Skip to main content.
05/12/2010

Ο καπιταλισμός των αρπακτικών και η κρίση του χρέους - του Σταύρου Καπακου (ΑΥΓΗ)

Μια από τις φράσεις του Λένιν που μου άρεσε, παρότι δεν με σαγήνευσε ο λενινισμός, ήταν ότι, όταν βάζεις όρια, δημιουργείς ταυτόχρονα και τις προϋποθέσεις για την υπέρβασή τους. Η φράση αυτή ταιριάζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που αντικατέστησε τη "σκοτεινή ήπειρο" των μεγάλων διαιρέσεων και των αιματηρών συγκρούσεων. Όταν συγκροτήθηκε η ΟΝΕ, στηρίχθηκε σε τρία "όχι". Τη μη εξάρτηση της ΕΚΤ από τα κράτη μέλη, τη μη αγορά κρατικών τίτλων και τη μη διάσωση των κρατών μελών. Και τα τρία "δεν" πετάχθηκαν πλέον στον κάλαθο των αχρήστων.

Η ΚΡΙΣΗ στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και αύριο την Ισπανία και στην Ιταλία, αν και ενέχει τις ιδιαιτερότητες του κάθε κράτους, είναι κατά βάση κρίση χρέους και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο συνολικά από την Ευρωζώνη. Η Ισπανία πριν από έναν χρόνο είχε πλεονασματικό προϋπολογισμό και σήμερα τρέμει για το ενδεχόμενο να μπει στον μηχανισμό στήριξης. Οι προβλέψεις για το δημόσιο χρέος των πιο ανεπτυγμένων χωρών είναι ότι σε δύο χρόνια θα έχει υπερβεί το 110% του ΑΕΠ, και μιλάμε για τις πιο ανεπτυγμένες, όχι για τους δήθεν τεμπέληδες Έλληνες. Προφανώς υπάρχουν ιδιαιτερότητες σε κάθε χώρα, πράγμα που σημαίνει ότι η στρατηγική διεξόδου θα ενέχει και ιδιαίτερα εθνικά μέτρα.

Η ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ της κρίσης οφείλεται κυρίως στην επικράτηση του αρπακτικού καπιταλισμού έναντι του "ηθικού" παραγωγικού καπιταλισμού της προτεσταντικής ηθικής. Ο αρπακτικός καπιταλισμός, που πρεσβεύουν οι Αγγλοσάξονες, στηρίζεται σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα "φούσκες" με στόχο τα ιλιγγιώδη κέρδη. Έτσι ξεκίνησε η κρίση από τις ΗΠΑ, έφτασε στη Βρετανία και την Ιρλανδία. Η φούσκα των παραγώγων και των στεγαστικών δανείων έσπασε και παρέσυρε τα δημόσια οικονομικά των χωρών μετά την παρέμβαση των κυβερνήσεων για να σώσουν τις τράπεζες. Η κρίση του δημοσίου χρέους και η αντιμετώπισή της με περιοριστικές νεοφιλελεύθερες πολιτικές οδηγούν αργά ή γρήγορα σε έκρηξη και του ιδιωτικού, δηλαδή του χρέους επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Ο παραγωγικός καπιταλισμός στηρίχθηκε στο λογικό κέρδος, στην κοινωνική διαπραγμάτευση, στους συμβιβασμούς, απόρροια των συσχετισμών δύναμης. Σήμερα ο κεϋνσιανός καπιταλισμός της ρύθμισης χάνει τη μάχη από τα αρπακτικά της απορρύθμισης που εξέθρεψε στους κόλπους του και τώρα τον απομυζούν.

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ στα αρπακτικά αυτά δεν μπορεί να δοθεί από κάθε κράτος χωριστά, πολύ περισσότερο μόνο από τα αποκαλούμενα με υποτιμητικό τρόπο pigs -θα το κατασπαράξουν χωρίς έλεος. Ας το έχουν αυτό υπόψη τους όσοι προτείνουν μοναχικές εθνικές πορείες... Η απάντηση ή θα είναι ευρωπαϊκή και στη συνέχεια παγκόσμια ή δεν θα υπάρξει καθόλου.

ΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ να γίνει στην Ευρωζώνη; Πρώτα από όλα η Γερμανία πρέπει να σταματήσει την τακτική της Κίνας με τα υψηλά εξωτερικά πλεονάσματα, που στηρίζονται στη συμπίεση των μισθών και τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως εγκατέλειψε τα τρία "δεν", οφείλει τώρα να εγκαταλείψει και τη σκληρή μονεταριστική γραμμή για το ευρώ, κόβοντας νέο χρήμα για να αντιμετωπίσει το υψηλό δημόσιο χρέος, πριν πυροδοτηθεί κι ο εφιάλτης του ιδιωτικού χρέους. Ας μην ξεχνάμε ότι το ιδιωτικό χρέος είναι κατά πολύ υψηλότερο σε αρκετές χώρες της Ευρωζώνης από το "πενιχρό" ελληνικό. Πάνω από 500% του ΑΕΠ στο Λουξεμβούργο, πάνω από 250% στην "κελτική τίγρη", κοντά στο 200% σε Ισπανία, Πορτογαλία και Ολλανδία, ενώ μόλις 90% στην Ελλάδα.

ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ που φαίνεται αυτονόητο στις ΗΠΑ είναι αδιανόητο για την Ευρωζώνη; Γιατί θα χάσει η γερμανική οικονομία από την αναθέρμανση της ευρωπαϊκής και τη λελογισμένη πτώση του ισχυρού ευρώ κοντά στο 1,15 με 1,20 σε σχέση με το δολάριο; Γιατί αυτό δεν θα συμβάλει και στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωζώνης; Απαιτείται ακόμη η έκδοση ευρωομολόγου και συνολική αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους χωρών της Ευρωζώνης με "κούρεμα" της τάξης του 35%. Όσο καθυστερούμε τη συνολική ευρωπαϊκή λύση τόσο πιο επώδυνες θα είναι οι συνέπειες, ενώ οι κερδοσκόποι θα κάνουν χρυσές δουλειές. Θα απαιτηθεί επίσης μία παρέμβαση - στήριξη από την ΕΚΤ για ορισμένες τράπεζες ή ασφαλιστικά ταμεία που έχουν υψηλό ποσοστό ομολόγων.

ΑΝΤΙ Η ΕΚΤ να στηρίζει τράπεζες - παρίες και σχεδόν να αδιαφορεί για την πραγματική οικονομία ας αποφασίσει να στηρίξει την πραγματική οικονομία, από την οποία τελικά θα επωφεληθούν και οι τράπεζες. Όλα αυτά προϋποθέτουν ότι η Ευρωζώνη, έστω και καθυστερημένα, θα ξυπνήσει από τον νεοφιλελεύθερο εφιάλτη που της κατατρώει τα σπλάχνα και οδηγεί στην απελπισία ολόκληρους λαούς. Όσο η Ευρωζώνη δεν διαθέτει έναν σύγχρονο Ρούζβελτ και αρκείται σε ηγέτες - λογιστές τύπου Μέρκελ, η "σκοτεινή" πλευρά της γηραιάς ηπείρου θα επανέρχεται στο προσκήνιο με δραματικό τρόπο.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=585810