Skip to main content.
13/02/2010

Το σύνδρομο των προέδρων - άρθρο του Δημήτρη Μπίρμπα

Πηγαίνοντας προς συνέδριο και θέλοντας να συμβάλω, θα προσπαθήσω να σταθώ κριτικά και αυτοκριτικά στην ιστορία μας. Αν και οπαδοί του ιστορικού υλισμού, με επιμέλεια συντηρούμε και αναπτύσσουμε το μεταπολεμικό «γερμανικό σύνδρομο». Για κάθε πρόβλημα του παρελθόντος ποτέ δεν φταίγαμε ουσιαστικά εμείς, έγινε κυρίως ενάντια σε μας, χωρίς εμάς.

Αυτό παρέχει δυνατότητα καλλιέργειας δύο λαϊκισμών - των άφθαρτων, κάθε φορά, νέων ηγεσιών που θα μας σώσουν και της ανιδιοτελούς, άμωμης βάσης του κόμματος που οι από «πάνω» κακοί αδυνατούν, αν δεν συνωμοτούν, να συμβάλλουν στην ανάπτυξή του.

Επειδή σε όλα υπάρχει και μια δόση αλήθειας, εκφράζεται χρόνια γκρίνια που δικαιολογεί όλες τις αντιδράσεις, αλλά δεν λύνει τα προβλήματα, γιατί δεν αναγνωρίζει με σαφήνεια τις ευθύνες όλων και ατομικά. Ξεχνά «αντιθέσεις» που, χωρίς ποτέ να έχουν αναλυθεί και ξεπερασθεί, θα επανέλθουν με μορφή έντοκου γραμματίου της Ιστορίας.

Εξηγούμαι

Οι μέχρι σήμερα πρόεδροι του ΣΥΝ παραιτήθηκαν, δραπέτευσαν, αποχώρησαν, σε στιγμές σχεδόν παντοδυναμίας. Πρόεδρος του μεταενιαίου ΣΥΝ, η Μαρία Δαμανάκη με 98%, έχοντας μια ηρωική προεκλογική προσπάθεια κοινοβουλευτικής επιβίωσης του σχηματισμού (με αμφισβήτηση των δύο επόμενων προέδρων, σ. Αλέκου Αλαβάνου «το τέλος του Συνασπισμού» άρθρο «Ελευθεροτυπία» '92, μονόπρακτο που επαναλαμβάνεται και του συμμετέχοντος την τελευταία στιγμή, έντονα προβληματισμένου για την παραμονή του, σ. Ν. Κωνσταντόπουλου), χωρίς κανείς να της το ζητήσει δραπέτευσε, φοβούμενη εσωτερικές αντιδράσεις των «υπονομευτών».

Έξι μήνες μετά, σχεδόν οι ίδιοι άνθρωποι που ζητούσαν αποπομπή Αλαβάνου για την αρθρογραφία και Κωνσταντόπουλου για τη φημολογία προσχώρησης στην ΠΟΛΑΝ, για τις τότε θέσεις του στο Μακεδονικό, έδιναν 40% στον Αλαβάνο και 30% στον Κωνσταντόπουλο στον α' γύρο του συνεδρίου και με 55% τον εξέλεξαν πρόεδρο.

Η Μαρία ακολούθησε τη γνωστή πορεία, καθυβριζόμενη για τα μετέπειτα λάθη από παλαιότερους υμνητές, και κατέληξε από σπόντα, Ευρωπαία Επίτροπος. Την ευνόησε κυρίως το αριστερό άστρο της και δευτερευόντως ικανότητες και εργατικότητα.

Ο «κεντροαριστερός» Νίκος Κωνσταντόπουλος με μια σκληρή ρητορική οδήγησε το κόμμα στο μεγαλύτερο ποσοστό, 5,16%. Αισθάνθηκε την ανάγκη να είναι πρόεδρος του 99%, κατόρθωσε το 85%, συμμάχησε με το Αριστερό Ρεύμα, αισθάνθηκε υπονομευμένος από τάσεις και πρόσωπα, συνέβαλε στη συγκρότηση του Κοινωνικού Φόρουμ, του κόμματος Ευρ. Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά το 3,1%, χωρίς κανείς να του το ζητήσει, παραιτήθηκε. Τροφοδότησε δε με τη στάση του σενάρια «προεδροποίησης» τόσο ισχυρά ώστε ο σ. Λαφαζάνης να ζητεί το συνέδριο να αποφασίσει να μη στηρίξει πιθανή πρόταση προέδρου Δημοκρατίας Ν. Κωνσταντόπουλου από τον Κώστα Καραμανλή.

Ο Καραμανλής φυσικά δεν τον πρότεινε, ενώ στο συνέδριο ο Αλέκος Αλαβάνος αναδείχθηκε με 57% πρόεδρος. Έκτοτε ο Νίκος είναι ωσεί παρών, απών, με παρεμβάσεις και θέσεις συχνά εκτός «επίσημου» πλαισίου και προηγούμενων τοποθετήσεών του.

Οι κινητοποιήσεις για το άρθρο 16, το περιβάλλον, τις παραλίες, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην Αθήνα, η εξαιρετική αντιπολιτευτική παρουσία του Αλέκου και το debate έδωσαν το 5,05%. Χρόνια κομματικός ερημίτης, δεν άντεχε συζητήσεις, τάσεις, διαπραγματεύσεις, ετοίμασε «παράδοση» στον Τσίπρα, σε στιγμές αδιαμφισβήτητης ηγεμονίας σε ΣΥΝ και ΣΥΡΙΖΑ. Η καλή λειτουργία του δίδυμου, Αλέκος Βουλή - Αλέξης Κόμμα, συγχρόνως με την εικόνα διάλυσης του ΠΑΣΟΚ, το νέο, πολλά υποσχόμενο πρόσωπο του Αλέξη και οι ιστορικές παρακαταθήκες του χώρου εκτόξευσαν δημοσκοπικά τον ΣΥΝ στο 20%.

Μετά ήρθαν αλαβάνειες υπερβολές και μικρομεγαλισμοί που ακολούθησε ο Αλέξης. Λάθος αναγνώσεις δημοσκοπικής έκρηξης, αδυναμία διαχείρισης του Δεκέμβρη, μη κατανόηση της επίθεσης που δεχόμαστε. Το κακό ολοκληρώθηκε με τις ευρωεκλογές, την εμπλοκή ΣΥΡΙΖΑ στη σειρά εκλογής ευρωβουλευτών και στην εκπεμπόμενη πολιτική και εικόνα, η αμετροέπεια Τσίπρα στους στόχους, και τα αποτελέσματα γνωστά 4,7%.

Ο Αλέκος που είχε «εξαφανιστεί», το κόμμα πάντα τον ενοχλούσε, χρέωσε τον Τσίπρα, ο Τσίπρας κυρίως τους ανανεωτικούς και εμμέσως τον Αλέκο. Ο Αλέκος δήλωσε «αποχωρών» για να επανέλθει με μπουρλέσκ σκηνές, στη Βαλτετσίου, κωμειδυλλίου «γύρνα πίσω, αρχηγέ». Ανακάτεψε την τράπουλα, πήγε διακοπές και τα έστειλε όλα για τον Οκτώβρη.

Ακολούθησε η απίστευτη Κοροβεσιάδα, ευτυχώς ο Καραμανλής προκήρυξε εκλογές, ο λοιπός ΣΥΡΙΖΑ ημισυμμετείχε αναμένοντας και ψιλοεπιδιώκοντας διάλυση του ΣΥΝ. Ο Αλέκος παρακολουθούσε από την τηλεόραση, οι αρχηγοί έγιναν 11, οι εξής ένας (ευτυχώς) στο debate. Οι τρισκατάρατοι ανανεωτικοί, που παλινδρομούσαν μεταξύ συμμετοχής - αποχής, κλήθηκαν εσπευσμένα σε συστράτευση που την παρείχαν καθολικά, ο Δραγασάκης προχώρησε τις προγραμματικές κατευθύνσεις που ήσαν στα αζήτητα, ο Τσίπρας έκλεψε την παράσταση και ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ο ΣΥΝ, το 4,6%.

Οι μονομαχίες κοινοβουλευτικών υποψηφιοτήτων ΣΥΡΙΖΑ - ΣΥΝ έληξαν με επικράτηση ΣΥΝ και «διπλό» Ανανεωτικών. Ο Αλέκος επανεργοποιήθηκε για την κόκκινη κάρτα, η Τρίτη Πανελλαδική Σύσκεψη διορισμένων και προσερχομένων του ΣΥΡΙΖΑ έληξε. Το κάρτα μέλους του ΣΥΡΙΖΑ έγινε κεντρικό θέμα, μεσούσης της κρίσης και η εσωτερική ζωή επανήλθε στις συνηθισμένες εντάσεις. Δηλώσεις - αντιδηλώσεις, δείπνα εγωισμών, αψιμαχίες και επιμονή Τσίπρα για συνέδριο με «λαϊκή» συγκατάθεση. Διελκυστίνδα που φτάνει στις μέρες μας, με Αλέκο «απλό μέλος ΣΥΡΙΖΑ Χαλανδρίου» να εξαγγέλει με συμμάχους, πλατφόρμα κινήματος εντός ΣΥΡΙΖΑ, όχι κατʼ ανάγκην με τον ΣΥΝ, και τον Αλέξη σε πορεία συνεδρίου να ελπίζει στα αντανακλαστικά της βάσης και στη λαϊκή αναβάπτισή του. Με θολό πολιτικό σχέδιο, ασάφεια για τον ΣΥΡΙΖΑ, υποτιμώντας κίνδυνους εσωτερικών συγκρούσεων και καταγραφών για εκλογές αντιπροσώπων, πιθανή μείωση αποδοχής του από το 70%. Όλα αυτά όταν δεν υπήρχε αμφισβήτησή του εντός ΣΥΝ και διέθετε τεράστιες δυνατότητες πρωτοβουλιών και χειρισμών.

Μέχρι τώρα καταγράφουμε ως ΣΥΝ μοναδικό ιστορικό φαινόμενο, σε 20 χρόνια τρεις αρχηγοί να παραιτούνται όταν είναι αδιαμφισβήτητοι και να αντιπολιτεύονται μετά το κόμμα τους άμεσα ή έμμεσα. Από θέση άλλου κόμματος η μία, από θέση παρατηρητή τιμητή ο άλλος, από θέση επισπεύδοντος τη διάλυσή του, μέσω υπέρβασης, ο τρίτος. Ελπίζουμε να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Ο «θεός-ορίζοντας» της αριστεράς είναι μεγάλος, ελπίζουμε προς αυτόν και τον υγιή πατριωτισμό των μελών της.

Επιτρέψτε μου μία μικρή παραίνεση - υπενθύμιση. Η πρόσφατη ιστορία μάς διδάσκει, το «παρακαλώ μην πυροβολείτε μόνο τα ηγετικά στελέχη». Θυμηθείτε ότι έχουμε, κατά καιρούς, θεοποιήσει και δαιμονοποιήσει τους πάντες. Ας στρέψουμε λίγο και ας πυροβολήσουμε και στον «εαυτό» μας την εικόνα του μόνιμα εξαπατημένου υμνητή, του τιμωρού των πραγματικών και φανταστικών υπονομευτών της, κατά καιρούς σωτήριας, εικόνας που έχουμε για το κόμμα μας. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε ενήλικες και εμβολιασμένοι άπαντες, όπως έλεγε και ο αγαπητός μακαρίτης. Θα μας βοηθήσει να μείνουμε ενωμένοι και δημιουργικοί.

Ας συνεχίσουμε την προγραμματική εμβάθυνση αλλά και την έλλογη αμφισβήτηση των προγραμματικών μας απόψεων στην προσπάθεια υλοποίησής τους στην πράξη. Σταθεροί στην αναζήτηση του σοσιαλισμού με δημοκρατία, ελευθερία, αειφόρο ανάπτυξη, μέσω ευρωπαϊκής, δημοκρατικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης, δημοκρατικού ελέγχου της παγκοσμιοποίησης. Ξεχνώντας το προσφιλές μας παιχνίδι, την αέναη προσπάθεια αιτιολόγησης της εξαφάνισης των εσωτερικών εχθρών.

Πραγματικά το μπορούμε και ίσως τότε να μην είμαστε μόνο «καταραμένη φυλή με μιαν εξόριστη ψυχή σʼ άλλους πλανήτες».

* Ο Δ. Μπίρμπας είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