Skip to main content.
Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς
13/03/2011

Αποσπάσματα της ομιλίας του Όσκαρ Λαφοντέν, πρώην Υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, πρώην Συμπροέδρου της Γερμανικής Αριστεράς (DIE LΙΝΚΕ) και του Φράνσις Βιρτς, πρώην Προέδρου της Ευρωομάδας GUE/NGL- Γαλλία στο Διεθνές Συνέδριο

με θέμα: «Δημόσιο χρέος και πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη - Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς»

.


.

Όσκαρ Λαφοντέν:

Δεν είναι όλοι οι πολιτικοί στη Γερμανία όπως η κα Μέρκελ και πολλοί πολιτικοί στη Γερμανία σκέφτονται διαφορετικά. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι η πλειονότητα του πληθυσμού σκέφτεται διαφορετικά από την κα Μέρκελ. Διότι η πολιτική που ακολουθεί η κα Μέρκελ και θέλει να επιβάλλει σε όλη την Ευρώπη, αυτή ακριβώς είναι η πολιτική υπό την οποία υποφέρουν οι γερμανοί εδώ και μια δεκαετία. Γιʼ αυτό το λόγο, υπάρχει ένα συγγενές συμφέρον όλων των λαών της Ευρώπης και όλοι πρέπει να προβάλλουν αντίσταση στην πολιτική της Μέρκελ και του Σαρκοζί και των υπολοίπων.

Ποια είναι η απάντησή  μας σʼ αυτή την κρίση; Θα πρέπει να διαγραφούν αυτά τα χρέη και έχουν γίνει προτάσεις επʼ αυτού. Ακόμα και τώρα αν βρίσκαμε ένα κουμπί και το πατούσαμε και διαγράφαμε όλα αυτά τα χρέη, τα πρόβλημα δεν θα είχε λυθεί, διότι θα ξεκίναγε το πράγμα από την αρχή. Μετά από λίγο θα είχαμε την ίδια κατάσταση όπως και τώρα. Οπότε πρέπει να αλλάξουμε τις δομές που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση.

Πρώτη πρόταση: Η αριστερά θα πρέπει να αποκαταστήσει εκ νέου τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Επʼ αυτού θα πρέπει να έχουμε έναν κοινό ορισμό και όπως είχε πει και ο γνωστός Περικλής ότι μια κοινωνία είναι δημοκρατική εφόσον τα συμφέροντα της πλειονότητας περνούν και όλες οι κοινωνίες στις οποίες δεν περνά το συμφέρον της πλειονότητας, δεν είναι δημοκρατικές. Πρέπει λοιπόν να εφαρμόσουμε τη δημοκρατία του Περικλή και να ορίσουμε την έννοια της δημοκρατίας με τους όρους του Περικλή. Για παράδειγμα, αν θεωρήσουμε ότι 2000 οικογένειες στην Ελλάδα κατέχουν 80% της περιουσίας της Ελλάδας αυτό σημαίνει ότι δεν είχε ακολουθηθεί δημοκρατική πολιτική στην Ελλάδα. Μόνο εφόσον ο πλούτος θα κατανεμηθεί δίκαια τότε θα μπορούμε να μιλήσουμε για μια δημοκρατική κοινωνία.

Δεύτερο καθήκον της αριστεράς: Θα πρέπει να καταρρίψουμε το νεοφιλελευθερισμό.  Και όπως μας είπε κάποτε και ο Ρουσσώ, ανάμεσα στον ισχυρό και μη ισχυρό υπάρχει ο νόμος που μπορεί να καταπιέζει την ελευθερία. Αυτό σημαίνει ότι οι αδύναμοι χρειάζονται νόμους προκειμένου να ασκήσουν την ελευθερία τους. Αυτό είναι ένα πολύ σύντομο πρόγραμμα για την αριστερά παγκοσμίως και θα πρέπει παντού να δημιουργεί νόμους προκειμένου και οι αδύναμοι να έχουν λόγο. Ο νεοφιλελευθερισμός ήταν ένα πρόγραμμα της απόλυτης απορρύθμισης κανόνων και νόμων και με αυτό τον τρόπο ο νεοφιλελευθερισμός κατήργησε ελευθερίες και την δημοκρατία παγκοσμίως. Γιʼ αυτό το λόγο, είναι δικό μας καθήκον να επαναδημιουργήσουμε αυτή την πολιτική. Χρειαζόμαστε παγκοσμίως νέες δομές προκειμένου να δώσουμε ώθηση στα συμφέροντα των αδύναμων ώστε να μην είναι έρμαια των δυνατών.

Τρίτο καθήκον: Να αναδιαμορφώσουμε το ευρώ. Η Γερμανία πρέπει να αναγνωρίσει ότι η γερμανική πολιτική είναι συνυπαίτια για την ελληνική κρίση. Η Γερμανία παράγει περισσότερα προϊόντα απʼ ό, τι καταναλώνει, η Ελλάδα λιγότερα απʼ ό,τι καταναλώνει και έτσι οι χώρες που παράγουν λιγότερα από αυτά που καταναλώνουν είναι προφανές ότι υπερχρεώνονται.  Οι χώρες που παράγουν περισσότερα από αυτά που καταναλώνουν -και σε αυτές ανήκει και η Γερμανία-έχουν ανάγκη άλλες χώρες που υπερχρεώνονται. Προκειμένου να αποφύγουμε την υπερχρέωση  θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε όλες οι χώρες να είναι σε θέση παράγουν τόσα αγαθά όσα καταναλώνουν αλλιώς δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση. Θα πρέπει  να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες που υπάρχουν.

Τέταρτο καθήκον: Να ρυθμίσουμε τις χρηματαγορές. Στη Γερμανία υπάρχει μια ρήση που  λέει ότι το χρήμα κυβερνά τον κόσμο. Θα πρέπει να φτάσουμε στο σημείο ώστε να μην κυβερνά το χρήμα τον κόσμο αλλά να κυβερνούν τον κόσμο εκείνοι οι οποίοι δημιουργούν αξία και αυτοί είναι οι λαοί του κόσμου. Ποιες ήταν οι συνταγές του νεοφιλελευθερισμού; Ήταν να καταστρέψουμε όλες αυτές τις αρχές και τις ρυθμίσεις που δημιουργούσαν εμπόδια στην κερδοσκοπία. Για παράδειγμα, είχαμε φτάσει να καταλύουμε τελείως τις όποιες συνδικαλιστικές ρυθμίσεις. Η αριστερά πάντοτε θα πρέπει να βοηθά και να υποστηρίζει την ύπαρξη συνδικαλιστικών ρυθμίσεων και δεν θα πρέπει να τις παραδώσουμε στις αγορές. Η ανθρώπινη εργασία δεν είναι κάποιο αγαθό προς εκμετάλλευση και είναι έκφραση της αξιοπρέπειας του ανθρώπινου είδους. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου θα πρέπει να διασφαλίζεται μέσα από τους συνδικαλιστικούς φορείς. Ο νεοφιλελευθερισμός έλεγε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει πια προστασία αυτών που απολύονται. Αυτό όμως είναι προσβολή της ελευθερίας. Οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να προγραμματίζουν τη ζωή τους και θα πρέπει να προστατεύονται αυτοί που απολύονται για όσο χρόνο είναι άνεργοι και αυτό θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει στην ΕΕ. Ο νεοφιλελευθερισμός οδήγησε για άλλη μια φορά σε μια συρρίκνωση της δημοκρατίας. Τα δημόσια αγαθά είναι πολύ σημαντικά για να αφήσουμε στο έλεος μιας άκρατης ιδιωτικοποίησης. Η αριστερά θα πρέπει να τονίζει ότι τα δημόσια αγαθά ή τα αγαθά στα οποία θα πρέπει να έχουν όλοι πρόσβαση θα πρέπει να παραμείνουν σε δημόσια εποπτεία.

