Το σχέδιο νόμου «Καλλικράτης» επιβεβαιώνει τη ριζική μας διαφωνία με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, διότι όχι μόνο δεν είναι δημοκρατική ούτε αποκεντρωτική μεταρρύθμιση του κράτους προς την αυτοδιοίκηση, ούτε ισχυροποιεί την αυτοδιοίκηση, αλλά επιπλέον στις σημερινές συνθήκες ιδιότυπης «παράδοσης» της χώρας μας στο Δ.Ν.Τ. ο «Καλλικράτης» ανοίγει τον δρόμο για απολύσεις υπαλλήλων και ιδιωτικοποίηση λειτουργιών της αυτοδιοίκησης. Συνεπώς κατηγορηματικά είμαστε αντίθετοι με τον «Καλλικράτη».
Η κυβέρνηση με τον «Καλλικράτη» επιδιώκει:
α) να σταθεροποιηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω ο δικομματισμός και να περιοριστεί όχι μόνο η παρέμβαση της αριστεράς στην αυτοδιοίκηση, αλλά και κάθε αυτόνομης πολιτικής – αυτοδιοικητικής παρέμβασης. Διότι είναι σαφές ότι ο συνδυασμός μεγάλων σχημάτων και πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος ενισχύει το δικομματισμό στην αυτοδιοίκηση, αποκλείει κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις περιορίζοντας τη δυνατότητα συμμετοχής τους και στις εκλογές και στις λειτουργίες των οργάνων της αυτοδιοίκηση και
β) να μειώσει τη χρηματοδότηση του κράτους προς την αυτοδιοίκηση, να ιδιωτικοποιήσει τις λειτουργίες της και να ανοίξει την πόρτα για απολύσεις υπαλλήλων.
Συγκεκριμένα:
1) Δεν είναι δημοκρατική μεταρρύθμιση αφού:
α) Δεν καθιερώνει το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής για τη συγκρότηση των οργάνων της αυτοδιοίκησης και την αναλογικό εκπροσώπηση όλων των συνδυασμών σε όλα τα όργανα της αυτοδιοίκησης. Για μας η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εκλογές της αυτοδιοίκησης αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο της στάσης της απέναντι σε οποιοδήποτε σχέδιο μεταρρύθμισης, συνεπώς και στον «Καλλικράτη». Προκαλούμε όλες τις αυτοδιοικητικές παρατάξεις να πάρουν θέση πάνω στο μείζον αυτό θέμα δημοκρατίας.
β) Δεν αναβαθμίζει τα συλλογικά όργανα εις βάρος των μονοπρόσωπων.
γ) Μειώνει το ρόλο της αντιπολίτευσης, αφού η εκτελεστική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν μόνο ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι, ο Περιφερειάρχης και οι Αντιπεριφερειάρχες είναι το κυρίαρχο όργανο.
δ) Στις επιτροπές που καθιερώνει στους Δήμους και στις Περιφέρειες μειώνει τον αριθμό των συμβούλων της αντιπολίτευσης από το 3-2 που είναι σήμερα στις επιτροπές της Ν.Α. (δηλ. συμμετοχή της αντιπολίτευσης στο 40%) στο 7-2 (δηλ. ποσοστό αντιπολίτευσης 22%) !!!
ε) Δεν εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στη διοίκηση των υποθέσεών τους και την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας.
2) Δεν αποκεντρώνει αρμοδιότητες του κράτους προς την αυτοδιοίκηση.
α) Είναι χαρακτηριστικό ότι μια από τις ουσιαστικές αρμοδιότητες που «διαφήμιζε» η κυβέρνηση ότι θα δοθεί στις αιρετές περιφέρειες και είναι ο δημοκρατικός προγραμματισμός και η διαχείριση του ΕΣΠΑ και του ΠΔΕ είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης με το πρόσφατο νομοσχέδιο για τη διαχείριση του ΕΣΠΑ που έχει καταγγείλει η ΕΝΑΕ.
Για το μέλλον το σχέδιο νόμου κάνει μια γενική αναφορά ότι θα υπογράφεται προγραμματική σύμβαση για την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων που θα έχει προγραμματίσει και αποφασίσει η κυβέρνηση μεταξύ του Περιφερειάρχη!!! και του Υπουργείου. Το Περιφερειακό Συμβούλιο δηλαδή δεν υπάρχει πουθενά για την κυβέρνηση. Από την αρχή γίνεται ένα διακοσμητικό όργανο.
β) Δεν καταργεί τις μονοκλαδικές δομές των Υπουργείων στις Περιφέρειες με συνέπεια να συνεχίζουν να υπάρχουν αποκεντρωμένες κρατικές υπηρεσίες με παράλληλα αντικείμενα με την αυτοδιοίκηση.
3) Οικονομικοί πόροι
Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση δεν δεσμεύεται για τη μεταφορά των απαραίτητων οικονομικών πόρων προς την αυτοδιοίκηση, ώστε να μπορεί να ασκήσει με επάρκεια και ανεξαρτησία τις αρμοδιότητές της χωρίς την επιβολή νέων φόρων στους πολίτες.
Οι τρεις πηγές χρηματοδότησης (Φ.Π.Α., φόρος φυσικών και νομικών προσώπων, φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας), απλώς περιγράφονται, χωρίς προσδιορισμό των ποσοστών που θα είναι στην αυτοδιοίκηση. Με δεδομένο ότι οι νέες αρμοδιότητες που μεταβιβάζονται στην αυτοδιοίκηση (κατασκευή σχολείων, συντήρηση εθνικών οδών, φροντίδα για την καλή λειτουργία των Κέντρων Υγείας κ.λπ.) απαιτούν δαπάνες που ήδη ήταν ελλιπείς από το κράτος και θα τις επωμιστούν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες χωρίς καμία δέσμευση για τη χρηματοδότησή τους. Συνεπώς η αυτοδιοίκηση ή θα μετατραπεί σε φορομπηχτικό μηχανισμό για να επιτελεί τις αρμοδιότητές της ή δεν θα μπορεί να ασκήσει τις αρμοδιότητες που υποτίθεται ότι έχει ή θα ιδιωτικοποιήσει τις λειτουργίες της.
Υπενθυμίζω ότι όλες οι αυτοδιοικητικές ενώσεις, όλα τα σώματα και τα συνέδρια για μια δεκαετία τώρα εκτός από τους κάθε φορά παρακρατημένους πόρους, ότι για να ασκήσει η αυτοδιοίκηση στο σύνολό της αρμοδιότητες απαιτούνται επιπλέον 4 δις ευρώ.
Η ΕΝΑΕ π.χ. έχει αναθέσει ολόκληρη μελέτη η οποία λέει ότι από το Φ.Π.Α. πρέπει να δοθεί το 4% στη δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση.
Η κυβέρνηση το μόνο που τονίζει είναι ότι θα εξοικονομήσει 1,8 δισ. το χρόνο. Από πού και πώς όμως, όταν η μείωση των αιρετών, η μείωση των μισθών τους και η μη διπλομισθία και τους δημόσιους υπάλληλους αιρετούς το κέρδος που δίνει είναι μόνο περίπου 70 εκατ. ευρώ (το μόνο σωστό από τον «Καλλικράτη»); Το άλλο 1,73 δισ. από πού θα βγει;
Το συμπέρασμα λοιπόν προφανές.
4) Για τη δευτεροβάθμια περιφερειακή αυτοδιοίκηση
Στο επίπεδο του Νομού το σχέδιο νόμου προβλέπει μόνο έναν ανεξέλεγκτο αντιπεριφερειάρχη. Αυτό είναι έξω από κάθε έννοια δημοκρατικής αντίληψης. Εμείς επιμένουμε είναι ότι «η δευτεροβάθμια περιφερειακή αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει αιρετά όργανα και στους Νομούς, ως εσωτερικά όργανα της Περιφέρειας, με σαφώς καθορισμένους πολιτικούς ρόλους, αρμοδιότητες και πόρους». Η Νομαρχία πρέπει να μείνει και ως διοικητικό κέντρο εξυπηρέτησης των πολιτών και υλοποίησης των αρμοδιοτήτων της περιφερειακής αυτοδιοίκησης.
