29/03/2003

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού Ν.Κωνσταντόπουλου στη Σύνοδο της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής με θέμα τις πολιτικές εξελίξεις με επίκεντρο την εισβολή στο Ιράκ και το Προγραμματικό Συνέδριο του κόμματος

Η συνεδρίασή μας γίνεται στη βαριά σκιά του πολέμου στο Ιράκ.
Κάθε μέρα που περνάει η φρίκη μεγαλώνει. Κάθε μέρα που περνάει η βαρβαρότητα δείχνει το απαίσιο πρόσωπό της.
Η συμμορία των Μπους και Μπλερ γυρίζει την ανθρωπότητα μερικούς αιώνες πίσω.
'Όμως οι λαοί του κόσμου ολόκληρου δεν είναι διατεθειμένοι να το επιτρέψουν και γι αυτό ο πλανήτης συγκλονίζεται από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις.
Εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο, με μια φωνή, φωνάζουν: Να σταματήσει αμέσως αυτός ο παράνομος πόλεμος. Να σταματήσει αμέσως αυτό το έγκλημα.
Εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο απαιτούν από τις πολιτικές ηγεσίες να αναλογιστούν την ευθύνη τους και να αντιδράσουν. Να σταματήσουν να παρακολουθούν άβουλες την εξέλιξη της τραγωδίας και να κάνουν κάτι για να σταματήσει ο πόλεμος.
Αυτό ακριβώς απαιτούν και από την ελληνική κυβέρνηση οι χιλιάδες των διαδηλωτών που καθημερινά σχεδόν είναι στους δρόμους.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η παράνομη αμερικανοβρετανική εισβολή στο Ιράκ έχει θέσει τεράστια ζητήματα για όλο τον κόσμο.
Αν θέλουμε να δούμε την πραγματικότητα κατάματα, τότε πρέπει να παραδεχτούμε ότι τίποτα πια δεν θα είναι ίδιο μετά από αυτόν τον πόλεμο.
Οι διεθνείς σχέσεις, το Διεθνές Δίκαιο, οι Διεθνείς Οργανισμοί, οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, οι μουσουλμανικές χώρες, η ασφάλεια και η τρομοκρατία,
'Ολα θα επηρεαστούν βαθύτατα από την απόφαση μιας ακροδεξιάς και διεφθαρμένης κλίκας στις ΗΠΑ να κηρύξει αυτόν τον παράνομο πόλεμο, από την εξέλιξη, από την βαρβαρότητα που θα ξυπνήσει, από την τελική έκβαση αυτού του πολέμου και τους νέους συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν.
Αυτός ο πόλεμος βάζει την ανθρωπότητα σε σκοτεινή περίοδο. Η ιστορία γυρίζει προς τα πίσω. Από το διπολισμό, στο μονοπώλιο της μιας υπερδύναμης. 'Όχι στον πολυκεντρικό κόσμο της σταθερότητας, αλλά στο αυτοκρατορικό imperium. Από την απαγόρευση της χρήσης ή της απειλής βίας του Χάρτη του ΟΗΕ, που θεωρεί τον επιθετικό πόλεμο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, στη νομιμοποίηση της μονομερούς εισβολής και του προληπτικού πολέμου. Είναι επικίνδυνη πολιτισμική και πολιτική αναδίπλωση, η εκμηδένιση του ΟΗΕ και η αχρήστευση του διεθνούς δικαίου. Ο "νέος αμερικανικός αιώνας" στον οποίο μας βάζει ο πόλεμος, για μια ακόμη φορά θα φέρει αντιμέτωπους στην ιστορία τον ολοκληρωτισμό της δύναμης και της επιβολής, με τον ανθρωπισμό και τον πλουραλισμό της δημοκρατίας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Δεν θέλω να επαναλάβω όλα όσα έχουμε πει τις τελευταίες μέρες.
Ο ΣΥΝ τοποθετήθηκε με ευθύνη και σαφήνεια σε όλες τις φάσεις και θεωρώ ότι γνωρίζετε αυτές τις τοποθετήσεις.
Θέλω μονάχα να επανέλθω σε δύο κεντρικά σημεία:
Το πρώτο αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση και το δεύτερο στην στάση της ελληνικής κυβέρνησης.