Όσον αφορά τώρα στο ευρώ. Υπήρχε μια αντίληψη ότι θα μπορούσαμε να ευρωπαϊκοποιήσουμε το χρήμα αν αφήσουμε την νομισματική πολιτική στην αρμοδιότητα των εκάστοτε κυβερνήσεων.  Αυτό τεχνικά και μόνο δεν λειτουργεί. Ένα νόμισμα είναι έκφραση μιας νομισματικής πολιτικής. Όμως οι συνταγές που μας επιβάλλει η κα Μέρκελ είναι εκ βάθρων λάθος.  Δεν χρειαζόμαστε κάποιο ντάμπινγκ των μισθών, δεν χρειαζόμαστε έναν ανταγωνισμό τύπου ποιος έχει πιο χαμηλά ημερομίσθια. Χρειαζόμαστε μια εξέλιξη  μισθών στην Ευρώπη, η οποία θα είναι ανάλογη και θα προσαρμόζεται με την παραγωγικότητα και αυτό σημαίνει ότι όσο πιο γρήγορα αυξάνεται η παραγωγικότητα τόσο πιο γρήγορα θα πρέπει να αυξάνονται και οι μισθοί. Αν είναι μια χώρα που πρέπει να αυξήσει τους μισθούς αυτή είναι η Γερμανία. Η Γερμανία όμως έκανε το αντίθετο και για αυτό υπάρχει ένα πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο σε βάρος των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Απαιτείται λοιπόν μια θεμελιώδης διαφορετική διαμόρφωση πολιτικής μισθών. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που έχουν ικανοποιητικούς μισθούς προκειμένου να αγοράζουν τα προϊόντα που βρίσκονται στην αγορά, διαφορετικά δεν θα υπάρχει μέλλον για την ευρωπαϊκή αγορά.

Θα πρέπει να παραγκωνιστεί η δικτατορία των χρηματαγορών που έχει  καταλύσει τη δημοκρατία. Παλιότερα τα επιμέρους κοινοβούλια είχαν το δικαίωμα να καταρτίσουν ένα προϋπολογισμό. Αυτό όμως είναι ανέκδοτο σήμερα. Διότι τα κοινοβούλια δεν έχουν δικαίωμα να καταρτίσουν προϋπολογισμό. Για παράδειγμα το γερμανικό κοινοβούλιο αναγκάστηκε να αναλάβει ένα χρέος 400δις ευρώ και δεν ερωτήθηκε για αυτό και ο νόμος που προωθήθηκε ήταν ένας νόμος που επεξεργάστηκαν διάφοροι νομικοί που εργάζονται υπέρ των τραπεζών. Με άλλα λόγια, οι τράπεζες είπαν: χρειαζόμαστε 400δις, αποφασίστε το άμεσα στο κοινοβούλιο και εμείς δεν θα σας πούμε με ποιόν τρόπο θα διατεθούν αυτά 400δις. Αυτό δεν έχει απολύτως να κάνει  με οποιαδήποτε δημοκρατία.

Πως μπορούμε να διορθώσουμε την κατάσταση; Θα πρέπει να απαγορεύεται οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρίες να δίνουν χρήματα σε πολιτικά κόμματα. Ως υπουργός Οικονομικών το 1998 προσπάθησα να έχω καλύτερες ισοτιμίες, ελέγχους των ροών κεφαλαίων προκειμένου να αποτρέψω την κερδοσκοπία.  Ρώτησα τους πολιτικούς γιατί δεν το ακολουθούν αυτό και μου απάντησαν ότι δεν το πιστεύεις πραγματικά αυτό. Η Wall Street χρηματοδότησε τον προεκλογικό αγώνα του Κλίντον και ο Κλίντον υποσχέθηκε στην Wall Street ότι δεν θα κάνει ακριβώς αυτό που θες να κάνεις εσύ. Και από τότε βέβαια δεν έχει αλλάξει τίποτα. Ακόμα και σήμερα έτσι έχουν τα πράγματα και καμιά κυβέρνηση παγκοσμίως δεν είναι σε θέση να αλυσοδέσει τις τράπεζες. Το ότι οι τράπεζες ρυθμίζουν τις αγορές είναι πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη και σε όλες τις βιομηχανικές και αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου. Γιʼ αυτό το λόγο, υπάρχει μια μόνο λύση. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την ρύθμιση των οικονομιών στην ιδιωτική οικονομία και στους κερδοσκόπους. Θα πρέπει να εναπόκειται και να ρυθμιστεί από τα ίδια τα κράτη και το δημόσιο. Θα πρέπει  οι τράπεζες από τα χέρια των ιδιωτών να υπεισέλθουν και πάλι στα χέρια των κρατών. Θα πρέπει να αφαιρέσουμε από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα τα επισφαλή στοιχεία αλλά τίποτε δεν γίνεται. Και αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε άλλη μια οικονομική καταστροφή διότι συνεχίζουν ως είχαν. Θα πρέπει οι αριστερές πολιτικές δυνάμεις ανά τον κόσμο να συνταχθούν για να αλλάξουν τα δεδομένα ούτως ώστε να αλυσοδέσουμε τις χρηματαγορές και να βγάλουμε αυτά τα «όπλα μαζικής καταστροφής» από τις χρηματαγορές. Αυτό είναι ένα μεγάλο καθήκον και δεν θα είναι εύκολο. Θα επιλυθεί μόνο αν οι λαοί σε όλες τις χώρες του κόσμου δεν απογοητευτούν. Στη Γαλλία ένας 93 χρονών άνθρωπος έγραψε ένα γράμμα πάνω στο οποίο λέει: εξοργιστείτε. Και αυτό νομίζω ότι είναι το κλειδί στη λύση. Θα πρέπει να συσσωρεύσει κανείς μέσα του την οργή και έτσι όπως η θερμότητα μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια έτσι και αυτή η συσσωρευμένη οργή μας μπορεί να μετατραπεί σε δύναμη προκειμένου να αλλάξουμε τον κόσμο.

Φράνσις Βιρτς:

Είμαι εδώ για να σας παρουσιάσω μια  πρωτοβουλία που ανέλαβε το ΚΕΑ στο τελευταίο συνέδριό του, το Δεκέμβριο του 2010. Αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε άμεσα και χωρίς χρονοτριβή μια μεγάλη εκστρατεία σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο υπέρ της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Ταμείο Κοινωνικής Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης.

Τη στιγμή που δε γίνεται πλέον λόγος παρά μόνο για μείωση των δημοσίων δαπανών, για οπισθοδρόμηση της κοινωνικής προστασίας και για εργασία ολοένα και πιο αβέβαιη, δικός μας στόχος είναι η ανάδειξη μιας κοινωνικής πολιτικής στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι\' αυτό πρέπει να ελευθερώσουμε από την εξάρτηση των χρηματοπιστωτικών αγορών  τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες θα διοχετευθούν στο δημόσιο τομέα, στο περιβάλλον κλπ. Για έναν πολύ απλό λόγο, γιατί η εξάρτηση από τις διεθνείς χρηματαγορές σκοτώνει τον κοινωνικό τομέα.

Για το λόγο αυτό προτείνουμε τη δημιουργία ενός δημόσιου χρηματοπιστωτικού τομέα ανεξάρτητου από τις χρηματαγορές, για να στεκόμαστε ικανοί να χρηματοδοτούμε τέτοιες πρωτοβουλίες, μακροπρόθεσμα και με πολύ χαμηλό, μηδενικό, επιτόκιο.

Αυτός ο δημόσιος χρηματοπιστωτικός τομέας είναι αυτό που αποφασίσαμε να ονομάσουμε Ευρωπαϊκό Ταμείο Κοινωνικής Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης.