Στην Ευρώπη, ακόμη και στη Γερμανία, σπάει η σιωπή που είχε επιβάλει ο νεοφιλελευθερισμός και συζητούν μέτρα μεταρρύθμισης της ΟΝΕ. Μόνον έτσι θα αποφευχθεί το ντόμινο της κρίσης δημόσιου χρέους στην Ε.Ε.
Η ανταγωνιστικότητα δεν αυξάνεται με τη διοργάνωση της ύφεσης και του αποπληθωρισμού. Αντιθέτως, όταν καταρρέει η αγορά και κλείνουν οι επιχειρήσεις, αυτό λέγεται πτώχευση κι όχι ανταγωνιστικότητα.
Το ομόλογο είναι χρήμα. Θα κάνει ό,τι κάνει η FED στις ΗΠΑ ή η Τράπεζα της Αγγλίας στην Αγγλία. Τι τράπεζα είναι η ΕΚΤ; Δεν εκδίδει χρήμα και επιπλέον βάζει περιορισμούς και μας υποχρεώνει στις ελεύθερες αγορές να πληρώνουμε 8% σπρεντ. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Όλοι οι ειδικοί του κόσμου έχουν πέσει με τα μούτρα και τους λένε ότι πρέπει να δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα για να κρατηθεί το ευρώ, γιατί είναι ο άξονας της παγκόσμιας οικονομίας τη στιγμή που όλα τα άλλα νομίσματα καταρρέουν.
Βγαίνουν αρμόδια άτομα μέσα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, σύμβουλοι που δηλώνουν δημοσίως την άποψή τους. Αυτό με κάνει να σκέφτομαι ότι έχει αρχίσει να σπάει το αντιδραστικό μέτωπο. Και γιʼ αυτό θα ήταν σφάλμα εμείς να τραβηχτούμε από την Ευρωζώνη και να απομονωθούμε από τις εξελίξεις.
Μπορεί να γίνει ένα παγκόσμιο μορατόριουμ, γιατί τα χρέη του Δημοσίου σε παγκόσμια κλίμακα είναι πρωτοφανή. Την τελευταία τριετία τριπλασιάστηκαν τα ελλείμματα όλων των κρατών του κόσμου.
Ακόμα κι αν ήταν σφάλμα που μπήκαμε στο ευρώ, τώρα θα είναι μεγαλύτερο σφάλμα το να βγούμε. Αυτό τονίζει ο καθηγητής Κώστας Βεργόπουλος, πιστεύει ότι τα μέτρα που ψηφίστηκαν προχθές θα ανατραπούν “από τις κοινωνικές αντιδράσεις αλλά και τις εσωτερικές αντιφάσεις τους”, διαπιστώνει ότι το “κοινωνικό ξέσπασμα” θα ακολουθήσει τον δρόμο του και πέφτει στους ώμους της αριστεράς να δώσει πολιτική κατεύθυνση. Ο Κώστας Βεργόπουλος τάσσεται υπέρ της συναινετικής αναδιαπραγμάτευσης του δημόσιου χρέους και εκφράζει την ελπίδα ότι θα κυριαρχήσει η απλή λογική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να ληφθούν μέτρα νομισματικής ομοσπονδίας.
Συνέντευξη στον ΝΙΚΟ ΦΙΛΗ
* Πώς κρίνεις την απήχηση της προχθεσινής διαδήλωσης;
Έχω την εντύπωση ότι έπαιξε μεγάλο ρόλο, όπως και αυτές που θα ακολουθήσουν. Το ότι ψηφίστηκαν τα μέτρα δεν έχει τόση σημασία. Είμαι πεπεισμένος ότι δεν θα εφαρμοστεί τίποτα από αυτά, και μάλιστα θα ανατραπούν μέσα σε σύντομο διάστημα.
* Θα ανατραπούν από τη λαϊκή εξέγερση ή από τις αντιφάσεις που τα διαπερνούν;
Και από τα δύο. Τα μέτρα αυτά είναι τραγικά. Είναι δρόμος που πάει στην αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να μειώνει το έλλειμμα το αυξάνει, αντί να μειώνει το χρέος το αυξάνει ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σε τι ανεβάζουν την αξιοπιστία μας αυτά τα μέτρα;
* Ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, αυτό λένε.
Η ανταγωνιστικότητα δεν αυξάνεται με τη διοργάνωση της ύφεσης και του αποπληθωρισμού. Αντιθέτως, όταν καταρρέει η αγορά και κλείνουν οι επιχειρήσεις, αυτό λέγεται πτώχευση κι όχι ανταγωνιστικότητα.
* Τόσο καιρό νιώθουμε μια “εθνική μοναξιά”, όλοι λένε στο εξωτερικό ότι οι Έλληνες καταρρέουν. Βλέπουμε όμως ότι τελικά δεν είμαστε μόνο εμείς οι "προβληματικοί". Και δίπλα στην Ευρωζώνη η Πορτογαλία, η Ισπανία δέχονται κι αυτοί την καυτή ανάσα των αγορών.
Ο παγκόσμιος Τύπος, Αμερική, Αγγλία, Ευρώπη, Κίνα, έχουν όλοι τα μάτια στραμμένα στην Αθήνα γιατί έχουν το συναίσθημα ότι εδώ διακυβεύεται το άμεσο μέλλον του παγκόσμιου και ευρωπαϊκού συστήματος. Δεν είμαστε καθόλου απομονωμένοι. Μπορεί να είναι λυπηρός ο λόγος για τον οποίο μας παρατηρούν, αλλά απομόνωση δεν έχουμε. Μας παρατηρούν σαν πειραματόζωα, αλλά το πείραμα αποτυγχάνει και γυρίζει ανάποδα. Κι είμαστε και παράδειγμα για τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης οι οποίοι παίρνουν κουράγιο από μας.
* Προχθές είχαμε και ευρωπαϊκές κινητοποιήσεις αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό ακόμα και στην Ουγγαρία που έχει ζήσει στο πετσί της το ΔΝΤ.
Ακόμα κι αν είμαστε ευρωσκεπτικιστές και δεχθούμε ότι ήταν σφάλμα που μπήκαμε στο ευρώ και το ευρωσύστημα, τώρα θα είναι μεγαλύτερο σφάλμα το να βγούμε, γιατί έχει δημιουργηθεί μια τέτοια κατάσταση από την οποία θα χάσουμε πολλά βγαίνοντας. Αλλά το κυριότερο είναι ότι αυτή τη στιγμή πιέζουν όλοι μέσα στο ευρώ για να αλλάξει το σύστημα του ευρώ. Έχουμε πολλές πιθανότητες να το πετύχουμε, διότι αυτή τη στιγμή διαμορφώνεται ένα μέτωπο όλων των Ευρωπαίων, συμπεριλαμβανομένων και της Γαλλίας και της Ισπανίας. Μένει μοναδική εστία αντίδρασης η Γερμανία, αλλά κι αυτή έχει αρχίσει να κάμπτεται, είναι φίφτι-φίφτι.
* Διαβάζω το κύριο άρθρο της "Monde" με τίτλο «η νομισματική ένωση είναι καταδικασμένη στη μεταρρύθμιση». Αναφέρει ότι η Ευρωζώνη έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις δομής, έναν μηχανισμό συντονισμού των προϋπολογισμών, ίδιους δημοσιονομικούς πόρους, έναν μοναδικό τίτλο δανεισμού, μια διαδικασία διάσωσης για τα μέλη της που έχουν πρόβλημα. Αυτό είναι το πολιτικό σήμα που αναμένουν οι αγορές; Τίποτα από αυτά δεν κάνει η Ε.Ε. ίσως λόγω του γερμανικού βέτο. Πού οδηγούμαστε, λοιπόν;
Θα πάμε προς ένα μέτωπο όλων απέναντι στη Γερμανία. Αλλά και μέσα στη Γερμανία ακούγονται φωνές διαφορετικές. Οι σημερινές εκλογές στη Ρηνανία-Βεστφαλία θα παίξουν ρόλο. Πρώτη φορά γίνεται μέτωπο τέτοιων δυνάμεων μέσα στην Ευρώπη που ζητεί να μπει σε μια σωστή κατεύθυνση γιατί μέχρι τώρα ήταν ένα τρελό σύστημα, ένα μη σύστημα. Αυτοί που έλεγαν ότι δεν θα έπρεπε να έχουμε μπει, είχαν δίκιο. Αυτό το μη σύστημα, όμως, μπορεί να μετατραπεί σε σύστημα.
Η Γερμανία μετατρέπεται από βιομηχανική σε πιστώτρια χώρα. Τη νοιάζει το κουπόνι!
