Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιέρωσε το 2010 σαν έτος καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Συντάχθηκε πρόγραμμα δράσης, δραστηριότητες και εκδηλώσεις σε 29 χώρες για να προωθηθεί η ευαισθησία των πολιτών στο πρόβλημα.
Η θεσμοθέτηση ενός έτους με τον παραπάνω στόχο απέβλεπε όπως αναφέρθηκε για να προωθηθούν στρατηγικές και στόχοι στην Ε.Ε. όπως η διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος και αξιοπρεπούς στέγασης καθώς και πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες και ένταξη στην αγορά εργασίας.
Όμως , για να έχει πραγματικό νόημα μια τέτοια πρωτοβουλία, θα έπρεπε να υπάρξει πραγματικό ενδιαφέρον από όλες τις κυβερνήσεις με μέτρα αντιμετώπισης ή έστω άμβλυνσης των προβλημάτων και όχι υστερόβουλες εκδηλώσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα.
Η Ελλάδα ενέταξε τη δράση της στο γενικότερο πλαίσιο της Ε.Ε., τυπικά και όχι από ουσιαστικό ενδιαφέρον. Είδαμε εκδηλώσεις αλλά όχι δράσεις. Για παράδειγμα το Γενάρη 2010 ο τότε Υπουργός Εργασίας κ.Λοβέρδος μιλώντας στο δημαρχείο Ελευσίνας κατά την έναρξη του Ευρωπαϊκού Έτους κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σημείωσε τις συνθήκες φτώχειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με επισήμανση της φτώχειας στα παιδιά.
Σε αυτή την εκδήλωση ο υπουργός κάλεσε σε διάλογο τους επιχειρηματίες, όλους τους κοινωνικούς εταίρους με θέμα την αύξηση της αγοραστικής δύναμης των ανέργων από τον Μάρτιο 2010. Κάλεσε να εκδηλωθούν πρωτοβουλίες αλληλεγγύης κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού από τις δυνάμεις της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των Πολιτών, όπως τα περιφερειακά ή τοπικά σχέδια δράσης.
Όμως ποιες ουσιαστικές δράσεις έγιναν και ποια τα αποτελέσματα; Τώρα που το έτος 2010 τέλειωσε οι κυβερνήσεις κάθε μία χωριστά και η ηγεσία της ΕΕ συνολικά, οφείλουν ένα απολογισμό.
Πόσο βελτιώθηκαν οι δείκτες που αποτυπώνουν τη φτώχεια και τον αποκλεισμό; Πόσο και σε ποια κατεύθυνση μεταβλήθηκε η ανεργία; Πόσο και σε ποια κατεύθυνση άλλαξε το κοινωνικό κράτος;
Αυξήθηκε η μειώθηκε η πρόσβαση στην εκπαίδευση, στις υπηρεσίες υγείας; Μειώθηκαν ή αυξήθηκαν τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (πχ ηλεκτρική ενέργεια;). Μειώθηκαν ή αυξήθηκαν οι τιμές των τελευταίων;
Ο δικός μας απολογισμός.
Με βάση επίσημα στοιχεία, από αυτά που παρουσιάστηκαν πρόσφατα και στη Βουλή (συζήτηση Προϋπολογισμού) έχουμε τα εξής δεδομένα:
-Η ανεργία (σημαντικός γενεσιουργός παράγοντας της φτώχειας) εκτινάσσεται στο 13,5% για τον Οκτώβριο, τελευταίο μήνα που υπάρχουν επίσημα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής. Η τελευταία (επικαιροποιημένη) εκτίμηση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ επισημαίνει ότι η ανεργία μπορεί να αγγίξει και το 22% στο τέλος του 2011 (1.150.000 άνεργοι).
-Για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά το ποσοστό που δίνεται για την Παιδεία από τον προϋπολογισμό πέφτει κάτω από το 3% του (μειωμένου σημαντικά) ΑΕΠ. Ο προϋπολογισμός περιέχει περικοπές της τάξης του 20% για την παιδεία σε σχέση με πέρυσι. Προβλέπονται μόλις 6,2 δις ευρώ, όταν προ Μνημονίου προϋπολογίζονταν πάνω από 7,5 δις.
-Οι περικοπές στην παιδεία έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν τις αρνητικές επιπτώσεις τους: παράδειγμα, οι εργολάβοι δεν παραδίδουν νέα κτίρια στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων.
-Μείωση (δύο δις λιγότερες σε σχέση με πέρυσι) των δαπανών για την Υγεία που θα υποβαθμίσουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες.
-Ανατιμήσεις καταναλωτικών αγαθών (πχ γάλατα, γαλακτοκομικά, χυμοί, απορρυπαντικά, δημητριακά, τυριά κ.ά ) αλλά και υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ηλεκτρική ενέργεια, διόδια, εισιτήρια αστικών συγκοινωνιών) που δυσκολεύουν τη διαβίωση ειδικά των κοινωνικών στρωμάτων με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα. Με βάση πρόσφατα στοιχεία 700.000 καταναλωτές (νοικοκυριά και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες) αδυνατούν να πληρώσουν ηλεκτρικό ρεύμα. (Σημαντική συμβολή στις ανατιμήσεις έχουν οι αυξήσεις ΦΠΑ και ειδικών φόρων).
-Γενική μείωση μισθών και συντάξεων στο δημόσιο που επεκτείνονται και στον ιδιωτικό τομέα.
-Διάλυση του Ασφαλιστικού και γενικότερα ξήλωμα του κοινωνικού κράτους.
-Οι προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης για τους νέους εξανεμίζονται και οι νέοι μαζικά εγκαταλείπουν τη χώρα αναζητώντας τη τύχη τους στο εξωτερικό (κυρίως νέο επιστημονικό δυναμικό της χώρας)
-Διαλύεται ο σιδηρόδρομος, οι δημόσιες αστικές συγκοινωνίες, οι κοινωφελείς γενικά δημόσιοι φορείς.
Άρα το βιοτικό επίπεδο της πλειοψηφίας του πληθυσμού πλήττεται βαρύτατα.
Ένα σημαντικό μέγεθος που επηρεάζεται από τις παραπάνω εξελίξεις είναι το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα. Επίσημα η κυβέρνηση με βάση την μεθοδολογία Eurostat μιλά για ποσοστό περίπου 20%, μέγεθος που αναφέρεται περισσότερο στο βαθμό ανισοκατανομής του εισοδήματος και δεν αποδίδει την πραγματική φτώχεια με την έννοια της αδυναμίας κάλυψης των σύγχρονων βασικών, κοινωνικών αναγκών. Η προσέγγιση που γίνεται από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θ. Μανιάτης, Γ. Λαμπρινίδης) δείχνει αρκετά μεγαλύτερη φτώχεια από αυτή που δίνει η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας άλλο δείκτη (δείκτη απόλυτης φτώχειας και όχι ανισοκατανομής που μετρά τη σχετική φτώχεια). Το κόστος ενός καλαθιού εμπορευμάτων που θα επέτρεπαν τη φυσιολογική κοινωνική αναπαραγωγή ενός νοικοκυριού είναι πολύ μεγαλύτερο, και από το κατώφλι φτώχειας της επίσημης στατιστικής αρχής (με βάση το οποίο το ποσοστό φτώχειας βρίσκεται στο 20%) και πολύ περισσότερο είναι μεγαλύτερο από το βασικό μισθό της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Για το 2010 δε, η σημαντική μείωση των εισοδημάτων όλων των ειδών και η παράλληλη αύξηση των τιμών βασικών αγαθών είναι βέβαιο ότι έχει επιδεινώσει το πρόβλημα της φτώχειας. Ένα πρόβλημα που δεν θίγει κάποιο ξεχωριστό κοινωνικό στρώμα αλλά ένα μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης. Το φαινόμενο της φτώχειας έχει πολύ συγκεκριμένες ταξικές διαστάσεις.
Συμπέρασμα:
Αυτά είναι ορισμένα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι την Ελλάδα δεν την άγγιξε το πνεύμα του Έτους ενάντια στη φτώχεια και τον αποκλεισμό. Συμπεραίνουμε ότι μπήκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο- και στη χώρα μας- κάποιος στόχος, περισσότερο για επικοινωνιακούς λόγους και όχι από πραγματικό ενδιαφέρον. Η Ελλάδα υιοθέτησε τον παραπάνω στόχο για το 2010, χωρίς να τον πιστεύει. Οι δείκτες αποδεικνύουν έξαρση της φτώχειας, δραστική μείωση του κοινωνικού κράτους
Μπήκε ένας στόχος και προωθήθηκε ο αντίθετος πιστεύω όχι μόνο στην Ελλάδα.
Δεν ξέρουμε αν τελικά η κυβέρνησή μας και η Ε.Ε. σκέπτονται να κάνουν κάποιο απολογισμό αλλά πως να βγεις να πεις ότι άλλα σχεδίασα και άλλα έκανα; Πάντως στη συνείδηση του κόσμου η καταπολέμηση της φτώχειας από τις κυβερνήσεις μόνο σαν ανέκδοτο ακούγεται σήμερα.
Δεν πιστεύω ότι είναι μοιραία ούτε η φτώχεια, ούτε η ανεργία, ούτε οι κοινωνικοί αποκλεισμοί στη χώρα μας και στην Ευρώπη. Είναι δυνατά όσο οι δυνάμεις της προόδου και της Αριστεράς, οι δυνάμεις της εργασίας και της διανόησης δέχονται και ανέχονται αυτή την πολιτική και τις ηγεσίες που την προωθούν. Οι επιστημονικοτεχνικές δυνατότητες σίγουρα επαρκούν και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ώστε να μην υπάρχουν καθόλου τέτοια φαινόμενα στη Ευρώπη γενικά και στην Ελλάδα ειδικότερα. Θα έδινε τη δυνατότητα αν υπήρχε πολιτική βούληση να βοηθηθούν και τρίτες χώρες (πχ Αλγερία, Τυνησία) που βρίσκονται σε τέτοια ένδεια και βλέπουμε να εξεγείρονται.
Γιατί όμως δεν βλέπουμε τέτοιες δράσεις; Μήπως είναι ουτοπικός ένας τέτοιος στόχος αφού η φτώχεια όπως και η ανεργία είναι εγγενή στοιχεία της τυπικής λειτουργίας μιας καπιταλιστικής οικονομίας; Λόγω χώρου σε επόμενο άρθρο.
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=593246
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS