Εδώ και πολλά χρόνια κάθε φορά που εμφανιζόταν αστοχία στην εκτέλεση του προϋπολογισμού, ο πρώτος στόχος εξεύρεσης πόρων και περιορισμού του ελλείμματος ήταν η περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Και με τον φετινό προϋπολογισμό συνεχίσθηκε η περιοριστική οικονομική πολιτική με την έγκριση ενός ισχνότατου ΠΔΕ το οποίο μάλιστα σε λιγότερο από 2 μήνες από την έναρξη εκτέλεσής του υπέστη με το «Μνημόνιο 2» την πρώτη συρρίκνωση του κατά 400 εκατ. ?. Είναι μάλιστα βέβαιο ότι λόγω της υφεσιακής πολιτικής και της ακραίας λιτότητας που εφαρμόζεται, θα εμφανισθούν και νέες αστοχίες στην εκτέλεση του προϋπολογισμού που δυστυχώς λόγω της εφαρμοζόμενης πολιτικής θα οδηγήσουν και σε νέες σημαντικές μειώσεις του ΠΔΕ που σημαίνει απουσία ανάπτυξης και συνακόλουθα στον φαύλο κύκλο της νέας δημιουργίας ελλειμμάτων.
Θυμίζουμε πως στον προϋπολογισμό που ψήφισε τον περασμένο Νοέμβριο η μνημονιακή Κυβέρνηση συνεργασίας προβλέπονταν για το ΠΔΕ 7,7 δις ?. Τα ποσά αυτά περιελάμβαναν και τις επιδοτήσεις του ΕΣΠΑ. Μάλιστα φέτος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά είχαμε την αύξηση κατά 43% της συγχρηματοδότησης από την Ε.Ε λόγω της αύξησης του ποσοστού κοινοτικής συμμετοχής, καθώς και της αύξησης κατά 10% του ποσοστού της κάθε ενδιάμεσης πληρωμής. Αντίθετα η Εθνική συμμετοχή περιοριζόταν κατά 16,3%. Επισημαίναμε τότε κατά την συζήτηση στην Βουλή πως για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οι δαπάνες για το ΠΔΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν οι χαμηλότερες τουλάχιστο για την τελευταία εικοσαετία (3,6% έναντι μέσου όρου της τάξεως του 4,5%) και βρισκόταν σε απόλυτους αριθμούς στο ύψος του ΠΔΕ του 2000.
Με τον νέο προϋπολογισμό που ψηφίσθηκε σε εφαρμογή του «Μνημονίου 2» το ΠΔΕ περιορίσθηκε στα 7,3 δις ? . Έτσι ανέρχεται τώρα ως ποσοστό του ΑΕΠ μόλις στο 3,4%. Από αυτά τα 6,0 δις ? προορίζονται για τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργα. Αντίθετα για τα έργα που θα γίνουν αποκλειστικά από Εθνικούς πόρους έχουμε σημαντικότατη μείωση και τα προβλεπόμενα ποσά των 1,7 δις περιορίζονται κατά 400 εκατ. ? και ανέρχονται στα 1,3 δις ?. Δηλαδή περικόπτονται πάνω από 24%. Έτσι οι δαπάνες για έργα από Εθνικούς πόρους περιορίζονται τόσο πολύ ώστε να βρίσκονται σήμερα σε ύψος κάτω από το 50% των όσων είχαν απορροφηθεί πριν από δέκα χρόνια το 2002.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι σημαντικό τμήμα των πιστώσεων αυτών, αφορά την αποπληρωμή των ήδη εκτελεσμένων και πιστοποιημένων έργων. Μάλιστα οι εργοληπτικές εταιρείες υπολογίζουν ότι τα οφειλόμενα ξεπερνούν το 1,5 δις ?.
Αξίζει να αναφέρουμε τους τομείς από τους οποίους προέρχονται οι περικοπές που ψηφίσθηκαν με τον εφαρμοστικό νόμο του «Μνημονίου 2»:
• Περικόπτονται συνολικά κατά 400 εκατ. ? τα έργα που θα γίνουν αποκλειστικά από Εθνικούς πόρους και ειδικότερα:
• 140 εκατ. ? από το Υπ. Εσωτερικών (δηλ. από τους ΟΤΑ).
• 112 εκατ. ? από το Υπ. Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων.
• 82 εκατ. ? από το Υπ. Ανάπτυξης.
• 38 εκατ. ? από το Υπ. Παιδείας
• 15 εκατ. ? από το Υπ. Πολιτισμού
• 14 εκατ. ? από το Υπ. Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
• 41 εκατ. ? συνολικά από άλλα 8 Υπουργεία (Αγροτικής ανάπτυξης, Υγείας, Περιβάλλοντος κ.λ.π.)
• 18 εκατ. ? συνολικά από πέντε Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (Μακεδονίας – Θράκης, Θεσσαλίας- Στερεάς Ελλάδας κ.λ.π.) και αυξάνονται κατά 60 εκατ. ? οι προβλεπόμενοι πόροι για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής (λόγω εκλογών;).
• Ανακατανέμονται δαπάνες που προορίζονται για τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργα. Έτσι περικόπτονται από τα διάφορα Υπουργεία – κυρίως από το Υπ. Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και το ΥΠΕΚΑ – περί τα 162 εκατ. ? τα οποία και διατίθενται σε έργα κυρίως του Υπ. Εσωτερικών.
Είναι λοιπόν προφανές ότι το μεγαλύτερο τμήμα των πόρων του ΠΔΕ θα απορροφηθεί αφʼ ενός για την αποπληρωμή παλαιότερων έργων και κυρίως για τα συγχρηματοδοτούμενα μεγάλα έργα που ήδη εκτελούνται κυρίως με συμβάσεις παραχώρησης και όχι για τη χάραξη αυτόνομης πολιτικής επενδύσεων και υποδομών κοινής ωφέλειας.
Επομένως το συρρικνωμένο και για άλλη μια φορά περικομμένο ΠΔΕ είναι ήδη ουσιαστικά «υποθηκευμένο» και θα λειτουργήσει για άλλη μια χρονιά ως τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προοπτική αναπτυξιακής διαδικασίας, ενώ θα έπρεπε να αποτελεί έναν από τους κύριους μοχλούς της αναγκαίας ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Από την πολιτική αυτή κυρίως θα πληγεί η περιφέρεια. Ήδη από το συνολικό αρχικό ΠΔΕ (συγχρηματοδοτούμενα και με εθνικούς πόρους) μόνο ένα μικρό ποσοστό που δεν ξεπερνούσε το 15% δηλαδή συνολικά 1,15 δις ? αφορούσε έργα στις 13 Περιφερειακές Διοικήσεις συμπεριλαμβανομένης και αυτής της Αττικής. Τώρα με βάση την νέα περικοπή τα έργα στην περιφέρεια της χώρας θα βρεθούν σε σαφώς δυσμενέστερη κατάσταση.
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η πολιτική των συνεχών περικοπών στο ΠΔΕ κάθε φορά που εμφανιζόταν αστοχία στην εκτέλεση του προϋπολογισμού ώστε να περιορισθεί το έλλειμμα, εφαρμόζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον προϋπολογισμό του 2011. Σε αυτόν το αρχικά προβλεπόμενο ΠΔΕ ανερχόταν στα 8,7 δις ? (ποσοστό 3,9% του ΑΕΠ) εκ των οποίων 6,2 δις ? για τα συγχρηματοδοτούμενα και 2,5 δις ? για τα έργα που θα προωθούντο με αποκλειστικά Εθνικούς πόρους. Ύστερα από τις μεγάλες περικοπές που έγιναν κατά τις σταδιακές αναθεωρήσεις καθώς και στα πλαίσια των περιορισμών του μεσοπρόθεσμου, απορροφήθηκαν τελικά μόλις 6,89 δις ?, δηλαδή είχαμε μια συνολική συρρίκνωση του ΠΔΕ της τάξης του 21% και το ποσοστό σε σχέση με το ΑΕΠ έπεσε στο 3,2%. Ειδικότερα τελικώς απορροφήθηκαν περίπου 5,5 δις ? που σημαίνει περικοπή 11% στα συγχρηματοδοτούμενα και 1,39 δις ? δηλαδή η αντίστοιχη περικοπή για τα έργα από Εθνικούς πόρους ήταν της τάξεως του 45%.
Η ίδια συρρίκνωση είχε γίνει και το 2010. Ο αρχικός προϋπολογισμός προέβλεπε ΠΔΕ ύψους 10,3 δις ? (δηλαδή ποσοστό 4,4% του ΑΕΠ) το οποίο τελικώς συρρικνώθηκε κατά 19% και απορροφήθηκαν 8,4 δις ? ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε σχέση με το ΑΕΠ έπεσε στο 3,7%. Ειδικότερα είχαμε περικοπή 11% στα συγχρηματοδοτούμενα ενώ η αντίστοιχη περικοπή για τα έργα από Εθνικούς πόρους ήταν της τάξεως του 35%.
Φοβούμαστε ότι με τις νέες περικοπές που αναπόφευκτα θα επακολουθήσουν στο ΠΔΕ θα οδηγηθούμε σε συρρίκνωσή του σε ποσοστό κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Κρίνεται απαραίτητο να επισημανθεί ότι δεν αρκεί η διαπίστωση της μείωσης των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού καθώς και του ισχνού και μονίμως συρρικνούμενου μεγέθους του Π.Δ.Ε., η της χαμηλής απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ. Πρέπει να αναφερθούν και η ουσιαστική διάλυση των όποιων ελεγκτικών μηχανισμών υπήρχαν στο δημόσιο τομέα, αλλά και ο σκανδαλώδης τρόπος της διαχείρισης αυτών όλα αυτά τα χρόνια από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού. Πρέπει άμεσα να χτυπηθεί η εκτεταμένη διαφθορά που ζει και βασιλεύει στο δημόσιο τομέα που είναι βασικό δημιούργημα του πελατειακού κράτους που για τόσα χρόνια δημιούργησαν και γιγάντωσαν τα κόμματα της μνημονιακής συγκυβέρνησης. Που ακόμη και τώρα, παρά τα μεγάλα λόγια, τις απειλές και την κατασυκοφάντηση των Δημοσίων Υπαλλήλων, δεν δείχνουν την παραμικρή πολιτική βούληση ούτε και καμιά ουσιαστική πρόθεση να χτυπηθεί η διαφθορά.
Είναι λοιπόν ιδιαίτερα επίκαιρη η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την άμεση ανάγκη του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης, την ανάδειξη του δημόσιου τομέα ως μοχλού ανάπτυξης της χώρας, με την αύξηση και κυρίως την ορθολογική διαχείριση των πόρων που διατίθενται για την αποτελεσματική λειτουργία της και την εξασφάλιση της συνταγματικής υποχρέωσης της Πολιτείας για παροχή υπηρεσιών και έργων υποδομής προς το κοινωνικό σύνολο (Παιδεία, Υγεία, ασφάλιση, προστασία περιβάλλοντος κλπ). Ταυτόχρονα είναι απόλυτα αναγκαίο το ουσιαστικό χτύπημα και τελικά το ξερίζωμα της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους.
Μάρτιος 2012
Στέλιος Πλιάκης
Μηχαν. Ηλεκτρ. Μηχανικός
Δυο λόγια σχετικά με το ΕΣΠΑ. Η κυβέρνηση παραδέχεται ότι μόλις δύο χρόνια πριν την ολοκλήρωσή του η απορροφητικότητά του μόλις και έχει ξεπεράσει το 27%. Αναλώνεται σε μια φλύαρη ανάπτυξη ενός ευχολόγιου μέτρων για την επιτάχυνση των διαδικασιών, την αναθεώρησή του ΕΣΠΑ, τις προτεραιότητες του κ.λ.π. Δεν έχει πάρει κανένα ουσιαστικό μέτρο επιτάχυνσης των διαδικασιών που όμως δεν θα παρακάμπτει όσες έχουν σχέση με την έγκριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τα θέματα προστασίας των αρχαιολογικών χώρων κ.λ.π. Αντίθετα, δήθεν για την επιτάχυνση της απορρόφησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, επεκτείνει άκριτα όλες τις διαδικασίες του περίφημου νόμου για το FAST TRACK και παρακάμπτει έτσι κάθε διάταξη προστασίας του περιβάλλοντος, των αρχαιολογικών χώρων κ.λ.π. Προβλέπει ακόμη πως οι σχετικοί πόροι του ΠΔΕ που αφορούν το ΕΣΠΑ θα διατίθενται κατά προτεραιότητα στα έργα που εκτελούνται με την μέθοδο των ΣΔΙΤ και των συμβάσεων παραχώρησης. Μια ακόμη σκανδαλώδης και ατελέσφορη για το κοινωνικό σύνολο και την οικονομία της χώρας προσφορά στα ασύδοτα ιδιωτικά συμφέροντα.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS