Skip to main content.
03/12/2010

Βασικά σημεία κειμένου Γιάννη Τόλιου με θέμα: «Οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις της κρίσης στην Ελλάδα. Προϋποθέσεις προοδευτικής εξόδου»

Συλλογική έκδοση για την κρίση από τις εκδόσεις «ΤΟΠΟΣ» «Ο χάρτης της κρίσης και το τέλος της αυταπάτης»

……Η σημερινή κρίση είναι κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου και ειδικά «πλασματικού κεφαλαίου», η οποία συμπυκνώνει σε μεγάλο βαθμό το βάθος των δυσαναλογιών της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτή η τεράστια μάζα πλασματικού κεφαλαίου ζητά απεγνωσμένα αξιοποίηση της, δηλαδή την αποκόμιση κέρδους. Και επειδή οι κάτοχοι αυτού του κεφαλαίου είναι κυρίως χρηματιστικοί όμιλοι με τεράστια δύναμη επιβάλλουν πολιτικές σε κράτη και κυβερνήσεις……

Η πορεία της κρίσης στην Ελλάδα και τα μέτρα «κοινωνικής κατεδάφισης», δεν μπορούν να κατανοηθούν σε βάθος χωρίς θεώρηση της κρίσης της ΟΝΕ και του ευρώ, μαζί και της στρατηγικής εξόδου που προωθούν οι ιθύνουσες ελίτ των Βρυξελλών…… Συνολικά το νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα της ΟΝΕ, αποδείχτηκε πολύ σαθρό για την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ακόμα και με όρους κεφαλαίου. Η κρίση έδειξε πολύ καθαρά, ότι υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες αντί για ενίσχυση των «κεντρομόλων» τάσεων δημιουργούνται «κεντρόφυγες», τόσο στο σύνολο της ΕΕ όσο και στις 16 της «ευρωζώνης», με εμφανείς τις επιδιώξεις της Γερμανίας για δημιουργία μιας σκληρής «ευρωζώνης» και ενός σκληρού «ευρώ» στη θέση του παλιού σκληρού γερμανικού μάρκου……

Με τις τελευταίες αποφάσεις τους οι κυρίαρχοι κύκλοι της ΕΕ επισημοποίησαν σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, μια σκληρότερη εκδοχή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και συνακόλουθα την εντονότερη δράση του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης και ένα δυσμενέστερο πλαίσιο συμμετοχής μιας αδύναμης οικονομίας, όπως η ελληνική, στην ΟΝΕ, με όλες τις «παράπλευρες απώλειες», προκειμένου να διασφαλιστούν τα συμφέροντα των τραπεζιτών και γενικά της οικονομικής ελίτ σε υπερεθνικό και εθνικό επίπεδο. Συνεπώς αν όλα τα παραπάνω θεωρούνται δεδομένα, τότε μοιραία προκύπτει θέμα επανεξέτασης της συμμετοχής της χώρας στην ΟΝΕ και στο ευρώ, τόσο για το σήμερα όσο κυρίως το αύριο της ελληνικής κοινωνίας, που υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες θα οδηγείται σταθερά σε όλο και μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική περιθωριοποίηση…..

Δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά ο κ. Γ.Παπανδρέου, δέσμιος της πολιτικής του «ενδοτισμού» προς τους ατλαντικούς και ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, αντί να σηκώσει στοιχειωδώς το ανάστημα του ως εκπρόσωπος μιας χώρας (θα είχε την ομόθυμη στήριξη του ελληνικού λαού) και να παίξει το ισχυρό χαρτί της επαναδιαπραγμάτευσης ή της αναστολής εξυπηρέτησης του χρέους («κούρεμα» ή παύση πληρωμών), παράλληλα με προσφυγή σε δανεισμό από άλλες χώρες (Κίνα, Ρωσία, κά), εξάντλησε τον «αγώνα» του σε «λεονταρισμούς» και απειλές για πιθανή προσφυγή στο ΔΝΤ και σε επισκέψεις «γονυκλισίας» σε ευρωπαϊκές αυλές και υπερ-ατλαντικούς προστάτες…..

Στην πράξη το «Μνημόνιο» λειτουργεί ως «κουτί της Πανδώρας» που το άνοιγμα του συνεπάγεται όλο και νέα αντιλαϊκά μέτρα, με βάση τις ρυθμίσεις και δεσμεύσεις που απορρέουν από το περιεχόμενο του…… Οι δεσμεύσεις στα πλαίσια του είναι σχεδόν ανεξάντλητες και η σταδιακή εφαρμογή τους εφʼ όσον δεν ανατραπούν, θα αλλάξει στο εγγύς μέλλον σχεδόν ριζικά τους όρους λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας….Το «Μνημόνιο» εκφράζει τις κοινές επιδιώξεις της οικονομικής ελίτ, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και βρίσκει τη στήριξη των πολιτικών και ιδεολογικών εκπροσώπων της. Την εφαρμογή του στηρίζουν όλες οι δυνάμεις του αστικού συστήματος και ιδιαίτερα το κόμματα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ, παρά επί μέρους τακτικισμούς, λαϊκισμούς και μικροδιαφοροποιήσεις. Επίσης ισχυρή στήριξη παρέχουν τα μεγάλα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης (βαρόνοι των Media), οικονομική ελίτ με τις επιχειρηματικές της οργανώσεις (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΕΒΕΑ, κά) και άλλες εφεδρικές δυνάμεις του συστήματος, σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο (δημοσιογράφοι, κυβερνητικοί συνδικαλιστές, κά)……

Η αποδοχή του «Μνημονίου» από την κυβέρνηση, πέρα από τα συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα και δεσμεύσεις, επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές στην άσκηση της εθνικής κυριαρχίας και στην κρατική οντότητα της χώρας, παραβιάζοντας ευθέως το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμφωνίες….. Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και προσωπικά ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου, δεν έδειξαν ούτε τη στοιχειώδη δημοκρατική ευαισθησία, σεβασμού ακόμα και αυτού του αστικού Συντάγματος που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ με την αναθεώρηση του το 2000….

Ιδιαίτερα κρίσιμο εμφανίζεται το θέμα του δημόσιου χρέους, που αποτελεί τον πυρήνα του δημοσιονομικού προβλήματος και προσδιορίζει στην ουσία τις προϋποθέσεις εξόδου από την κρίση. Παρʼ ότι η έξοδος από την κρίση έχει άμεση σχέση με το μοντέλο ανάπτυξης, την απασχόληση, την αναδιανομή εισοδήματος, τα δημόσια αγαθά, κά, στην προκειμένη περίπτωση οι προτεραιότητες εμφανίζονται αντεστραμμένες, ως μείωση ελλειμμάτων και δημοσίου χρέους. Αντίστοιχα οι εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισης τους, αντανακλούν διαφορετικές στρατηγικές εξόδου από την κρίση, που τελικά εκφράζουν διαφορετικές πολιτικές (ταξικές) επιλογές……. Η «παύση πληρωμών» δημιουργεί μια δυναμική και δίνει μια άλλη προοπτική στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Τα κονδύλια της «παύσης πληρωμών» (τοκοχρεολύσια) αν αξιοποιηθούν σωστά (τόνωση οικονομικής δραστηριότητας, αύξηση απασχόλησης, μείωση ανεργίας, αύξηση εθνικού εισοδήματος, προστασία αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων, στήριξη κοινωνικών δαπανών κά), θα έχουν θετική επίδραση στην οικονομία και κοινωνία. Κατά συνέπεια το πρόβλημα γίνεται πολιτικό…..

Κατά συνέπεια η εναλλακτική απάντηση στο «Μνημόνιο» αποτελεί στην ουσία «εναλλακτική πολιτική εξόδου από την κρίση» όχι με όρους κεφαλαίου αλλά με όρους κοινωνίας. Αυτό προϋποθέτει αντίστοιχη πρόταση-πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και δημιουργία μιας προοδευτικής κυβέρνησης που θα το εφαρμόσει, παράλληλα με την ανάπτυξη ενός πλατιού και ισχυρού κινήματος αντίστασης και στηρίξης της στην κοινωνία. Ωστόσο προκύπτει ένα ερώτημα. Τι αλήθεια μπορεί να κάνει μια χώρα όπως η Ελλάδα, ενταγμένη στην ΕΕ και μάλιστα στην «ευρωζώνη» για προοδευτική έξοδο από την κρίση; Τι βήματα θα μπορούσε να κάνει προς μια σοσιαλιστική προοπτική;….

Η αποδοχή των «σημερινών τειχών» της ΟΝΕ δεν δίνει προοπτική στον αγώνα των λαών και χρειάζεται επαναθεμελίωση με διαφορετική αρχιτεκτονική…… Από την άλλη η επιδίωξη φυγής χωρίς αλλαγή των όρων άσκησης της οικονομικής πολιτικής, θα ήταν ίσως φυγή χωρίς προοπτική και τελικά κερδισμένοι θα ήταν οι ίδιοι που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή κατάσταση. Μόνο με αλλαγή πορείας η αποδέσμευση από την ευρωζώνη και παραπέρα την ΕΕ, αποκτά περιεχόμενο και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης και για άλλες χώρες, ανοίγοντας το δρόμο βαθύτερων ριζοσπαστικών μετασχηματισμών στο σύνολο της Ευρώπης. Παρʼ όλα αυτά δεν αποκλείεται στην πράξη, λόγω του «φαύλου κύκλου» της υπερχρέωσης και ύφεσης στη χώρα, να βρεθούμε σε κατάσταση «έξωσης» ή αναγκαστικής φυγής, περίπτωση η οποία θα πρέπει να αποτελέσει σημείο καμπής για τη ριζική αλλαγή πορείας…..

Από αυτήν την άποψη οι αντιστάσεις με στόχο την ανατροπή του «Μνημονίου», η συσπείρωση και κοινή δράση των δυνάμεων της αριστεράς σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο και η δημιουργία μιας προοδευτικής κυβέρνησης, αποτελούν τη μόνη φερέγγυα και αισιόδοξη προοπτική για το σήμερα και το αύριο των εργαζόμενων και της ελληνικής κοινωνίας.