Skip to main content.
01/02/2006

Χρειάζεται ριζική στροφή στη φαρμακευτική πολιτική. 'Αρθρο του Γιάννη Τόλιου στην ΑΥΓΗ.

Βρίσκεται ήδη σε διαδικασίες ψήφισης το ΝΣ για τη «Μεταρρύθμιση του συστήματος φαρμακευτικής περίθαλψης», που η κυβέρνηση κατάθεσε τον περασμένο Δεκέμβρη �05. Οι κυριότερες ρυθμίσεις του ΝΣ αφορούν, την κατάργηση της λίστας συνταγογράφησης για όλα τα κυκλοφορούντα φάρμακα που χορηγούνται με συνταγή γιατρού, την κατάργηση του προληπτικού ελέγχου και θεώρησης των συνταγών, ανεξαρτήτως ύψους δαπανών, τη θέσπιση νέας διαδικασίας καθορισμού τιμής αποζημίωσης των φαρμάκων από δύο διορισμένες επιτροπές ΕΔΑΦ και ΔΕΔΑΦ (ο χρονικός ορίζοντας ωστόσο της ανακοστολόγησης, παραπέμπεται στο μέλλον, με πρωτοφανή αναιρετική διάταξη που προβλέπει αναστολή εφαρμογής του νέου συστήματος). Εξομοιώνεται η τιμή προμήθειας των φαρμάκων στις ιδιωτικές κλινικές και στα κρατικά νοσοκομεία. Δημιουργείται ΝΠΙΔ με την επωνυμία «Οργανισμός Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας». Δυνατότητα ανάθεσης σε τρίτους την επεξεργασία, έλεγχο, εκκαθάριση των συνταγών των ασφαλισμένων, προσδιορισμού των ποσών ανάκτησης και εξαγωγής στατιστικών στοιχείων. Ρυθμίζονται τέλος ζητήματα που αφορούν το ρόλο και τη λειτουργία των φαρμακειών, κα.

Με τις νέες ρυθμίσεις, εμφανίζεται να παίρνει τέλος η ταλαιπωρία των ασθενών στην απόκτηση φαρμάκων που χρειάζονται και να καταργούνται επί τέλους οι ατελέσφορες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Το τελικό αποτέλεσμα των νέων ρυθμίσεων, θα είναι η μετακύλιση μεγάλου μέρους της δαπάνης αγοράς φαρμάκων, στους ασθενείς, στους ασφαλιστικούς φορείς και στο κράτος, ενώ κερδισμένοι, θα είναι κυρίως οι φαρμακευτικές εταιρίες και ιδιαίτερα οι πολυεθνικές του φάρμακου. Ειδικότερα η κάλυψη μόνο της δαπάνης των φαρμάκων που χορηγούνται με συνταγή γιατρού, σημαίνει ότι μένει εκτός, ένας μεγάλος αριθμός φαρμακευτικών σκευασμάτων, τα λεγόμενα «Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα» (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ), πολλά από τα οποία είναι αναγκαία (πχ παυσίπονα, κά). Στην ουσία η νέα ρύθμιση, θα λειτουργήσει ως νέα διευρυμένη λίστα, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη επιβάρυνση των χαμηλών εισοδημάτων (χαμηλόμισθοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, κλπ, που έχουν ανάγκη από αυτά). Επίσης με την πλήρη κατάργηση του προληπτικού ελέγχου και θεώρησης των συνταγών, ανεξαρτήτως ύψους δαπάνης, τα ασφαλιστικά ταμεία και οι ασφαλισμένοι (κατά το ποσοστό συμμετοχής), επιβαρύνονται υπέρογκα από τα ακριβά φάρμακα. Κερδισμένοι και σε αυτήν την περίπτωση είναι οι εταιρίες που καθορίζουν ανεξέλεγκτες τιμές, ενώ σε πολλές περιπτώσεις κυκλοφορούν παλαιά φάρμακα σε νέα συσκευασία και υψηλότερες τιμές.

Τέλος από τη θέσπιση της νέας διαδικασίας καθορισμού των τιμών, θα υπάρξουν νέες μεγάλες ανατιμήσεις φαρμάκων. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την πρόσφατη αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της τιμής τους, οι ανατιμήσεις ξεπέρασαν το 15-20%. Ενώ προηγουμένως, η τιμή διάθεσης καθοριζόταν με βάση την κατώτερη τιμή που ίσχυε σε μια χώρα της ΕΕ, τώρα λαμβάνεται ο μέσος όρος της κατώτερης τιμής σε τρεις χώρες (η μία υποχρεωτικά από τις νέες χώρες), καθώς και της τιμής που ισχύει στην Ελβετία. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν μεγάλες ανατιμήσεις σε βασικά φάρμακα και μεγάλα κέρδη στις εταιρείες παραγωγής και εμπορίας φαρμάκων.

Από την άλλη δημιουργεί ερωτηματικά, η ίδρυση νέου φορέα («Οργανισμός Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας Α.Ε.») με μορφή ΝΠΙΔ, του οποίου οι αρμοδιότητες και η στελέχωση ΘΑ καθοριστούν με προεδρικό διάταγμα. Αντίθετα στο νέο ΝΣ δεν γίνεται καμιά αναφορά, για την αναβάθμιση του ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ (Φαρμακαποθήκη), ούτε για τη δημιουργία Γενικής Γραμματείας Φάρμακου στο υπουργείο Υγείας, που ήταν μόνιμο αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος και στήριξε ο ΣΥΝ και είχε υιοθετηθεί στο αρχικό κείμενο προτάσεων του υπουργείου, χωρίς ωστόσο να εγκριθεί από τα συναρμόδια υπουργεία. Με άλλα λόγια το νέο ΝΣ κινείται προς την κατεύθυνση των υποδείξεων των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών και των δομημένων συμφερόντων (δηλ. ιδιωτικοποιήσεις, αυξήσεις τιμών, απουσία πολιτικής ανάπτυξης εγχώριας παραγωγής, κατάργησης οποιουδήποτε εμποδίου στη δράση των πολυεθνικών, κά).

'Αξονες εναλλακτικής πολιτικής

Ωστόσο υπάρχει εναλλακτική πολιτική, που μπορεί να εξασφαλίσει χαμηλές τιμές σε βασικά φάρμακα, να ενισχύει την εγχώρια παραγωγή και την απασχόληση και να συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων, των ασφαλισμένων και του κρατικού προϋπολογισμού. Ειδικότερα μια εναλλακτική πολιτική στο φάρμακο προϋποθέτει:

Α) Ένταξη στη διαδικασία συνταγογράφησης, όλων των φαρμάκων που καλύπτουν πραγματικές φαρμακευτικές ανάγκες. Τα φάρμακα που χαρακτηρίζονται ως επικουρικά, να έχουν κουπόνι, να πωλούνται μόνο από τα φαρμακεία και να μπορούν να συνταγογραφηθούν. Τον κατάλογο να συστήσει η Πολιτεία με επιστημονικά και κοινωνικά κρι+τήρια. Έτσι, αντί για «Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα» (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ), να υπάρχουν τα «Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενα Φάρμακα» (Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ), ώστε να καλύπτονται συγκεκριμένες φαρμακευτικές ανάγκες ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων. Β) Υπαγωγή όλων των αρμοδιοτήτων για το φάρμακο, στο υπουργείο Υγείας και σύσταση ειδικής Γ.Γ. Φάρμακου.

Γ) Αναβάθμιση του ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ (Φαρμακαποθήκης), στελέχωση με αναγκαίο προσωπικό και συμμετοχή εκπροσώπων εργαζόμενων και ασφαλισμένων στη διοίκηση του. Δ) Έλεγχος τιμών φαρμάκων σε όλα τα επίπεδα, από την παραγωγή, εμπορία και εισαγωγή-εξαγωγή τους. Στην επιτροπή τιμών του υπουργείου Υγείας, να εξασφαλιστεί συμμετοχή εκπροσώπων της ΓΣΕΕ. Ε) Ριζική ανακοστολόγηση όλων των φαρμάκων και χτύπημα της αισχροκέρδειας. Ενιαίος τρόπος κοστολόγησης-τιμολόγησης εισαγόμενων και παραγόμενων φαρμάκων, ώστε να αποθαρρύνονται οι εισαγωγές, η αύξηση των φαρμακευτικών δαπανών και η διατήρηση των θέσεων εργασίας. Στ) Καθιέρωση του γραμμωτού κώδικα και των generics, για να συγκρατηθούν οι φαρμακευτικές δαπάνες. Generics - αντίγραφα, ενιαίος τρόπος κοστολόγησης. Ζ) Αλλαγή του τρόπου ιατρικής ενημέρωσης, που πρέπει να γίνει επιστημονικός και όχι «εμπορικός» που είναι σήμερα.

Η) Πρόσβαση όλων των πολιτών στα νέα φάρμακα σε χαμηλές τιμές που καθορίζονται από την Πολιτεία και όχι από τις εταιρίες. Διατήρηση της διαφοράς τιμής στα φάρμακα, μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων, δεδομένου ότι συνδέονται με «κλειστά» και «ανοικτά» νοσήλεια. Θ) Κατάργηση της «συμμετοχής» στη φαρμακευτική δαπάνη στους χαμηλόμισθους-χαμηλοσυνταξιούχους και όσους έχουν χρόνια νοσήματα. Μείωση στο 10% της συμμετοχής των υπολοίπων ασφαλισμένων. Ι) Στήριξη του δημόσιου χαρακτήρα της περίθαλψης. Δημιουργία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και οικογενειακού γιατρού. Γενναία χρηματοδότηση του κλάδου υγείας με διπλασιασμό, στο 6% των δημοσίων δαπανών στο ΑΕΠ. Αυστηρές ποινές σε κάθε είδους ατασθαλίες σε γιατρούς, φαρμακοποιούς και ασφαλισμένους. Μηχανοργάνωση σε όλα τα επίπεδα.

Για την προώθηση της εναλλακτικής πολιτικής στο φάρμακο ως κοινωνικό αγαθό, είναι αναγκαία η συνεργασία φαρμακοποιών, ιατρικών επισκεπτών, ασφαλισμένων και εργαζομένων στο χώρο του φάρμακου. Στα πλαίσια αυτά είναι απαραίτητη η ενιαία συνδικαλιστική έκφραση όλων των εργαζόμενων στο φάρμακο, ώστε να υπάρξει αποφασιστική πίεση στην προώθηση των παραπάνω στόχων.