Η Ε.Ε., εξ αιτίας του πολέμου, βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπη με μια βαθύτατη κρίση. Ο πόλεμος έφερε με δραματικό τρόπο στην επιφάνεια το κεντρικό πρόβλημα που πρέπει να απαντήσει η Ε.Ε., προκειμένου να σχεδιάσει την πορεία της τα επόμενα χρόνια και να προσδιορίσει την θέση της στον σύγχρονο κόσμο.
Και το πρόβλημα αυτό είναι οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ.
Οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ σήμερα. Δηλαδή στην εποχή που οι ΗΠΑ είναι πλέον η μόνη υπερδύναμη και διεκδικούν αυτοκρατορική εξουσία στον κόσμο.

Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν εντός της Ε.Ε. και η σχέση με τον πόλεμο πείθουν τον καθένα για την αλήθεια αυτού που πολύ εύστοχα διατύπωσε προχθές ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Πρόντι. 'Ότι δηλαδή η Ευρώπη μπορεί να αποκτήσει λόγο και ρόλο στα παγκόσμια πράγματα, μόνον εάν απαλλαγεί από το ΝΑΤΟ και αν διαμορφώσει αυτόνομο από τις ΗΠΑ το δικό της αμυντικό σύστημα και στη βάση αυτού τη δική της εξωτερική πολιτική.
Αυτή την αλήθεια την γνωρίζουν πολύ καλά οι ΗΠΑ και θα κάνουν ότι μπορούν για να ματαιώσουν μια τέτοια προοπτική. Κι αυτό δεν είναι κάτι σημερινό. 'Ισχυε και χθες και προχθές.
Το καινούργιο στοιχείο που ήρθε στην επιφάνεια εξ αιτίας του πολέμου στο Ιράκ, είναι ότι για πρώτη φορά μια ομάδα ευρωπαϊκών χωρών δείχνουν διατεθειμένες να μπουν σ' αυτό το δρόμο. Στο δρόμο που εξ αντικειμένου είναι δρόμος σύγκρουσης με τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των ΗΠΑ.

Τι θα σημάνει αυτή η νέα κατάσταση για το μέλλον της Ε.Ε.;
Και αυτή η σύγκρουση αφορά μονάχα κράτη ή είναι κάτι που θα σημαδέψει και το κοινωνικό περιεχόμενο της Ευρωπαϊκής ενοποίησης;

Νομίζω ότι για την Αριστερά ανοίγει τώρα ένα μεγάλο κεφάλαιο σε σχέση με την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
'Όμως αυτή την συζήτηση θα την κάνουμε στη συνέχεια, μιλώντας για το προγραμματικό μας συνέδριο.

Στο σημείο αυτό θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτές οι ευρωπαϊκές εξελίξεις επηρεάζουν άμεσα την χώρα μας και την θέτουν μπροστά σε επιλογές.
Ο ΣΥΝ είχε έγκαιρα ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να ταχθεί καθαρά υπέρ των θέσεων της Γαλλίας και τη Γερμανίας σχετικά με τον πόλεμο στο Ιράκ.
Κι επίσης έγκαιρα ζητήσαμε να ταχθεί ανοιχτά υπέρ και να μετάσχει στην πρωτοβουλία των 4 χωρών για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα.
Θεωρούμε θετικό ότι μετά από ταλαντεύσεις ο Πρωθυπουργός προχθές ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα θα μετάσχει σ' αυτή την πρωτοβουλία.
Όπως θεωρούμε θετική και την τοποθέτηση του κ. Καραμανλή στο θέμα αυτό.

Αυτή η επιλογή, εφ' όσον υλοποιηθεί σοβαρά και προχωρήσει, βάζει την χώρα μας σε μια τροχιά, που θα έχει επιπτώσεις στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ και θα επηρεάσει διάφορες πτυχές της εξωτερικής μας πολιτικής.
Και γι αυτές τις επιπτώσεις πρέπει να προετοιμαστούμε.
'Όπως επίσης πρέπει να προετοιμαστούμε και για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η επιλογή στο εσωτερικό του πολιτικού μας συστήματος.
Τα διάφορα φιλοαμερικανικά λόμπυ θα θελήσουν να υπονομεύσουν μια πορεία που ενδεχομένως θα καταλήξει κάποτε στην αυτονόμηση της Ελλάδας από την στρατιωτική ομπρέλα των ΗΠΑ.
Και αυτά τα ζητήματα υπάρχουν και στο εσωτερικό των δύο μεγάλων κομμάτων και στον Τύπο και τα ΜΜΕ και προφανώς στους διάφορους κρατικούς μηχανισμούς.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα θα διαμορφωθούν, με αφετηρία τον πόλεμο στο Ιράκ, νέες συσπειρώσεις, νέα μέτωπα, νέες διαχωριστικές γραμμές.
Και σ' όλα αυτά, η παρέμβαση των ΗΠΑ και των φιλικών προς αυτήν δυνάμεων θα είναι έντονη. Και γι αυτού του τύπου τις εξελίξεις πρέπει να προετοιμαζόμαστε.

Το δεύτερο σημείο που θέλω να σταθώ και να κλείσω, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την στάση της ελληνικής κυβέρνησης συνολικά στο θέμα του πολέμου.
Δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την στάση αυτή και το είπαμε με πλήρη σοβαρότητα και αίσθηση ευθύνης.
Βεβαίως δεν κατηγορούμε την κυβέρνηση γιατί δεν σταμάτησε ή δεν σταματάει τον πόλεμο, όπως προσπαθεί να μας εμφανίσει σήμερα ο γνωστός εξ επαγγέλματος συκοφάντης του ΣΥΝ, αρθρογράφος μεγάλης πρωϊνής εφημερίδας.
Ασκήσαμε και ασκούμε όμως κριτική στην κυβέρνηση σε συγκεκριμένα θέματα:

Ο κ. Σημίτης ισχυρίζεται ότι τα έκανε όλα, ως συνήθως, καλά.
Το ίδιο έλεγε και στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας.
Μπροστά στη συγκεκριμένη κριτική, που εκ μέρους του ΣΥΝ ασκούμε, επικαλείται ότι δεν μπορούσε να κάνει άλλα πράγματα γιατί η Ε.Ε. διέτρεχε κίνδυνο διάλυσης, αλλά και γιατί υπελόγισε το εθνικό συμφέρον.
Είναι η συστηματική στάση του κ. Σημίτη να κινδυνολογεί για να δικαιολογήσει το μόνιμο σύμπτωμα να χάνει την φωνή του κάθε φορά που βρίσκεται μπροστά στα δύσκολα, που απαιτούν μεγάλες αποφάσεις.
'Όμως είναι επικίνδυνη η επίκληση κάθε φορά του εθνικού συμφέροντος για να δικαιολογήσει αδράνειες, διγλωσσίες, προσαρμογές και υποκρισίες.
Η στάση αυτή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε αντίθεση με την θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Η στάση αυτή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε αντίθεση με τις μεγάλες αξίες των κοινωνικών αγώνων, των δημοκρατικών διεκδικήσεων και των πνευματικών κατακτήσεων, που έχουν ενσωματωθεί στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και στις οικουμενικές διακηρύξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα πολιτών, μειονοτήτων και λαών.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και του κ. Σημίτη φραστικά δεν συμμετείχε στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, στο Κόσσοβο, αλλά τον ενέκρινε και τον διευκόλυνε.

Το ίδιο και τώρα. Δεν παίρνει μέρος στον πόλεμο κατά του Ιράκ, αλλά παρέχει όλες τις συμβατικές υπηρεσίες για την στήριξη κι εξέλιξη του πολέμου.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και του κ. Σημίτη, τελικά, έχει διευκολύνει όλους τους παράνομους επιθετικούς πολέμους, που απαγορεύονται από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ κι έγιναν στη θητεία της, με μονομερή αξίωση των ΗΠΑ, ακριβώς γιατί δεν θέλει και δεν μπορεί να πει όχι στις αμερικανικές κυβερνήσεις.

Μπορούσε να πράξει διαφορετικά; Εμείς λέμε ναι. Πριν από την εισβολή, στη διάρκεια που εκκρεμούσαν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, η ελληνική κυβέρνηση δεν τάχθηκε ρητά με τις χώρες, που απερίφραστα απέρριπαν τον πόλεμο. Περίμενε τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και οι δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών και της κυβέρνησης, επαναλάμβαναν την ρητορική των ΗΠΑ.

Υποστήριξε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ την αμερικανική θέση για την Τουρκία. Δεν στήριξε την στάση της Γαλλίας, Γερμανίας και του Βελγίου. Δεν δήλωσε ότι θεωρεί τον πόλεμο παράνομο, ούτε ότι ακριβώς, επειδή ο πόλεμος παραβιάζει τον Χάρτη του ΟΗΕ και σχετική ρήτρα των διμερών συμφωνιών, δεν υπάρχει καμιά συμβατική υποχρέωση για διευκολύνσεις. Δήλωσε και έπραξε ακριβώς το αντίθετο.

Δεν κινητοποιείται ούτε μέχρι σήμερα για να ξαναπάρει στο θέμα την πρωτοβουλία ο ΟΗΕ, ώστε να σταματήσει αμέσως ο πόλεμος. Εύχεται να τελειώσει όσο γίνεται πιο σύντομα ο πόλεμος, που σημαίνει μέχρι τότε να αποτελειώσει ο κ. Μπους και ο κ. Μπλερ τα εγκλήματά τους.

Με τη δική της ατολμία η ελληνική κυβέρνηση μετέτρεψε την Ευρώπη σε κομπάρσο και παρατηρητή. Γύρισε την πλάτη τους ευρωπαϊκούς λαούς. Αγνόησε το καθολικό αντιπολεμικό κίνημα που μπορούσε να το αξιοποιήσει ως μοναδικό στοιχείο ευρωπαϊκής ταυτότητας των λαών, που λείπει από τις ενδοκυβερνητικές γραφειοκρατίες.

Να είναι βέβαιος ο κ. Σημίτης ότι δεν εμπνέει έτσι κανέναν.

Την ώρα που ξεσπάσει η καταιγίδα του ολέθρου, δεν μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να μιλάει για την καλοκαιρία του μέλλοντος, ούτε, βεβαίως, να μετατρέπει την Ευρώπη σε λαφυραγωγό της καταστροφής.

Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ., φραστικά αποδοκιμάζουν τον πόλεμο, μετέχουν στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις κι εύχονται να τελειώσει όσο γίνεται γρηγορότερα ο πόλεμος.

Ο κ. Σημίτης και ο κ. Καραμανλής γνωρίζουν ότι "το να τελειώσει όσο γίνεται πιο γρήγορα ο πόλεμος" σημαίνει να τελειώσει ο πόλεμος όποτε θέλουν κι όπως θέλουν οι εγκληματίες επιδρομείς. Σημαίνει ακόμα ότι δεν θα εμποδιστούν από καμία διεθνή πρωτοβουλία, που θα επαναδραστηριοποιεί τον ΟΗΕ εναντίον της μονομερούς δράσης των αμερικανοβρετανών.

Να είναι βέβαιοι οι κ. Σημίτης και Καραμανλής ότι η στάση αυτή κυβερνήσεων και κομμάτων της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, θα κάνει πιο αδύναμη την πολιτική ζωή μπροστά σε κρίσεις και προβλήματα που απεργάζονται κατά τόπους τα αμερικανικά λόμπι και τα συνεργεία τους.

Ο κ. Πρωθυπουργός διατείνεται ότι, αν ακολουθήσουμε μια διαφορετική πολιτική, θα βρεθούμε στο περιθώριο. Κι επιμένει ότι θα βρεθούμε στο περιθώριο, εάν δεν τηρήσουμε τις συμβατικές μας υποχρεώσεις.

Εμείς πιστεύουμε ότι αυτό το στοιχείο υποβιβάζει το ρόλο της Ελλάδας και περιθωριοποιεί τη χώρα, είναι η παθητική στάση έναντι των αμερικανικών κυβερνήσεων.

Στο Συμβούλιο Ασφαλείας όλος ο κόσμος είδε χώρες εντελώς αδύναμες κι εξαρτημένες οικονομικά να λένε όχι και να αντιστέκονται.

Η ελληνική κυβέρνηση του κ. Σημίτη και του ΠΑΣΟΚ μονάχα έχει αναγάγει σε κυρίαρχο δόγμα εθνικής στρατηγικής το μισοκακόμοιρο σύνθημα "τι να κάνουμε, δεν γίνεται αλλιώς"

'Οποιοι πιστεύουν ότι θα κερδίσουμε, καλοπιάνοντας τους αμερικανούς και προσφέροντάς τους όλα τα χατίρια, κάνουν λάθος. Οι ΗΠΑ στην περιοχή έχουν άλλες προτεραιότητες, όπως οδυνηρά μας διδάσκει το Κυπριακό. 'Όλα αυτά τα χρόνια, που κάναμε ότι θέλανε οι ΗΠΑ, λύσαμε τα προβλήματα εξωτερικής πολιτικής, 'Όχι βέβαια. Αλλάζει το στρατηγικό σκηνικό σήμερα. Η Ελλάδα πρέπει να βρίσκονται κοντά και μέσα στην επιδίωξη πολιτικής ολοκλήρωσης και στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, να βρίσκεται πάντα από την πλευρά της ειρήνης.

Να αγωνιστεί για να μην ακυρωθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Να πρωταγωνιστήσει για να κατέχει η Ευρώπη ουσιαστικό λόγο στις παγκόσμιες υποθέσεις, φτιάχνοντας δική της άμυνα, εξωτερική πολιτική και στρατηγική οντότητα. Αυτή η στρατηγική πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα, χωρίς διγλωσσίες, ισορροπίες και υποκρισίες.

Οι Ευρωπαίοι οφείλουν με διορατικότητα και τόλμη να δουν ότι οι ΗΠΑ προχωράνε στην αναδόμηση του διεθνούς πλαισίου, στην στρατηγική αναδιάταξη του κόσμου, στη διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης, ερήμην διεθνών συλλογικών οργανισμών. Από το δόγμα της διεθνούς συνεννόησης και αποτροπής, προχωράνε στο δόγμα της μονομερούς δράσης και της προληπτικής επίθεσης. Η θέληση των Ευρωπαίων δεν λέει τίποτα εάν εξαντλείται σε ευχολόγια, μοιρολόγια και προσαρμογές. Μπορεί να γίνει εφικτή, εάν βάλει πολιτικές προτεραιότητες που θα αμφισβητούν τον μονοπολικό κόσμο του αμερικανικού imperium και θα οικοδομούν τον πολυπολικό κόσμο της ισορροπίας, της συνεννόησης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης. 'Αλωστε η αμερικανική αυτοκρατορία βρίσκεται αντιμέτωπη με ριζοσπαστικές αντίπαλες διεργασίες, τόσο σε επίπεδο κοινωνιών όσο και σε πεδίο ιδεολογικών και πολιτικών πραγμάτων.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Θα ήθελα να κλείσω με μια αναφορά στο προγραμματικό συνέδριο.
Θα μιλήσουν στη συνέχεια και οι δύο σύντροφοι που θα παρουσιάσουν τα κείμενα εργασίας και δεν θέλω να πω πολλά πράγματα.

Θέλω μονάχα να τονίσω το εξής.
Ο πόλεμος στο Ιράκ σήμερα κάνει τους πάντες να συνειδητοποιούν την αλλαγή ιστορικής φάσης της ανθρωπότητας. 'Όμως αυτή η αλλαγή δεν έγινε ξαφνικά., Κυοφορείται σε όλες τις εξελίξεις από το 1989 και μετά.

Σ' αυτή την κρίσιμη μεταβατική περίοδο ο ΣΥΝ είχε τα σκαμπανεβάσματά του, είχε τις καλές και τις κακές του στιγμές.
'Όμως στην κρίσιμη αυτή δεκαετία ήταν ο χώρος που διαισθάνθηκε έντονα και συνέλαβε αυτή την αλλαγή ιστορικής περιόδου.

Μπορεί να διχαστήκαμε ή να συγκρουστήκαμε ακριβώς γιατί σε κρίσιμες στιγμές, πιο πολύ από ένστικτο, παρά από ανάλυση, αντιδράσαμε με τρόπο που ξάφνιαζε πολλούς. Με τρόπο που έδειχνε την αγωνία μας να μην χάσουμε, αλλά και να εμβαθύνουμε τη δυναμική της ανανεωτικής Αριστεράς και των ριζοσπαστικών κινημάτων.
'Όμως δικαιωνόμαστε, γιατί ανανεωτική είναι η Αριστερά όταν ακριβώς συλλαμβάνει το καινούργιο και προσπαθεί στο καινούργιο να βρει νέες απαντήσεις. 'Όταν σπάει τον κομφορμισμό. Ακόμη κι όταν πρόκειται για ανανεωτικό κομφορμισμό.

Στο προγραμματικό λοιπόν συνέδριο καλούμαστε να συστηματοποιήσουμε και να εντάξουμε σ' ένα σύγχρονο πλαίσιο πολιτικής ανάλυσης τις πολιτικές μας πρωτοβουλίες.
Καλούμαστε να συζητήσουμε σοβαρά τα νέα ζητήματα που απασχολούν τον σύγχρονο κόσμο και να κάνουμε ένα πρώτο συνειδητό βήμα για την σκιαγράφηση της φυσιογνωμίας που πρέπει να έχει η σύγχρονη Αριστερά.
Νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι πραγματικά πολύ σημαντικό σ' αυτό το συνέδριο.
Και γι αυτό να αφήσουμε κατά μέρος τα διαδικαστικά και μεθοδολογικά θέματα και να μπούμε στην ουσιαστική συζήτηση.
Μετά από χρόνια μπορούμε να τροφοδοτήσουμε μ' αυτό το συνέδριο μια πραγματικά ζωντανή, έντονη και γι αυτό παραγωγική συζήτηση στους κόλπους της ελληνικής Αριστεράς.

To Γραφείο Τύπου