Skip to main content.
13/12/2010

Γερμανικός ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης - του Γ.Δαράτου ΑΥΓΗ

«Τα κράτη - μέλη (σ.σ.: της Ένωσης) τα οποία χρησιμοποιούν ως νόμισμα το ευρώ μπορούν να θεσπίσουν μεταξύ τους (σ.σ.: για λογαριασμό τους) έναν (σ.σ.: μόνιμο) μηχανισμό (σ.σ.: δημοσιονομικής σταθερότητας - αντιμετώπισης των κρίσεων), προκειμένου να διαφυλάξουν τη (σ.σ.: νομισματική, οικονομική και δημοσιονομική) σταθερότητα της Ευρωζώνης στο σύνολό της. Η χορήγηση οικονομικής στήριξης (σ.σ. σε ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης) από (αυτόν) τον μηχανισμό θα υπόκειται σε αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις (σ.σ.: πολύ αυστηρή αιρεσιμότητα)».

Αυτό είναι το κείμενο του σχεδίου των συμπερασμάτων - αποφάσεων του ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής, που θα γίνει την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες και που εκτός απροόπτου, αναμένεται, κάτω από την πίεση της Γερμανίας και της Γαλλίας, να υιοθετήσουν οι 27 ηγέτες που θα πάρουν μέρος σ' αυτό το Συμβούλιο. «Αυτή η τροποποίηση (της Συνθήκης) εντάσσεται στο τρίτο τμήμα της και δεν αυξάνει τις αρμοδιότητες της Ένωσης» γράφει ρητά το σχέδιο των συμπερασμάτων, όπως ακριβώς το ήθελε η Γερμανία. Αυτός ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα έχει αποθεματικό το ίδιο με τον προσωρινό μηχανισμό ο οποίος λειτουργεί εδώ και λίγο καιρό (σ.σ.: 440 δισ. ευρώ) και από τον οποίο στηρίζεται ήδη η οικονομία της Ιρλανδίας (σε συνδυασμό με τη στήριξη που λαμβάνει από το ΔΝΤ), θα τεθεί σε λειτουργία τη 1η Ιανουαρίου του 2013 και όχι, όπως είχε αρχικά αποφασισθεί, από τα μέσα εκείνου του έτους. Ο μηχανισμός θα είναι «ανοικτός» και σε κεφάλαια τα οποία θα μπορούσαν, αν το αποφασίσουν, να συνεισφέρουν και κοινοτικές χώρες που δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης, όπως λ.χ. η Μ. Βρετανία, η Δανία και η Σουηδία, οι οποίες ήδη συνεισφέρουν στην οικονομική διάσωση της Ιρλανδίας. Το κείμενο του σχεδίου των συμπερασμάτων του Συμβουλίου Κορυφής και μαζί με αυτό και η ανωτέρω λιτή, γενικόλογη και ηθελημένα από το Βερολίνο και το Παρίσι αόριστη στο περιεχόμενό της παράγραφος, για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μονίμου Μηχανισμού Σταθεροποίησης - Διάσωσης, αναμένεται να συζητηθούν στη σημερινή σύνοδο των ΥΠΕΞ της Ένωσης στις Βρυξέλλες, οι οποίοι θα προετοιμάσουν το περιεχόμενο (ατζέντα) της ημερήσιας διάταξης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής της Πέμπτης - Παρασκευής.

Φυσικά, θα πρέπει να δούμε αν αυτός η μηχανισμός θα χρηματοδοτεί από παραπαίουσες οικονομίες χωρών της Ευρωζώνης, στη βάση μια «ευρωπαϊκής - κοινοτικής» παρέμβασης - απόφασης, ή από διμερείς, διακυβερνητικές συμφωνίες, όπως αυτές που οδήγησαν στη «διάσωση» της Ελλάδας και της Ιρλανδίας.

Οι διατυπώσεις πάντως που έχουν καταχωρισθεί στο κείμενο του σχεδίου των συμπερασμάτων αυτού του Συμβουλίου Κορυφής είναι τέτοιες που να μην απαιτούν ριζική και σε βάθος αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισσαβώνας με ατέλειωτες κοινοβουλευτικές διαβουλεύσεις και ενδεχομένως τη διοργάνωση δημοψηφισμάτων για την έγκρισή τους.

Συμμετοχή ιδιωτών

Στο ίδιο πάντα σχέδιο συμπερασμάτων προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και η «κατά περίπτωση» συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών - πιστωτών (αγοραστών κρατικών ομολόγων της χώρας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα εξόφλησης του δημ. χρέους της) και θέλει να προχωρήσει σε στάση πληρωμών. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιώτες επενδυτές - δανειστές (τράπεζες, ασφαλιστικά ιδρύματα, διεθνή κερδοσκοπικά κεφάλαια κ.λπ.) θα είναι αναγκασμένοι, ΠΡΙΝ αποφασισθεί ένα σχέδιο ένταξης αυτής της χώρας σε μηχανισμό Ένωσης - ΔΝΤ για τη διάσωσή της, να αποδεχθούν το αίτημα για στάση πληρωμών, που θα σημαίνει γι' αυτούς μείωση της αξίας, «κούρεμα» των ομολόγων της χώρας που αδυνατεί να εξοφλήσει το δημ. χρέος της (σ.σ.: υπερβολικά ελλείμματα και χρέος). Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η εν λόγω χώρα θα είναι υποχρεωμένη να προχωρεί στην αναδιάρθρωση των άλλων (προς ιδιώτες) χρεών της, πληρώνοντάς τους λιγότερο από το ποσό που έχουν διαθέσει για ν' αγοράσουν ομόλογά της, προκειμένου να καταβάλει χωρίς περικοπές, στο ακέραιο, τις δόσεις του δανείου διάσωσής της που θα της έχει χορηγήσει ο Μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το ΔΝΤ. Από πρακτικής πλευράς, η θέσπιση μιας «ρήτρας συλλογικής δράσης» εξαναγκάζει τους μειοψηφικούς αγοραστές ομολόγων - δανειστές μιας χώρας να αποδέχονται κάθε μορφής αναδιάρθρωση του χρέους, που την έχει ψηφίσει η πλειοψηφία των δανειστών, πράγμα που επιταχύνει τη γενικότερη διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους.

Όμως μια τέτοια απόφαση υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγήσει τα spreads και τα cds (σ.σ.: ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου) κάθε χώρας που θέλει να δανεισθεί, λόγω ανυπέρβλητων δημοσιονομικών προβλημάτων, στα ύψη. Όπως αναφέραμε,, αυτό το υπό συζήτηση σύστημα θα περιέχει για τους ιδιώτες δανειστές και τη «ρήτρα (για τη δυνατότητα) συλλογικής δράσης τους” προκειμένου να κατανέμονται οι οικονομικές απώλειές τους με «δίκαιο» τρόπο, όπως είναι η μεταξύ τους διεξαγωγή ψηφοφορίας για αλλαγή του συστήματος της πληρωμής τους, η παράταση των χρονικών προθεσμιών πληρωμής κ.λπ. Η ρήτρα αυτή θα εμπεριέχεται στα ίδια τα κρατικά ομόλογα που θ' αρχίσουν να εκδίδονται από τον Ιούνιο του 2013.

Το σχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων προτείνει επίσης και χρονοδιάγραμμα για την αλλαγή της Συνθήκης της Λισσαβώνας, λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι η διαβούλευση των εμπλεκομένων θεσμικών οργάνων (Ευρ. Κοινοβούλιο, ΕΚΤ και Κομισιόν) θα πρέπει να ολοκληρωθεί έγκαιρα, προκειμένου να καταστεί εφικτή η λήψη επίσημης απόφασης τον Μάρτιο του 2011(σ.σ.: στη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής που θα γίνει τότε).

Οι διαδικασίες ολοκλήρωσης των εγκρίσεων από τα εθνικά Κοινοβούλια των χωρών - μελών θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι τα τέλη του 2012, ώστε η έναρξη της ισχύος της -ελαφρά- τροποποιημένης Συνθήκης της Λισσαβώνας να αρχίσει από την 1η Ιανουαρίου του 2013.

Γαλλογερμανικός άξονας

Από τις μέχρι χθες δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων και κοινοτικών πηγών, δεν φαίνεται πιθανή μια απόφαση του ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής, ούτε για την αύξηση των πόρων του Μονίμου Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που να ξεπερνά τα σημερινά 440 δισ. ευρώ του προσωρινού μηχανισμού, συν ένα ποσό του κοινοτικού προϋπολογισμού μεταξύ 60 και 90 δισ. ευρώ, συν 220 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ. Το ίδιο αρνητική ήταν η στάση των Γαλλογερμανών και για μια απόφαση γενικευμένης έκδοσης ευρωομολόγων που θα επιβάρυνε τον γερμανικό προϋπολογισμό από το πρώτο έτος με 17 δισ. ευρώ. Ίσως στη συζήτησή τους οι 27 ηγέτες θελήσουν να μην αποκλείσουν την προοπτική έκδοσης ευρωομολόγων στο απώτερο μέλλον, μολονότι η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ (αλλά όχι και ο υπουργός της Οικονομικών κ. Σόιμπλε) έχει επαναλάβει σε όλους τους τόνους ότι απορρίπτει μια τέτοια ιδέα.

Ίσως, λένε πολλοί σχολιαστές, οι Μέρκελ και Σόιμπλε να παίζουν το παιχνίδι του «καλού, ο ένας και του κακού, ο άλλος», προκειμένου να επιχειρήσουν μέσω αυτού ν' αποσπάσουν διάφορα διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα από τους εταίρους τους είτε σ' αυτό το Συμβούλιο Κορυφής είτε μέσα στους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με άλλες πηγές, υπάρχει το ενδεχόμενο συζήτησης και πιθανής συμφωνίας αν, στο μέλλον, μια χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα χρέους και δεν μπορεί να δανειστεί από τις διεθνείς Αγορές λόγω υψηλών επιτοκίων, να μην συστήνεται αυτόματα πολυετής μηχανισμός - πρόγραμμα για τη διάσωσή της, αλλά να επιχειρείται πρώτα η χορήγηση βραχυπρόθεσμων πιστωτικών γραμμών.

Μπροστά σε μια τέτοια καλοστημένη μηχανή, που έχει τις ευλογίες της Γαλλίας και της Γερμανίας, αναρωτιέται κανείς ποια θα μπορούσαν να είναι τα διαπραγματευτικά περιθώρια του Έλληνα πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, με βάση τις εισηγήσεις που του έχει δώσει ο νέος του σύμβουλος για τα δημοσιονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουκάς Παπαδήμος, μετά τον ντε φάκτο αποκλεισμό του ΥΠΟΙΚ Γ. Παπακωνσταντίνου από αυτά τα ζωτικά ζητήματα και τη μετατροπή του σε απλό υπουργό - διαχειριστή της καλής εφαρμογής του προγράμματος εξυγίανσης της οικονομίας.

Η αναζήτηση από τον κ. Παπανδρέου ενός θέματος - πυροτεχνήματος, που θα το προβάλει ως μεγάλη ελληνική επιτυχία, όπως η περιβόητη επιμήκυνση της αποπληρωμής των επαχθών δανείων Ένωσης - ΔΝΤ, το βράδυ της Παρασκευής που θα έχουν λήξει οι εργασίες του Συμβουλίου Κορυφής, θα είναι γι' αυτόν και τους επικοινωνιακούς συμβούλους του ένα πρόβλημα με πολύ δύσκολη λύση.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=587774