Είναι αδιανόητο συνεπώς να μην προβλέπεται στο επίπεδο του Νομού να υπάρχει αιρετό όργανο ως εσωτερικό αποκεντρωμένο όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου, όταν την ίδια στιγμή το σχέδιο νόμου προβλέπει εσωτερικά όργανα για την πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση.
5) Υπάλληλοι – Μετατάξεις: Ο «Καλλικράτης» – ανοιχτή δυνατότητα για απολύσεις υπαλλήλων
Αυτοί που θα την «πληρώσουν τη νύφη» του «Καλλικράτη» περισσότερο απʼ όλους είναι οι σημερινοί υπάλληλοι των Ν.Α.
Στους υπαλλήλους θα υλοποιηθεί κυρίως το πρόγραμμα του ΔΝΤ.
α) Συμβασιούχοι. Είναι γνωστές οι δηλώσεις και των στελεχών της κυβέρνησης αλλά και οι απαιτήσεις του Δ.Ν.Τ., συνεπώς θα απολυθούν όλοι.
β) Μόνιμοι. Το προσχέδιο συνδέει τις μετατάξεις του προσωπικού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης με τις αρμοδιότητες που αυτό ασκεί. Ανάλογα το πού πάνε οι αρμοδιότητες -στους Δήμους ή στην Περιφέρεια δηλαδή- πάνε και οι υπάλληλοι.
Οι μετατάξεις των υπαλλήλων της Ν.Α. θα γίνουν εντός του 2010 χωρίς να υπάρχουν όμως οι θέσεις που θα καταλάβουν. Οι οργανισμοί που θα ορίζουν τις θέσεις θα γίνουν μεταγενέστερα των μετατάξεων και είναι ο άγνωστο βέβαια αν θα υπάρξουν όπως προϋπήρχαν στην Ν.Α.
Υπόψη ακόμα ό,τι για τις μετατάξεις στην Περιφέρεια δεν θα ισχύσει το τεκμήριο της εντοπιότητας (θα διαλυθούν οικογένειες).
Αν η αναφερόμενη διαδικασία που ορίζει ο «Καλλικράτης» συνδυαστεί με τις πρόσφατες δηλώσεις των Υπουργών Πάγκαλου και Παπακωνσταντίνου, αλλά και τις απαιτήσεις του Δ.Ν.Τ., προκύπτει ένας σοβαρός κίνδυνος απολύσεων υπαλλήλων για τις περιπτώσεις που δεν θα υπάρξουν θέσεις στους νέους οργανισμούς που θα γίνουν αργότερα ή για τις περιπτώσεις υπαλλήλων που αδυνατούν να μετακινηθούν ή αρνηθούν την τοποθέτησή τους σε άλλες θέσεις, κτλ.
«Το Σύνταγμα είναι σαφές. Εγγυάται τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, στον βαθμό που αυτή έχει να κάνει με συγκεκριμένες θέσεις που υπάρχουν. Όταν παύουν να υπάρχουν οι θέσεις, τότε η θέση καταργείται και μαζί δεν είναι πια δημόσιος υπάλληλος κι αυτός ο οποίος είναι στη θέση», δήλωνε στις 14/4/2010 σε συνέντευξή του στην εκπομπή Press της ΝΕΤ ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου».
Θέτουμε ένα ερώτημα, αν η κυβέρνηση δεν είχε στο μυαλό της να έχει ανοιχτή δυνατότητα απολύσεων, γιατί δεν δημιουργούνται οι οργανισμοί πρώτα μέσα στο 2011 και στη συνέχεια να γίνει η μεταφορά κάποιων αρμοδιοτήτων της σημερινής νομαρχιακής αυτοδιοίκησης στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση;
Καλούμε τους υπαλλήλους της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους. Να οργανώσουν κινητοποιήσεις για την προστασία της εργασίας τους.
6) Αρμοδιότητες
Αυτό που προβλέπει το σχέδιο νόμου είναι η αναδιανομή των αρμοδιοτήτων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων περίπου στο 60% προς τους Δήμους και στο 40% προς τις Περιφέρειες. Ο διαμελισμός των αρμοδιοτήτων των Νομαρχιών όπως προκύπτει από το κεφάλαιο των Μετατάξεων σε συνδυασμό με την σημερινή πολιτική κατάσταση που η χώρα έχει παραδοθεί ουσιαστικά στο ΔΝΤ, είναι προφανές πως δεν γίνεται για λόγους καλύτερης άσκησης των αρμοδιοτήτων προς το συμφέρον των πολιτών, αλλά για να υλοποιηθούν οι επιταγές του προγράμματος σταθερότητας και του ΔΝΤ για μαζικές απολύσεις στο δημόσιο.
Οι «εντοπισμένες» (τοπικές) αρμοδιότητες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Ν.Α.) μαζί με το προσωπικό που τις ασκούσε θα μεταβιβαστούν στους Δήμους (ΟΤΑ). Οι υπόλοιπες, οι «περιφερειακές», θα μείνουν στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (Π.Α.). Δεδομένου ότι ο διαχωρισμός – εντοπισμένες (τοπικές) υποθέσεις και περιφερειακές υποθέσεις- είναι δυσχερής και το Ελληνικό κράτος δεν κατάφερε τα τελευταία εκατό χρόνια να κάνει αυτή την διάκριση, ο καταμερισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ αʼ και βʼ βαθμού που γίνεται στο προσχέδιο είναι αυθαίρετος και αναμένεται στο μέλλον νʼ αρχίσει πάλι η διαδικασία του ξηλώματος των αρμοδιοτήτων (όπως έγινε και με την Ν.Α.).
Κρίσιμος παράγοντας για την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων είναι: ο υποδοχέας να μπορεί να υποδεχτεί την αρμοδιότητα και να ʼχει την ικανότητα να την ασκήσει. Επειδή όμως, όλοι οι υποδοχείς ΟΤΑ δεν θα μπορούν να υποδεχτούν πολλές αρμοδιότητες των Ν.Α., εισάγεται μεταβατική (προσωρινή) κατάσταση άσκησης αρμοδιότητας από τον κεντρικό Δήμο έξω από τα διοικητικά του όρια (στην επικράτεια των άλλων ΟΤΑ του Νομού) μέχρι να ωριμάσουν (!) οι υπόλοιποι υποδοχείς ΟΤΑ για να αναλάβουν τις αρμοδιότητες και πιθανόν και τους υπαλλήλους. Αυτή η ρύθμιση θα καταπέσει ως αντισυνταγματική με τη πρώτη προσφυγή. Και επιπλέον θα απορυθμίσει πλήρως την προβληματική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Κυριολεκτικά θα γίνει «μπάχαλο».
Στα πλαίσια της μεταβίβασης των αρμοδιοτήτων θα περιοριστώ μόνο σε έναν τομέα αυτόν της αγροτικής ανάπτυξης για να αποδείξω και τα λάθη και την προχειρότητα του «Καλλικράτη». Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου διαλύει ουσιαστικά τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία), αφού τις περισσότερες αρμοδιότητες τις μεταφέρει στους Δήμους. Αυτό είναι λάθος και πρέπει οι αρμοδιότητες να παραμείνουν στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στις αποκεντρωμένες δομές της στις Νομαρχίες.
Επίσης πρέπει να σημειώσω ότι η ΠΟΓΕΔΥ (Ομοσπονδία Συλλόγων Γεωτεχνικών), διαφωνεί ριζικά με τη μεταφορά των θεμάτων της αγροτικής ανάπτυξης στους Δήμους.
Η αγροτική ανάπτυξη πρέπει να προγραμματίζεται και να υλοποιείται σε ευρύτερο πλαίσιο, που είναι η περιφέρεια και όχι στο στενό που είναι ο Δήμος.
Για όλους αυτούς τους λόγους όχι μόνο είμαστε αντίθετοι με το σχέδιο «Καλλικράτης» αλλά καλούμε και τους εργαζόμενους και τους πολίτες να αγωνιστούν με έντονο και μαζικό τρόπο ώστε να μην υλοποιηθεί.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΑΚΟΣ
Μέλος της Κ.Π.Ε. του ΣΥΝ
και της Γραμματείας του Τμήματος Αυτοδιοίκησης
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS