Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
16/09/2009

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ

Νέο πλαίσιο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος

Οι τράπεζες επιτελούν τόσο αναπτυξιακό όσο και κοινωνικό έργο διότι μέσω της χρηματοδότησης καθορίζουν αποφασιστικά το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης της κοινωνίας. Ειδικά σε περιόδους κρίσης, οι τράπεζες πρέπει να λειτουργούν με στόχο την εξομάλυνση των συνεπειών της κρίσης και όχι να την εντείνουν περαιτέρω.

Για το λόγο αυτό αγωνιζόμαστε ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, ενώ παράλληλα ζητούμε οι τράπεζες δημόσιου συμφέροντος να εκσυγχρονιστούν, να ενισχυθούν και να διαδραματίσουν έναν ρόλο ρυθμιστικό και σταθεροποιητικό για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα – ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων όπως η σημερινή.

Επίσης υποστηρίζουμε τις διεκδικήσεις των εργαζομένων για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και ωράρια και για αμοιβές που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της ζωής τους, στην αύξηση του κόστους ζωής και στη βελτίωση της παραγωγικότητας.

Στο νέο πολιτικό πλαίσιο για τη λειτουργία της πίστης και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει και διεκδικεί:

•    Νέους κανόνες πλήρους και αποτελεσματικής εποπτείας και ρύθμισης από ενιαία αρχή, δημοκρατικά νομιμοποιημένη και ελεγχόμενη. Απαιτούνται νομοθετικές και πολιτικές πρωτοβουλίες που να προστατεύουν τους συναλλασσόμενους από την υπερδύναμη των τραπεζών.

•    Ισχυρό δημόσιο χρηματοπιστωτικό δίκτυο, με κεντρικό πυλώνα του την Εθνική Τράπεζα αλλά και τη λειτουργία άλλων δημόσιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τραπεζών καθώς και τραπεζών ειδικού σκοπού, οι οποίες θα καλύπτουν ειδικές ανάγκες και θα αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα τμημάτων του πληθυσμού και περιφερειών.

•    Οι κρατικές Τράπεζες πρέπει να αποτελούν πρότυπο εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων, της εργατικής νομοθεσίας και της αναβάθμισης των εργασιακών σχέσεων

Στο πλαίσιο αυτό:

•    Είναι κεντρικής σημασίας ζήτημα να ανακτηθεί ο δημόσιος έλεγχος της Εθνικής Τράπεζας, να ενισχυθεί ουσιαστικά ο μετοχικός έλεγχος του Δημοσίου στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο σε ποσοστό τουλάχιστον 51% και παράλληλα να ενισχυθεί η θέση και να διευρυνθεί ο ρόλος των τραπεζών δημοσίου συμφέροντος, συγκεκριμένα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, της Αγροτικής τράπεζας, της Τράπεζας Αττικής και του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων. Πρέπει να μελετηθεί και το ενδεχόμενο το ΤΤ, η ΑΤΕ και η Αττικής να συγχωνευτούν ώστε να διαμορφωθεί ένας δεύτερος τραπεζικός πυλώνας δημοσίου συμφέροντος. Το Δημόσιο, με πυρήνα αυτούς τους δύο πυλώνες, μπορεί να ασκήσει μια νέα χρηματοπιστωτική πολιτική με αποκλειστικά αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια σε όφελος της οικονομίας και των πολιτών, με χαμηλότοκα δάνεια και ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.

•    Το δικαίωμα στη στέγαση δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο κερδοσκοπίας, αλλά υπόθεση μιας ολοκληρωμένης δημόσιας κοινωνικής πολιτικής, η οποία θα συνδυασθεί με προγράμματα οργανωμένης δόμησης και αναβάθμισης του περιβάλλοντος.

Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να συμβάλει η δημιουργία τράπεζας ειδικού σκοπού, μιας στεγαστικής τράπεζας των εργαζομένων με βάση τις δικές τους συνεισφορές στον ΟΕΚ – με τη συμμετοχή του ΟΕΚ, τη συμμετοχή ή τη συνεργασία του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων καθώς και άλλων κοινωνικών φορέων ή φορέων δημοσίου συμφέροντος.

•      Η οικοδόμηση ενός εναλλακτικού μοντέλου οργάνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, στον πυρήνα του οποίου θα βρίσκονται οι κοινωνικές ανάγκες, δεν αφορά μόνο τα οικονομικά υποκείμενα που εμπλέκονται στην παραγωγή και τη διανομή του προϊόντος αλλά και τη χρηματοοικονομική σφαίρα. Σε αυτή την κατεύθυνση, νέοι τύποι χρηματοπιστωτικών οργανισμών μπορούν να αναπτυχθούν και στην Ελλάδα, όπως ήδη συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως είναι οι συνεταιριστικές τράπεζες και οι τράπεζες ειδικού κοινωνικού σκοπού, μεταξύ των οποίων απαντώνται και μορφές «αλληλέγγυας τραπεζικής» (τράπεζες ηθικής ή ηθικές τράπεζες).

Μέτρα στήριξης των δανειοληπτών και προστασίας των συναλλασσόμενων με τις τράπεζες

Όμως αυτό που απαιτείται προκειμένου να μην βαθύνει η κρίση είναι:

•    Να υπάρξουν σαφείς κανόνες που να δεσμεύουν τις τράπεζες για ουσιαστικές μειώσεις των επιτοκίων και συνέχιση της χορήγησης κεφαλαίων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. 

•    Τα επιτόκια των τραπεζών της Ευρωζώνης  έχει διαπιστωθεί ότι εμφανίζονται μειωμένα έναντι των επιτοκίων των ελληνικών τραπεζών Για το λόγο αυτό πρέπει να θεσπισθεί ενιαίος τρόπος υπολογισμού του επιτοκίου χορηγήσεων με βάση το επιτόκιο καταθέσεων και ένα ελάχιστο πρόσθετο εύρος πάνω από το βασικό επιτόκιο καταθέσεων με το οποίο θα καλύπτεται το κόστος χρήματος και τα άλλα κόστη των τραπεζών (λειτουργικός πιστωτικός κίνδυνος). Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η μείωση των διαφορών που ισχύουν μεταξύ των επιτοκίων των ελληνικών τραπεζών και των ευρωπαϊκών, έτσι ώστε να μην εφαρμόζονται  τα υπερβολικά υψηλά επιτόκια ιδιαίτερα στα καταναλωτικά και στις πιστωτικές κάρτες.  

•    Λήψη έκτακτων μέτρων για τις πιο αδύνατες και ευάλωτες κατηγορίες των δανειοληπτών για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και μείωση της ελάχιστης μηνιαίας δόσης καταβολής, χωρίς συνολική επιβάρυνση του δανειολήπτη όσον αφορά το ύψος του επιτοκίου.

•    Να απαγορεύονται  οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας .

•    Περιορισμός του ανατοκισμού (πανωτόκια) για όλους σε όριο όχι πάνω από το διπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου, όπως γίνεται σήμερα με τους αγρότες.

•    Νομοθετική κατάργηση των καταχρηστικών πρακτικών και χρεώσεων των τραπεζών, που επιβαρύνουν τους δανειολήπτες και που σε πολλές περιπτώσεις έχουν κριθεί παράνομες από τα δικαστήρια.

•    Άμεση απαγόρευση της λειτουργίας των λεγόμενων εισπρακτικών εταιρειών.

•    Να αντικατασταθεί ο ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ, με άλλη αρχή ελεγχόμενη από το Δημόσιο, καθώς με τον τρόπο που λειτουργεί σήμερα οδηγεί στο στιγματισμό χιλιάδων συναλλασσομένων που βρίσκονται εν μέσω οικονομικών δυσχερειών.

Πέρα από τα παραπάνω και στα πλαίσια της φορολογικής πολιτικής και του σκεπτικού που θα βρεθούν τα χρήματα για κοινωνική πολιτική προτείνουμε για τις τράπεζες ειδικά :

1.    Επιβολή έκτακτης εισφοράς 30 % επί των κερδών χρήσης 2009

Πρόσφατα με το πακέτο στήριξης των 28 δις.? ενισχύθηκε η ρευστότητα και η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών με αποτέλεσμα να παρουσιάσουν υψηλή κερδοφορία παρά την οικονομική κρίση.  Από το πακέτο των 28 δις. έχουν κατανεμηθεί συνολικά 11.289,6 εκ. 

Προτείνουμε την έκτακτη εισφορά  επειδή έχουν ενταχθεί στο πακέτο στήριξης των 28 δις και παράλληλα παρουσίασαν  φέτος υψηλή κερδοφορία και μάλιστα έχουν τη δυνατότητα να μην προχωρήσουν σε  διανομή κερδών. Επισημαίνεται εδώ η έκτακτη εισφορά που επιβλήθηκε σε όλα τα  νοικοκυριά με καθαρό εισόδημα πάνω από 60.000? ώστε να θεωρείται δικαιολογημένο και οι Τράπεζες να μη συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων  της χώρας;

            Μία έκτακτη εισφορά 30% για το 2009 θα σημάνει πόρους 900 εκ ?.

2.    Να υποχρεώσουν τις Τράπεζες να καταβάλουν προς τα ασφαλιστικά ταμεία τα ποσά που τους χαρίστηκαν λόγω εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού Νόμου που ψηφίστηκε επί ΠΑΣΟΚ. 

Για τις Τράπεζες είναι ανοικτό το θέμα της χαριστικής διευθέτησης των υποχρεώσεων τους  στα ασφαλιστικά ταμεία που πρέπει να απαιτηθεί να  επιστραφούν.  Για παράδειγμα με νομοθετική πράξη το ΠΑΣΟΚ λίγο πριν αφήσει την κυβερνητική εξουσία,  χάρισε 600 εκ.?   στην Alpha Bank για την απαλλαγή της από ασφαλιστικές υποχρεώσεις στο ΤΑΛΠΙΤ πριν την ένταξη στο ΙΚΑ. Επίσης  η κυβέρνηση της ΝΔ με δική της νομοθετική ρύθμιση για το  ασφαλιστικό των Τραπεζών  απάλλαξε τις Τράπεζες από  άλλα 2 δις ?, ποσό  που πρέπει και αυτό να επιστραφεί από τις  τράπεζες.

Μέτρα για κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων και τακτοποίηση εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στις τράπεζες.

Προτείνουμε την κατάργηση του καθεστώτος της ενοικιαζόμενης εργασίας στις τράπεζες και τη διευθέτηση των αιτημάτων των  εργαζομένων σήμερα κάτω από το καθεστώς αυτό, έτσι ώστε να δικαιωθούν και να τύχουν της ίδιας μεταχείρισης με τους τραπεζικούς υπαλλήλους. 

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
16/9/2009