* Οι Γερμανοί δεν βλέπουν ότι τα πλεονάσματά τους οφείλονται στους πελάτες με σταθερή ισοτιμία μέσα στην Ευρωζώνη; Γιατί θέλουν να καταστρέψουν αυτό το σύστημα;
Γιατί οι ίδιοι ποντάρουν πια στο γεγονός ότι κρατάνε τα πλεονάσματά τους σε χρηματοπιστωτική μορφή και δεν τα επενδύουν. Αυτό είναι η μεγάλη αιτία της ύφεσης στην Ευρώπη. Δηλαδή, κρατάνε σε χρήμα και δεν τον ρίχνουνε στην οικονομία. Μετατρέπονται σε πιστώτρια χώρα, που διαθέτει πάνω από ένα τρισεκατομμύριο πλεονάσματα και τα χρησιμοποιούν πιστωτικά. Συμπεριφέρονται ως τραπεζίτες περισσότερο παρά ως βιομήχανοι. Επικρατεί δηλαδή στη γερμανική πολιτική η πολιτική των τραπεζών και δεν τους νοιάζουν αν χάνουν αγορές. Και χάνουν αγορές! Κι ας ανεβαίνει το ευρώ, αρκεί να κερδίζουν σε τόκους!
* Όμως τόκους κερδίζουν από εκείνους που έχουν να δώσουν. Όταν ολόκληρες κοινωνίες και κράτη οδηγούνται σε πτώχευση, από πού θα πάρουν τους τόκους τους;
Όταν είσαι μια χώρα ετοιμοθάνατων, γιατί η Γερμανία είναι μια χώρα υπερηλίκων, σκέφτεσαι διαφορετικά. Στη Γερμανία ο πληθυσμός μειώνεται αντί να αυξάνεται. Είναι η μόνη χώρα που, μειώνεται δημογραφικά, ενώ σε όλες τις άλλες ο πληθυσμός αυξάνεται. Πρώτη στην αύξηση είναι η Γαλλία. Οι υπερήλικες λοιπόν δεν μπορούν να περιμένουν ούτε πέντε χρόνια να αποδώσουν οι επενδύσεις, θέλουν το επιτόκιο εδώ και τώρα. Το κουπόνι τους όπως έλεγε κι ο Λένιν, το κουπόνι του ραντιέρη.
* Μήπως λοξοκοιτούν και σε άλλες αγορές εκτός Ευρώπης;
Δεν νομίζω, σε ποιες αγορές; Της Ανατολικής Ευρώπης: Αυτές τις έχουν.
* Στη Ρωσία.
Και τη Ρωσία την έχουν. Εξάλλου σ' αυτές βασίζονται και πιέζουν εμάς. Δεν υπάρχει περίπτωση να πάρουν κάτι άλλο απ' αυτές, τα έχουν πάρει όλα!
* Αν συνεχιστεί η πίεση των λεγόμενων αγορών στην Ισπανία και την Πορτογαλία κι αν έχουμε επανάληψη της ελληνικής ιδιομορφίας;
Αυτό που λέει η "Monde". Πρέπει να γίνει ένας ενιαίος ευρωπαϊκός τίτλος από την ΕΚΤ.
Αναγκαία η νομισματική ομοσπονδία στην Ευρώπη
* Το ευρω-ομόλογο που λέγαμε. Ένα ομόλογο το οποίο να δανείζονται όλες οι χώρες που έχουν ανάγκη. Τι σημαίνει να αυξηθούν οι ίδιοι πόροι;
Πρέπει να γίνει μια ομοσπονδία, αλλά αφού έχουμε κοινό νόμισμα θα είναι νομισματική ομοσπονδία. Δεν γίνεται να έχουμε κοινό νόμισμα αλλά να μην έχουμε ομοσπονδιακή σχέση στα οικονομικά, στα νομισματικά μεγέθη. Οι νομισματικές ομοσπονδίες, όπως είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Μεξικό, η Βραζιλία έτσι λειτουργούν.
* Αυτά είναι κράτη.
Έχουν πολιτική ενότητα, αλλά έχουν νομισματική ένωση. Δεκάξι κράτη είναι ο Καναδάς, 52 οι ΗΠΑ, 34 η Γερμανία που επίσης είναι ομοσπονδία. Έχουν μηχανισμούς εξισωτικούς κάθε χρόνο. Συγκυριακούς, ανάλογα με την πορεία της οικονομίας κάθε κρατιδίου.
* Η πατέντα αυτή που βρέθηκε για την Ελλάδα, ο μηχανισμός για τα 110 δισ. ευρώ;
Δεν κάθονται να λένε κάνατε κακή διοίκηση, δεν σας βοηθάμε. Αυτό είναι ανήκουστο επιχείρημα. Διότι όπως είχαν γράψει οι "Financial Times", είναι σαν να πυροβολείς το πόδι σου. Αφού έχουμε το ίδιο νόμισμα, πώς μας τιμωρούν; Αυτό δεν γίνεται!
* Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο μηχανισμός για την Ισπανία και την Πορτογαλία; Υπάρχει περίπτωση να το πετύχουν αυτό; Έχουν τέτοιους πόρους και έχουν αποφασίσει να τους διαθέσουν;
Υπάρχουν, αλλά είναι τόσο πολλοί οι πόροι, ειδικά για την Ισπανία, που πρέπει να το σκεφτούν δέκα φορές. Να σκεφθούν μήπως πρέπει να προχωρήσουν στον μηχανισμό που είπαμε πριν, ώστε η κεντρική τράπεζα να χρηματοδοτεί χαμηλότοκα απευθείας τα ευρωπαϊκά κράτη, όπως χρηματοδοτούν οι κεντρικές τράπεζες σε όλον τον κόσμο. Στις ΗΠΑ, η FED χρηματοδοτεί τα ελλείμματα.
* Κόβει και νέο χρήμα
Αυτό θα κάνει και η Ε.Ε. Το ομόλογο είναι χρήμα. Θα κάνει ό,τι κάνει η FED στις ΗΠΑ ή η Τράπεζα της Αγγλίας στην Αγγλία. Θα το κάνει και η Τράπεζα της Ευρώπης στην Ευρώπη. Τι τράπεζα είναι η ΕΚΤ; Δεν εκδίδει χρήμα και επιπλέον βάζει περιορισμούς και μας υποχρεώνει στις ελεύθερες αγορές να πληρώνουμε 8% σπρεντ. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Ο κίνδυνος ενός νομισματικού πολέμου
* Αν προχωρήσουμε σε ένα ντόμινο του υπόλοιπου μεσογειακού Νότου, μήπως τίθεται σε αμφιβολία ακόμα και αυτή η ασταθής συμφωνία για τα 110 δισ. ευρώ;
Υπάρχουν πολλοί που το φοβούνται αυτό και γι' αυτό δεν έχουν καλμάρει οι αγορές. Γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο να πατήσει πόδι η Γερμανία.
* Ή να βρει αφορμή ότι δεν εφαρμόζεται το πρόγραμμα π.χ. “παράγραφος 2” κ.λπ.
Αυτό θα είναι, όπως το γράφει ο Αμερικανός καθηγητής Αέκεν, η θύελλα στην παγκόσμια κρίση.
* Η περιπέτεια του ευρώ έχει αλυσιδωτές αντιδράσεις στο παγκόσμιο σύστημα.
Μέσω του ευρώ πάμε για έκρηξη της παγκόσμιας οικονομίας. Έχουν μεγάλη ευθύνη αν το κάνουν αυτό το πράγμα οι Γερμανοί. Όλοι οι ειδικοί του κόσμου έχουν πέσει με τα μούτρα και τους λένε ότι πρέπει να δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα για να κρατηθεί το ευρώ, γιατί είναι ο άξονας της παγκόσμιας οικονομίας τη στιγμή που όλα τα άλλα νομίσματα καταρρέουν. Αν διαλυθεί το ευρώ μη δίνοντας βοήθεια στην Ελλάδα, πάμε για την τρίτη φάση της παγκόσμιας κρίσης που θα είναι η οξύτερη απʼ όλες.
* Και θα είναι πόλεμος νομισματικός;
Και νομισματικός. Πόλεμος ολικός!
* Άρα έχεις μια ανησυχία;
Έχω ανησυχία μεγάλη. Αλλά έχω και ελπίδα.
* Ελπίδα που έχει να κάνει με το γεγονός ότι κάποιες ευρωπαϊκές ηγεσίες ακούν τη φωνή των κοινωνιών;
Όχι των κοινωνιών, της απλής λογικής!
* Ποιες ηγεσίες όμως; Υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη.
Βλέπω ότι για πρώτη φορά μετά από χρόνια πολλοί οι οποίοι σιωπούσαν έχουν πάρει την πένα και γράφουν. Διάφοροι αξιόλογοι οικονομολόγοι κι άνθρωποι τολμούν και λένε αυτό που πρέπει να γίνει. Που σημαίνει ότι κάτι έχει ανοίξει. Κι επιπλέον βγαίνουν αρμόδια άτομα μέσα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, σύμβουλοι που δηλώνουν δημοσίως την άποψή τους. Αυτό με κάνει να σκέφτομαι ότι έχει αρχίσει να σπάει το αντιδραστικό μέτωπο. Και γιʼ αυτό θα ήταν σφάλμα εμείς να τραβηχτούμε από την Ευρωζώνη και να απομονωθούμε από τις εξελίξεις.
* Και να βιώσουμε σαν πρόβλημα εθνικό ένα πρόβλημα που έχει διεθνείς διαστάσεις πια. Ένα πρόβλημα που θα μπορούσε να λυθεί αν μπει στην ατζέντα των παγκόσμιων κινητοποιήσεων και διεργασιών.
Για εκεί πάμε.
* Όπως έχει προαναγγείλει το ΔΝΤ στην πρόσφατη έκθεσή του, όλα τα ανεπτυγμένα κράτη, η Ευρώπη, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία πηγαίνουν σε κρίση δημόσιου χρέους.
Και εκεί που την έχουν πατήσει είναι ότι έρχονται τώρα και αναγγέλλουν όχι μόνο μέτρα οικονομιών που είναι ηλίθια, περικοπές και τέτοια, αλλά επιπλέον απορυθμίσεις θεσμικές. Τι δουλειά έχουν να καταργούν τη διαιτησία εργατικών διαφορών, να καταργούν το ελάχιστο όριο αμοιβής;
* Διότι η κρίση είναι το άλλοθι, η δημοσιονομική κρίση είναι το άλλοθι για να πάρουν αυτά τα μέτρα.
Αυτά δείχνουν ένα απεχθές αντιδραστικό προσωπείο που συσπειρώνει όλο τον κόσμο εναντίον τους και δείχνει ότι δεν τους ενδιαφέρει να λυθεί κάποιο θέμα αλλά θέλουν να βγάλουν τα απωθημένα τους. Είναι εκδικητικά μέτρα αυτά!
Συναινετική αναδιαπραγμάτευση του χρέους σε παγκόσμιο επίπεδο
* Με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα είναι δυσθεώρητο, είτε μειωθεί είτε όχι θα είναι δύσκολο να το ξεπληρώσουμε.
Δεν είναι κι απ' τα μεγαλύτερα του κόσμου. Υπάρχουν άλλες είκοσι χώρες που έχουν πολύ μεγαλύτερο χρέος από την Ελλάδα.
* Το ποσό είναι μεγάλο. 280 δισ. ευρώ είναι μεγάλο ποσό. Δεν μαζεύεται εύκολα. Μήπως η ιδέα μια νέας ρύθμισης, μιας επαναδιαπραγμάτευσης που ακούγεται από δεξιά, όχι μόνο από αριστερά, είναι η λύση; Ποιος θα κάνει την επαναδιαπραγμάτευση;
Από τη μια μεριά το κράτος, από την άλλη οι τράπεζες που έχουν αγοράσει τα ομόλογα, η Ντόιτσε Μπανκ, οι γαλλογερμανικές τράπεζες.
* Αν έχουν διασπείρει τα ελληνικά ομόλογα σε συνταξιοδοτικά funds στη Λατινική Αμερική ποιος θα τα μαζέψει; Υπάρχει ένα θέμα οργάνωσης και πολλοί φοβούνται ότι ο οργανωτής των πιστωτών θα είναι το ΔΝΤ.
Και με το ΔΝΤ γίνεται η επαναδιαπραγμάτευση.
* Με ποιους όρους;
Με όρους συναινετικούς, όχι με όρους ρήξης. Δεν λέω να κάνουμε μονομερή ενέργεια, αλλά συναινετικά μπορούμε να πούμε ότι είναι πολύ επαχθές το χρέος και χρειάζεται να αναδιαρθρωθεί. Σε μικρότερες δόσεις και σε μεγαλύτερα διαστήματα.
* Και με άλλα επιτόκια, προφανώς.
Με άλλα επιτόκια είναι πιο δύσκολο, αλλά μπορεί κι αυτό να είναι μέρος της διαπραγμάτευσης.
* Και μερική διαγραφή;
Μπορεί, αυτό έγινε στην Αργεντινή. Αλλά και μια περίοδο χάριτος.
* Ένα μορατόριουμ πληρωμών, αυτό λες.
Αυτό μπορεί να γίνει παγκόσμια γιατί δεν είναι μόνο η Ελλάδα. Η Αμερική η ίδια έχει τέτοιο χρέος που είναι στο τσακ να το ζητήσει η ίδια. Κι η Αγγλία το ίδιο. Μπορεί να γίνει ένα παγκόσμιο μορατόριουμ, γιατί τα χρέη του Δημοσίου σε παγκόσμια κλίμακα είναι πρωτοφανή. Την τελευταία τριετία τριπλασιάστηκαν τα ελλείμματα όλων των κρατών του κόσμου.
* Αφού πληρώνουν τις τράπεζες για να μην πέσουν έξω...
Ακριβώς, και μεταφέρθηκε η κρίση στο Δημόσια. Αυτό έλεγα χθες στον Ανδριανόπουλο, ότι κάνει τον τρελό, δεν μπορεί να καταλάβει. Ότι το χρέος του δημοσίου επιδεινώθηκε για να σώσει τον ιδιωτικό. Δεν είναι το κράτος που επιβαρύνει τον ιδιωτικό τομέα. Τον διευκολύνει, γιʼ αυτό χρεώνεται.
* Και στο μυαλό των νεοφιλελεύθερων, όπως είναι ο Ανδριανόπουλος, υπάρχει η έννοια της επαναδιαπραγμάτευσης του δημόσιου χρέους. Βεβαίως το πρόβλημα είναι σε ποια πολιτική το εντάσσουν αυτό.
Ο Ανδριανόπουλος είναι σκληρός νεοφιλελεύθερος κι ήταν εναντίον της διάσωσης των τραπεζών. Δεν πρέπει να διασωθούν, να κλείνουν οι τράπεζες, αυτό λέγανε οι ρεπουμπλικάνοι στην Αμερική. Να μην τις διασώζουμε, να μη διασώζουμε τον ιδιωτικό τομέα με τίποτα. Το κράτος όμως επέλεξε, και στην Αμερική, και στην Αγγλία, και στην Ευρώπη, και στην Ελλάδα, να διασώσει τον ιδιωτικό τομέα και τριπλασίασε το χρέος του. Και τώρα βγαίνει υπόλογο. Όπως έγραψε η εφημερίδα "Independent" του Λονδίνου οι τράπεζες μας πήραν τα ρούχα και μας κατηγορούν τώρα ότι είμαστε γυμνοί.
Λύση δεν είναι η εθνική αναδίπλωση, αλλά η αλλαγή της Ευρώπης
* Άρα εσύ πιστεύεις ότι ο ορίζοντας για να διεκδικήσει η Ελλάδα ακόμα κι αναδιαπραγμάτευση και σίγουρα μια άλλα πορεία δεν είναι ένας ορίζοντας αναδίπλωσης στην εθνική κλίμακα, αλλά ένας επιθετικός τρόπος να μπουν αυτά τα ζητήματα στην παγκόσμια ημερήσια διάταξη. Και μπαίνουν εξ αντικειμένου σήμερα στην Ευρώπη.
Η εθνική αναδίπλωση υπάρχει στον αέρα, αλλά όχι με αυτή τη μορφή. Γιατί την έχουμε την Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη δεν είναι σε όλον τον κόσμο. Η Αμερική μπορεί να αναδιπλωθεί στον εαυτό της, η Αγγλία στον εαυτό της. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι η Ευρώπη να αναδιπλωθεί στον εαυτό της ως Ευρώπη.
* Κι όχι στους μεγάλους και μικρούς εθνικισμούς της Ευρώπης.
Όχι στους μικρούς εθνικισμούς, στον μεγάλο εθνικισμό της Ευρώπης με την έννοια ότι η Ευρώπη είναι πολιορκημένη με όλα τα άλλα νομίσματα του κόσμου που διολισθαίνουν προς τα κάτω. Κι αυτό είναι σαν να της έχουν κηρύξει εμπορικό πόλεμο. Κι άρα η ίδια πρέπει να αμυνθεί. Για να αμυνθεί η Ευρώπη ως Ευρώπη στον νομισματικό πόλεμο που γίνεται σήμερα πρέπει να κάνει κι η ίδια το ίδιο, δηλαδή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα να αρχίσει να χρηματοδοτεί τα κράτη. Κάνοντάς το αυτό μπαίνουν βαθύτερα στον νομισματικό ανταγωνισμό, με βάση τους νομισματικούς εθνικισμούς.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS