγε την αλήθεια ο κ. Γ. Παπανδρέου;
Οι πρωθυπουργικές δηλώσεις πανικού και δημοσιονομικής τρομοκρατίας εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο τους πιο ακραίους κερδοσκοπικούς κύκλους στο εξωτερικό και εσωτερικό της χώρας, που με στόχο την καταλήστευση του ελληνικού λαού και την αύξηση των κερδών τους, επιτίθενται κατά κύματα σε βάρος της ελληνικής οικονομίας.
Η δημοσιονομική τρομοϋστερία στην οποία, πλέον, πρωτοστατεί στο ανώτατο δυνατό επίπεδο η ίδια η κυβέρνηση, μπορεί να έχει μια μόνο λογική εξήγηση. Και η εξήγηση αυτή είναι να δημιουργηθεί άλλοθι, έστω διάτρητο, για την πλήρη αθέτηση των όποιων κυβερνητικών προεκλογικών δεσμεύσεων και να καλλιεργηθεί το έδαφος για τα θυελλώδη εισπρακτικά, αντεργατικά και αντιασφαλιστικά μέτρα που ήδη έχουν αρχίσει να ανακοινώνονται στο όνομα του κατευνασμού των διεθνών αγορών και της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό, πέρα από τη λιτότητα που προβλέπει ο Προϋπολογισμός του 2010, διαμορφώνονται κατάλληλες συνθήκες ώστε να προχωρήσει η κυβέρνηση στο πάγωμα μισθών, πέρα από το πάγωμα εκείνων που κινούνται πάνω από 2.000 ευρώ το μήνα καθαρά. Επίσης, προετοιμάζεται το έδαφος για πρόσθετα σκληρά, μόνιμου χαρακτήρα, φορολογικά μέτρα σε βάρος των μισθωτών, ιδιαίτερα σε βάρος των πολύ μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών και κυρίως ένα νέο πακέτο αύξησης των έμμεσων φόρων, πέραν εκείνων που ήδη προβλέπεται η αύξησή τους με τον Προϋπολογισμό του 2010. Το χειρότερο, όμως, μάλλον θα είναι η κατεδαφιστική δέσμη των νέων αντιασφαλιστικών μέτρων που ήδη έχει περίπου εξαγγελθεί από τον Υπουργό Εργασίας.
Οι νέες προτάσεις της κυβέρνησης για το ασφαλιστικό, όπως εξαγγέλθηκαν από τον κ. Α. Λοβέρδο σηματοδοτούν τη χαριστική βολή στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα του ελληνικού λαού. Η κυβέρνηση αφού αθέτησε πλήρως και πανηγυρικά την υπόσχεσή της για την κατάργηση του απαράδεκτου Νόμου «Πετραλιά», φτάνει τώρα στο σημείο να προτείνει το λογιστικό διαχωρισμό των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές, τη θεσμοθέτηση της βασικής σύνταξης ως κοινής αφετηρίας όλων των συντάξεων με στόχο την ανταποδοτικότητα από κει και πάνω, την δήθεν εθελοντική αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την ενίσχυση των επαγγελματικών ταμείων και την υπό γνωστούς όρους περεταίρω ενοποίηση των Ταμείων, που οδηγεί στην συνεχή υποβάθμιση δικαιωμάτων και αύξηση των ελλειμμάτων. Οι κατεδαφιστικές αυτές προτάσεις στην ουσία επαναφέρουν τις αλήστου μνήμης επιλογές του κ. Σιούφα το ʼ92, οι οποίες αποσύρθηκαν μετά τη γενικευμένη κατακραυγή και σήμερα, περίπου, επανέρχονται για να οδηγήσουν σε δραματική συρρίκνωση των κατώτερων συντάξεων και στη χαριστική βολή της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Και όλα αυτά, στο όνομα της δημοσιονομικής σταθεροποίησης της χώρας του Συμφώνου Σταθερότητας και της προσαρμογής στις απαιτήσεις των διεθνών αγορών.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο Προϋπολογισμός του 2010 μπορεί να αποδειχτεί ένας προϋπολογισμός «φάντασμα» που κατετέθη περισσότερο για να καλύψει τυπικά μια συνταγματική υποχρέωση της κυβέρνησης. Ένας προϋπολογισμός που κατετέθη μόνο και μόνο για να χρησιμοποιηθεί ως φύλο συκής προκειμένου να επακολουθήσει η εγκατάλειψή του και η εφαρμογή ενός συνόλου μέτρων που θα συνιστούν όχι απλώς τροποποιήσεις του, έτσι κι αλλιώς νομικά μη αποδεκτές, αλλά εκθεμελίωσή του. Όλα δείχνουν ότι ο πραγματικός Προϋπολογισμός του 2010, όπως περίπου συνέβη και με τον Προϋπολογισμό του 2009, θα είναι ένας προϋπολογισμός που δεν θα έχει ποτέ συζητηθεί ούτε εγκριθεί από τη Βουλή. Κι αν για αυτή τη συνταγματική εκτροπή του 2009 η αμφιλεγόμενη δικαιολογία ήταν η οικονομική κρίση, ο πραγματικός λόγος για τον Προϋπολογισμό του 2010 είναι η θύελλα των αντικοινωνικών μέτρων που σχεδιάζονται και θα εφαρμοστούν, αλλά θεωρείται πολιτικά αδύνατον να αποτυπωθούν στα δημοσιονομικά μεγέθη.
Το μόνο πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και την αξιωματική αντιπολίτευση της ΝΔ, το οποίο έχει απομείνει είναι οι ανούσιοι διαξιφισμοί σχετικά με το ύψος του ελλείμματος στον προϋπολογισμό του 2009. Αυτό, άλλωστε, επιβεβαιώνεται από τις αντιπαραθέσεις στην αρμόδια επιτροπή ανάμεσα στους βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με μεγάλη άνεση, είναι αλήθεια, αναβιβάζει το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης του 2009 στο 12,7%, ενώ η ΝΔ ισχυρίζεται, παραθέτοντας σχετικό πίνακα, ότι το έλλειμμα κινείται στο 8,2% του ΑΕΠ. Δεν θα μπούμε σε αυτή την ανούσια διαμάχη, η οποία, το μόνο που έρχεται να επιβεβαιώσει είναι η αναξιοπιστία του δικομματισμού. Το δικομματικό σύστημα στη χώρα μας δυστυχώς, μετά από τόσες δεκαετίες κυριαρχίας στην πολιτική ζωή, δεν έχει καταφέρει ακόμα να προσφέρει στοιχειώδη αξιοπιστία στη χώρα, ούτε στο επίπεδο της αριθμητικής αποτύπωσης των δημοσιονομικών μεγεθών. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να εξευτελίζεται διεθνώς η χώρα και να περιφέρεται ως ειδικό παράδειγμα προς αποφυγή.
Η κυβέρνηση προκειμένου, υποτίθεται, να αποκαταστήσει εφεξής την αξιοπιστία των δημοσιονομικών στοιχείων κατέθεσε νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, με την οποία προωθεί την μετατροπή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας (ΕΣΥΕ) από δημόσια υπηρεσία σε ανεξάρτητη αρχή. Η κυβέρνηση τοποθετεί σε απολύτως λαθεμένη βάση το πρόβλημα και επιχειρεί να το απαντήσει με λάθος τρόπο. Η ευθύνη για τη δημοσιονομική αναξιοπιστία της χώρας δεν βρίσκεται στην ΕΣΥΕ, αλλά στις κυβερνήσεις, οι οποίες πιέζουν την Γενική Γραμματεία της ΕΣΥΕ και κυρίως το Γενικό Λογιστήριο για να παραποιούν τα δεδομένα και να ασκούν πολιτική λογιστική. Επομένως, αυτό που χρειάζεται να αλλάξει δεν είναι ο χαρακτήρας της ΕΣΥΕ, αλλά οι αντιλήψεις και νοοτροπίες που διακατέχουν το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Η ΕΣΥΕ ασφαλώς χρειάζεται ενίσχυση και αναβάθμιση, πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί, αν υπάρχει πολιτική βούληση, με τη διατήρηση του χαρακτήρα της ως δημόσιας υπηρεσίας και την επιλογή του Γενικού Γραμματέα της ΕΣΥΕ μέσα από ευρεία διακομματική συναίνεση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Η εμμονή της κυβέρνησης για την μετατροπή της ΕΣΥΕ σε ανεξάρτητη αρχή, δεν δίνει απάντηση στο ουσιαστικό πρόβλημα, αφού θα είναι δυνατόν στην εκάστοτε κυβέρνηση να συνεχίζει τις λογιστικές αλχημείες, κρυπτόμενη τώρα πίσω από την ανεξαρτησία της ΕΣΥΕ, της οποίας τον Πρόεδρο και το ΔΣ στην ουσία θα ορίζει και θα ελέγχει η κυβέρνηση.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ και οι δυνάμεις που τον συναπαρτίζουν θέτουμε με έμφαση το ζήτημα της διαφάνειας των δημοσιονομικών της χώρας και την ανάγκη ενός διαφορετικού, δημοκρατικού και υπό τον πλήρη έλεγχο της Βουλής τρόπο διαμόρφωσης, συζήτησης, έγκρισης και εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έκανε, παρά τις προεκλογικές δεσμεύσεις της, ούτε ένα θετικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά και συνεχίζει στην ίδια αδιαφανή λογική καταθέτοντας για άλλη μια φορά ένα πλαστό προϋπολογισμό. Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση μεταθέτει στα επόμενα χρόνια την υλοποίηση δημοκρατικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων.
Ο Τακτικός Προϋπολογισμός του 2010 προβλέπει έσοδα 58.350 εκατομμύρια ευρώ (23,9% του προβλεπόμενου ΑΕΠ) έναντι 54.260 ευρώ (22,6% του εκτιμώμενου ΑΕΠ), που είναι η εκτίμηση των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού για το 2009. Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού, αν αφαιρέσουμε τις προβλεπόμενες και εκτιμώμενες επιστροφές φόρων, προβλέπονται να φτάσουν τα 53.700 εκατομμύρια ευρώ (21,9% του προβλεπόμενου ΑΕΠ το 2010), έναντι αντίστοιχης εκτίμησης 49.260 (20,5% του ΑΕΠ το 2009). Με δυο λόγια, για το 2010 προβλέπονται πρόσθετα αυξημένα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού της τάξης των 4.440 εκατομμυρίων ευρώ, ποσοστιαία αυξημένα κατά 9%.
Από τα 4.440 εκ. ευρώ προβλεπόμενα αυξημένα έσοδα το 2010, τα 4 δισ. ευρώ περίπου αντιπροσωπεύουν πρόσθετα φορολογικά έσοδα, εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ περίπου, αυξημένοι κατά 9% είναι οι πρόσθετοι άμεσοι φόροι, ενώ τα 1,7 δισ. ευρώ, περίπου, είναι οι αυξημένοι έμμεσοι φόροι, με ποσοστό περίπου 6%.
Τα παραπάνω φορολογικά δεδομένα καταδεικνύουν σε αδρές γραμμές ότι το 2010 προβλέπεται μια πραγματική φορολεηλασία, η οποία στην πράξη θα ενισχυθεί πολύ περισσότερο, αφού τα νέα μέτρα «δημοσιονομικής σταθεροποίησης» που πρόκειται να ανακοινώσει η κυβέρνηση θα περιέχουν εισπρακτικές φορολογικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα πληρωθούν κυρίως από τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Αν από τα 4 δισ. ευρώ πρόσθετους προβλεπόμενους αυξημένους φόρους για το 2010 αφαιρέσουμε, περίπου, το 1 δισ. ευρώ, το οποίο αντιπροσωπεύει την έκτακτη εφάπαξ εισφορά στα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων και των μεγάλων ακίνητων περιουσιών του 2008, τότε τα υπόλοιπα φορολογικά βάρη αναμένεται να τα επωμιστούν κατά κύριο λόγο τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Έτσι, για αυξήσεις μισθών και συντάξεων που σε καμιά περίπτωση δεν υπερβαίνουν τον πληθωρισμό και για προβλεπόμενη ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,7%, η οποία είναι πολύ αμφίβολο αν θα επιτευχθεί, θα έχουμε αύξηση άμεσων και έμμεσων φόρων της τάξης του 9% και 6%. Μια τέτοια πραγματική φοροεπιδρομή σε περίοδο οικονομικής δυσπραγίας κινδυνεύει να επιτείνει την ύφεση στην οικονομία και να επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στην κοινωνία.
Ειδικότερα, ο Προϋπολογισμός του 2010, στο πλαίσιο της συνολικότερης αύξησης των άμεσων φόρων, προβλέπει αύξηση των άμεσων φόρων στα φυσικά πρόσωπα κατά 480 εκ. ευρώ ή ποσοστιαία 4,5%. Πως θα προκύψει αυτή η αύξηση με δεδομένη την περιοριστική πολιτική σε μισθούς και συντάξεις; Είναι σαφές ότι αυτή η αυξημένη άμεση φορολόγηση στα φυσικά πρόσωπα θα είναι αποτέλεσμα της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας, η οποία τελευταία φορά έγινε το 2001. Έκτοτε, ο επίσημος υποεκτιμημένος πληθωρισμός έχει ανέβει πάνω από το 35% χωρίς αντίστοιχη τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμακίων! Το αποτέλεσμα αυτής της μη τιμαριθμοποίησης, αλλά και της συνεπακόλουθης αυξημένης σχετικά παρακράτησης φόρου, είναι να πληρώνουν, χρόνο με το χρόνο, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες όλο και περισσότερους φόρους, οι οποίοι αυξάνονται γεωμετρικά χρόνο με το χρόνο, για εισοδήματα που μπορεί να παραμένουν στην ουσία ίδια και να διατηρούν την ίδια αγοραστική δύναμη.
Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και ως αποτέλεσμα, κατά τη δική μας εκτίμηση, κυρίως της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας, την πενταετία 2003-2007 ο φόρος εισοδήματος που πληρώνει μία μέση οικογένεια μισθωτών διπλασιάστηκε, καθώς ενώ το 2003 πλήρωνε φόρο που αντιστοιχούσε στο 4,5% του εισοδήματός της, το 2007 πλήρωσε φόρο που αντιστοιχούσε στο 8,9%. Η μέση οικογένεια στη χώρα μας (ένα ζευγάρι με δυο παιδιά), όπου εργάζονται και οι δυο γονείς και ο πατέρας λαμβάνει τον μέσο μεικτό μισθό (1.741 ευρώ μηνιαίως το 2007 με βάση τους μελετητές του ΟΟΣΑ) και η μητέρα το 67% του μέσου μισθού (1.166 ευρώ τον μήνα το 2007) είδε το φορολογικό της βάρος από το 2003 έως το 2007 να διπλασιάζεται. Συγκεκριμένα, η παραπάνω οικογένεια κατέβαλε το 2003 φόρο εισοδήματος που αντιστοιχούσε στο 4,5% του ακαθάριστου εισοδήματός της. Το 2004 το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 6,5%. Το 2005 το ποσοστό φορολογικής επιβάρυνσης σημείωσε νέα άνοδο στο 7,1%, ενώ το 2006 λόγω κυρίως της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε στο 9,1%. Το 2007 μειώθηκε οριακά στο 8,9% του ακαθάριστου εισοδήματος του μέσου νοικοκυριού, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο του 2003 (αύξηση 97,7%). Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, ενώ ο άγαμος που λαμβάνει το 67% του μέσου μισθού δεν πλήρωνε το 2003 ούτε ένα ευρώ φόρο εισοδήματος, ο φόρος εισοδήματος που κατέβαλε το 2007 ανήλθε στο 2,9% του ακαθάριστου εισοδήματός του. Οι άγαμοι φορολογούμενοι ενώ το 2003 κατέβαλαν φόρο εισοδήματος όσο το 4,5% του ακαθάριστου εισοδήματός τους, το 2007 κατέβαλαν στην Εφορία το 10,1% του εισοδήματός τους. Οι μελετητές του ΟΟΣΑ αναφέρουν στη μελέτη ότι η Ελλάδα, μαζί με το Μεξικό και την Κορέα, είναι οι χώρες όπου η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε για το σύνολο των φορολογουμένων τα τελευταία χρόνια.
Ιδιαίτερα, θα υπάρξει σημαντική φορολογική επιβάρυνση σε τμήματα εργαζομένων από την κατάργηση φοροαπαλλαγών ή αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων την οποία έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση και την ένταξή των αντίστοιχων εισοδημάτων στην ενιαία φορολογική κλίμακα. Η κυβέρνηση προβλέπει στον Προϋπολογισμό να εισπράξει από αυτή την ρύθμιση πάνω από 250 εκ. ευρώ. Η κατάργηση των λεγόμενων φοροαπαλλαγών ή της αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων με μειωμένο συντελεστή, μπορεί να ακούγεται εύηχα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις θα θίξει και θα θίξει σημαντικά τα εισοδήματα εργαζομένων που καθόλου δεν μπορεί να θεωρηθούν ως εύποροι και ιδιαίτερα εργαζομένων στο δημόσιο τομέα. Είναι γνωστό ότι για πολλές κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων η στήριξη των εισοδημάτων τους δεν ήταν αποτέλεσμα αυξήσεων στους μισθούς, αλλά γινόταν με τη χορήγηση επιδομάτων, τα οποία φορολογούντο αυτοτελώς, εκτός κλίμακας. Αν τώρα, για τα επιδόματα αυτά, καταργηθεί η αυτοτελής φορολόγηση, και ενσωματωθούν, από φορολογική άποψη, στο μισθό για να φορολογηθούν ενιαία στη βάση της φορολογικής κλίμακας, τότε είναι βέβαιο ότι θα προκύψει μείωση των τελικών απολαβών για πολύ μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, ιδιαίτερα του δημοσίου. Κατά αυτό τον τρόπο δεν θα έχουμε απλώς καθήλωση, αλλά και μείωση των εισοδημάτων για πολλές κατηγορίες μισθωτών που οι απολαβές τους κινούνται σε μικρομεσαία επίπεδα.
Κι ενώ η φορολογική επιβάρυνση σε μισθωτούς και συνταξιούχους αυξάνει χρόνο με το χρόνο, η φορολογική επιβάρυνση των νομικών προσώπων, δηλαδή των ιδιωτικών εταιρειών βαίνει μειούμενη, χρόνο με το χρόνο και τα αντίστοιχα οδηγούνται σε κατάρρευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 προβλέπεται μια νέα μείωση κατά 7,2% των φορολογικών εσόδων από τα κέρδη των εταιρειών. Με δεδομένο ότι ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη των ανωνύμων εταιρειών οδεύει στο 20% έως το 2013, πράγμα που δεν προτίθεται να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ, βαδίζουμε ολοταχώς για κέρδη και μάλιστα υψηλά κέρδη, αν όχι και υπερκέρδη σε ορισμένες περιπτώσεις, χωρίς φόρους. Ιδού η φορολογική δικαιοσύνη!
Σημαντική φορολεηλασία για τα πλατιά λαϊκά στρώματα θα προκύψει από την πιο επαχθή για τους κοινωνικά αδύναμους φορολογία, που είναι η έμμεση φορολογία, δηλαδή η φορολογία στην κατανάλωση. Οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν κατά 1,7 δισ. ευρώ ή 6% περίπου, ενώ στην πράξη τα πράγματα θα εξελιχθούν σε πολύ χειρότερη κατεύθυνση. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προτίθεται να διατηρήσει μια σειρά από αυξήσεις σε έμμεσους φόρους ή και νέους έμμεσους φόρους που έβαλε η κυβέρνηση της ΝΔ το 2009 και τους οποίους κατήγγελλε και ζητούσε την απόσυρσή τους το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση.
Για παράδειγμα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προτίθεται να διατηρήσει την αύξηση στον ειδικό φόρο κατανάλωσης βενζίνης που έβαλε η κυβέρνηση της ΝΔ στις 26.06.2009, ενώ μάλλον βέβαιο ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα προχωρήσει και σε νέα αύξηση αυτού το φόρου από 1.1.2010. Επίσης, η κυβέρνηση της ΝΔ αύξησε από 5.2.2009 τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στην αιθυλική αλκοόλη, τα αλκοολούχα ποτά και τα τσιγάρα, αύξηση την οποία όχι μόνο θα διατηρήσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αλλά έχει εξαγγείλει και νέα από 1.1.2010. Ακόμα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προτίθεται να διατηρήσει την αύξηση του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας και την επιβολή τέλους στην καρτοκινητή τηλεφωνία, την οποία κατάγγελνε όταν τις θεσμοθετούσε η ΝΔ, ενώ τώρα οι εισπράξεις θα ολοκληρωθούν το 2010 με την κυβέρνησή του. Η υποκρισία σε όλο το μεγαλείο της!
Το χειρότερο, όμως, από όλα είναι η μεγάλη αύξηση των τελών κυκλοφορίας των αυτοκινήτων που επέβαλε στο όνομα της «πράσινης» ανάπτυξης η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στα παλιά αυτοκίνητα. Έτσι, όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πάρουν καινούργιο αυτοκίνητο, θα τιμωρηθούν επιπλέον πληρώνοντας πανύψηλα τέλη κυκλοφορίας, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ακριβότερα από το ίδιο το αυτοκίνητο, αν τυχόν πωληθεί. Έτσι είναι δικαιολογημένα τα παράπονα αγροτών, των οποίων έχουμε γίνει δέκτες, που θα πληρώσουν τέλη κυκλοφορίας για το παμπάλαιο αγροτικό τους αυτοκίνητο, πολλαπλάσια από ότι αν το μεταβίβαζαν, αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσε να το αγοράσει κάποιος.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού του 2010 οι συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού προβλέπεται να φτάσουν τα 69.796 εκ. ευρώ, μειωμένες κατά 1.642 εκ. ευρώ ή σε ποσοστό 2,3%, από τις εκτιμώμενες αντίστοιχες δαπάνες του 2009. Από αυτές τις συνολικές δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού, τα 12.950 εκ. ευρώ προβλέπεται να κατευθυνθούν για την πληρωμή τόκων, μεγαλύτερων κατά 610 εκ. ευρώ και σε ποσοστό 4,9% έναντι των εκτιμώμενων αντίστοιχων δαπανών για τόκους το 2009. Το κύριο χαρακτηριστικό, όμως, των δαπανών του Προϋπολογισμού, είναι η μεγάλη προβλεπόμενη μείωση των πρωτογενών δαπανών του κατά 2.252 εκ. ευρώ, μείωση που προσεγγίζει το 1% του ΑΕΠ.
Η μεγάλη αυτή προβλεπόμενη μείωση των πρωτογενών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού, με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που την συναπαρτίζουν, η οποία προβλέπεται, να σημειωθεί, σε συνθήκες ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και διευρυνόμενης ανεργίας ή είναι εντελώς εικονική και πλασματική κι επομένως τοποθετείται για να ρίξει στάχτη στα μάτια κυρίως της Ε.Ε. ή αν συντελεστεί, σε μια χώρα μάλιστα, που το επίπεδο των συνολικών δαπανών της είναι σχετικά χαμηλό ως ποσοστό του ΑΕΠ, κινδυνεύει να εξωθήσει την ελληνική οικονομία σε ακόμα μεγαλύτερη καθίζηση, η οποία μπορεί να της προσδώσει τελματώδη μακροχρόνια χαρακτηριστικά και όψεις οικονομικής παρακμής.
Η κυβέρνηση, είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα προχωρήσει σε αυξήσεις στους μισθούς πάνω από τον πληθωρισμό. Με δεδομένο ότι ο επίσημος υποεκτιμημένος πληθωρισμός θα κινηθεί στη χώρα μας το 2009 σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα λόγω και της οικονομικής ύφεσης, είχαμε υποβάλλει σε έντονη κριτική την παραπάνω εξαγγελία και την είχαμε χαρακτηρίσει ως ουσιαστική αναπαραγωγή των πολιτικών λιτότητας των τελευταίων χρόνων. Δυστυχώς, η κυβέρνηση υπαναχωρεί ακόμα και από αυτές τις πενιχρές εισοδηματικές αυξήσεις.
Η πρόβλεψη για αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων στον Προϋπολογισμό του 2010 κάνει λόγο για ποσοστιαίες αυξήσεις του 2,6%. Αν λάβουμε υπόψη ότι σε αυτό το 2,6% οφείλουν να συμπεριληφθούν αυξήσεις από την ωρίμανση, οι οποίες κινούνται στο 2% περίπου, αλλά και οι αυξήσεις που θα προκύψουν από τις νέες προσλήψεις στο δημόσιο, τότε αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα ότι η εισοδηματική πολιτική για το 2010 μπορεί, κατά πάσα πιθανότητα, να κινηθεί κάτω ή και πολύ κάτω από το επίπεδο του επίσημου πληθωρισμού, ο οποίος ουδόλως αντιπροσωπεύει την πραγματική ακρίβεια και μάλιστα στα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης. Αν σε αυτές τις πενιχρές αυξήσεις συνυπολογίσουμε ότι θα συμπεριληφθεί ένα πρόσθετο φορολογικό βάρος λόγω μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας, τότε λογικά θα προκύψει νέα μείωση των πραγματικών εισοδημάτων του κόσμου της μισθωτής εργασίας για το 2009 και συνέχιση της εισοδηματικής στασιμότητας για τους συνταξιούχους, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων λαμβάνει συντάξεις πείνας και πενίας.
Η εισοδηματική αυτή πολιτική της κυβέρνησης είναι προφανές ότι θα τροφοδοτήσει περαιτέρω τις κοινωνικές ανισότητες, θα μεγαλώσει την κοινωνική αδικία και κυρίως θα παροξύνει τα κρισιακά φαινόμενα στην ελληνική οικονομία, που για να προχωρήσει σε θετικούς δρόμους διεξόδου απαιτείται ουσιαστική ενίσχυση των λαϊκών εισοδημάτων και πρώτα απʼ όλα των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις.
Σε μια εποχή που η παιδεία αποκτά κεντρικό, ίσως τον κεντρικότερο ρόλο, για την ανάπτυξη και το μέλλον της χώρας συνεχίζεται και κλιμακώνεται η υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας, τόσο ως προς τις υποδομές της όσο και ως προς τη στήριξη των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων αλλά και ως προς το περιεχόμενο, το επίπεδο και τον προσανατολισμό των σπουδών και της μαθησιακής διαδικασίας.
Οι δαπάνες που προβλέπει ο τακτικός προϋπολογισμός του 2010 για την παιδεία ανέρχονται στα 7808 εκ. ευρώ ή στο 3,20% του προβλεπόμενου ΑΕΠ του 2010. Οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για το 2009 φθάνουν το 3,04 % του ΑΕΠ, ενώ οι πραγματοποιήσεις του 2008 ανέρχονται στο 2,91% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες για την παιδεία παραμένουν περίπου στάσιμες με οριακή αύξηση ως ποσοστό του ΑΕΠ έναντι του 2008. Πέραν αυτού, υπάρχει μείζον θέμα με τη χαμηλή αποτελεσματικότητα και τον στρεβλό προσανατολισμό και αυτών ακόμα των ισχνών δαπανών.
Αυτή η διαχρονική στασιμότητα και η ελάχιστη αυξητικά τάση, των δαπανών για την παιδεία, μαζί με την μειωμένη αποτελεσματικότητά τους, υπονομεύει, αν δεν υποθηκεύει το μέλλον της χώρας και τις προοπτικές των νέων γενιών. Οι ρητές κυβερνητικές υποσχέσεις για την άνοδο των δαπανών για την παιδεία στο 5% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα χρόνια, με αυτές τις μικρές ετήσιες αυξήσεις, στην ουσία παραπέμπονται στις καλένδες.
Οι διαχρονικές αυτές επιλογές υποχρηματοδότησης και υποβάθμισης της δημόσιας παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της έχουν αποκτήσει συνειδητά τα χαρακτηριστικά μια πολιτικής αυξάνουσας ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης του εκπαιδευτικού συστήματος, πράγμα που έγινε ιδιαίτερα εμφανές με την προσπάθεια ανατροπής του άρθρου 16 του Συντάγματος για την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ, που απέτυχε χάρη στην αντίδραση του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος αλλά επανήλθε με την προσπάθεια νομιμοποίησης των κολλεγίων ως ισότιμων των ΑΕΙ. Σήμερα η ελληνική οικογένεια επιβαρύνεται όλο και περισσότερο για να μπορέσει να σπουδάσει τα παιδιά της και φυσικά μέσα σʼ αυτές τις συνθήκες διευρύνεται ο χώρος παρέμβασης των ιδιωτικών σχολείων σε όλες τις βαθμίδες.
Δίπλα στη υποβάθμιση της δημόσιας παιδείας, χρόνο με το χρόνο, εξωθείται σε κατάρρευση το δημόσιο σύστημα υγείας. Ο τακτικός προϋπολογισμός του 2010 προβλέπει δαπάνες για την υγεία ύψους 6.855 εκ. ευρώ ή 2,81% ως ποσοστό του προβλεπόμενου για το 2010 ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό είναι ασήμαντα μεγαλύτερο του εκτιμώμενου για το 2009 ποσοστού ύψους 2,77% του ΑΕΠ. Αυτές οι πενιχρές δαπάνες για τη δημόσια υγεία δεν μπορούν ούτε στο ελάχιστο να αντιμετωπίσουν τις όλο και αυξανόμενες ανάγκες για υπηρεσίες υγείας και τα προβλήματα του Εθνικού Συστήματος Υγείας που κυριολεκτικά βρίσκεται υπό κατάρρευση λόγω εκρηκτικών ελλείψεων σε προσωπικό, ιδιαίτερα νοσηλευτικό, των ελλείψεων σε υποδομές και σε εξοπλισμό, ενώ τα δημόσια νοσοκομεία οφείλουν τεράστια ποσά στους προμηθευτές τους με αποτέλεσμα να απειλούνται με αναστολή προμηθειών σε βασικά υλικά, απειλές, οι οποίες συχνά έγιναν πράξη το τελευταίο διάστημα. Αποτέλεσμα αυτής της κατάρρευσης του δημόσιου υγειονομικού συστήματος, των καθυστερήσεων στην προσφορά αναγκαίων υπηρεσιών στους πολίτες, της διαρκούς ταλαιπωρίας και των δυσλειτουργιών του , είναι να γιγαντώνονται και να επεκτείνονται όλο και περισσότερο οι ιδιωτικοί επιχειρηματικοί όμιλοι προσφοράς υπηρεσιών υγείας σε όλα τα επίπεδα. Η υγεία ιδιωτικοποιείται και εμπορευματοποιείται με όλο και ταχύτερους ρυθμούς σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα το 57% των συνολικά δαπανών για υγεία πραγματοποιείται με χρήματα των πολιτών, καθιστώντας το ελληνικό υγειονομικό σύστημα ένα από τα πιο άδικα και άνισα στο χώρο της Ευρώπης.
Την ίδια ώρα που η δημόσια παιδεία υποχρηματοδοτείται και υποβαθμίζεται, ενώ το δημόσιο σύστημα υγείας καταρρέει, η χώρα μας σπάει όλα τα «ρεκόρ» στις δαπάνες για άμυνα και εξοπλισμούς. Η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη από την πρωτοφανή στα ιστορικά χρονικά υπερδιόγκωση των Σωμάτων Ασφαλείας και των δαπανών για τον εξοπλισμό τους, κάτι το οποίο αποκτά μια ιδιαίτερη επικαιρότητα σήμερα μέσα σε ένα εντεινόμενο κλίμα αυταρχισμού και αστυνομικής καταστολής από τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Οι προβλεπόμενες δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού του 2010 για την άμυνα μαζί με τους εξοπλισμούς προβλέπεται να ανέλθουν στα 6.789 εκ. ευρώ ή στο 2,78% του προβλεπόμενου ΑΕΠ και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ακόμα μεγαλύτερες, αφού σχεδόν πάντα οι προβλεπόμενες δαπάνες για εξοπλισμούς (2,7 δισ. ευρώ το 2010) είναι υποεκτιμημένες στους προϋπολογισμούς που κατατίθενται, σε σχέση με αυτές που τελικά πραγματοποιούνται. Τελικά οι προβλεπόμενες δαπάνες για άμυνα και εξοπλισμούς κατά πάσα πιθανότητα θα φθάσουν, αν δεν ξεπεράσουν τις εκτιμώμενες για το 2009, που προσέγγισαν το 3,05 % του ΑΕΠ, έναντι των πραγματοποιηθεισών το 2008 που κατέληξαν στο 2,49% του ΑΕΠ.
Αυτές οι προβλεπόμενες υπέρογκες δαπάνες άμυνας και εξοπλισμών του 2010 υστερούν μόνο κατά 1 δισ. ευρώ (1019 εκ.) των αντίστοιχων προβλεπόμενων δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού για την παιδεία (το 2009 και το 2008 ήταν σχεδόν ίσες) και είναι σχεδόν ίσες με τις προβλεπόμενες δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την υγεία (2009 και 2008 πολύ μεγαλύτερες μέχρι 680 εκ. ευρώ!), ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να υστερούν ως ποσοστό του ΑΕΠ ίσως, μόνο από τις αντίστοιχες δαπάνες των ΗΠΑ, που αποτελούν την στρατιωτική ιμπεριαλιστική υπερδύναμη του πλανήτη.
Το ερώτημα που προκύπτει από τα εκτεθέντα είναι μάλλον αυτονόητο: Σε πόλεμο βρίσκεται η χώρα; Είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση και δεν το γνωρίζουμε; Διότι τέτοιες υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες μόνο σε χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση δικαιολογούνται.
Δεν αγνοούμε την ανάγκη αμυντικής θωράκισης της χώρας μας σε μια ταραγμένη περιοχή του πλανήτη. Άλλο όμως οι γνήσιες αμυντικές ανάγκες της πατρίδας μας και άλλο πράγμα οι υπέρογκοι εξοπλισμοί που υπηρετούν Ατλαντικές και αμερικανικές προτεραιότητες αλλά και πελατειακές σχέσεις με τις πολυεθνικές του πολέμου και τους ισχυρούς και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η χώρα μας χρειάζεται μια νέα εθνική αμυντική στρατηγική στο πλαίσιο της οποίας μπορούν ως πρώτο βήμα να μειωθούν οι αμυντικές-εξοπλιστικές δαπάνες της χώρας κατά το 1/3, χωρίς να μειωθεί η αμυντική θωράκιση της χώρας, πράγμα που θα επιτρέψει την αναβάθμιση της χρηματοδότησης σε τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και η κοινωνική στήριξη.
Είναι εντυπωσιακό ότι στον Προϋπολογισμό του 2010 η μεγάλη μείωση των πρωτογενών δαπανών θα προκύψει κατά κύριο λόγο από την πρωτοφανή προβλεπόμενη μείωση, σε σχέση με το 2009, των δαπανών για Ασφάλιση, Περίθαλψη και Κοινωνική Προστασία κατά 1.673 εκ. ευρώ.
Η κοινωνικά απαράδεκτη αυτή μείωση θα προέλθει από τη μείωση κατά 150 εκ. ευρώ ή 5,8% της επιχορήγησης στο ΙΚΑ και την μείωση κατά 480 εκ. ευρώ ή ποσοστό 44% (!) της επιχορήγησης στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και βεβαίως το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης θα προκύψει από την περικοπή των πρόσθετων επιχορηγήσεων στην κοινωνική ασφάλιση, που δόθηκαν κυρίως στο ΙΚΑ λόγω της ύφεσης. Αυτή η τελευταία περικοπή που θα φτάσει το 1,4 δισ. ευρώ το 2010, εφόσον πραγματοποιηθεί, θα οδηγήσει το ΙΚΑ σε αδυναμία να αποπληρώσει στοιχειώδεις υποχρεώσεις του, ακόμα και αδυναμία να πληρώσει τις συντάξεις. Επομένως, είτε η κυβέρνηση πλαστογραφεί για άλλη μια φορά τα δημοσιονομικά δεδομένα και αποκρύπτει δαπάνες για επιχορήγηση της Κοινωνικής Ασφάλισης ή θα αφήσει ακάλυπτους τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ είτε, ακόμα χειρότερα, θα προχωρήσει εντός του 2010 σε αντιασφαλιστικές κατεδαφίσεις σαν κι αυτές που εξήγγειλε ο κ. Α. Λοβέρδος, από τις οποίες θα προκύψει εξοικονόμηση πόρων.
Να υπογραμμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι η επιχορήγηση του ΙΚΑ με το 1% του ΑΕΠ, η οποία, σύμφωνα με το Νόμο Ρέππα θα οδηγούσε πολύ σύντομα σε μεγάλα πλεονάσματα το Ταμείο, απεδείχθη, όπως είχαμε προβλέψει, απολύτως ανεπαρκής, αφού, πέραν των άλλων, σε συνθήκες ύφεσης όπως οι σημερινές, η σύνδεση της επιχορήγησης με το μειούμενο ΑΕΠ, οδηγεί όπως το 2009 σε απόλυτη μείωση της χρηματοδότησης. Επομένως, το αίτημα για καθιέρωση ουσιαστικής τριμερούς χρηματοδότησης, μαζί με την επιδότηση ασφάλισης στους ανέργους, συνιστούν αναγκαία αλλαγή για τη βιωσιμότητα των Ασφαλιστικών Ταμείων.
Φυσικά, η κυβέρνηση και ο προϋπολογισμός της δεν λένε τίποτα για την κατάρρευση, μέσα στην κρίση, των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων η οποία προέρχεται τόσο από την αγορά δομημένων «τοξικών» προϊόντων όσο και κυρίως από την τοποθέτηση αποθεματικών των ταμείων στο χρηματιστήριο και στις κεφαλαιαγορές. Αυτές οι απώλειες, που φθάνουν πολλά δισ. ευρώ, δεν είναι καθόλου συγκυριακές, αποτρέπουν τα ταμεία από αναγκαίες ρευστοποιήσεις και καταδεικνύουν, όπως έχουμε καταγγείλει, το απαράδεκτο της τοποθέτησης αποθεματικών των ταμείων στον «τζόγο» των κεφαλαιαγορών και σε επισφαλείς επενδύσεις, που θεσμοθέτησαν με νομοθετικές ρυθμίσεις τους οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Πέραν αυτών, για την επιχορήγηση στο ΙΚΑ δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά για κάλυψη των ελλειμμάτων που έχουν επιφέρει οι προηγούμενες ενοποιήσεις στο ΙΚΑ (Ταμείο Ασφάλισης Προσωπικού Ιονικής και Λαϊκής τράπεζας. Ταμείο σύνταξης προσωπικού ΑΤΕ και Ταμείο Υπαλλήλων Γεωργικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων) και τα οποία με βάση την ισχύουσα νομοθεσία θα έπρεπε να καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Δεν υπάρχει επίσης, καμία απολύτως κάλυψη των ελλειμμάτων που θα επιφέρουν στο ΙΚΑ αλλά και σε άλλα ταμεία οι νέες ενοποιήσεις ταμείων του Νόμου Πετραλιά (Ν. 3655/08), ελλείμματα τα οποία με βάση το νόμο έπρεπε να καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Και αυτό πολύ περισσότερο, αφού η κυβέρνηση εγκαταλείπει τις προεκλογικές δεσμεύσεις της και αντί να καταργήσει, διατηρεί το Νόμο Πετραλιά.
Δεν υπάρχει ακόμα, καμιά απολύτως αναφορά για το πώς θα καλυφθεί το κόστος των «απολύσεων» υπό τη μορφή πρόωρης συνταξιοδότησης, από την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής, τα οποία θα επωμιστεί το ΙΚΑ και ο πρόσφατος νόμος ρητά ανέφερε ότι θα χρηματοδοτήσει ο Προϋπολογισμός. Όπως δεν υπάρχει καμία αναφορά στις χαριστικές για τις τράπεζες ενοποιήσεις των Ασφαλιστικών Ταμείων τραπεζών επί των οποίων είχαν αναλάβει δεσμεύσεις και τις οποίες έχει επωμιστεί το ΙΚΑ, με αποτέλεσμα να ζημιώνεται με δισεκατομμύρια ευρώ, όπως ζημιώνεται ακόμα από τη νέα εθελούσια έξοδο του ΟΤΕ, της οποίας πληρώνει τα σπασμένα.
Συνεχίζεται επί χρόνια να μην τηρείται η πρόβλεψη για κρατική συμμετοχή στον τομέα της υγείας για τους νεοεισερχόμενους στο ΙΚΑ. Η απουσία αυτής της κρατικής επιχορήγησης στον κλάδο ασθένειας του ΙΚΑ, που προβλέπεται από τον ν.2084/92, είναι η βασικότερη αιτία για τη συνεχιζόμενη ελλειμματικότητα του κλάδου, την οποία, δυστυχώς, αποδέχεται αδιαμαρτύρητα το ΙΚΑ.
Η μείωση για το 2010 της επιχορήγησης στον ΟΑΕΕ, αδυνατεί να καλύψει τα διογκούμενα ελλείμματα του ταμείου, παρά τις συνεχώς αυξανόμενες εισφορές των μικρομεσαίων επιτηδευματιών και ελεύθερων επαγγελματιών για πενιχρές συντάξεις. Η ανάγκη θεσμοθέτησης μιας ουσιαστικής κρατικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση του ταμείου, σύμφωνα και με την πρόταση της ΓΣΕΒΕΕ, γίνεται επιτακτική.
Σύμφωνα με τον Ν. 3655/08 δημιουργήθηκε το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) το οποίο υποτίθεται θα στήριζε οικονομικά το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος. Οι πόροι του σύμφωνα με το νόμο θα ήταν το 4% των εσόδων του ΦΠΑ, το 10% των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις και το 10% των εισπραττόμενων κοινωνικών πόρων. Σήμερα, αθετούνται οι ρυθμίσεις αυτού του νόμου, αφού η προβλεπόμενη στον προϋπολογισμό του 2009 και 2010 θεσμοθετημένες επιχορηγήσεις του ΑΚΑΓΕ είναι πολύ μικρότερες των δεσμεύσεων. Γιατί, για παράδειγμα, δεν τηρούνται οι προβλέψεις για χρηματοδότηση του ΑΚΑΓΕ από τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων, όπως οι εισπράξεις από την εκχώρηση του ΟΤΕ στην Deutsche Telecom και τα προβλεπόμενα έσοδα από την πώληση του ΟΛΠ, της Ολυμπιακής κλπ;
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 19,7% το διάστημα 2001 – 2008, ενώ στο ίδιο διάστημα το αγροτικό εισόδημα στην Ε.Ε. -27 αυξήθηκε κατά 15% περίπου.
Μόνο τον περασμένο χρόνο (2008) η μείωση έφτασε το 7,9%, ενώ οι δείκτες που δημοσίευσε η ΕΣΥΕ εμφανίζουν περαιτέρω μείωση το 2009 ( - 5% το διάστημα Ιουλίου 2008 – Ιουνίου 2009).
Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εκροών στη Γεωργία-Κτηνοτροφία του μηνός Σεπτεμβρίου 2009, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2008, σημείωσε μείωση 13,3%, έναντι μείωσης 3,1% και αύξησης 26,8%, που είχαν σημειωθεί κατά τις αντίστοιχες συγκρίσεις των ετών 2008 προς 2007 και 2007 προς 2006.
Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εκροών κατά το μήνα Σεπτέμβριο 2009, σε σύγκριση με το δείκτη του μηνός Αυγούστου 2009, παρουσίασε αύξηση 1,4%, έναντι αυξήσεων 4,1% και 9,5%, που σημειώθηκαν κατά τις αντίστοιχες συγκρίσεις των ετών 2008 και 2007.
Ο μέσος δείκτης του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2008 – Σεπτεμβρίου 2009, σε σύγκριση προς τον ίδιο δείκτη του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2007 – Σεπτεμβρίου 2008, παρουσίασε μείωση 7,2%, έναντι αυξήσεων 9,7% και 3,6%, που σημειώθηκαν κατά τα αντίστοιχα προηγούμενα δωδεκάμηνα .
Το άθροισμα των δύο αυτών δεικτών προσδιορίζει απώλεια στο αγροτικό εισόδημα της τάξεως των 5 ποσοστιαίων μονάδων, τη στιγμή που ακόμα βρισκόμαστε στο μέσο της κρίσης.
Η συνεχής κάμψη οφείλεται κυρίως στην κατάρρευση-στασιμότητα-περιορισμένη αύξηση των τιμών παραγωγού, σε σχέση με την εξαιρετικά μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής. Στο διάστημα της πενταετίας 2004-2008 το κόστος παραγωγής αυξήθηκε αθροιστικά κατά 34 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στο ίδιο διάστημα οι τιμές παραγωγού σημειώνουν αύξηση κατά περίπου 15%.
Η μείωση των τιμών παραγωγού δεν έχει οδηγήσει σε φθηνότερα είδη διατροφής. Οι καταναλωτές συνεχίζουν να αγοράζουν πανάκριβα τα τρόφιμα, όταν οι αγρότες πουλάνε και κάτω του κόστους. Π.χ η τιμή του ελαιόλαδου έφτασε πέρσι τα 2ευρώ/Kg στον παραγωγό ενώ στα super market πουλιέται 5-5,5 ευρώ/Kg. Στο αγελαδινό γάλα οι αντίστοιχες τιμές είναι 0,45- 0,50 ευρώ/Kg , έναντι 1,20- 1,30 ευρώ/Kg .Οι εταιρίες του κλάδου ανακοινώνουν αύξηση της καθαρής κερδοφορίας τους το 2008, μεσούσης της οικονομικής κρίσης. ( π.χ. Vivartia αύξηση κατά 10% ).
Το ύψος δανεισμού είναι εκρηκτικό, με τη δραστηριοποίηση πλέον στον αγροτικό τομέα του συνόλου των ελληνικών τραπεζών.
Οι στρεβλώσεις της αγοράς, η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, οι εναρμονισμένες πρακτικές (καρτέλ),οι παράνομες ελληνοποιήσεις προϊόντων (κυρίως κρεάτων, γάλακτος και οπωροκηπευτικών) και η πλήρης αδράνεια των μηχανισμών ελέγχου, αποτελούν κρίσιμες συνιστώσες της κρίσης που μαστίζει τον αγροτικό τομέα.
Η εκτίμηση μας για τις δραματικές επιπτώσεις από την εφαρμογή της αναθεωρημένης ΚΑΠ του 2003 με την καταστροφική επιλογή της αποδέσμευσης των ενισχύσεων από το παραγόμενο προϊόν, επαληθεύεται με τον πιο δραματικό τρόπο. Στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας (2004-2008) σημειώνεται σημαντική κάμψη στην παραγωγή των περισσότερων αγροτικών προϊόντων, με χαρακτηριστικότερες εκείνες του καπνού (-82%) και των τεύτλων (-59%). Εξαιρετικά σημαντική όμως ήταν η μείωση της παραγωγής και σε μια σειρά άλλων προϊόντων όπως στη σταφίδα (-83%), στο βαμβάκι (-47%), στο ελαιόλαδο (-32%), στο σκληρό στάρι (-24%), στη βιομηχανική τομάτα (-19%), στο κρασί (-15%).
Ο τομέας των κηπευτικών παρουσιάζει μια μικρή τάση αύξησης του όγκου της παραγωγής, ως αποτέλεσμα της επέκτασης προς τις βορειότερες περιοχές (λόγω της κλιματικής αλλαγής ) των ζωνών παραγωγής, της εισβολής στον κλάδο μεγάλου αριθμού γεωργών που εγκαταλείπουν τις εκτατικές καλλιέργειες, που όμως αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες στη διάθεση των προϊόντων, λόγω του υψηλoύ κόστους παραγωγής και των αθρόων ανεξέλεγκτων εισαγωγών από τρίτες χώρες.
Οι αυξομειώσεις που παρουσιάζονται στους επιμέρους κλάδους λαμβάνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και είναι χαρακτηριστικές της αλλοπρόσαλλης κατάστασης που επικρατεί στην ελληνική γεωργία εξ αιτίας της ανυπαρξίας οποιαδήποτε σχεδιασμού σε εθνικό επίπεδο.
Κρίσιμη παράμετρος στην μείωση της αγροτικής παραγωγής είναι πλέον και η αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών, που βιώνουμε ήδη τα τελευταία χρόνια . Η παρατεταμένη ανομβρία, η λειψυδρία και η ξηρασία, οι επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών καθιστούν ευάλωτες τις καλλιέργειες και απαιτούν πρόσθετα μέτρα και δαπάνες ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής.
Η πτώση της αξίας της αγροτικής παραγωγής είναι συνεχής και διαρκής. Στο διάστημα μάλιστα της πενταετίας 2004-2008 συρρικνώθηκε σε τρέχουσες τιμές κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες. Έτσι, η συμβολή του αγροτικού τομέα στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της χώρας, βρίσκεται κάτω από το 3%, όταν το 2003 ήταν 5,1%. Σε απόλυτο μέγεθος, η πτώση αυτή αντιστοιχεί σε απώλεια 1,5 δις ευρώ περίπου από την αξία των αγροτικών μας προϊόντων.
Η απασχόληση στον αγροτικό τομέα συνεχώς μειώνεται, φτάνοντας το 2008 το 11,4% στο σύνολο των απασχολούμενων της χώρας. Το ποσοστό αυτό ήταν στο 17% το 2000.
Σύμφωνα με στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΣΥΕ σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2008 ο αριθμός των ανέργων στις αγροτικές περιοχές το πρώτο τρίμηνο του 2009 αυξήθηκε σημαντικά, από 72,3 χιλιάδες σε 84,5 χιλιάδες. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα αισθητή άνοδο της ανεργίας (+16,8%), εξέλιξη που αναμένεται να συνεχιστεί με περαιτέρω επιδείνωση.
Από την εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού 2010, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρά τις όποιες μεγαλοστομίες και φιλοαγροτικές διακηρύξεις, δεν έχει την πολιτική βούληση για χάραξη πολιτικής αγροτικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης με την αναστροφή της προϊούσας κατάρρευσης της αγροτικής οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο που η περιβόητη «αγροτική μεταρρύθμιση» η οποία εξαγγέλθηκε δια στόματος της Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, απουσιάζει ακόμα και ως όρος στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι σε μια περίοδο διαρκούς πτώσης της αγροτικής παραγωγής, συνεχούς μείωσης της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα και διαρκούς δραματικής συρρίκνωσης του εισοδήματος των μικρομεσαίων αγροτών, η κυβέρνηση προβλέπει μείωση κατά 3.6% των προβλεπόμενων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού έτους 2010 για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ακόμα χειρότερη είναι η προβλεπόμενη μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του 2010 κατά 5.3%, στο ελάχιστο ύψος των 500 εκατομμυρίων ευρώ, για τον τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ συνιστά μάλλον κατάντημα ότι οι εθνικές οικονομικές ενισχύσεις στον αγροτικό τομέα, αν εξαιρέσουμε την ασήμαντη αύξηση των συντάξεων του ΟΓΑ, προβλέπεται να γνωρίσουν μια πραγματική και σημαντική υποχώρηση.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι γενικόλογες διακηρύξεις της κυβέρνησης περί «ολοκληρωμένης ανάπτυξης της υπαίθρου με ανάδειξη και αξιοποίηση όλων των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων», χάνουν κάθε ίχνος αξίας και αξιοπιστίας και αποδεικνύονται το διάτρητο φύλο συκής σε μια πολιτική που φέρει ως μοναδικό άχαρο τίτλο: η χαριστική βολή στον αγρότη, την ελληνική ύπαιθρο και περιφέρεια και στην ουσία στην αγροτική οικονομία.
Σε μια περίοδο που οι αναπτυξιακοί ρυθμοί της χώρας έχουν εδώ και καιρό ξεκινήσει μια ραγδαία καθοδική πορεία, που συνεχίζεται μια διεθνής καπιταλιστική κρίση και η ελληνική οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά ύφεσης, με τραγικές κοινωνικές συνέπειες, εφιαλτικούς ρυθμούς αύξησης της ανεργίας, η προηγούμενη κυβέρνηση της ΝΔ έκανε την πρωτοφανή επιλογή να μειώσει για φέτος απόλυτα το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), σε σχέση με το 2008, την ώρα που αυτό χρειαζόταν μια μεγάλη ενίσχυση και παραγωγική στοχευμένη αναδιάρθρωση.
Δυστυχώς, η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αντί να διορθώσει το μέγα «λάθος» της ΝΔ και να προχωρήσει σε ένα νέο αναδιαρθρωμένο και γενναίο αντι-υφεσιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στην ουσία συνεχίζει την ίδια πολιτική, με μια προβλεπόμενη οριακή αύξηση του ΠΔΕ κατά ?800 εκατομμύρια, η οποία αύξηση, ως συνήθως, θα είναι η πρώτη που θα θυσιαστεί στο όνομα της δημοσιονομικής προσαρμογής, όταν ο Προϋπολογισμός του 2010 θα έχει με βεβαιότητα εκτροχιαστεί ή και θα πρέπει να περιοριστεί περαιτέρω για λόγους προσέγγισης του κυβερνητικού προγράμματος σταθερότητας που θα έχει υποβληθεί προς την ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΠΔΕ του 2010, για το ύψος του οποίου επαίρεται ιδιαίτερα η κυβέρνηση και φτάνει στο 4,2% του ΑΕΠ, είναι ως ποσοστό του ΑΕΠ μικρότερο από τα αντίστοιχα ΠΔΕ της περιόδου των Ολυμπιακών Αγώνων τα οποία έφταναν και ξεπερνούσαν το 5,1% του ΑΕΠ. Φαίνεται ότι για το ΠΑΣΟΚ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, αποτελούν πολύ πιο περίλαμπρο στόχο από την έξοδο της χώρας από την παρούσα κρίση!
Πέραν, όμως του ύψους, το πλέον αρνητικό, ίσως, στοιχείο του ΠΔΕ είναι ο προσανατολισμός, η διάρθρωσή του, τα χαρακτηριστικά και η αποτελεσματικότητά του, τα οποία διαχρονικά κινούνται σε αρνητικές κατευθύνσεις. Το ΠΔΕ περιέχει σωρεία δαπανών που δεν έχουν σχέση με πραγματικές επενδύσεις, ενώ ουδέποτε έχουν εκπονηθεί μελέτες για την αποδοτικότητα, το αναπτυξιακό και κοινωνικό αποτέλεσμα των δαπανών του. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι το ΠΔΕ ήταν και παραμένει κυρίως ένα πρόγραμμα «τσιμέντου», «ασφάλτου» και χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα «καταρτίσεων» (οι δαπάνες για τους τομείς αυτούς ξεπερνούν το 50% του ΠΔΕ), το οποίο ελάχιστη σχέση έχει με τον παραγωγικό εκσυγχρονισμό της χώρας και την ανάπτυξη επενδύσεων καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Από αυτή την άποψη, το ΠΔΕ συντηρεί ένα οικονομικό μοντέλο στρεβλό, χωρίς δυναμική, το οποίο δεν είναι διατηρήσιμο και το οποίο κινδυνεύει να αποσαθρωθεί, αν η αποσάθρωση δεν έχει συντελεστεί ήδη, εν μέσω εξελισσόμενης καπιταλιστικής κρίσης.
Η κατάσταση αυτή, με το ύψος και τον προσανατολισμό του ΠΔΕ αποκτά ακόμα πιο αρνητικά χαρακτηριστικά σε μια περίοδο κατάρρευσης των παραγωγικών τομέων της οικονομίας και πρωτοφανούς καθίζησης των επενδύσεων, οι οποίες, ιδιαίτερα στον τομέα της βιομηχανίας, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, θα προσεγγίσουν το 2009 το 40%. Η εικόνα αυτή γίνεται πολύ πιο τραγική αν συνυπολογίσουμε την διαχρονική παραγωγικά στρεβλή κατανομή των επενδύσεων παγίου εξοπλισμού στη χώρα, οι οποίες κατευθύνονται περίπου κατά 80% στις κατασκευές και τις μεταφορές και ελάχιστα στον μηχανολογικό εξοπλισμό.
Οι παραπάνω σκέψεις συνδέονται με το γενικότερο θέμα του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας. Οι κυβερνήσεις, ιδιαίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του ʼ90, επαίρονταν διαδοχικά για τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας, χωρίς να υποβάλλουν σε κριτική το μοντέλο αυτής της ανάπτυξης, τον προσανατολισμό του, την ανθεκτικότητα, την προοπτική του και τις οδυνηρές κοινωνικές του συνέπειες.
Οι παλαιότερες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και οι κυβερνήσεις της ΝΔ των προηγούμενων ετών, οι πρώτες στο όνομα του «εκσυγχρονισμού», οι δεύτερες στο όνομα των «μεταρρυθμίσεων» , εκθείαζαν μια πολιτική γενικευμένων απορρυθμίσεων, αποδιάρθρωσης των εργασιακών σχέσεων, διαρκούς λιτότητας σε μισθούς και συντάξεις στο όνομα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, παράδοσης της χώρας στις αγορές και γενικευμένων ιδιωτικοποιήσεων. Στο όνομα του «αναποτελεσματικού» κράτους, στο οποίο τόσο η ΝΔ, όσο και το ΠΑΣΟΚ, συντηρούσαν τις πιο σκληρές κομματικές, πελατειακές, ρουσφετολογικές και χαριστικές προς ιδιωτικά συμφέροντα πρακτικές, εκθείαζαν τις λεγόμενες «απελευθερωμένες» αγορές ως τον καταλύτη μιας νέας απρόσκοπτης ευημερίας.
Κι όμως, αυτή η νεοφιλελεύθερη ανάπτυξη, την οποία συνεχίζει αν δεν κλιμακώνει, κιόλας, η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πέραν του σκληρού εκμεταλλευτικού της χαρακτήρα, ενείχε όλο και μεγαλύτερα διαρθρωτικά προβλήματα, εκ των οποίων υπογραμμίζω ορισμένα:
Ειδικότερα, οι πολιτικές που ασκήθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του ʽ90 από όλες τις κυβερνήσεις βασίστηκαν στο δόγμα «πωλείται η Ελλάς» και εφαρμόστηκαν με μια φρενήρη κούρσα ιδιωτικοποιήσεων στρατηγικής σημασίας δημόσιων επιχειρήσεων, εκποίησης φυσικών αγαθών και εμπορευματοποίησης-ιδιωτικοποίησης δημόσιων αγαθών, όπως η υγεία, η παιδεία, κλπ. Αυτές τις απαράδεκτες επιλογές κλιμάκωσε όλα αυτά τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση της ΝΔ με την παράδοση του ΟΤΕ στην Deutsche Telecom, την εκχώρηση του λιμανιού του Πειραιά σε Κινέζικη Εταιρεία (Cosco), τη διάλυση-απαξίωση-ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής κλπ. Σε όλα αυτά τα χρόνια κλιμακώθηκε, επίσης, η Χρηματιστηριακή διαχείριση της ελληνικής οικονομίας και η σταδιακή παράδοσή της στην απληστία των κεφαλαιαγορών. Οι κυβερνήσεις εκθείαζαν ως μέγα επίτευγμα την έλευση των ξένων «funds» στη χώρα, τα οποία έφτασαν να ελέγχουν το 55% της κεφαλαιοποίησης του ΧΑΑ, το οποίο σωριάζεται σήμερα, μέσα στην κρίση, από τη φυγή αυτών των κεφαλαίων, συχνά με αποκομιδή μεγάλων αφορολόγητων υπεραξιών. Ως αποτέλεσμα των ως αν καταστροφικών εξελίξεων, κάθε χρόνο φεύγουν από τη χώρα για το εξωτερικό καθαρά ποσά (μείον τις σχετικές εισπράξεις) πάνω από 10 δισ. ευρώ για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Την ίδια ώρα, συνεχίζεται η πολιτική υπονόμευσης-απαξίωσης όσων επιχειρήσεων ανήκουν ακόμα και πλειοψηφικά στο δημόσιο (βλ. ΔΕΗ) και ειδικότερα η συνεχής απαξίωση των ΔΕΚΟ (χαρακτηριστικότερη η περίπτωση του ΟΣΕ), οι οποίες εξωθούνται σε ένα διαρκή αυτοαναπαραγόμενο δανεισμό με εγγυήσεις του δημοσίου, οι οποίες χρόνο με το χρόνο καλπάζουν (22 δισ. ευρώ ή 9% του ΑΕΠ το 2008) και τελικό στόχο την ιδιωτικοποίησή τους.
Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού, το οποίο μετατρέπει στη χώρα σε μια ευρωπαϊκής έκδοσης «μπανανία» των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, των Τραπεζών και του εγχώριου μεγάλου κεφαλαίου –ιδιαίτερα των πολυεθνικών- έχει φτάσει στα όριά του και μέσα στη σημερινή κρίση, κινδυνεύει με αποσάρθρωση και μια πρωτοφανή εκτίναξη των κοινωνικών ανισοτήτων, της ανεργίας και της νέας φτώχειας.
Ο προϋπολογισμός του 2010, προσανατολισμένος στο πνεύμα της νεοφιλελεύθερης-μονεταριστικής ορθοδοξίας του απαράδεκτου Σύμφωνου Σταθερότητας της Ε.Ε., μπορεί να αποδειχτεί εξίσου επίπλαστος και αναξιόπιστος με τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς του 2008 και 2009. Ο προϋπολογισμός αυτός ήδη βρίσκεται σε τροχιά ανατροπής αφού επίκειται η ανακοίνωση νέων μέτρων, που μπορούν να πάρουν τη μορφή αντικοινωνικής χιονοστιβάδας, ιδιαίτερα στους τομείς της φορολογίας, της εισοδηματικής πολιτικής και των ασφαλιστικών-συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι άλλον προϋπολογισμό κατέθεσε για ψήφιση στη Βουλή η κυβέρνηση και άλλος θα εφαρμοστεί στην πράξη, πράγμα που συνιστά, εφόσον δεν κατατεθεί προς συζήτηση και επικύρωση συμπληρωματικός προϋπολογισμός, ανοιχτή συνταγματική εκτροπή.
Πέραν αυτών, όμως, ο προϋπολογισμός του 2010 θα αποδειχθεί διάτρητος και επίπλαστος και για μια σειρά άλλους λόγους. Κατʼ αρχάς, διότι ως συνήθως υπερεκτιμώνται τα έσοδα και υποεκτιμώνται οι δαπάνες και δεν καταγράφονται κονδύλια που αφορούν τη χρηματοδότηση της Κοινωνικής Ασφάλισης και τα οποία προσεγγίζουν το 1% του ΑΕΠ. Το κυριότερο όμως είναι η πρωτοφανής, εκτός τόπου και χρόνου και αδύνατον να πραγματοποιηθεί σχέση ανάμεσα στη μεταβολή των φορολογικών εσόδων τα οποία αυξάνονται κατά 7% το 2010 και της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 1,7%. Μια τέτοια τάση μεταβολής, η οποία υπερεκτιμά την αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στα ιστορικά χρονικά αυτής της χώρας και ίσως και στα παγκόσμια χρονικά. Ιδιαίτερα είναι σχεδόν αδύνατον, να έχουμε αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ υπερτριπλάσια της αύξησης του ΑΕΠ, όσο και αν σημειωθεί με ιδιαίτερη επιτυχία, πράγμα απίθανο, η προσπάθεια της κυβέρνησης για πάταξη της φοροδιαφυγής.
Η χώρα, παρά την αέναη λιτότητα σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές δαπάνες (τη μια για να μπούμε στην ΟΝΕ, την άλλη για να διατηρηθούμε στην ΟΝΕ, την επόμενη για να μην μπούμε σε επιτήρηση, την άλλη για να βγούμε από την επιτήρηση και κατόπιν να οδηγηθούμε σταδιακά στο μηδενισμό των ελλειμμάτων), βιώνει μια συνεχή ιδιόμορφη δημοσιονομική «τρομοκρατία» και κρίση. Ελλείμματα και αυξανόμενα χρέη συνιστούν κατά κύριο λόγο την «αφανή» επιδότηση των κερδών και του μεγάλου πλούτου.
Η σημερινή βαθύτατη και δομική κρίση δεν αποτυπώνει μόνο την πλήρη και παταγώδη αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού, αλλά σε τελευταία ανάλυση και του ίδιου του καπιταλισμού. Εκφράζει ιδιαίτερα τη χρεωκοπία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης της χώρας μας, στου οποίου τα ειδικά χαρακτηριστικά έχουμε συνοπτικά αναφερθεί.
