Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
21/06/2013

Όλη η Ελλάδα, Μανωλάδα -- Επίκαιρη ερώτηση βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Στις 18 Απριλίου 2013, διακόσιοι (200) περίπου μετανάστες εργάτες γης, δέχθηκαν αιματηρή ένοπλη επίθεση στη Μανωλάδα από τρεις Έλληνες επιστάτες, όταν προσπάθησαν να διεκδικήσουν από τους τελευταίους, τα δεδουλευμένα των τελευταίων έξι (6) μηνών. Η επίθεση είχε σαν αποτέλεσμα τον τραυματισμό 32 εργατών από τις σφαίρες των κυνηγετικών όπλων.

Λίγες ημέρες αργότερα, την Πέμπτη, 9-5-2013, ακόμα μια επίθεση σημειώθηκε εναντίον εργατών που ζητούσαν δεδουλευμένα, αυτή τη φορά όμως από δύο ομοεθνείς επιστάτες, που υπεξαίρεσαν τις αμοιβές των συμπατριωτών τους (ενώ σύμφωνα με την αστυνομία, είχαν οικειοποιηθεί το χρηματικό ποσό των 12.000 ευρώ, που είχαν παραλάβει από τους Έλληνες ιδιοκτήτες των καλλιεργειών, για να αποπληρώσουν τα δεδουλευμένα των εργατών γης).

Πρόκειται για δύο κραυγαλέα γεγονότα που φέρνουν στο φως τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης. Οι συνθήκες εργασίας τους προσιδιάζουν στη δουλεία, ενώ ο όρος «εργοδοτική τρομοκρατία» ενσαρκώνεται για αυτούς τους εργαζόμενους στους πυροβολισμούς και τα μαχαιρώματα που δέχτηκαν. Άλλωστε, αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας τους, η αρμόδια Εισαγγελία έχει ήδη ασκήσει μεταξύ των άλλων και ποινική δίωξη κατά των επιστατών που πυροβόλησαν τους μετανάστες εργάτες για «εμπορία ανθρώπων κατ' εξακολούθηση και κατ' επάγγελμα».

Οι συνθήκες διαβίωσης τους, αντιστοιχούν στους σύγχρονους δούλους, καθώς διαμένουν σε παραπήγματα και πρόχειρους καταυλισμούς χωρίς νερό, χωρίς ρεύμα, στοιβαγμένοι στο σωρό, η ύπαρξη των οποίων είναι γνωστή στο επίσημο κράτος ήδη από το 2006, κατόπιν επιστολής του τότε διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λεχαινών, Νικόλαου Χανιά. Σύμφωνα δε με δημοσιογραφικές πληροφορίες που δε διαψεύστηκαν, στην περιοχή της Μανωλάδας, λειτουργούν παράνομοι οίκοι ανοχής, με έγκλειστες γυναίκες, θύματα trafficking.

Πρόκειται στην ουσία για μια παράλληλη αγορά, μια παράλληλη κοινωνία, εκτός της σφαίρας της νομιμότητας που λειτουργεί με μοναδικό στόχο την παραγωγή υπερκερδών. Δεν είναι η πρώτη φορά που η κατάφωρη εκμετάλλευση της εργασίας των μεταναστών έρχεται στο προσκήνιο. Αντίστοιχη περίπτωση «ζώνης ελεύθερης εργοδοτικής αυθαιρεσίας» αποτελεί και το παράδειγμα της Cosco στον Πειραιά και της ιχθυόσκαλας της Νέας Μηχανιώνας στη Θεσσαλονίκη που αναδείχθηκε με την απεργία των Αιγυπτίων αλιεργατών το 2010. Στην Ελλάδα του success story λειτουργούν εδώ και χρόνια  ειδικές οικονομικές ζώνες, σαν αυτές που υπάρχουν στις περιοχές των μακιλαδόρας, στα σύνορα Μεξικού-Ηνωμένων Πολιτειών, των βιομηχανικών μονάδων όπου εργάζονται 1,3 εκατ. Μεξικανοί και όπου δεν εφαρμόζεται κανένας από τους νόμους για την προστασία του εργαζομένου. Όπως στο Μεξικό έτσι και στη χώρα μας, υπάρχουν περιοχές όπου κανείς εργαζόμενος δεν τολμά να αντισταθεί στις επιβολές της εργοδοσίας.

Τίποτα, λοιπόν, από όσα τραγικά συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες δεν αποτελούν καινοφανή περιστατικά ή ελληνική ιδιαιτερότητα, ούτε μπορεί να αποδοθεί σε κάποιο είδος τρέλας που υπάρχει στην περιοχή. Αντίθετα, είναι κομμάτι του φαινομένου της “ελεύθερης αγοράς” που επιβάλλεται πάνω στις ζωές των σκλαβωμένων ανθρώπων. Η «ανάπτυξη» και η «ανταγωνιστικότητα» την οποία επαγγέλλονται οι μνημονιακές κυβερνήσεις, όχι απλά προϋποθέτουν τη Μανωλάδα και την εκμετάλλευση, αλλά περνάνε μέσα από τη διαδικασία μετατροπής όλης της Ελλάδας σε μια μεγάλη Μανωλάδα.

Άλλωστε, η διαδικασία αυτή είχε ήδη ξεκινήσει μέσω της επιλεκτικής εσωτερικής υποτίμησης πολύ πριν την κρίση (βλέπε «γενιά των 700 ευρώ»), απλώς έγινε καθολική, επιταχύνθηκε και απέκτησε νομική υπόσταση και πολιτική εξουσία με το Μνημόνιο. Οι μετανάστες εργάτες, με χαρτιά ή χωρίς, υπήρξαν θύματα ακραίας εργασιακής εκμετάλλευσης και εργοδοτικής τρομοκρατίας. Η σύγχρονη ιστορία βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων. Η Κωνσταντίνα Κούνεβα το 2008, οι 300 μετανάστες εργάτες της Υπατείας, οι αλιεργάτες στη Μηχανιώνα είναι μερικά μόνο από τα τρανταχτά παραδείγματα πλήρους καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων που έγιναν κανόνας και σηματοδοτούν το πέρασμα από την επιλεκτική εσωτερική υποτίμηση της εργασίας, στην καθολική εσωτερική υποτίμηση στα χρόνια του Μνημονίου.

Στο πλαίσιο αυτό, οι πρωτοβουλίες ελέγχου των συνθηκών εργασίας στην περιοχή, στις οποίες υποτίθεται ότι προβήκατε με αφορμή την αιματηρή επίθεση εναντίον των μεταναστών- εργατών είναι καθαρά επικοινωνιακές δεδομένου ότι η α) η κατάσταση στην περιοχή σας είναι γνωστή εδώ και χρόνια και β) η Μανωλάδα είναι το κραυγαλέο παράδειγμα στην κατεύθυνση των αντεργατικών μνημονιακών σας πολιτικών. Άλλωστε, είναι γεγονός ότι όταν η ανασφάλιστη εργασία γενικεύεται, οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι για μήνες, οι απεργοί επιστρατεύονται και η συλλογική διαπραγμάτευση καταρρέει, η Μανωλάδα γίνεται κανόνας σε όλη την επικράτεια.

Κάποια στοιχεία για την κατάσταση της «ελεύθερης» εργασίας στη χώρα.

Α) Ανασφάλιστη εργασία: η κατάρρευση σήμερα, της κοινωνικής ασφάλισης σχετίζεται άμεσα με την γενίκευση της ανασφάλιστης και ελαστικής εργασίας. H ανασφάλιστη εργασία αποτέλεσε έναν από τους πυλώνες των χρυσών χρόνων της ανάπτυξης του ελληνικού καπιταλισμού. Από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990, η εργατική τάξη της Ελλάδας διευρύνθηκε με την είσοδο μεταναστών/τριών που βίωσαν και συνεχίζουν να βιώνουν ένα καθεστώς σκληρής εργασιακής εκμετάλλευσης το οποίο δεν περιορίζεται αλλά συνεχώς διευρύνεται. Όμως στη μνημονιακή Ελλάδα, το καθεστώς της Κούνεβα και της Μανωλάδας γίνεται κανόνας: το 40,5% των εργαζομένων είναι ανασφάλιστοι, ενώ το 52% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα απασχολούν ανασφάλιστο ή αδήλωτο προσωπικό, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο διευθυντής της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχου και Ασφάλισης του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, (ΕΥΠΕΑ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) . Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων της ΕΥΠΕΑ, μόνο το Μάρτιο, από τις 1.891 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι 979 απασχολούσαν ανασφάλιστους εργαζόμενους και από τους 7.959 εργαζόμενους που απασχολούνταν στις επιχειρήσεις αυτές οι 2.295 ήταν ανασφάλιστοι.

Β) απλήρωτοι εργαζόμενοι: σε μεγάλες και μικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες καθυστερούν την καταβολή μισθών από 3 έως και 15 μήνες- σύμφωνα με υπολογισμούς των εργατικών κέντρων, σε 800.000, αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος αφού υπάρχουν επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 5 άτομα.

Με δεδομένο ότι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα είναι περίπου 2 εκατομμύρια καταλήγουμε στην ανησυχητική διαπίστωση ότι 5 στους 10 βρίσκονται σε ιδιότυπο καθεστώς ομηρίας, το οποίο δυστυχώς τις περισσότερες φορές τελειώνει με το οριστικό κλείσιμο της επιχείρησης. Στην πλειονότητά τους οι απλήρωτοι, κυρίως των μικρότερων επιχειρήσεων, δεν καταγγέλλουν τον εργοδότη τους στην Επιθεώρηση Εργασίας υπό τον φόβο της απόλυσης.

Σύμφωνα με την καταγραφή του ΣΕΠΕ το 2012, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (περίπου 150.000) δεν έχει καταβάλει τους μισθούς για τουλάχιστον 3 μήνες, ενώ μόλις μία στις δέκα πληρώνει τους εργαζομένους εγκαίρως και χωρίς καθυστέρηση.

Γ) κατάρρευση δυνατότητας συλλογικής και κλαδικής διαπραγμάτευσης: η θέσπιση ενός ενιαίου νόμιμου ελάχιστου μισθού, έπειτα από διαβούλευση (όχι συμφωνία) με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις σε συνδυασμό με το ότι ήδη μεγάλα κομμάτια του κόσμου της εργασίας βρίσκονται εκτός των ρυθμίσεων της εργατικής νομοθεσίας (σχ. βλ. τροπολογία ΠΑΣΟΚ για την διαμόρφωση του ανώτερου μισθού στους ανέργους στα 490 ευρώ χωρίς προσδιορισμό κατώτερου), μετατρέπουν την εργασία σε ιδιωτικό θέμα αποκλειστικά υπό τον έλεγχο των εργοδοτών.

Δ) Οι έλληνες εργαζόμενοι επιστρατεύονται, οι μετανάστες δολοφονούνται.

Επειδή στη Μανωλάδα, τα τελευταία χρόνια πολλοί - μεγαλοπαραγωγοί με την κάλυψη της κυβέρνησης και της δικαιοσύνης δρουν ανεξέλεγκτοι, δημιουργώντας ένα σύγχρονο κολαστήριο με εργασιακές σχέσεις δουλείας, στα πρότυπα σκλαβοπάζαρου προηγούμενων αιώνων.

Επειδή οι μετανάστες εργάτες γης υπάρχουν σε πολλές περιοχές της χώρας όπου η κατάσταση είναι σχεδόν ίδια ανεξάρτητα αν τα προβλήματα έχουν έρθει στη δημοσιότητα.

Επειδή όπως προκύπτει από το υπʼ αριθμ. 9340/362/18-6-2012 έγγραφο του υπουργείου εργασίας, οι εργάτες γης  δικαιούνται να λάβουν το θεσπισμένο ελάχιστο όριο του ημερομισθίου, το οποίο προσδιορίζεται από τις εκάστοτε ισχύουσες ΕΓΣΣΕ.

Επερωτάται ο κ. Υπουργός:

1) Σκοπεύει να πάρει μέτρα που θα εξασφαλίζουν τη νόμιμη παραμονή και απασχόληση, τη ισότιμη αντιμετώπιση με τον Έλληνα εργάτη, την ιατροφαρμακευτική κάλυψη, την υγιεινή και ασφαλή διαβίωση και εργασία, καθώς και την προστασία τους από κάθε είδους εργοδοτική τρομοκρατία και αυθαιρεσία σε βάρος τους;

2) Σε ποιές ενέργειες σκοπεύει να προβεί ώστε να μην υπάρχει παρόμοια καθυστέρηση στην καταβολή των δεδουλευμένων, και να τιμωρηθούν οι δράστες των εγκληματικών επιθέσεων.

3) Θα εφαρμόσει το ν.3875/2010, για όλους τους εργάτες γης που διεκδίκησαν τα μεροκάματά τους (και όχι μόνο στους 32 που τραυματίστηκαν) στη Μανωλάδα, αλλά και σε οποιαδήποτε περίπτωση εργοδοτικής τρομοκρατίας και αυθαιρεσίας απέναντι σε μετανάστες εργάτες;

4) Θα ρυθμίσει το καθεστώς διαμονής για τους εργάτες γης;

5) Θα προχωρήσει στην πλήρη εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας στους εργάτες γης (αξιοπρεπή αμοιβή-ίση τουλάχιστον με το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, αναγνώριση σχέσης εξαρτημένης εργασίας, πλήρη ιατροφαρμακευτική και ασφαλιστική κάλυψη για όλους, καταβολή του μεροκάματου ανάλογα με τις ώρες εργασίας που δεν μπορεί να ξεπερνάνε τις οκτώ και θα πρέπει να μειώνονται σε περίπτωση υψηλών θερμοκρασιών, κατά τα ισχύοντα σε άλλους κλάδους;

6) Επειδή η κατάργηση-συγχώνευση των τμημάτων στου Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (καταργώντας και το τοπικό υποκατάστημα της Ηλείας), δίνει τη χαριστική βολή στους ήδη εξαθλιωμένους εργαζόμενους αφήνοντάς τους στο έλεος των μελοπαραγωγών), θα προχωρήσει σε ελέγχους από τις τοπικές Επιθεωρήσεις Εργασίας; Σε ποιες ενέργειες έχει ήδη προβεί;

7) Θα λάβει μέτρα ώστε να διασφαλιστούν οι όροι υγιεινής και ασφάλειας ώστε να ελέγχονται οι χώροι δουλειάς από γιατρό εργασίας, τουλάχιστο μια φορά το μήνα και να εξασφαλιστούν από την εργοδοσία και τους κρατικούς φορείς επαρκείς και υγιεινοί χώροι διαμονής, καθώς και τακτικός έλεγχός τους από υγειονομική επιτροπή;

Οι Επερωτώντες βουλευτές:

Μπάρκας Κώστας

Καραγιαννίδης Χρήστος

Μπόλαρη Μαρία

Σταθάς Γιάννης

Στρατούλης Δημήτρης

Χαραλαμπίδου Δέσποινα

Γεωργοπούλου Έφη

Αγαθοπούλου Ειρήνη

Βαρεμένος Γιώργος

Γαϊτάνη Ιωάννα

Διακάκη Μαρία

Διαμαντόπουλος Ευάγγελος

Διώτη Ηρώ

Δούρου Ρένα

Δριτσέλη Παναγιώτα

Ζαχαριάς Κώστας

Ζεϊμπέκ Χουσεϊν

Κανελλοπούλου Μαρία

Κατριβάνου Βασιλική

Καφαντάρη Χαρά

Κουράκης Τάσος

Κουρουμπλής Παναγιώτης

Κριτσωτάκης Μιχάλης

Κυριακάκης Βασίλης

Μητρόπουλος Αλέξης

Ουζουνίδου Ευγενία

Πάντζας Γεώργιος

Πετράκος Θανάσης

Σακοράφα Σοφία

Σαμοϊλης Στέφανος

Σταμπουλή Αφροδίτη

Τατσόπουλος Πέτρος

Τριανταφύλλου Μαρία

Τσουκαλάς Δημήτρης