Τις πολιτικές που ικανοποιούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, δεν διστάζει να εκφράσει προεκλογικά η υπ. Ανάπτυξης, δηλώνοντας σε συνέντευξή της σε ηλεκτρονικό περιοδικό, ότι «η λογική της πολύ μικρής επιχείρησης τελείωσε»!
Η κ. Διαμαντοπούλου, με την υποστήριξη ασφαλώς της τρόικας και του ΔΝΤ, προαναγγέλλει την εξόντωση των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Από τη συνέντευξή της βγαίνει ένα συμπέρασμα, γιατί οι πιστώσεις είναι κλειστές για τους μικρούς, όταν υποστηρίζει αφενός ότι η λογική της μικροεπιχειρηματικότητας δεν λειτουργεί πλέον. Αφετέρου, είναι εμφανής η προσπάθεια να στρέψει τα όποια θετικά εργαλεία της Ε.Ε. υπέρ των μεγάλων συμφερόντων με τον ισχυρισμό ότι «σήμερα θα πρέπει να αξιοποιηθούν κίνητρα για συγχωνεύσεις, συνενώσεις για δημιουργία clusters».
Η κ. Διαμαντοπούλου είχε δύο επιλογές στο υπουργείο που ανέλαβε για να αντιμετωπίσει προβλήματα που χρονίζουν σχετικά με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της Ελλάδας:
α) να εκπονήσει σχέδιο ανάπτυξης και να παρακολουθήσει την σταδιακή υλοποίησή του
β) να αποδεχτεί την κατάσταση με τα μύρια όσα προβλήματα, όπως την παρέλαβε από τους προκατόχους της και στη συνέχεια να τα ξεφορτωθεί.
Επιλέγει τη δεύτερη και προφανώς εύκολη λύση: να ξεφορτωθεί τη μικρή επιχειρηματικότητα.
Το “σχέδιο” είχε αρχίσει να διαφαίνεται την τελευταία διετία, με την αδιαφορία των κυβερνήσεων του Μνημονίου, για το τεράστιο έλλειμμα χρηματοδότησης και την αδυναμία της εξυπηρέτησης των δανείων των μικρών επιχειρήσεων. Έως τώρα, η συντριπτική τους πλειοψηφία, προσπαθεί να επιβιώσει με δραματικά μειωμένη ρευστότητα, κυρίως λόγω της ραγδαίας μείωσης της καταναλωτικής δύναμης και παράλληλα των “κλειστών” πιστώσεων από τις τράπεζες.
Η μία πλευρά του σύνθετου προβλήματος, που θα πρέπει να λυθεί άμεσα, είναι το πρόβλημα της χρηματοδότησης και της διαχείρισης των “κόκκινων” δανείων.
Σύμφωνα και με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος οι δυσβάσταχτες δανειακές υποχρεώσεις των προηγούμενων ετών προς τις μικρές επιχειρήσεις υπολογίζεται ότι φθάνει σε 120 δισ. ευρώ ενώ από αυτά τα 600 εκατ. ευρώ, έχουν σοβαρά προβλήματα εξυπηρέτησης. Παράλληλα οι ακάλυπτες επιταγές κατακλύζουν την αγορά. Παλαιές κυρίως, αλλά και νέες ανακυκλώνονται και αλλάζουν χέρια κάθε μήνα, ενώ πηγαίνουν από παράταση σε παράταση. Στο 9μηνο του 2011 τα ποσά των ακάλυπτων επιταγών έφτασαν το 1,66 δισ. ευρώ, τα οποία έρχονται να προστεθούν στα 3 δισ. ευρώ των ακάλυπτων επιταγών του 2009 και στο 1,8 δισ. ευρώ του 2010. Ενώ υπάρχει μεγάλος φόβος ότι από το «ντόμινο» της έλλειψης ρευστού δεν θα γλυτώσουν ούτε οι υγιείς επιχειρήσεις με χαμηλό βαθμό δανειοδότησης, επειδή την ώρα που έχουν ανάγκη -π.χ. να καλύψουν μία επιταγή- δεν μπορούν να βρουν χρηματοδότηση.
Η άλλη πλευρά του προβλήματος είναι οι πρακτικές που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια της προηγούμενης δεκαετίας διοχετεύθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους, με ανορθολογικό τρόπο και με μεγάλη ευθύνη της διοίκησης που έστησε ο δικομματισμός, σε χρηματοδοτήσεις- συνοδευόμενες και αυτές με δανεισμό- χωρίς να προηγηθεί συνολικός , ανά την επικράτεια, αναπτυξιακός σχεδιασμός. Οι επιχειρηματικές επιλογές προσανατολίστηκαν στις κατά συρροή εισαγωγές προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας και χαμηλού κόστους με αποτέλεσμα να βυθισθεί η τοπική παραγωγή.
Αυτό το σύνθετο πρόβλημα καλείται να λύσει το υπουργείο Ανάπτυξης και όχι να εξοντώσει τις ελληνικές επιχειρήσεις αρνούμενο να υιοθετήσει εργαλεία που η ίδια η Ε.Ε. προτείνει για τη στήριξή τους.
Η «λογική» των αναγκαστικών «συγχωνεύσεων/συνενώσεων» που προωθεί η υπουργός, στρεβλώνει τον θεσμό των clusters, εφόσον πρόκειται για συνεργατικούς σχηματισμούς και όχι για «συγχωνεύσεις» επιχειρήσεων. Αντί λοιπόν να δώσει κίνητρα και προϋποθέσεις στις μικρές επιχειρήσεις για δικτυώσεις, προτίθεται να δώσει κίνητρα σε μεγάλες επιχειρήσεις για να απορροφήσουν τις μικρές. Ο σχεδιασμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική της Ε.Ε. -όπου ως γνωστόν παραμένουμε (;) ακόμη «ισότιμο» μέλος της- για την στήριξη των μικρών επιχειρήσεων και αντίθετα, ενθαρρύνει πρακτικές καρτέλ.
Εντούτοις τα αναπτυξιακά “εργαλεία” στην Ε.Ε. μπορούν να αξιοποιηθούν προσαρμοζόμενα στα δεδομένα του κράτους-μέλους και στις ιδιαιτερότητες του. Τέτοιο “εργαλείο” είναι και τα cluster τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν αναπτυξιακά. Βεβαίως εφόσον υπάρχει πολιτική βούληση να γίνει ο σχεδιασμός με το ενδιαφέρον στραμμένο στις μικρές επιχειρήσεις και οι δομές των clusters να περιλαμβάνουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους αυτού του τύπου τις επιχειρήσεις.
Για όσους δεν το γνωρίζουν, τα clusters είναι συνεργατικοί σχηματισμοί μικρών επιχειρήσεων όπου μπορούν να ενταχθούν όλων των τύπων οι επιχειρήσεις- ατομικές έως συνεταιρισμοί-που διατηρούν την αυτοτέλειά τους, επωφελούνται από την κοινή χρήση υποδομών, αποτελεσματική χρήση πρώτων υλών, τεχνολογίας σε τοπικό, ευρωπαϊκό ή και διεθνές επίπεδο και έχουν κοινό στόχο όπως μεταξύ άλλων να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους και να παράξουν διαφοροποιημένα προϊόντα. Οι συνεργατικοί σχηματισμοί δημιουργούν γόνιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, ιδίως για τις μικρές επιχειρήσεις. Έτσι, αντιμετωπίζονται -εάν υπάρχει πολιτική βούληση-τα κοινά προβλήματα των επιχειρήσεων που συμμετέχουν σε αυτούς. Δηλαδή, τα διοικητικά βάρη, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η φορολογία, η έλλειψη δεξιοτήτων, η πρόσβαση στις δημόσιες προμήθειες και στα ερευνητικά ιδρύματα, ο αθέμιτος ανταγωνισμός των μεγάλων ομίλων που βρίσκονται στην ίδια γεωγραφική περιοχή και των τραστ.
Στην Ευρώπη έχει ήδη δημιουργηθεί ένας σημαντικός αριθμός συνεργατικών σχηματισμών (πάνω από 1.000), από τις οποίες οι 495 έχουν ήδη υπογράψει την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Συνεργασίας Clusters) με την οποία θα προβληθούν διεθνώς ώστε να διευρυνθούν και να δημιουργήσουν νέους σχηματισμούς.
Σε κάθε περίπτωση η προεκλογική δήλωση της κυβέρνησης του Μνημονίου δεν πρέπει να βρει λαϊκή νομιμοποίηση που θα ανοίξει τον δρόμο για να υλοποιηθούν τα σχέδια εξόντωσης των μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Τα ευρωπαϊκά εργαλεία που είναι υπέρ των μικρών επιχειρήσεων, να μην στραφούν εναντίον τους, με απορροφήσεις και συγχωνεύσεις από τις πολυεθνικές και τους ομίλους και ευνοήσουν πρακτικές καρτέλ.
*Μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ στη Γραμματεία του Τμήματος Οικονομικής Πολιτικής
http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=683971