Μια θετική διέξοδος από τη σημερινή κρίση δεν μπορεί να υπάρξει με «μικροαλλαγές» και παρεμβάσεις που θα διατηρούν επί της ουσίας το σύστημα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Δεν υπήρξε ούτε μπορεί να υπάρξει ένας «ανθρώπινος» και «κοινωνικός» νεοφιλελευθερισμός, όπως ευρύτερα απεδείχθησαν μη βιώσιμα και πέρασαν σε κρίση και τα μεταπολεμικά «εγχειρήματα» ενός «κοινωνικού» καπιταλισμού.
Αντίθετα, σήμερα όσο ποτέ η χώρα μας και η Ευρώπη, αλλά και ο κόσμος έχουν απόλυτη ανάγκη από ένα νέο προοδευτικό πρότυπο ανάπτυξης με κοινωνικό και οικολογικό περιεχόμενο και προοπτική ένα νέο σοσιαλισμό, πέρα από τα αποτυχημένα εγχειρήματα του λεγόμενου «υπαρκτού» σοσιαλισμού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, μπροστά στην εξελισσόμενη κρίση, υποστηρίζει και διεκδικεί άμεσα μέτρα:
Μια θετική, όμως, διέξοδος από τη σημερινή κρίση δεν μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με επιμέρους ρυθμίσεις και αλλαγές, αλλά απαιτεί ένα νέο συνολικό και συνεκτικό πρόγραμμα που θα αμφισβητεί συνολικά το νεοφιλελεύθερο πρότυπο σε Ελλάδα και Ευρώπη, με ορίζοντα μια νέα σοσιαλιστική προοπτική.
Στο πλαίσιο αυτό είμαστε ριζικά αντίθετοι με την νεοφιλελεύθερη μονεταριστική αρχιτεκτονική με την οποία διαμορφώθηκε η Ε.Ε., ενώ ειδικότερα διεκδικούμε τη ριζική αναθεώρηση και ανατροπή της Συνθήκης του Μάαστριχτ.
Διεκδικούμε να αποσύρει άμεσα η Ελλάδα την υπογραφή της, η οποία δόθηκε με την συναίνεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ερήμην του λαού, στην απαράδεκτη «μεταρρυθμιστική» Συνθήκη της Λισαβόνας.
Διεκδικούμε να τεθεί άμεσα η Συνθήκη της Λισαβόνας στην κρίση του ελληνικού λαού με δημοψήφισμα και στόχο την απόρριψή της.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται από κοινού και αλληλέγγυα με όλες τις ριζοσπαστικές και προοδευτικές αριστερές δυνάμεις της ηπείρου μας για μια νέα Ευρώπη των λαών και των εργαζομένων, από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια, που θα κινείται έξω από τα δόγματα του ατλαντισμού, σε προοδευτική και σοσιαλιστική κατεύθυνση.
Στην κατεύθυνση μιας ριζοσπαστικής προοδευτικής αλλαγής στη χώρα μας και στην Ευρώπη θεωρούμε ως πρώτα μεγάλα βήματα την ριζική τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου για την άσκηση οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών.
Γιʼ αυτό προτείνουμε και διεκδικούμε για τη χώρα μας και την Ευρώπη:
Αγωνιζόμαστε για ένα ριζικά νέο και διαφορετικό κράτος, σύγχρονο, δημοκρατικό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό, στη λειτουργία του οποίου φιλοδοξούμε να εμπεδώσουμε ένα νέο κλίμα αξιοκρατίας, ευθύνης, προσφοράς και πλήρους διαφάνειας.
Αγωνιζόμαστε για ένα ριζικά νέο και διαφορετικό ευρύτερο δημόσιο τομέα στην οικονομία, σύγχρονο και παραγωγικό, αποδοτικό, αξιοκρατικό και καινοτόμο.
Αυτός ο νέος δημόσιος τομέας που θα λειτουργεί με τη συμμετοχή των εργαζομένων, με νέες ανθρώπινες, ασφαλείς και κατοχυρωμένες εργασιακές σχέσεις, χωρίς ηλικιακές διακρίσεις και σε νέο κλίμα υπευθυνότητας και προσφοράς, με αξιοκρατία, διαφάνεια και κοινωνικό έλεγχο, μπορεί να αναλάβει ένα νέο κεντρικό ρόλο για την προώθηση ενός καινούργιου προτύπου ανάπτυξης με κοινωνικό και οικολογικό περιεχόμενο.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνίζεται κατά των ιδιωτικοποιήσεων και διεκδικεί ένας νέος ανασυγκροτημένος δημόσιος τομέας να αποκτήσει άμεσα ένα νέο κεντρικό ρόλο στους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος, της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών, των υποδομών, των μεταφορών.
Προτείνουμε και διεκδικούμε μια νέα στρατηγική κατάργησης της απελευθέρωσης και περάσματος του χρηματοπιστωτικού συστήματος υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο, προκειμένου να επιτελέσει έναν άλλο ρόλο στη διαμόρφωση μιας νέας χρηματοπιστωτικής πολιτικής που θα ασκείται με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια.
Προτείνουμε και διεκδικούμε την απόκτηση από το δημόσιο του ελέγχου του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας και την ενίσχυση του ρόλου του δημοσίου στην Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Με πρώτο πυρήνα αυτές τις τρεις Τράπεζες το δημόσιο πρέπει να ασκήσει μια νέα πολιτική στο χρηματοπιστωτικό τομέα που να ευνοεί την ανάπτυξη, να υποστηρίζει ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τον αγροτικό κόσμο, να ευνοεί την υλοποίηση ειδικών κλαδικών πολιτικών και να ενισχύει τα ασθενέστερα στρώματα στη δανειοδότησή τους.
Οι Τράπεζες από εργαλείο κερδοσκοπίας, καταλήστευσης του καταναλωτικού κοινού, λεηλασίας και στρέβλωσης της οικονομίας, πρέπει να γίνουν εργαλεία για την ανάπτυξη και την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει παρουσιάσει ένα άμεσο και αναλυτικό πρόγραμμα διεκδικήσεων για την προστασία και ανακούφιση των δανειοληπτών, το οποίο περιέχει συγκεκριμένα και ρεαλιστικά μέτρα.
Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της ακρίβειας, της αισχροκέρδειας, αλλά και της διασφάλισης της ποιότητας, της ασφάλειας και της υγιεινής προϊόντων και υπηρεσιών, ως πρώτα βήματα προτείνουμε και διεκδικούμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τον ουσιαστικό, αυστηρό και αποτελεσματικό έλεγχο των αγορών, τόσο ως προς τη διαμόρφωση των τιμών και την ουσιαστική καταπολέμηση των «καρτέλ», όσο και ως προς την ποιότητα, την ασφάλεια και την υγιεινή προϊόντων και υπηρεσιών.
Προτείνουμε και διεκδικούμε μια ριζοσπαστική προοδευτική φορολογική μεταρρύθμιση που θα αποκαταστήσει τη φορολογική δικαιοσύνη, θα ανακουφίσει τα πλατιά λαϊκά στρώματα, θα φορολογήσει αποτελεσματικά το μεγάλο πλούτο και θα ενισχύσει τα έσοδα του δημοσίου για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτής της μεγάλης φορολογικής τομής για ένα δίκαιο, απλό και σταθερό φορολογικό σύστημα, ως πρώτο βήμα υποστηρίζουμε την κατάργηση όλων των νόμων και μέτρων που καθιερώνουν φορολογικά προνόμια και την ουσιαστική φορολογική ασυλία των κερδών, των μεγάλων εισοδημάτων, των μεγάλων περιουσιών σε ακίνητα και κινητές αξίες και των μεγάλων κληρονομιών. Ειδικότερα, καταργούνται οι διατάξεις που κατοχυρώνουν τη φορολογική ασυλία του εφοπλιστικού κεφαλαίου.
Προτείνουμε και διεκδικούμε μια νέα προοδευτική στρατηγική στον χώρο της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής με στόχο να ανακόψει την κατάρρευση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην χώρα μας, να αναζωογονήσει την ύπαιθρο, να αυξήσει την απασχόληση στην περιφέρεια, να προασπίσει το περιβάλλον και να στηρίξει τους μικρομεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους, ιδιαίτερα τους νέους.
Προτείνουμε μια νέα ισχυρή στρατηγική στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην χώρα μας με ταυτόχρονη προάσπιση της απασχόλησης και των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε όλες τις επιχειρήσεις. Ειδικότερα πρώτη προτεραιότητά μας είναι η στήριξη και η ενίσχυση των πολύ μικρών και ιδιαίτερα των ατομικών και οικογενειακών επιχειρήσεων και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε προβάλει συγκεκριμένη δέσμη μέτρων
Προτείνουμε και διεκδικούμε ένα νέο δημόσιο, ισχυρό, αναβαθμισμένο και καθολικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και υγείας που θα καλύπτει πλήρως όλους/ες όσους/ες εργάζονται ή είναι άνεργοι/ες και αναζητούν εργασία και θα διασφαλίζει ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συντάξεις μαζί με σύγχρονη, πλήρη, αναβαθμισμένη και απολύτως δωρεάν ιατροφαρμακευτική και υγειονομική περίθαλψη.
Προτείνουμε και διεκδικούμε μια νέα πολιτική πλήρους απασχόλησης για όλους/ες, όσοι/ες είναι ικανοί/ες για εργασία.
Προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνουμε ως πρώτα μέτρα και βήματα:
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS