Σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα που σύντομα θα λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, αν δεν αντιμετωπιστεί, είναι η διαχείριση των απορριμμάτων και η ανακύκλωση. Και οι διαστάσεις του επικίνδυνες, καθώς σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ η εικόνα των σκουπιδιών θα επιδεινώνεται καθώς το 2020 θα παράγουμε διπλάσια απορρίμματα σε σχέση με το 1995.
Πως θα αντιμετωπίσουμε το μεγάλο αυτό πρόβλημα; Στη θεωρία όλοι φαίνεται να συμφωνούν, στην πράξη όμως μεταφέρουν τη λύση του προβλήματος στη διπλανή «αυλή», αφού είναι προφανής ο δισταγμός να αναληφθεί το κόστος των αποφάσεών.
Η γλώσσα των αριθμών αποκαλύπτει την οξύτητα του προβλήματος, όταν στη χώρα μας λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα 1.453 χωματερές και δεν είναι βέβαιο αν έχουν κλείσει όλες, όπως προβλέπονταν να κλείσουν πριν από τα τέλη του 2007. Πρόκειται για παράνομες εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνταν επίσημα από τους Δήμους. Η εικόνα είναι χειρότερη αν προστεθούν όλες οι εστίες συγκέντρωσης σκουπιδιών που δημιουργούν οι ίδιοι οι πολίτες.
Από αυτές τις χωματερές οι 316 βρίσκονταν σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από ρέμα ή δάσος, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα ή την πρόκληση πυρκαγιών. Είναι γνωστό ότι οι δύο μεγαλύτερες πυρκαγιές στην Αττική, που αφάνισαν περισσότερα από 450.000 στρέμματα δάσους στο Σούνιο και στον Αυλώνα, ξεκίνησαν από κοντινές χωματερές.
Την τελευταία δεκαετία, κάτω από την πίεση της επιβολής υψηλότατων προστίμων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, έκλεισαν 2.626 χωματερές συνολικής επιφάνειας 29.414 στρ. που προβλέπεται να αναπλαστούν σε χώρους πρασίνου και αναψυχής, αν βεβαίως διατεθούν οι απαιτούμενοι πόροι.
Σοβαρότατο, επίσης, πρόβλημα υπάρχει και με την ταφή των απορριμμάτων. Στη χώρα μας το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, τους γνωστούς ΧΥΤΑ, όταν η Ευρώπη έχει κάνει το επόμενο βήμα με τους ΧΥΤΥ, όπου θάβονται υπολείμματα που απομένουν ύστερα από διαδικασίες διαχείρισης.
Η Ελλάδα παρουσιάζει τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης του όγκου των σκουπιδιών στην Ευρώπη. Το 1997 αναλογούσαν 900 γραμμάρια ανά κάτοικο και σε μια οκταετία η ποσότητα σχεδόν διπλασιάστηκε και έφτασε το 2009 τα 1.500 γραμμάρια. Η ετήσια «παραγωγή» φτάνει τα 5 εκατ. κυβικά, μια ποσότητα που μπορεί να καλύψει την απόσταση Αθήνας-Θεσσαλονίκης με ένα στρώμα πάχους ενός μέτρου.
Η χώρα μας εμφανίζει τα χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης και μόνο τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει κάποια πρόοδο, χωρίς όμως και να υποβάλλουμε τις ετήσιες εκθέσεις προς την Κομισιόν, όπως έχουμε υποχρέωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε διεθνές επίπεδο η ανακύκλωση βρίσκεται στην τρίτη θέση από άποψης τζίρου, μαζί με τη φαρμακοβιομηχανία, πίσω από τα όπλα και τα πετρέλαια.
Το ετήσιο κόστος συγκέντρωσης των σκουπιδιών στη χώρα μας ξεπερνά το ένα δις. ευρώ, ενώ η αξία των υλικών που πετάγονται, ενώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους, υπολογίζεται σε 30 εκατ. ευρώ. Η συγκέντρωση τους, εκτός από έσοδα και νέες θέσεις εργασίας, θα εξασφάλιζε σχεδόν διπλάσιο χρόνο ζωής στους δυσεύρετους χώρους για την ταφή των απορριμμάτων.
Η Αττική είναι αποκαλυπτική περίπτωση που δείχνει τι δεν έχει γίνει τόσα χρόνια. Στη σημαντικότερη περιφέρεια της χώρας λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα 27 παράνομες χωματερές που καλύπτουν τις ανάγκες δήμων στην Ανατολική και τη Δυτική Αττική. Το σύνολο των σκουπιδιών του Λεκανοπεδίου θάβεται εδώ και αρκετά χρόνια στα Άνω Λιόσια, όπου μετά το κλείσιμο των εγκαταστάσεων στο Σχιστό, οδεύει το σύνολο των σκουπιδιών του Λεκανοπεδίου. Με ποσότητες που φτάνουν τους 6.000 τόνους την ημέρα αναδεικνύεται σε χωματερή μαμούθ. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Κομισιόν θεωρεί ανώτατο όριο δυναμικότητας ενός ΧΥΤΑ τους 150.000 τόνους το χρόνο, ποσότητες που αντιστοιχούν σε λιγότερες από 30 ημέρες της χωματερής των Άνω Λιοσίων. Εκτός από τους προφανείς περιβαλλοντικούς κινδύνους υπάρχει ανάγκη για λόγους ασφάλειας να δημιουργηθούν και άλλοι χώροι στην Αττική. Εξάλλου βλέπουμε τα όσα ανατριχιαστικά συμβαίνουν τελευταία στη χωματερή.
Tο ενδιαφέρον, συνεπώς, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εστιάζεται στη διαχείριση των αποβλήτων, ως επιτακτικό πρόβλημα ζωτικής σημασίας. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλονται άμεσα βήματα όπως:
• Την εξάλειψη όλων των ανεξέλεγκτων χωματερών (Χ.Α.Δ.Α.), με παράλληλη περιβαλλοντική αποκατάσταση των χώρων αυτών.
• Τη σταδιακή αντικατάσταση της λειτουργίας των Χ.Υ.Τ.Α. σε Χ.Υ.Τ.Υ.
• Τη συστηματική υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης από την Αυτοδιοίκηση με έμφαση στη διαλογή στην πηγή, σε συνεργασία με τα συστήματα διαχείρισης και με παροχή κινήτρων προς το πολίτη.
• Την δημιουργία ΧΥΤΥ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS