Skip to main content.
18/03/2005

Ομιλία του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς Αλ.Αλαβάνου στην προ ημερησίας διάταξη συζήτηση στη Βουλή για την υγεία

Είναι ένα ευρωπαϊκό θέμα. Θα δεχόμασταν ευχαρίστως μια πρωτοβουλία από την Κυβέρνηση να φέρει αυτό το ζήτημα εδώ σε συζήτηση.

θα ήθελα να κάνω επίσης μία παρατήρηση σε εσάς, κυρία Πρόεδρε. Είναι σημαντικό που γίνεται αυτή η συζήτηση. Γίνεται, όμως, κακή ώρα, όπως όλες οι συζητήσεις προ ημερησίας διατάξεως. Έχει μία σημασία η συζήτηση μεταξύ μας. Ακούμε ο καθένας τις προτάσεις του άλλου, κάνουμε κριτική στις θέσεις του κλπ.

Ο καρδιοχειρουργός, όμως, αυτή τη στιγμή είναι στην αίθουσα εγχείρησης. Ο ψυχίατρος κάνει θεραπεία. Οι νοσηλευτές στο Νοσοκομείο ΕΛΠΙΣ μπορεί να φτιάχνουν τα ασανσέρ αυτή τη στιγμή, κύριε Υπουργέ. Έγινε αυτό πριν από λίγες εβδομάδες, γιατί δεν υπάρχει καθηκοντολόγιο. Δηλαδή ο κόσμος της Υγείας, που πρώτα απ΄ όλα ενδιαφέρεται να ακούσει τις θέσεις μας και τις προτάσεις μας, δεν μπορεί να μας παρακολουθήσει. Θα διαβάσει μία σελίδα στις εφημερίδες ή θα δει τρία λεπτά στα δελτία της τηλεόρασης.

Υπάρχει η πρόταση, λοιπόν, αν μπορούμε τις συζητήσεις προ ημερησίας διατάξεως να τις κάνουμε σε απογευματινή συνεδρίαση, την Τρίτη, δεν ξέρω, σε μία ειδική απογευματινή συνεδρίαση την Πέμπτη. Νομίζω ότι έτσι ο διάλογός μας με την κοινωνία θα είναι πολύ καλύτερος.

Δεν θέλω να προσεγγίσω το θέμα με μηδενιστική διάθεση. Πιστεύω ότι είχαν γίνει σημαντικά βήματα παλαιότερα από κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Πιστεύω ότι υπάρχει μία κινητικότητα στα θέματα της Υγείας από τη σημερινή Κυβέρνηση. Νομίζω, όμως, ότι η Υγεία παραμένει ένας μεγάλος ασθενής στη χώρα μας.

Θα προσπαθήσω πάνω σε αυτό να κάνω ορισμένες παρατηρήσεις.

Πρώτα απ� όλα για το δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος Υγείας. Ανησυχούμε γιατί βλέπουμε την Υγεία να υποσκάπτεται ως δημόσιο και δωρεάν αγαθό. Ο δημόσιος χαρακτήρας των υπηρεσιών Υγείας δεν συνδέεται με μία μονομανία της αριστεράς με το κρατικό. Είναι κατάκτηση κοινωνικών αγώνων πολλών δεκαετιών, ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό χώρο. Ανταποκρίνεται στις βαθιές ανάγκες της κοινωνίας κυρίως στα ευρύτατα χαμηλού εισοδήματος στρώματα, που έχουν ανάγκη δωρεάν πρόσβασης σε δημόσιες και υψηλής ποιότητας υπηρεσίας Υγείας.

Στο σημερινό κόσμο βλέπουμε δυστυχώς ότι περνάνε σε όλα τα επίπεδα τάσεις για μία εμπορευματοποίηση στο χώρο της Υγείας, οι οποίες είναι καταστροφικές. Σε παγκόσμιο επίπεδο.

Πριν από λίγα χρόνια η εφημερίδα «USA TODAY» είχε αποκαλύψει το ασύλληπτο σκάνδαλο. Δηλαδή, ότι αθώοι και ανύποπτοι ασθενείς πήγαιναν για εγχείρηση ανοικτής καρδιάς σε αμερικάνικα μη κρατικά νοσοκομεία προκειμένου να αποσβεστεί ταχύτατα ο εξοπλισμός λόγω του ότι η τεχνολογία ζητούσε μία πάρα πολύ γρήγορη αντικατάστασή του.

Και, αν θέλετε, το πρόβλημα αυτό �όχι με αυτή, ίσως, την τραγική διάσταση- υπάρχει παντού όπου λειτουργεί κερδοσκοπικά ο ιδιωτικός τομέας. Διότι ο δημόσιος γιατρός δεν χρειάζεται να ζητήσει πέντε μαγνητοσκοπήσεις από έναν άρρωστο που του πονάει το δόντι. Στο ιδιωτικό, όμως, νοσοκομείο κάθε μαγνητοσκόπηση, κάθε τομογραφία είναι πρόσθετο έσοδο. Είναι απόσβεση και δυνατότητα να κάνει νέες επενδύσεις.

Πέρα από αυτό που έγινε, όμως, πριν από λίγα χρόνια, ζούμε σήμερα το σκάνδαλο με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες. Το αντικαταθλιπτικό PROZAC -το οποίο σωστά και εδώ στην Ελλάδα το αποσύρατε, κύριε Υπουργέ- της GLAXO SMITH CLAIM μετά από παρέμβαση του Εισαγγελέα της Νέας Υόρκης αποσύρθηκε από την παγκόσμια κυκλοφορία γιατί η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών είχε αποκρύψει τις έρευνες οι οποίες γίνονταν και έδειχνε ότι αυτό το αντικαταθλιπτικό όταν χρησιμοποιούνταν από εφήβους, μπορούσε να οδηγήσει σε αυτοκτονία.

Αυτές τις ημέρες ζούμε την απόσυρση του αναλγητικού VIOX της MERCK, άλλης γιγαντιαίας εταιρείας, η οποία είχε αποκρύψει τις μελέτες που είχε κάνει και με βάση το δείγμα -μόνο το δείγμα- το αναλγητικό αυτό είχε οδηγήσει σε είκοσι οκτώ χιλιάδες καρδιακές προσβολές, πολλές από τις οποίες θανατηφόρες. Πώς θα δεχθούμε εμείς κάτι τέτοιο, τους ιδιώτες με τον κερδοσκοπικό ρόλο να λειτουργούν μέσα στο χώρο της Υγείας;

Έχουμε και προβλήματα στην Ευρώπη τώρα με το σχέδιο Οδηγίας για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, το σχέδιο �Bolkenstein�, όπου ανάμεσα στα άλλα περιλαμβάνει τις υπηρεσίες υγείας, περιλαμβάνει την αρχή της χώρας προέλευσης. Αυτό σημαίνει ότι αν έχεις άδεια με αμοιβές και προδιαγραφές Σλοβενίας ή Πολωνίας, μπορείς να ανοίξεις οργανισμούς παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα ή στη Γαλλία ή στη Γερμανία.

Κύριε Πρωθυπουργέ, ακούσαμε τον κ. Σρέντερ, ακούσαμε τον κ. Σιράκ, να αντιτάσσονται δημόσια σε επίπεδο ηγετικό σ΄ αυτή την Οδηγία. Θα θέλαμε και τη δική σας τοποθέτηση, έστω και στη δευτερολογία σας, γιατί αφορά και θέματα υγείας.

Δυστυχώς στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Όμως στο θέμα της ιδιωτικοποίησης είναι χειρότερα. Είμαστε το κακό παράδειγμα. Εγώ προσωπικά τιμώ και τον κ. Παρασκευά Αυγερινό και τον αείμνηστο τον κ. Γιώργο Γεννηματά για την τομή αυτή που έκαναν κάτω από τους αγώνες που είχαν γίνει και στη χώρα μας, ιδιαίτερα από το νοσηλευτικό προσωπικό, για την εφαρμογή του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Πού φτάσαμε όμως; Στη μελέτη του ΟΟΣΑ του 2004. Περσινή μελέτη. Για ανισότητες σχετιζόμενες με το εισόδημα στην ιατρική περίθαλψη. Το 44% των δαπανών στην Ελλάδα πάει σε ιδιώτες. Και το 95% απ΄ αυτές τις δαπάνες είναι, όπως λέγεται, out of pocket. Δεν είναι από ασφαλιστικές εταιρείες, είναι μέσα από την τσέπη. Μόνο η δημόσια είναι 56%. Κι έχουμε τη Μεγάλη Βρετανία με 81%. Κι έχουμε την Τουρκία, κύριε Πρωθυπουργέ, με 71% δημόσιο τομέα στο χώρο της υγείας. Κι εδώ πέρα είμαστε στο 56%.

Ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν, τυπικά τουλάχιστον, όροι και περιορισμοί, όπως ότι τα ιδιωτικά νοσοκομεία πρέπει -υποτίθεται- να έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα. Δεν υπάρχουν όροι που να μπαίνουν στα νοσοκομεία του δημοσίου. Δεν είναι καν συμπληρωματική του δημοσίου η λειτουργία του ιδιωτικού τομέα. Είναι ανταγωνιστική. Κι έχουν σήμερα οι εφημερίδες μια μελέτη της Ιατρικής Σχολής Αθήνας και της Σχολής Δημόσιας Υγείας, όπου φαίνεται το φοβερό κόστος, με το οποίο επιβαρύνει ο ένας κι ο άλλος. Μία ακτινογραφία -μόνο αυτό δίνω- στην ιδιωτική κλινική στοιχίζει 38,6 ευρώ. Το δημόσιο την κοστολογεί 8 ευρώ. Πώς το ανεχόμαστε αυτό; Πώς ανεχόμαστε το γεγονός ότι κάθε νοικοκυριό στην Ελλάδα ξοδεύει κατά μέσον όρο 1.100 ευρώ ετησίως για τις δαπάνες περίθαλψης;

Αυτή η κατάσταση παραδόθηκε, κύριε Παπανδρέου, από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αυτή η σχέση, η χειρότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και φοβάμαι, κύριε Πρωθυπουργέ, ότι εσείς την επιδεινώνετε. Αναφέρθηκαν προηγουμένως και από άλλους ομιλητές -από την κα Παπαρήγα- τα μέτρα που παίρνετε για την Ολυμπιακή Πολυκλινική, η οποία ουσιαστικά γίνεται επιχείρηση ιδιωτικού δικαίου τη στιγμή που 200.000 κάτοικοι στο Μενίδι δεν έχουν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Επίσης, στο νομοσχέδιο που συζητήθηκε χθες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας και την Κοινωνική Αλληλεγγύη ιδιωτικοποιούνται τα συνεργεία καθαρισμού, τροφοδοσίας, φύλαξης, διαχείρισης αποβλήτων, αποκατάστασης, επανένταξης, αποϊδρυματοποίησης, κλπ. Επομένως, ένα στοιχείο που χρειαζόμαστε είναι να αποκαταστήσουμε αυτό το βαθιά τραυματισμένο δικαίωμα του ελληνικού λαού να έχει δημόσια και δωρεάν πρόσβαση στην περίθαλψη και να τον απαλλάξουμε από τις παγίδες και τους κινδύνους της κερδοσκοπίας.

Το δεύτερο στοιχείο, το δεύτερο θέμα είναι η χρηματοδότηση. Μόνο τα στοιχεία σύγκρισης με την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν πού βρισκόμαστε. Οι δημόσιες δαπάνες στην Ελλάδα το 2004 ήταν 2,85% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν 6,5%. Φυσικά μπορούμε να κάνουμε -και πρέπει να κάνουμε -εξοικονομήσεις πόρων. Υπάρχει ανορθολογισμός στη διαχείριση.

Υπάρχουν κυκλώματα αφαίμαξης των δημόσιων πόρων στις προμήθειες και στο φάρμακο. Την ίδια στιγμή πρέπει να φύγουμε από τη δωδέκατη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 στην κατά κεφαλήν δημόσια δαπάνη. Και δεν είναι μόνο αυτό.

Σας άκουσα, κύριε Πρωθυπουργέ, να μιλάτε για την πρόοδο που κάναμε στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων. Κάναμε κάποια πρόοδο; Για να το δούμε αυτό. Πριν από λίγες μέρες από το Γενικό Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, τον Γκράχαμ Μίντοους, στάλθηκε επιστολή στο μόνιμο αντιπρόσωπο της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με κοινοποίηση στους Υφυπουργούς Οικονομικών κ. Φώλια και Δούκα, στην οποία προβλέπεται η παύση πληρωμών προς την Ελλάδα μιας σειράς προγραμμάτων, ανάμεσα στα οποία και σημαντικών προγραμμάτων υγείας. Προγράμματα 50.000.000 ευρώ για πρωτογενή υγεία. Προγράμματα 145.000.000 ευρώ για οικοδόμηση και ανακαίνιση νοσοκομείων. Προγράμματα 12.000.000 ευρώ για επείγουσα περίθαλψη. Προγράμματα 19.000.000 ευρώ για κοινοτικές δομές στην ψυχική υγεία. Μας περισσεύουν;

Θα ήθελα από τον Υπουργό κ. Κακλαμάνη μια τοποθέτηση. Πιστεύουμε ότι πρέπει να κινηθούμε με ταχείς ρυθμούς στην αύξηση, που θα μας οδηγήσει στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που περιλαμβάνει χώρες πίσω από εμάς.

Παράλληλα, μπορούμε να βρούμε πόρους και από το φόρο στην αλκοόλη και από το φόρο στα τσιγάρα και από το φόρο στα ζωικά λίπη. Νομίζω ότι πρέπει να πάρουμε μια πρωτοβουλία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για φόρο στα ζωικά λίπη, που έχει σημασία δευτερογενή για μας ως χώρα ελαιοπαραγωγική, με βάση την αντίληψη και τις κινήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενάντια στο κάπνισμα. Να περιορίσουμε, δηλαδή, ένα προϊόν, τα ζωικά λίπη, το οποίο διαφημίζεται κιόλας και θεωρείται καταστροφικό για τις καρδιοαγγειακές παθήσεις.

Το τρίτο θέμα στο οποίο θέλω να αναφερθώ, είναι το φάρμακο. Έχουμε την τελευταία πενταετία ετήσια αύξηση δαπανών στο φάρμακο μεγαλύτερη του 15%. Την ίδια στιγμή η αύξηση στα τεμάχια φαρμάκου είναι μικρότερη από 3.5%. Υποτίθεται ότι έχουμε σταθερές τιμές, αλλά αυτό σπάει μέσα από την αντικατάσταση παλαιών φαρμάκων με νέες συσκευασίες, μέσα από τη γνωστή πρακτική: εξαγωγές, τεχνικές ελλείψεις, εισαγωγές σε μεγαλύτερες τιμές.

Στο τέλος της δεκαετίας του 1980, το 80% της αγοράς το κατείχε το ελληνικό φάρμακο. Σήμερα το ελληνικό φάρμακο κατέχει το 30% της αγοράς. Πρέπει να ληφθούν μέτρα. Πρέπει το φάρμακο να ενταχθεί στο Υπουργείο Υγείας, να γίνει και η Γενική Γραμματεία Φαρμάκου, να αναβαθμιστεί ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκου, να υπάρξει άνετη πρόσβαση των πολιτών στα βιοτεχνολογικά και ακριβά φάρμακα, να καταργηθεί η συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη, άμεσα τουλάχιστον, για τους χαμηλόμισθους, τους χαμηλοσυνταξιούχους και όσους έχουν χρόνια νοσήματα.

Το τέταρτο σημείο είναι η συγκρότηση του νοσοκομειακού σκέλους και η περιφερειακή κατανομή του.

Νομίζω ότι ήταν νοσοκομειοκεντρική η ομιλία σας, κύριε Πρωθυπουργέ. Έχουν βάση ως δευτέρα βαθμίδα. Τα νοσοκομεία είναι σίγουρα η καρδιά του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Εδώ, όμως, έχουμε τεράστιες ανισότητες μεταξύ περιφέρειας και κέντρου. Στην πρωτεύουσα έχουμε ανισότητες μεταξύ κέντρου και συνοικιών. Τα είκοσι μεγάλα νοσοκομεία βρίσκονται σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων. Η Ανατολική Αττική έχει 500.000 κατοίκους σήμερα και δεν έχει νοσοκομείο. Στην περιφέρεια βλέπουμε καταστάσεις σαν αυτή του Νοτίου Αιγαίου, όπου είναι τεράστιες οι ελλείψεις και οι δυσλειτουργίες των νοσοκομείων. Δεν νομίζω ότι είναι τόσο εξιδανικευμένη, παρά τα όποια βήματα έχουν γίνει, η κατάσταση.

Στο Αττικό έχουμε επτακόσια πενήντα κρεβάτια και δουλεύουν τα τριακόσια. Στην Αλεξανδρούπολη έχουμε εξακόσιες πενήντα κλίνες και δουλεύουν οι πεντακόσιες. Στο Φλέμιγκ δεν έχουμε μονάδα εντατικής θεραπείας, ή αξονικό τομογράφο. Στον Ευαγγελισμό, ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία, έχουμε το τεράστιο πρόβλημα με τις μονάδες εντατικής θεραπείας. Υπάρχουν κρεβάτια που δεν δουλεύουν, γιατί δεν υπάρχει προσωπικό. Εκατό κλίνες εντατικής θεραπείας σε όλη την Ελλάδα δεν δουλεύουν, γιατί δεν υπάρχει προσωπικό να τις στηρίξει.

Όλα αυτά δεν σπάνε τον υδροκεφαλικό, συγκεντρωτικό χαρακτήρα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, παρά ίσως ορισμένες βελτιώσεις, τις οποίες φέρατε με το νομοσχέδιο, οι οποίες όμως θεωρούμε ότι είναι σε δεύτερη κλίμακα σχετικά με τις προτεραιότητες, όπως είναι οι θεωρήσεις μεγαλυτέρων συνταγών, η ασφάλιση των εργαζομένων από ιατρικό λάθος, τα τμήματα υγείας και η ασφάλιση εργαζομένων στα νοσοκομεία.

Ανησυχούμε με την αλλαγή ονομάτων που σημαίνει αλλαγή προσωπικού. Αυτό σημαίνει ότι το ένα ακόμα -φοβάμαι- έρχεται μετά το άλλο. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί τα Περιφερειακά Συμβούλια Υγείας έγιναν Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών, πέρα από το ότι θα αλλάξει το προσωπικό το οποίο διευθύνει την περιφέρεια. Και δείτε στη διοίκηση του περιφερειακού ο διοικητής ορίζεται από τον Υπουργό, τρία μέλη από τον Υπουργό, ένα μέλος από τον περιφερειάρχη, ένα μέλος από το πανεπιστήμιο ή τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο και όχι τον τοπικό Ιατρικό Σύλλογο και ένα από τους υπαλλήλους.

Νομίζουμε ότι αφυδατώνονται από τις αρμοδιότητες και οι διοικητές των νοσοκομείων και οι διοικητές των περιφερειακών συστημάτων, παρά το γεγονός ότι έχουν δικό τους προϋπολογισμό ή γίνονται νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Με το νόμο επιτρέπεται στα νοσοκομεία να κάνουν έργα μέχρι 45.000 ευρώ και την περασμένη Δευτέρα δύο νοσοκομεία στη Μεγάλη Βρετανία, στη βορειοδυτική Αγγλία, έκαναν δαπάνες πενήντα εκατομμυρίων λιρών για την αύξηση των μισθών των γυναικών εργαζομένων. Βλέπετε τη διαφορά εξουσίας και τη διαφορά αρμοδιότητας σε ένα σύστημα στην Μεγάλη Βρετανία, το οποίο και αυτό πάει προς την ιδιωτικοποίηση και πιέζεται.

Το τέταρτο στοιχείο που θέλω να θέσω είναι ότι πρέπει εμείς να αποσυμφορήσουμε την είσοδο στα νοσοκομεία -δεν είναι μόνο νοσοκομεία το ΕΣΥ- και να διευκολύνουμε την έξοδο. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Τα Κέντρα Υγείας είναι ανεπαρκή, μεμονωμένα, κατατμημένα, κυρίως στην περιφέρεια, χωρίς γιατρούς βασικών ειδικοτήτων. Δεν υπάρχει ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού στην Ελλάδα. Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί τόσα χρόνια ο θεσμός αυτός, ο οποίος δίνει μια ηρεμία -αν θέλετε- στην οικογένεια και μία δυνατότητα άμεσης πρόσβασης και προστατεύει �«gate keeper» τον λένε στην Αγγλία- το νοσοκομείο από άσκοπες εισροές, δεν εφαρμόζεται και στην Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή βέβαια χρειαζόμαστε ενιαίο φορέα υγείας, ο οποίος θα διευκολύνει τους εργαζόμενους οι οποίοι είναι διασπασμένοι σε διάφορα ασφαλιστικά ταμεία με διάφορα γραφειοκρατικά όπως, όταν ένας ασφαλισμένος στο ΙΚΑ πάει συνταγή από το Δημόσιο, πρέπει να τρέξει στο ΙΚΑ να του τη θεωρήσει. Γιατί αυτό; Είπατε για τις ουρές. Κύριε Πρωθυπουργέ, όχι εσείς ο ίδιος, στείλτε κάποιον στις 5.00� το πρωί στην Πατησίων έξω από το ΙΚΑ και θα δείτε ουρές που δεν έχετε δει ούτε σε προεκλογικές συγκεντρώσεις σας.

Την ίδια στιγμή χρειάζεται αυτό που είπαμε, η διευκόλυνση, να μην παραμένουν και να λιμνάζουν μέσα στα νοσοκομεία άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να βγουν, να έχουν περίθαλψη έξω, άνθρωποι με κινητικές ασθένειες, χρόνιοι καρκινοπαθείς, με σύνδρομο Down, με ψυχογηριατρικά προβλήματα κλπ. Εδώ θα μπορούσε να ληφθεί μια σειρά μέτρα αποκατάστασης, η οποία δεν προωθείται. Ιδιωτικοποιείται, να απαλύνει το πρόβλημα.

Το πέμπτο θέμα που θα ήθελα να θέσω είναι το θέμα του προσωπικού. Είναι μεγάλο θέμα αυτό. Δεν αντιμετωπίζεται σωστά το προσωπικό στα νοσοκομεία και δεν θα πω τα συνηθισμένα, θα πω το εξής, ότι η Ελλάδα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, διότι δεν εφαρμόζει την οδηγία 34/2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το χρόνο επιτρεπομένης μέγιστης εβδομαδιαίας εργασίας των γιατρών και ειδικά των ειδικευομένων. Έχει δοθεί προειδοποιητική επιστολή, έχει δοθεί αιτιολογημένη γνώμη και στις 14 Δεκεμβρίου παραπεμπόμαστε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Παραπέμπεται η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί δεν εφαρμόζει μια στοιχειώδη οδηγία με στοιχειώδη μέτρα για την προστασία των εργαζομένων μέσα στα δημόσια νοσοκομεία, οι οποίοι λειτουργούν υπό φοβερά πιεστικές συνθήκες.

Κατά την απολογιστική μελέτη που έχει κάνει η ΕΙΝΑΠ από το 1985 μέχρι το 2000 έχουν απώλεια εισοδήματος της τάξης του 50% οι γιατροί. Κατά την ΑΔΕΔΥ το υπόλοιπο νοσηλευτικό προσωπικό έχει απώλεια εισοδήματος της τάξης του 30%. Προσλαμβάνεται νοσηλευτικό προσωπικό, φεύγει νοσηλευτικό προσωπικό. Δεν εμπλουτίζονται. Υπάρχουν 25.000 θέσεις νοσηλευτών. Έχουμε το μεγαλύτερο αριθμό γιατρών σε σχέση με τους κατοίκους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουμε την 25η θέση σε νοσηλευτικό προσωπικό. Είμαστε πίσω από τη Μάλτα, από τη Σλοβενία, από τη Σλοβακία και από τους πάντες. Και πρέπει να μιλήσουμε εδώ γι΄ αυτόν τον κόσμο, τον οποίο πολλές φορές έχουμε πλήξει.

Φυσικά η ηθική και η δεοντολογία κάθε γιατρού αποτελεί προσωπική του ευθύνη. Το θέμα όμως είναι εάν η πολιτεία δημιουργεί τις συνθήκες που ενισχύουν τάσεις ανάπτυξης φαινομένων διαφθοράς, που πάλι δε μειώνουν την προσωπική ευθύνη. Όταν ένας γιατρός βρίσκεται κάτω από διοικήσεις που μπαίνουν με κομματικά κριτήρια, όταν έχει σπουδάσει 10 και πλέον χρόνια και βλέπει το μισθό του αντί να ανεβαίνει να πέφτει, όταν είναι βαθμολογικά στάσιμος και έχει ο ίδιος υπαρξιακό και ψυχολογικό πρόβλημα, όταν μένει χωρίς επιμόρφωση, όταν αναγκάζεται και σκύβει το κεφάλι στους φαρμακευτικούς αντιπροσώπους που αλωνίζουν τα νοσοκομεία χωρίς έλεγχο για να μοιράσουν τα φάρμακα, πώς αυτός ο γιατρός θα σταθεί; Και όμως στέκονται και είναι ένα αδαμαντωρυχείο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας και έχει κρατηθεί χάρη στο γιατρό και χάρη στο νοσηλευτή, οι οποίοι χωρίς ηθική αμοιβή, χωρίς υλική αμοιβή κάνουν τεράστιες προσπάθειες για να σταθεί αυτό το σύστημα υγείας, το οποίο υπονομεύεται από τις ίδιες τις θέσεις της πολιτείας. Και πώς τους επιβραβεύουμε εμείς;

Κύριε Υπουργέ, είναι επιβράβευση ο θεσμός των επικουρικών γιατρών; Μα ο γιατρός μπορεί να είναι περαστικός; Ο γιατρός δεν μπορεί να έχει ένα στοιχείο ασφάλειας; Ο γιατρός που βλέπει ότι τον παίρνουν επικουρικό σε ένα νοσοκομείο που έχει κενές οργανικές θέσεις πώς θα αισθανθεί;

Κύριε Παυλόπουλε, δημιουργούμε νέα φουρνιά συμβασιούχων. Τους περνάμε στην υγεία με τους επικουρικούς γιατρούς;

Εμείς υποστηρίζουμε τις θέσεις της ΕΙΝΑΠ, της ΠΟΕΔΗΝ και των άλλων φορέων. Πιστεύουμε στην επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, στην αναβάθμιση σε όλα τα επίπεδα, στις συνθήκες δουλειάς, στη διαρκή εκπαίδευση, στην οικονομική και επιστημονική εξέλιξη, στη βαθμολογική εξέλιξη που είναι ένα από τα ουσιαστικά σημεία για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Στη δευτερολογία μου θα κάνω κάποιες αναφορές που δεν πρόλαβα τώρα.

Θέλω να πω ότι αν δε δούμε αυτά ζητήματα, εάν δε δούμε το δημόσιο χαρακτήρα, εάν δε δούμε την πρόσβαση όχι στους πολίτες αλλά σε όλους τους κατοίκους που βρίσκονται σε αυτήν τη χώρα, εάν δε δούμε το θέμα της χρηματοδότησης, εάν δε στηρίξουμε το προσωπικό, εάν δεν έχουμε αποκεντρωμένα και δημοκρατικά νοσοκομεία, τότε ο δρόμος θα είναι δύσκολος και θα είμαστε σε μεγάλη απόσταση από αυτά που η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα σήμερα να κάνουμε.

Ευχαριστώ πολύ.

Δευτερολογία

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Αγαπητοί συνάδελφοι, πρώτον, δεν μπορώ παρά να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό που δέχθηκε την πρόταση αυτή του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς για να έχουμε σύντομα μια προ ημερησίας διάταξης συζήτηση σε επίπεδο Αρχηγών για το θέμα της ανεργίας.

Δεύτερον, στην παρατήρηση του κυρίου Υπουργού -για πολλά χρόνια συναδέλφου και φίλου στις Βρυξέλλες- σχετικά με την παύση πληρωμών σε μια σειρά από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνδέονται και με την υγεία δίνω στα Πρακτικά την απάντηση της Επιτρόπου Χούμπνερ στον Ευρωβουλευτή του Συνασπισμού κ. Δημήτρη Παπαδημούλη και την επιστολή που έχει σταλεί από το Γενικό Διευθυντή Περιφερειακής Ανάπτυξης προς το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών της Ελλάδας σχετικά με την πρόταση για λόγους διαχειριστικούς και ελεγκτικούς να παύσουν οι πληρωμές σ΄ αυτά τα προγράμματα.

(Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αλέξανδρος Αλαβάνος καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ (Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Τι ημερομηνία έχει;

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Δεν έχει ημερομηνία. Η απάντηση

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ (Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Είναι επιστολή του Δεκεμβρίου.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Όχι. Η απάντηση της κυρίας Χούμπνερ είναι στις 10 Φεβρουαρίου 2005.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ (Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ο έλεγχος έγινε προχθές όμως.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Τρίτον, σχετικά με το θέμα του χρόνου εργασίας που αναφέρατε και της παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ακριβώς αυτή τη λογική εμείς πάμε να αποτρέψουμε που εσείς φάνηκε να υπερασπίζεστε. Δηλαδή, όταν επιβάλλονται κάποιοι όροι οι οποίοι είναι υπέρ των εργαζομένων και οι οποίοι μπορεί να δημιουργούν δημοσιονομικές πιέσεις -οι εργαζόμενοι στο δημόσιο πληρώνονται από το δημόσιο- τότε ο δρόμος είναι να πηγαίνουμε στον ιδιωτικό τομέα. Με αυτή τη λογική διαφωνούμε. Είναι μια από τις λίγες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πάει να βάλει ένα περιορισμό σε μια ανεξέλεγκτη σε πολλές χώρες, αξιοποίηση των γιατρών και μη υπολογισμό χρόνου, ο οποίος είναι χρόνος προσφοράς εργασίας.

Στην Γενική Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας θα ήθελα να πω ότι πιθανά να μπερδεύει δύο Οδηγίες: Η μία είναι η 104/1993 και η άλλη -στην οποία αναφέρθηκα- είναι η 34/2000 η οποία αφορά στους ειδικευόμενους γιατρούς.

Αλλά θέλω να σας πω ότι είκοσι χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως Ευρωβουλευτής στήριξα την πολιτική ότι εναντιωνόμαστε σε μια σειρά βασικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά εκεί που βρίσκουμε -κάτω από τις πιέσεις του ευρωπαϊκού συνδικαλιστικού ή του οικολογικού κινήματος- θετικές οδηγίες ή ρυθμίσεις αγωνιζόμαστε για να εφαρμοστούν με κριτήριο όχι μία ιδεολογική άποψη απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τι συμφέρει τη χώρα και τον πολίτη. Εκεί στηρίξαμε τη δράση μας για την κοινοτική Οδηγία για τους συμβασιούχους. Με βάση αυτό κάνουμε παρατήρηση σ΄ αυτή την Οδηγία για το χρόνο εργασίας και με βάση αυτό προχθές, όταν ήμασταν στην Αλεξανδρούπολη, κάναμε κριτική που δεν εφαρμόζεται η Οδηγία για την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων. Αυτή γενικά είναι η πολιτική μας.

Τέταρτον, σχετικά με το θέμα του φαρμάκου. άκουσα την τοποθέτηση του Υπουργού ότι σε πολλά σημεία συμφωνεί μαζί μας. Μακάρι. Θα ήθελα να αναδείξω, αν θέλετε, ένα από τα σημεία: Να μηδενιστεί η όποια συμμετοχή των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων και όσων έχουν χρόνιες παθήσεις στη φαρμακευτική περίθαλψη. Να το κάνει αυτό η Κυβέρνηση και αυτό ως μέτρο να το χειροκροτήσουμε.

Πέμπτο σημείο. Θα αναφέρω ένα θέμα που δεν πρόλαβα να πω στην ομιλία μου και το οποίο με ένταση πολλές φορές βάζει ο συνάδελφος Θανάσης Λεβέντης και το Τμήμα Υγείας του Συνασπισμού. Δηλαδή, ότι το θέμα της υγείας δεν είναι θέμα μόνο Υπουργείου Υγείας.

Είναι να περάσει η αντίληψη της πρόληψης της υγείας μέσα από όλες τις πολιτικές που διαμορφώνει η πολιτεία μέσα από όλα τα Υπουργεία.

Στη Μεγάλη Βρετανία, παρά την πολύ αρνητική τοποθέτηση που έχει η Κυβέρνηση πάνω στο θέμα του συστήματος υγείας, βγήκε μία «λευκή Βίβλος» με θέμα «choosing health», «επιλέγοντας την υγεία», που τι αποβλέπει; Αξίζει τον κόπο να τη διαβάσει, όχι να τη μιμηθεί κανείς. Αποβλέπει στο να ασκηθούν πολιτικές πρόληψης σ΄ όλους τους τομείς, ώστε να μειωθούν οι πιέσεις και το κόστος από το να νοσηλευτούν μεθαύριο πάρα πολλά άτομα.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι οι πιέσεις στο εθνικό σύστημα υγείας θα μειωθούν πάρα πολύ αν εμείς για παράδειγμα μειώσουμε τα εργατικά ατυχήματα, τα οποία είναι τριάντα χιλιάδες στην Ελλάδα ετησίως, δεκαπέντε σε κάθε λεπτό. Δηλαδή, αυτές τις δύο ώρες που είχαμε συνεδρίαση, είχαμε σύμφωνα με τη στατιστική οκτώ εργατικά ατυχήματα που θα καταλήξουν στα νοσοκομεία.

Αν υποχρεωθούν οι επιχειρήσεις να παίρνουν μέτρα υγιεινής και ασφάλισης, αν το Κέντρο Διάγνωσης Ιατρικής Εργασίας στο ΙΚΑ δεν έχει μόνο ένα γιατρό, αν υπάρξει έδρα ιατρικής εργασίας στα ΑΕΙ, αν υπάρξει η ειδικότητα του ιατρού εργασίας που υπάρχει μόνο στο Θριάσιο, που ξέρετε σε τι κατάσταση βρίσκεται σήμερα, οι συνέπειες θα είναι πολύ σημαντικές και η ελάφρυνση του εθνικού συστήματος υγείας θα είναι πάρα πολύ μεγάλη.

Το ίδιο και για το περιβάλλον. Αν, όπως μας έδειξαν χθες με στοιχεία η GREEN PEACE, η WWF και άλλες οργανώσεις στις δέκα πόλεις με υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων, τις top-10 της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ήταν έξι ελληνικές πόλεις, η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Λάρισα, η Πάτρα, τα Γιάννενα, το Ηράκλειο μαζί με το Μάντσεστερ και άλλες τρεις ευρωπαϊκές πόλεις, τότε η επιβάρυνση από καρδιακά νοσήματα, από καρκίνους του πνεύμονα, από άλλες ασθένειες θα ήταν πολύ μικρότερη και η πίεση στο εθνικό σύστημα υγείας θα ήταν πολύ μικρότερη.

Αν παίρναμε κάποια μέτρα για τη διαφήμιση και το βράδυ που ανοίγουμε την τηλεόραση για να δούμε τις ειδήσεις ή κάποια σειρά, δε βλέπαμε τα γαριδάκια, τις σοκολάτες, όλα αυτά που έχουν αναδειχθεί σε μείζονα θέματα σε πολλές χώρες λόγω της παχυσαρκίας, τότε η επιβάρυνση μεθαύριο των σημερινών γενιών των μικρών παιδιών με διαβήτη ή με καρδιακές παθήσεις θα ήταν πολύ μικρότερη.

Πού θέλω να καταλήξω; Θέλω να καταλήξω στο ότι πρέπει να δούμε διαφορετικά το θέμα της υγείας. Ζούμε σε μία άλλη εποχή. Από τότε που γεννήθηκα εγώ, το 1950, κέρδισα οκτώ χρόνια ζωής χάρη στην ιατρική τεχνολογία, ανεξάρτητα από το πόσα θα χάσω από το κάπνισμα.

Υπάρχουν νέες τεχνολογικές δυνατότητες, από τα νέα φάρμακα που βλέπουμε μέχρι την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, τη γενετική ιατρική, την αξιοποίηση των βλαστοκυττάρων. Την ίδια στιγμή υπάρχουν νέες απειλές, αναπνευστικό σύνδρομο, ασθένεια πουλερικών, AIDS, ασθένεια των τρελών αγελάδων, πανδημία γρίπης κλπ.

Στις αρχές αυτού του μήνα έγινε μία συνάντηση στα πλαίσια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Η Γαλλία έχει αποθέματα 13.000.000 εμβόλια σε περίπτωση πανδημίας. Κύριε Υπουργέ, δεν ξέρω τι κάνουμε εμείς.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ (Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Από πλευράς εμβολίων είμαστε πλήρεις και θα παρουσιάσουμε το ιατρικό σχέδιο δράσης μας μέσα σ΄ αυτόν το μήνα.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΑΒΑΝΟΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Πολύ ωραία.

Ζούμε σε μία εποχή που το προσδόκιμο όριο ηλικίας έχει ανέβει, που υπάρχει δημογραφική γήρανση, που μεγάλο μέρος των καταναλωτών υπηρεσιών υγείας είναι ηλικιωμένοι, που το σύστημα πρέπει να προσαρμόζεται στους ηλικιωμένους. Πρέπει να ξεπεράσουμε και ένα ρατσισμό απέναντι στον ηλικιωμένο και ένα φόβο του ηλικιωμένου. Υπάρχουν άνθρωποι 82 χρονών που πάνε στο νοσοκομείο και λένε ότι είναι 79 χρονών. Ο ηλικιωμένος πρέπει να αισθανθεί μέσα στο ελληνικό νοσοκομείο ότι για τη ζωή του θα δοθεί μάχη σα να ήταν παιδί.

Μέσα σ� αυτές τις συνθήκες εμείς ως Συνασπισμός έχουμε μία οικολογική αντίληψη στο θέμα της πολιτικής της υγείας. Το σύστημα υγείας είναι το βιολογικό ληξιαρχείο πια όλων των ανθρώπων. Το πρώτο κλάμα τους ακούγεται μέσα στο σύστημα υγείας, το τελευταίο κλάμα τους πολλές φορές ακούγεται πάλι μέσα στο σύστημα υγείας.

Πρέπει να προχωρήσουμε σε μία οικολογία της υγείας. Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει ότι όλα αυτά τα εργαλεία πρέπει να είναι δεμένα με την κοινωνία. Αν η κοινωνία έχει ως βασικό στόχο το κέρδος για την υγεία, αν η πολιτική σπάει τα ασφαλιστικά δικαιώματα, αν ένα μεγάλο μέρος το καταδικάζει στην ανεργία, που ανεργία σημαίνει και στρες, έλλειψη αυτοεκτίμησης και ψυχικές αναταράξεις, τότε δε μπορεί να σταθεί ένα σύστημα υγείας. Αν είναι μια κοινωνία που μάχεται για την πλήρη απασχόληση, η οποία δίνει τη μάχη ενάντια στη μόλυνση του περιβάλλοντος, η οποία έχει μέτρα προφύλαξης από ατυχήματα, τότε θα έχουμε μια βιώσιμη και πιο οικονομική και πιο άνετη λειτουργία του συστήματος υγείας με εξοικονόμηση πόρων, με ήπιες μορφές παρέμβασης. Δε χρειάζεται το παιδί που έχει σύνδρομο down να κλείνεται και να κρατά θέση στα νοσοκομεία. Μπορεί να το προλάβει ο προγεννητικός έλεγχος. Μπορεί οι υπηρεσίες αποκατάστασης και στήριξης ειδικής εκπαίδευσης να το κρατήσουν μέσα στην κοινωνία.

Αυτή όμως η οικολογία στην πολιτική της υγείας που στηρίζεται σε μεγάλους αγώνες του εργατικού, του σοσιαλιστικού, ειδικά του νοσηλευτικού κινήματος έχει μια βάση: Δημόσιο δωρεάν αγαθό υψηλής ποιότητας. Και καταλήγω λέγοντας το εξής:

Ακούσαμε πολλές διαφωνίες στο δεύτερο γύρο, σύμφωνα με την παράδοση του δικομματισμού ανάμεσα στον Πρόεδρο της Κυβέρνησης και τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Δεν άκουσα από κανέναν όμως να αναφέρεται στον ιδιωτικό τομέα υγείας, ο οποίος γιγαντώνεται. Είναι ένας καρκινικός όγκος. Η λέξη ιδιωτικός και η στάση σας απέναντι σ΄ αυτό δεν ακούστηκε ούτε από εσάς, κύριε Πρωθυπουργέ, ούτε από εσάς κύριε Πρόεδρε της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

To Γραφείο Τύπου