Skip to main content.
17/05/2005

Ομιλία του Αλέκου Αλαβάνου στην εκδήλωση της Βουλής για την 60η επέτειο της αντιφασιστικής νίκης

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

«Όλη η γη στέκεται τούτη τη στιγμή σε μια προσδοκία γεμάτη αγωνία και φρίκη. Ο αγέρας βουίζει από μια φοβέρα, όπως όταν έρχεται από μακριά ένας σίφουνας, ένα μαύρο μπουρίνι κι έχει σκοτεινιάσει ο ουρανός και όλα τα πλάσματα της γης ανατριχιάζουνε και δεν ξέρουνε που να κρυφτούν. Έρχεται ο πόλεμος».

Το απόσπασμα αυτό είναι από την «Τριλογία Πολέμου», που έγραψε ο Δημήτρης Γληνός το 1938, εξορισμένος στο Πύργο της Σαντορίνης από τη δικτατορία του Μεταξά

Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος ερχόταν. Υπήρχαν όλα τα σημάδια, μετά την επικράτηση του ναζισμού στη Γερμανία. Επικράτηση που τροφοδοτήθηκε από αλλεπάλληλες καπιταλιστικές κρίσεις στη διάρκεια του μεσοπολέμου.

Η συμβολή του Ελληνικού λαού

Η Βουλή των Ελλήνων τιμά σήμερα την 60η επέτειο από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ βρήκε θετική ανταπόκριση και θέλουμε να εκφράσουμε την ικανοποίηση μας γι’ αυτό προς την Πρόεδρο της Βουλής.

Τιμώντας την 60η επέτειο της αντιφασιστικής νίκης και της απελευθέρωσης της Ευρώπης από τον φασισμό, τιμούμε και τη μεγάλη συμβολή του Ελληνικού λαού.

Ο λαός μας ήταν μεταξύ των πρώτων σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, αναλογικά με τον πληθυσμό της. Αντιστάθηκε ο Ελληνικός λαός στη φασιστική επιδρομή και κατοχή: από το ηρωικό Έπος της Αλβανίας και τη μάχη της Κρήτης ως το μεγάλο κίνημα της Εθνικής μας Αντίστασης. Το κίνημα αυτό έδωσε πολύμορφες, νικηφόρες μάχες, από την μάχη κατά της πείνας και κατά της επιστράτευσης Ελλήνων να πολεμήσουν εναντίον της ΕΣΣΔ ως τις μάχες για την ελεύθερη Ελλάδα. Κύρια δύναμη του ήταν το ΕΑΜ που είχε ως σύνθημα το «Θέλουμε λεύτερη εμείς πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά» και πρωταγωνιστικός ο ρόλος του ΚΚΕ. Συμμετείχαν όμως και άλλες αντιστασιακές οργανώσεις καλύπτοντας σχεδόν όλο τον Ελληνικό λαό.

Τιμούμε όλους ανεξαιρέτως τους αγωνιστές/ριες της αντίστασης και όλες τις αντιστασιακές οργανώσεις.

Η σκέψη μας τούτη την ώρα στρέφεται σ’ όλους εκείνους που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν, σε όσους σύρθηκαν και μαρτύρησαν στα στρατόπεδα των ναζί. Στον Γλέζο και τον Σάντα, που κατέβασαν τη σβάστικα από την Ακρόπολη. Στους 200 της Καισαριανής. Στα Καλάβρυτα, στο Δίστομο, στον Χορτιάτη, στην Κοκκινιά, στη Κάνδανο, στο Δοξάτο, στα Σέρβια και άλλες μαρτυρικές πόλεις της χώρας μας. Στο ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων.

Δεν γεύτηκε, όμως, ο Ελληνικός λαός τους καρπούς της νίκης. Μετά την απελευθέρωση ήρθαν οι ξένες επεμβάσεις, το δόγμα Τρούμαν, η τραγωδία του εμφυλίου, ο διωγμός της ΕΑΜικής εθνικής αντίστασης και η ζοφερή μετεμφυλιοπολεμική περίοδος

Γενικότερα στον κόσμο, ο πόλεμος κερδήθηκε μα δεν κερδήθηκε η ειρήνη, όπως είπε ο Αϊνστάϊν. Ακολούθησε η είσοδος στην εποχή του πυρηνικού τρόμου, με τα ολοκαυτώματα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. 'Αρχισε ο ψυχρός πόλεμος, στη διάρκεια του οποίου πολλές φορές η ανθρωπότητα βρέθηκε στο χείλος της πυρηνικής αβύσσου και σημειώθηκαν πάνω από 120 τοπικοί πόλεμοι.

Υπήρχαν όμως και σημαντικές κατακτήσεις που βρήκαν την έκφραση τους στο διεθνές επίπεδο με τη δημιουργία του ΟΗΕ αλλά και στο πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Δρομολογήθηκε η κατάργηση της αποικιοκρατίας.

Σημαντικά μηνύματα και διδάγματα

Πολλαπλό είναι το μήνυμα της 60ης επετείου της αντιφασιστικής νίκης στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μήνυμα εγρήγορσης για την υπεράσπιση της ειρήνης, που απειλείται όλο και περισσότερο από την πολιτική της μόνης σήμερα υπερδύναμης και ματώνει σε πολλές περιοχές της γης, ιδιαίτερα στο Ιράκ. Μήνυμα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας που σημειώνουν άνοδο στην Ευρώπη. Μήνυμα υπέρ ενός διαφορετικού ρόλου της Ευρώπης στη παγκόσμια σκηνή.

Θεωρούμε ότι η προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης Μπους και φιλοατλαντικών κύκλων της ΕΕ να ξαναγραφεί η ιστορία έχει στο στόχαστρο της αυτό το μήνυμα.

Δεν πρέπει να περάσει η προσπάθεια αυτή, που κεντρικό σημείο της είναι να αμφισβητηθεί η καθοριστική συμβολή της ΕΣΣΔ στην αντιφασιστική νίκη. Το ίδιο το γεγονός της συγκρότησης της αντιχιτλερικής συμμαχίας καταρρίπτει την απαράδεκτη και προσβλητική για εκατομμύρια αντιφασίστες. εξίσωση της ναζιστικής Γερμανίας με τη Σοβιετική Ένωση, προσβλητική και για τους Έλληνες αντιφασίστες αγωνιστές.

Οι αμερικανοί νεοσυντηρητικοί δεν αρκούνται στα σχέδια που θέλουν τον αιώνα που διανύουμε «αμερικανικό αιώνα». Επιδιώκουν να εμφανίσουν και αμερικάνικο τον 20ο αιώνα, εκ των υστέρων.

Ο Έρικ Χομπσμπάουμ υποστηρίζει ότι χωρίς τη νίκη του κόκκινου στρατού «ο Δυτικός κόσμος (εκτός των ΗΠΑ) πιθανότατα θα αποτελείτο σήμερα από μια σειρά παραλλαγών αυταρχικών καθεστώτων μάλλον παρά από μια σειρά παραλλαγών φιλελεύθερων δημοκρατιών» [Εποχή των 'Ακρων, σελ. 22, εκδ. Θεμέλιο 1995].

Εκφράζοντας την αντίθεση μας στο ξαναγράψιμο της ιστορίας δεν εξωραΐζουμε την μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο περίοδο. Μιλάμε από τη σκοπιά της δημοκρατικής και ριζοσπαστικής αριστεράς της Ευρώπης που τάσσεται υπέρ του δικαιώματος κάθε λαού να επιλέγει το δρόμο της ανάπτυξής του και εμπνέεται από τις ιδέες και τις αξίες του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Διατηρεί την αξία του στο ακέραιο και σήμερα το σύνθημα «Ποτέ πια πόλεμος - Ποτέ πια φασισμός». Η μνήμη δεν πρέπει να ξεθωριάσει.

Στην κατεύθυνση αυτή θα κάνω δύο επισημάνσεις:

1. Καμιά δύναμη δεν είναι ανίκητη - όσο ισχυρή και αν είναι - όταν έρχεται σε αντίθεση με τα δικαιώματα των λαών στην αξιοπρέπεια, τη ζωή και την ειρήνη.

2. Ο αγώνας για την ειρήνη μπορεί να είναι νικηφόρος όταν αναπτύσσεται ενωτικά και συσπειρώνει δυνάμεις στην πιο πλατιά βάση, ανεξάρτητα από ιδεολογικές, πολιτικές ή άλλες διαφορές. Σήμερα οι δυνάμεις του νεοφασισμού, του ρατσισμού, της ξενοφοβίας επιχειρούν να επανεμφανισθούν. Επιλέγουν ως χώρο καλλιέργειας και δημαγωγίας τους τα λαϊκά στρώματα, τις λαϊκές γειτονιές, τους χώρους βιομηχανικής παρακμής. Οι δυνάμεις της αριστεράς δεν πρέπει να το επιτρέψουν. Οι εντάσεις και οι διαμάχες των αριστερών δυνάμεων δημιουργούν μια θερμοκοιτίδα για το «αυγό του φιδιού». Η κοινή δράση και η αλληλεγγύη τους - όπως καθαρά διακηρύσσει ο ΣΥΡΙΖΑ- δεν θα επιτρέψει στις λαϊκές γειτονιές που άνθισε η αντίσταση να πάρει ο φασισμός μετά 60 χρόνια την εκδίκησή του, δεν θα επιτρέψει να γίνει στην Ελλάδα ότι έγινε και γίνεται στη Γαλλία ή αλλού.

Το «κεκτημένο» της αντιφασιστικής νίκης μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί σε πολλά πεδία.

Με την οικοδόμηση μιάς Ευρώπης της ειρήνης, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, της κοινωνικής και οικολογικής προστασίας, της πολύ-πολιτισμικής συνύπαρξης. Μιας Ευρώπης ικανής να υπερασπίζεται το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και να αντιστέκεται στο ρατσισμό και στο μιλιταρισμό. Μιλάμε για μια άλλη Ευρώπη σε διαφορετική κατεύθυνση από τη σημερινή όπου κυριαρχεί ο νεοφιλελευθερισμός. Μια Ευρώπη με ένα πανευρωπαϊκό, καθολικό σύστημα ασφάλειας βασισμένο στον ΟΑΣΕ, με κατάργηση του ΝΑΤΟ, με μια νέα σχέση με τη Ρωσία. Μια Ευρώπη ικανή να παίξει αποφασιστικό ρόλο για την παγκόσμια ειρήνη και την ισότιμη συνεργασία, ιδιαίτερα με την συνεισφορά της στην γεφύρωση του χάσματος Βορρά - Νότου.

Με την υπεράσπιση του ρόλου του ΟΗΕ, που ιδρύθηκε ως επιστέγασμα της αντιφασιστικής νίκης για να δώσει σάρκα και οστά στο αίτημα των λαών και των πολιτών του κόσμου για λύση των προβλημάτων χωρίς την προσφυγή στη βία, για διαρκή ειρήνη και παγκόσμια δικαιοσύνη.

Πιστεύουμε ότι και η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να θέλει έναν αναβαθμισμένο, ισχυρό και εκδημοκρατισμένο ΟΗΕ.

Τα μνημεία της εθνικής αντίστασης μετά από διώξεις και περιπέτειες δεκαετιών στήθηκαν και στην Ελλάδα. Αν και ακόμη υπάρχουν δυστυχώς προβλήματα όπως δείχνει το Σκοπευτήριο Καισαριανής.

Εκτός όμως από τους «ανθρώπους από μάρμαρο», πάνω στα νέα μνημεία υπάρχουν ακόμη χιλιάδες αντιστασιακοί, με σάρκα και οστά παρόντες στους μεγάλους αγώνες, θύματα μετά μιας πολύχρονης προσφυγιάς. Υπερήλικες οι περισσότεροι πολιτικοί πρόσφυγες, με εξευτελιστικές συντάξεις, με μείωση ή παραγραφή των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων που απορρέουν από την εργασία τους στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, νυν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ζητάμε από την κυβέρνηση να κάνει τώρα ό,τι κακώς δεν έγινε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη διεύρυνση της Ε.Ε. Να υπάρξει πλήρης αναγνώριση των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων των επαναπατρισθέντων πολιτικών προσφύγων, σύμφωνα με την οδηγία 1408/71.

Ας τους δώσουν τη δυνατότητα να αναλογισθούν την προσωπική προσφορά τους και την προσφορά όλου του λαού μας με αξιοπρέπεια και ικανοποίηση. Ας εκπληρώσουμε επιτέλους το χρέος τιμής που δεκαετίες τους οφείλουμε.

Κύριες και κύριοι Συνάδελφοι,

Η αντιφασιστική νίκη έχει βάλει την σφραγίδα της στην Ευρώπη και στη χώρα μας. Αποτελεί και σήμερα πηγή έμπνευσης. Θέλουμε τα μηνύματα της να γίνουν κτήμα της νέας γενιάς. Και από την άποψη αυτή υποστηρίζουμε την πρόταση των οργανώσεων της αντίστασης να διδάσκεται η ιστορία της εθνικής μας αντίστασης στα σχολεία.