Skip to main content.
21/06/2012

Δικαίωμα η είσοδος στα ΑΕΙ - Να ανοίξουμε την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση του Χρήστου Πιλάλη

Και οι φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις με τα μεγάλα προβλήματα τους επιβεβαίωσαν ότι το σύστημα της εισαγωγής στα Πανεπιστήμιο είναι αρνητικό και επικίνδυνο από όλες τις απόψεις.

Στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που διαρκούν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις εκτυλίσσεται ένα δράμα για κάθε μαθητή και μαθήτρια, ενώ εκδηλώνονται όλα τα παθολογικά φαινόμενα της εκπαίδευσης, οι ταξικές διακρίσεις και  τα μεγάλα ποσοστά μαθησιακής αποτυχίας ή ανεπάρκειας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ  εδώ και χρόνια ασκεί έντονη κριτική στο σύστημα εξετάσεων για την Ανώτατη Εκπαίδευση γιατί η είσοδος στο δημόσιο Πανεπιστήμιο είναι δικαίωμα για όλους.

Γι΄αυτό είναι αναγκαίο να καταργηθεί σταδιακά ο περιορισμός του αριθμού εισακτέων στο Πανεπιστήμιο, καθώς και το σημερινό σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων. Στόχος μας είναι η ελεύθερη πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο, όπου όλοι ανεξαίρετα οι απόφοιτοι/ες του ελληνικού Λυκείου να έχουν το δικαίωμα από τον αμέσως επόμενο χρόνο σε δωρεάν φοίτηση σε ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο. Να δίνεται η δυνατότητα σε όλους, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους να φοιτήσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οπότε ο τρόπος επιλογής των σπουδών τους θα έχει σχέση με την εργασιακή τους πορεία και γενικά με τη δημιουργική τους δραστηριότητα Στις ενστάσεις ότι οι σημερινές πανελλαδικές εξετάσεις τουλάχιστον εξασφαλίζουν το «αδιάβλητο» υπάρχει απάντηση.

Ναι, στις σημερινές εξετάσεις υπάρχει αδιάβλητο. Ένα αδιάβλητο όμως με τίμημα την στείρα και τυποποιημένη γνώση, που διέπεται από σκληρότατες ταξικές και άλλες διακρίσεις.

Με διακρίσεις υπέρ εκείνου που έχει τη δυνατότητα για καλό φροντιστήριο σε βάρος εκείνου που προέρχεται από οικογένεια με μειωμένο εισόδημα.

Με διακρίσεις υπέρ της μεγάλης πόλης σε βάρος της περιφέρειας.

Με διακρίσεις υπέρ του συμβατικού σε βάρος του επαναστατικού πνεύματος.

Με την ελεύθερη πρόσβαση αμβλύνονται δραστικά όλες οι διακρίσεις.

Η οικογενειακή και μαζική «υστερία» σχετικά με τα θέματα και την βαθμολογία των πανελλαδικών, μοναδικό σχεδόν φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη, θα αποφορτιστεί.

Η επιλογή Σχολής, δεν θα είναι αποτέλεσμα μιας «στιγμιαίας» επίδοσης, αλλά θα αποτελεί μια διαδικασία που θα διαχέεται σε όλα τα έτη του Λυκείου και τα πρώτα του Πανεπιστημίου.

 

Το πρώτο πανεπιστημιακό έτος

 

Το πρώτο πανεπιστημιακό έτος δεν θα είναι πια οριοθετημένο σε μια Σχολή ή ένα Τμήμα, αλλά θα διακρίνεται για το ευρύ γνωστικό του περιεχόμενο. Θα διαμορφώνεται με βάση συγκεκριμένες κατευθύνσεις, που θα καλύπτουν βασικές εγκύκλιες μαθήσεις που υποστηρίζουν τις επιμέρους επιστήμες, και θα περιλαμβάνει ένα ευρύτερο αριθμό Σχολών ή Τμημάτων ενός Ιδρύματος ή και όλο το Ίδρυμα επιτρέποντας στο φοιτητή με εμπειρία στο δεύτερο έτος να επιλέξει Σχολή ή Τμήμα.

Έτσι θα δημιουργηθούν σε εθνική κλίμακα και με βάση τις υπάρχουσες υποδομές των ΑΕΙ και ΤΕΙ κύκλοι Πρώτου Έτους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή πανελλαδικά δικτυωμένο και ενιαίο ανά γνωστικό πεδίο πρώτο πανεπιστημιακό έτος. Το πρώτο αυτό έτος θα αντιστοιχεί σε ευρεία γνωστικά πεδία, που εκβάλλουν στα προγράμματα σπουδών όλων των δημοσίων ανώτατων ιδρυμάτων τεχνολογικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Τα Τμήματα των ΤΕΙ και ΑΕΙ θα αναδιαρθρώσουν τα προγράμματα σπουδών τους για να συμπεριλάβουν τα μαθήματα του Πρώτου Έτους τα οποία θα καλύπτουν δύο εξάμηνα.

 

Η μεταβατική περίοδος

 

Για την εφαρμογή του μέτρου απαιτείται μια μεταβατική περίοδος, ώστε :

α.Να αναπροσδιοριστούν τα γνωστικά αντικείμενα που καθορίζουν το περιεχόμενο και των τίτλους σπουδών των σημερινών Τμημάτων ΤΕΙ και ΑΕΙ.

β.Να εξασφαλιστούν οι υποδομές για τα αναδιαρθρωμένα Πανεπιστήμια, με εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους που να ενσωματώνονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό χωρίς όρους.

γ. Να εξασφαλιστεί και να επιμορφωθεί το αναγκαίο προσωπικό.

δ. Να εξασφαλιστεί ο αναγκαίος διοικητικός μηχανισμός.

ε. Να προχωρήσουν οι αναγκαίες αναδιαρθρώσεις στο Ενιαίο Λύκειο Θεωρίας και Πράξης (Χρ.Πιλάλης, Ποντίκι 26.4.2012 ), που αποτελούν στρατηγική επιδίωξη αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση κάθε αλλαγής στον τρόπο εισαγωγής στη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Το Πρώτο Έτος θα καλύπτει γνωστικά πεδία που θα καθορισθούν μετά από εθνικό διάλογο. Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθούν: Υγεία, Φυσικομαθηματική, Οικονομική, Πολυτεχνική, Θεωρητική - Κοινωνική, Παιδαγωγική, Γεωπονική, Καλλιτεχνική. Για παράδειγμα ένας απόφοιτος Λυκείου θα μπορεί να εισαχθεί στο πρώτο έτος θεωρητικού-κοινωνικού κύκλου και στα επόμενα έτη να κατευθυνθεί προς τη Νομική ή τη Φιλοσοφική.

Στο τέλος του πρώτου έτους θα γίνεται η κατάταξη του φοιτητή στη συγκεκριμένη Σχολή ή Τμήμα με βάση την επιλογή του, που θα είναι ώριμη, με γνώση του πανεπιστημιακού χώρου και του επιστημονικού αντικειμένου και την απόδοσή του στα μαθήματα του πρώτου έτους. Με βάση τα κριτήρια αυτά θα είναι δυνατή υπό όρους και η οριζόντια μετακίνηση.

Η αναμόρφωση του Πρώτου Έτους δεν θα επηρεάσει ούτε στο ελάχιστο προσθετικά τη διάρκεια για την απόκτηση πτυχίου ΑΕΙ ή ΤΕΙ.

Για εκείνους που επιθυμούν να αλλάξουν κλάδο ή να εισέλθουν στο Πανεπιστήμιο σε μεγαλύτερη ηλικία, το ίδιο το Πανεπιστήμιο θα καθορίζει τη διαδικασία και τους όρους της ένταξης.

Τα αποτελέσματα

 

Με την ελεύθερη πρόσβαση το Λύκειο σταματά να είναι ο σκοτεινός και μακρύς προθάλαμος του Πανεπιστημίου. Αυτονομείται. Τα πιο συναρπαστικά και ριψοκίνδυνα χρόνια της ανθρώπινης ζωής, η εφηβεία, δεν εκτυλίσσονται μέσα σε άδεια από νόημα δωμάτια ή σε αίθουσες καταναγκασμού, σε συνθήκες μορφωτικών ανισοτήτων, αλλά σε ένα ανοικτό στην κοινωνία, στη γνώση και στην τεχνολογική εποχή μας πεδίο.

Το Πανεπιστήμιο δεν θα είναι ο απόμακρος, μοναδικός στόχος που εκπέμπει φόβο και δέος στον μαθητή για να αποδειχθεί για πάρα πολλούς πολύ σύντομα ένα «άδειο πουκάμισο» για την πορεία και τη ζωή τους. Απομυθοποιείται και αναδείχνεται ως μια από τις επιλογές για τον απόφοιτο του Λυκείου. Είναι πιο προσιτό από ότι πριν σε όλους, πλούσιους και φτωχούς, καλούς και κακούς, φιλικό και στις πραγματικές του διαστάσεις.

Λύκειο και Πανεπιστήμιο θα συναντώνται μέσα στη μακρόχρονη διαδικασία επαγγελματικής επιλογής που δεν θα είναι πια στιγμιαία και θα δίνει στο μαθητή τον απαραίτητο χρόνο να αποφασίσει και να είναι ο ίδιος που αποφασίζει, όχι η καταγωγή ή το φροντιστήριο.

Το δε εξωσχολικό φροντιστήριο, με τη ριζοσπαστική ανατροπή στο χαρακτήρα του Λυκείου, θα χάσει το ρόλο του ως το κύριο εργαλείο για την ποσοτικοποίηση της παρεχόμενης γνώσης και για την τυποποιημένη και στρεβλωτική διδασκαλία.  Η ελεύθερη πρόσβαση σε δημόσιο πανεπιστήμιο σε συνδυασμό με την ενεργή μάθηση στο Λύκειο θα απαλλάξει σε μεγάλο βαθμό την οικογένεια από την σπατάλη μεγάλου μέρους του οικογενειακού προϋπολογισμού είτε στην παραπαιδεία είτε για την ιδιωτική ψευδοανώτατη εκπαίδευση. Θα αμβλύνει τις αρνητικές συνέπειες της μεγάλης πληγής των ταξικών διακρίσεων που διασχίζουν την εκπαίδευση σε όλο της το μήκος και γίνονται ιδιαίτερα αιχμηρές στο σημείο μεταξύ Λυκείου και Πανεπιστημίου.

Το Πανεπιστήμιο είναι δικαίωμα, δεν είναι φίλτρο διαχωρισμού ανάμεσα στους νέους και τις νέες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν απαιτείται προσπάθεια. Όπως γράφει ο Καρλ Μαρξ στον Πρόλογο της γαλλικής έκδοσης του Κεφαλαίου «Φτάνουν στις φωτεινές κορυφές της επιστήμης όσοι δεν φοβούνται να κουραστούν σκαρφαλώνοντας στα απόκρημνα μονοπάτια της».

Χρήστος Πιλάλης
μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού

*το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Ποντίκι της 21/6/2012