Skip to main content.
13/07/2011

Η ΦΟΡΟΕΠΙΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟΥ, ΤΟΥ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ - του Γιώργου Κουτσούκου

Η αιχμή του δόρατος της μνημονιακής επίθεσης ενάντια στα εισοδήματα των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναμφίβολα η φορολογία. Η φοροεπιδρομή που έχει εξαπολυθεί ενάντια στον ελληνικό λαό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο, στην μεταπολεμική τουλάχιστον ιστορία του τόπου.

Η ταξικότητα της φοροεπιδρομής αυτής είναι τόσο απροκάλυπτη, που σοκάρει με τον κυνισμό της. Από τη μια πλευρά επιβάλλονται «κεφαλικοί» φόροι στους πολίτες και μειώνεται το αφορολόγητο στα 8.000 ευρώ, ενώ από την άλλη ετοιμάζεται νέα μείωση της εταιρικής φορολογίας (στο 15% πιθανώς) και μένουν στο απυρόβλητο οι μεγαλοφοροφυγάδες (βλ. περαίωση, ανυπαρξία πόθεν έσχες στην αγορά μετοχών, ομολόγων και πρόσφατα και ακινήτων,  απουσία ελέγχων λόγω υποστελέχωσης υπηρεσιών, taxis στα όρια της κατάρρευσης.κτλ)

Πριν την απαρίθμηση του σχεδόν ατελείωτου καταλόγου των φορομέτρων που περιλαμβάνονται στο μεσοπρόθεσμο, το επικαιροποιημένο μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς, καθώς και των επιπτώσεών τους, θεωρώ σκόπιμη την ανάδειξη των χαριστικών φορολογικών πολιτικών των κυβερνήσεων του δικομματισμού έναντι των δυνάμεων του μεγάλου κεφαλαίου. Για την ανάδειξη αυτή θα χρησιμοποιήσω απόσπασμα από το άρθρο του συντρόφου Άγγελου Κούρου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην Αυγή. Έχουμε και λέμε λοιπόν ανά κατηγορία:

Τράπεζες

Οι ελληνικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια είχαν τέτοια κέρδη που εξαπλώθηκαν και εξαγόρασαν μεγάλο μέρος του τραπεζικού συστήματος στα βαλκάνια (πχ το 30% του ενεργητικού των τραπεζών στη Βουλγαρία ανήκει πλέον σε υποκαταστήματα ελληνικών τραπεζών) αλλά οι φόροι που πλήρωναν όλα αυτά τα χρόνια είναι απλά πενιχροί. Σύμφωνα με την Λούκα Κατσέλη (όταν ήταν στην αντιπολίτευση βέβαια)  <<Οι τράπεζες, υπολογίζεται ότι πληρώνουν περίπου το 7% των κερδών τους σε φόρους, έναντι 27% που καταβάλει ένας μέσος εργαζόμενος ...>>

Κατασκευαστικές

Η Ελλάδα είναι η μικρότερη χώρα του κόσμου που διοργάνωσε ολυμπιακούς αγώνες. Η έκρηξη όμως του κατασκευαστικού τομέα δεν φάνηκε στα φορολογικά έσοδα του κράτους. Αν δούμε την πορεία των φορολογικών εσόδων δεν θα συμπεράνουμε ότι το 2004 έγινε ολυμπιάδα στην Ελλάδα. Πως γίνεται αυτό; Γίνεται αφού η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, η οικοδομή, είναι και η ατμομηχανή της φοροδιαφυγής. Από το 2000 έως το 2009 τα στεγαστικά δάνεια που έδωσαν οι τράπεζες είναι αθροιστικά 71 δις ευρώ. Η ετήσια αύξηση τους ήταν αλματώδης έτσι που ενώ το 2000 τα στεγαστικά δάνεια ήταν 2,4 δις ευρώ, το 2007 ήταν 12,3 δις ευρώ. Πως γίνεται να μην παρατηρηθεί ανάλογη αύξηση και στους φόρους των κατασκευαστικών εταιριών στα αντίστοιχα χρόνια;

Εφοπλιστικό κεφάλαιο

Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο κατέχοντας το 16% του παγκόσμιου στόλου. Το αποτέλεσμα όμως των φοροαπαλλαγών των εφοπλιστών είναι τα φορολογικά έσοδα από την ναυτιλία να είναι 4 φορές λιγότερα από τα έσοδα από παράβολα μεταναστών (Φόρος Πλοίων: 12 εκατ. Ευρώ, Παράβολα Μεταναστών: 50 εκατ. Ευρώ, Προϋπολογισμός 2011)

Αν στα παραπάνω προσθέσουμε τη μνημονιακή μείωση του φορολογικού συντελεστή των ΑΕ από το 24% στο 20%, την επερχόμενη περαιτέρω μείωση του συντελεστή αυτού στο 15% (πιθανότατα) και την προκλητική αύξηση των φοροαπαλλαγών του κεφαλαίου (όπως η χορήγηση φορολογικής ασυλίας στα διανεμόμενα μερίσματα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και των πολυεθνικών), τότε διαπιστώνουμε ότι δεν τηρούνται από τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ούτε τα στοιχειώδη προσχήματα.

 

Αναλυτικά τώρα τα φορομέτρα του μεσοπρόθεσμου, του επικαιροποιημένου μνημονίου και των 2 εφαρμοστικών νόμων (ο εφαρμοστικός Νο 2 δεν έχει ακόμα κατατεθεί στη Βουλή) έχουν προς το παρόν ως εξής:

- Δραστική μείωση του αφορολόγητου ορίου στις 8.000 ευρώ, από τις 12.000 ευρώ που ισχύει σήμερα. Το μέτρο αυτό πλήττει πρώτα και κύρια τους χαμηλόμισθους.

Συγκεκριμένα, στο ύψος εισοδήματος από τις 8.000 ευρώ έως 12.000 ευρώ προστίθεται στην ισχύουσα φορολογική κλίμακα συντελεστής 10%, με αποτέλεσμα για όλους να υπάρχει πρόσθετο «πετσόκομμα» 400 ευρώ.

Επισημαίνεται ότι το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ διατηρείται για νέους έως 30 ετών, για άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς και για συνταξιούχους άνω των 65 ετών, υπό την προϋπόθεση όμως ότι τα εισοδήματά τους δεν υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ.

Το εν λόγω μέτρο θα ισχύσει άμεσα και για τα φετινά εισοδήματα, γεγονός που οδηγεί στην αλλαγή της παρακράτησης φόρου μέσα στο καλοκαίρι και θα αναμένεται η έκδοση των σχετικών ερμηνευτικών εγκυκλίων, οι οποίες μάλιστα θα προβλέπουν την αναδρομική ισχύ του μέτρου από την 1η Ιανουαρίου 2011!

- Επιβολή “εισφοράς αλληλεγγύης” (βλ. κεφαλικός φόρος) για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, με συντελεστές από 1% - 5%, που θα ισχύσει για τα φετινά εισοδήματα.

Ειδικότερα, η συγκεκριμένη εισφορά κλιμακώνεται ως εξής:

για εισόδημα από 12.000 έως 20.000 ευρώ, συντελεστής 1%

)από 20.000 - 50.000 ευρώ, 2%

)από 50.000 - 100.000 ευρώ, 3%

)από 100.000 και άνω θα επιβάλλεται συντελεστής 4%

) 5% θα είναι ο συντελεστής που θα επιβάλλεται στα εισοδήματα των βουλευτών, υπουργών, αιρετών στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μετακλητών υπαλλήλων επιπέδου γενικού γραμματέα.

Επισημαίνεται ότι με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης η εισφορά θα επιβάλλεται σε όλο το ποσό του εισοδήματος χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το αφορολόγητο και τα κλιμάκια φορολογίας της εισφοράς.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι αν κάποιος δηλώνει ετήσιο εισόδημα 12.001 ευρώ θα πληρώσει έκτακτη εισφορά 120 ευρώ, ενώ εάν δηλώνει στην εφορία 40.000 ευρώ θα πληρώσει 800 ευρώ.

- Επιβολή από φέτος και «εσαεί», όπως δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, ετήσιου ειδικού τέλους επιτηδεύματος ή ελευθέρου επαγγέλματος το οποίο μεσοσταθμικά θα κυμαίνεται στα 300 ευρώ ανάλογα με την έδρα του επαγγέλματος. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιτηδευματίες θα κληθούν θα καταβάλουν το τέλος ύψους 300 ευρώ και για το οικονομικό έτος 2011 (δηλαδή για τη χρήση του 2010), εφόσον τηρούν βιβλία Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., σύμφωνα με προσθήκη του υπουργού Οικονομικών. Το τέλος επιτηδεύματος συμβεβαιώνεται και καταβάλλεται με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Το εν λόγω τέλος θα επιβάλλεται μετά τα πέντε πρώτα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος, ενώ δεν θα συμψηφίζεται με τη φορολογική υποχρέωση.

Από το τέλος επιτηδεύματος δεν θα εξαιρεθούν τα γνωστά «μπλοκάκια των 700 ευρώ, παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις του Υπουργού Οικονομικών

- Αύξηση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης κατά 39 ευρώ το χιλιόλιτρο. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου από τα 21 ευρώ το χιλιόλιτρο θα διαμορφωθεί στα 60 ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Από την αύξηση αυτή και την πρόσθετη επιβάρυνση του ΦΠΑ η μέση πρόσθετη επιβάρυνση ανά λίτρο θα είναι 5 λεπτά. Με τη νέα διάταξη του εφαρμοστικού νόμου, «ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης εξισώνεται μέχρι 30-9-2013 (αντί έως 30/12/2013, που οριζόταν πριν), με το 80% του ισχύοντος τότε συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου εσωτερικής καύσης και φωτιστικού πετρελαίου, αντίστοιχα, που χρησιμοποιούνται ως καύσιμα κινητήρων. Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, είναι δυνατή η παροχή επιδόματος (βλ. ελεημοσύνη) θέρμανσης στους καταναλωτές πετρελαίου εσωτερικής καύσης θέρμανσης. Με την ίδια απόφαση, καθορίζονται το ύψος του επιδόματος, τα κριτήρια με βάση τα οποία χορηγείται το επίδομα, τα δικαιούχα πρόσωπα, η αρμόδια για τη χορήγηση αρχή, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις χορήγησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της ρύθμισης αυτής.

- Εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης για τις επιχειρήσεις.

- Μείωση του αφορολόγητου ορίου του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας από τις 400.000 ευρώ στις 200.000 ευρώ, με αποτέλεσμα περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων να πέσουν στα «δίχτυα» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και να πληρώσουν πρόσθετο φόρο.

- Κατάργηση του Μπόνους – Αύξηση των αποδείξεων

Καταργείται το «μπόνους» της έκπτωσης δαπανών με βάση τις αποδείξεις ενώ οι φορολογούμενοι πρέπει να συλλέγουν περισσότερες αποδείξεις (25% του ατομικού εισοδήματος ή έως 15.000 ευρώ ο καθένας), για να αποφύγουν την ποινή της καταβολής επιπλέον φόρου 10% επί της διαφοράς. Το ποσό των αποδείξεων δαπανών, που απαιτείται να προσκομισθούν, ορίζεται, σε ποσοστό 25% του ατομικού εισοδήματος του φορολογουμένου του δηλούμενου και φορολογούμενου σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις και για ποσό εισοδήματος μέχρι 60.000 ευρώ. Αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου υπολείπεται του πιο πάνω ποσού, τότε επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%.

Η «φοροκαταιγίδα» φυσικά δεν έχει τέλος, αφού:

- αυξάνονται τα τεκμήρια διαβίωσης για όλους,

- θεσπίζονται νέα «επαγγελματικά» τεκμήρια για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, π.χ. συνδέοντας τα τ.μ. της επαγγελματικής στέγης με την αντικειμενική αξία του ακινήτου, ούτως ώστε να σφίξει ακόμη περισσότερο ο κλοιός γύρω από επαγγελματικές ομάδες οι οποίες δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα και κατά την πάγια αντίληψη του υπουργείου Οικονομικών ρέπουν προς τη φοροδιαφυγή,

- επιβάλλεται και στο φυσικό αέριο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης 1,5 ευρώ ανά gj (γιγατζάουλ), που οδηγεί σε αύξηση του ετήσιου κόστους κατανάλωσης περίπου 50 ευρώ, παρά το γεγονός ότι δεν προκύπτει από το Μεσοπρόθεσμο,

- επιβάλλονται έκτακτες εισφορές σε Ι.Χ., πισίνες και σκάφη, θα εφαρμοστούν μόνο το 2011:

)στα επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.εκ. κλιμακωτά, ενώ το ποσό θα κυμαίνεται από 150 ευρώ έως και 650 ευρώ

)στις πισίνες, με 10 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για αυτές που έχουν δηλωθεί και 20 ευρώ/τ. μ. για αδήλωτες πισίνες που θα δηλωθούν με την επιβολή υψηλών προστίμων. Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο η επιβάρυνση θα ανέρχεται σε 1.500 ευρώ

)στα σκάφη αναψυχής, ανάλογα με το είδος και το μήκος του σκάφους

- αίρεται το τραπεζικό απόρρητο για όλα τα δημόσια πρόσωπα που έχουν ασκήσει εξουσία. Το συγκεκριμένο μάλιστα μέτρο θα αφορά υψηλόβαθμους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά και γιατρούς του ΕΣΥ.

- επιβάλλεται μεσοσταθμική αύξηση 10% στα τέλη κυκλοφορίας, με στόχο να εισπραχθούν φέτος 100 εκατ. ευρώ.

- αυξάνεται ο ΦΠΑ στις υπηρεσίες εστίασης (καφετέριες, εστιατόρια, καφενεία, ζαχαροπλαστεία, delivery κ.λπ.) από τον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% στον υψηλό 23% από την 1η Σεπτεμβρίου 2011.

Να σημειωθεί ότι αυτή η φορολαίλαπα είναι βαθιά ταξική, καθώς ενώ από τη μια πλευρά «ληστεύει» τα εισοδήματα των χαμηλόμισθων από την άλλη δεν ακουμπά καθόλου τη φοροδιαφυγή και ειδικά τους μεγαλοφοροφυγάδες. Συγκεκριμένα, στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δεν προβλέπεται η είσπραξη ούτε ενός ευρώ από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής για τα έτη 2011-2012!

- μείωση της εταιρικής φορολογίας (πιθανότατα στο 15%), ώστε να υλοποιηθεί η περιβόητη συναίνεση με τη Ν.Δ (επικαιροποιημένο μνημόνιο)

-  Επιπλέον, είναι αναγκαίο να αναφερθεί ότι το μνημόνιο Νο4 –επαναλαμβάνοντας επί της ουσίας τις παρεμβάσεις του μεσοπρόθεσμου - προβλέπει αυξήσεις στους φόρους κατά τουλάχιστον 2017 εκατ. ευρώ το 2011 και επιπλέον 3678 εκατ. ευρώ το 2012, μέσω της αύξησης του ΦΠΑ στα εστιατόρια και στα μπαρ από 13% σε 23% από το Σεπτέμβριο του 2011, της αύξησης στους φόρους ακίνητης περιουσίας, της μείωσης του αφορολόγητου στα 8000 ευρώ και της υιοθέτησης της «εισφοράς αλληλεγγύης» (βλ. κεφαλικός φόρος), της αύξησης στην φορολόγηση με τεκμήρια εισοδήματος και τελών στους ελεύθερους εισοδηματίες, της μείωσης στις φοροαπαλλαγές των εργαζομένων, των πρόσθετων φορολογικών επιβαρύνσεων σε τσιγάρα και αναψυκτικά, των ειδικών φόρων στο φυσικό αέριο και το υγροποιημένο αέριο, της δραστικής αύξησης της φορολόγησης για το πετρέλαιο θέρμανσης, ώστε να εξισωθούν ο φόρος του πετρελαίου κίνησης και του πετρελαίου θέρμανσης  (για τις επιχειρήσεις από τον Οκτώβριο 2011 και ύστερα, και για τα νοικοκυριά σταδιακά από τον Οκτώβριο 2011 έως τον Οκτώβριο 2013), της αύξησης στα τέλη κυκλοφορίας, των έκτακτων εισφορών σε αυτοκίνητα, μηχανές και πισίνες, της αύξησης των προστίμων για αυθαίρετα κτίσματα και της τακτοποίησης πολεοδομικών παραβάσεων, της φορολόγησης σκαφών και γιοτ, της ειδικής εισφοράς πάνω σε ακίνητα μεγάλης αξίας, της ειδικής εισφοράς για τους χώρους καπνιζόντων.

Αξίζει να τονιστεί τέλος ότι στο επικαιροποιημένο μνημόνιο προβλέπεται η υιοθέτηση επιπρόσθετων μέτρων για την «απλοποίηση» του φορολογικού συστήματος (ανέκδοτο, καθώς  έχουν εκδοθεί 11 νομοσχέδια με φορολογικές διατάξεις τους τελευταίους 20 μήνες!), τη διεύρυνση των φορολογικών βάσεων (βλ. νέα «χαράτσια» για μισθωτούς και συνταξιούχους) και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις. Δηλαδή η φορολογική πολιτική θα γίνει ακόμα πιο άδικη, καθώς οδεύουμε προς εταιρικά κέρδη χωρίς καθόλου σχεδόν φόρους και σε ακόμα πιο βαριά υπερφορολόγηση του κόσμου της εργασίας.

 

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΕΠΙΔΡΟΜΗΣ

Ο καταιγισμός των νέων φορομπηχτικών μέτρων που εισάγουν Μεσοπρόθεσμο-επικαιροποιημένο μνημόνιο και εφαρμοστικός νόμος, όπως η έκτακτη εισφορά στα εισοδήματα, η μείωση του αφορολόγητου, η αύξηση τελών σε συνδυασμό με την έκτακτη εισφορά στα Ι.Χ., ο «νέος» Φόρος Ακίνητης Περιουσίας, το τέλος επιτηδεύματος και το ψαλίδισμα των φοροαπαλλαγών, εγκλωβίζει μισθωτούς, συνταξιούχους και μικροεπαγγελματίες στη μνημονιακή μέγγενη της ακραίας φτώχειας και της ύφεσης.

Πιο αναλυτικά, οι επιβαρύνσεις που φέρνει η νέα φορολογική κλίμακα μετά τη μείωση του αφορολόγητου είναι πιο μεγάλες για οικογένειες με παιδιά.. Για φορολογούμενο χωρίς παιδιά φθάνουν μέχρι τα 400 ευρώ, για οικογένεια με ένα παιδί έως τα 520 ευρώ και για οικογένεια με δύο παιδιά τα 640 ευρώ!

Στα παραπάνω ποσά έρχεται να προστεθεί ο κεφαλικός φόρος, ή αλλιώς η οργουελικής ονομασίας «εισφορά κοινωνικής αλληλεγγύης», που για παράδειγμα σε ένα χαμηλόμισθο των 1000 ευρώ θα «κοστίσει» 140 ευρώ, ενώ για έναν μισθωτό των 1600 ευρώ θα «κοστίσει»  448 ευρώ.

Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους μικροεπιτηδευματίες ο λογαριασμός θα είναι ακόμη πιο υψηλός, καθώς θα κληθούν να πληρώσουν και ελάχιστο τέλος επιτηδεύματος, το οποίο κυμαίνεται από 400 έως και 500 ευρώ ετησίως.

Για τις επιχειρήσεις ή τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν την έδρα τους σε τουριστικές περιοχές και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως διακόσιες χιλιάδες κατοίκους το τέλος είναι 400 ευρώ και για όσους έχουν την έδρα τους σε μεγαλύτερες πόλεις 500 ευρώ.

Επίσης θα πρέπει να συνυπολογιστεί η αύξηση των τελών κυκλοφορίας Ι.Χ. που θα είναι της τάξης του 10% αλλά και η επιβολή έκτακτης εισφοράς από τα 1.929 κυβικά και πάνω η οποία ξεκινά από τα 270 ευρώ.

Στα παραπάνω ποσά πρέπει να προσθέσουμε και τις επιβαρύνσεις που θα προέλθουν από την εκτόξευση των έμμεσων φόρων (π.χ ο ΦΠΑ για υπηρεσίες εστίασης αυξάνεται 10 ολόκληρες μονάδες, από 13% στο 23%), τη μείωση του αφορολογήτου ορίου για την ακίνητη περιουσία, την αύξηση της φορολόγησης του πετρελαίου θέρμανσης κ.α.

Η επιβάρυνση δηλαδή ενός μέσου νοικοκυριού, μόνο από την αύξηση όλων των μορφών της φορολογίας θα κυμανθεί από 2.000-4000 ευρώ τον χρόνο!

Απέναντι σε αυτή την λεηλασία των λαϊκών εισοδημάτων δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την αντίσταση των πολιτών. Η ελληνική κοινωνία δεν είναι δυνατόν να μετατραπεί σε κοινωνία μιας χρήσης, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των τοκογλύφων και των τραπεζών. Η αντίσταση είναι μονόδρομος.