Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
12/05/2004

Ομιλία του Προέδρου του Συνασπισμού στην προ ημερησίας συζήτησης της Βουλής με θέμα: Η κατάσταση της Οικονομίας και οι πολιτικές της Κυβέρνησης για την Οικονομία και την Ανάπτυξη

Μια συζήτηση για την οικονομία έχει νόημα, μονάχα εάν ειπωθούν τα πράγματα με το όνομά τους. Χωρίς διαχειριστικές αλχημείες, χωρίς κυβερνητικές σκοπιμότητες κι αντιπολιτευτικές δημαγωγίες.

Ο Ελληνικός λαός θέλει να ξέρει:

Βρισκόμαστε πια στα μισά της πρώτης κρίσιμης δεκαετίας του 21ου αιώνα.

Η κατάσταση είναι δύσκολη. Όλοι επισημαίνουν ότι θα είναι πιο πιεστική, μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες. Μέχρι τώρα άκουγαν οι πολίτες για την ισχυρή οικονομία και τώρα βλέπουν ναυαγισμένο τον περιλάλητο εκσυγχρονισμό.

Ο κόσμος δεν δείχνει ενδιαφέρον, γι' αυτές τις συζητήσεις. Δικαιολογημένα, άλλωστε. Βλέπει κάθε κυβέρνηση να φτιάχνει το δικό της κομματικό μύθο περί ισχυρής οικονομίας και ισχυρής Ελλάδας, αλλά βλέπει ταυτοχρόνως ότι ζει και θεριεύει η παθογένεια στην οικονομία και το πολιτικό σύστημα.

Στο χωριό μου υπάρχει μια παραστατική παραβολή για όποιον δίνει κούφιες και υποκριτικές υποσχέσεις «...κι εγώ στο γάμο σου θα κουβαλάω νερό με το καλάθι».

Πολλές από τις μέχρι σήμερα υποσχέσεις, για πρωτόγνωρη ανάπτυξη της Ελλάδας, θυμίζουν αυτόν που υπόσχεται να κουβαλάει νερό με το καλάθι.

Μ' ένα τρύπιο δηλαδή πολιτικό-οικονομικό και θεσμικό σύστημα, μέσα από το οποίο τρέχει το δημόσιο χρήμα, για να επωφελούνται οι επιθυμητοί και οι διαπλεκόμενοι.

Στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της Ελλάδας έχουν παγιωθεί ορισμένες δυσάρεστες διαπιστώσεις.

Η ετήσια έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας καταγράφει ορισμένα δυσάρεστα συμπεράσματα:

«... η ελληνική οικονομία δεν σημείωσε πρόοδο, όσον αφορά την διεθνή ανταγωνιστικότητα και τις δημοσιονομικές ανισορροπίες... το ποσοστό ανεργίας, μειώνεται με αργούς ρυθμούς και παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην Ε.Ε.... οι δημοσιονομικές συνθήκες χειροτέρευσαν σημαντικά το 2003... το κυκλικά διορθωμένο έλλειμμα του 2003 εκτιμάται σε 3,1%... οι άμεσες ξένες επενδύσεις υστερούν ακόμα κι έναντι των νέων εντασσομένων χωρών».

Για να μην παίζουμε το παιχνίδι με του τεχνοκρατικούς ουδέτερους όρους, ρωτώ συγκεκριμένα:

Μέσω της απογραφής λοιπόν κ. Πρωθυπουργέ, εμείς δεν ζητάμε απλά στατιστική πληροφόρηση. Ούτε μας απασχολεί εμάς μια ακόμη καταδίκη της προηγούμενης κυβέρνησης.

Μέσω της απογραφής εμείς θέτουμε σαφή και συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα και αιτήματα.

Τέτοια κρίσιμα ζητήματα είναι : η στάση σας απέναντι στα συμφέροντα, η λειτουργία του κράτους και συνολικά του πολιτικού μας συστήματος, η στάση σας απέναντι στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο, και ειδικά στο Σύμφωνο σταθερότητας.

Το ουσιώδες ερώτημα δεν είναι εάν η απογραφή ήταν ή όχι αναγκαία; Αλλά εάν αυτό που παρουσιάστηκε σήμερα από την κυβέρνηση συνιστά πράγματι απογραφή, εάν εντοπίζει τις αιτίες και κυρίως εάν διαμορφώνει συνθήκες διαφάνειας.

Η κυβέρνηση περιορίζει την απογραφή σε ορισμένα δημοσιονομικά μεγέθη. Είναι, όμως, μικρότερης σημασίας η ακτινογραφία και η γνώση των κοινωνικών δεδομένων; Πόση η πραγματική ανεργία, η φτώχεια, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά κ.α.

Κατά τη γνώμη μας, καμιά απογραφή δεν μπορεί να δώσει άλλοθι στην κυβέρνηση για να αποκρούσει δίκαιες κοινωνικές διεκδικήσεις. Είναι ικανοποιημένη η κυβέρνηση από τα επίπεδα του κατώτατου μισθού; Είναι ικανοποιημένη από την απόσταση που μας χωρίζει από την Ευρώπη, ποια είναι η θέση της κυβέρνησης για τις χωρίς αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις ΓΣΕΕ - ΣΕΒ;

Ανεξάρτητα από την απογραφή και τις πολιτικές σκοπιμότητες βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα υψηλότερο δημόσιο έλλειμμα κι ένα υψηλότερο δημόσιο χρέος σε σχέση με ότι ως τώρα υποστηρίζονταν.

Το ερώτημα λοιπόν που τελικά και πρακτικά ενδιαφέρει είναι ποιος θα πληρώσει αυτά τα αυξημένα ελλείμματα;

Κατά τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας το βάρος των ελλειμμάτων και πάλι θα το σηκώσουν οι εργαζόμενοι, και ιδιαίτερα οι μισθωτοί.

Καλούμε την κυβέρνηση να απορρίψει αυτήν την κατεύθυνση. Καλούμε τους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν ενωτικά και αγωνιστικά, κάθε προσπάθεια να πληρώσουν αυτοί ελλείμματα και βάρη για τα οποία δεν ευθύνονται.

Οι πολίτες γνωρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε πληθώρα ευκαιριών, πλησμονή χρηματοδοτήσεων και πολλαπλές θυσίες της κοινωνίας.

Γιατί, λοιπόν, δεν υπήρξε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα ισόρροπης ανάπτυξης, με κοινωνικό περιεχόμενο, με εθνική πολιτική στόχευση κι όχι αποσπασματικά οικονομικά μέτρα, με ενιαία πολιτική φιλοσοφία ότι : η ανάπτυξη δεν είναι αριθμητικό μέγεθος, αλλά ποιοτικό μέγεθος, δεν είναι μαθηματική εξίσωση, αλλά σύνθετη και συνδυασμένη διαδικασία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και θεσμικής λειτουργίας.

Όταν μιλάμε για έλλειμμα 3,2% και δημόσιο χρέος στο 103,5% του ακαθάριστου προϊόντος οφείλουμε να δώσουμε σαφείς πολιτικές εξηγήσεις.

Το έλλειμμα δεν έπεσε από τον ουρανό. Το έλλειμμα είναι ζεστό χρήμα, που δαπανήθηκε εκτός έγκρισης προϋπολογισμού.

Όταν οι δρόμοι στην Ελλάδα είναι γεμάτοι από συμβασιούχους απλήρωτους, από χαμηλοσυνταξιούχους των 140.000 δρχ. (400 ευρώ), από εργαζόμενους που διεκδικούν την αναπλήρωση των χαμένων, όταν η παιδεία ζητά αλλά δεν έχει, όταν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια κλείνουν επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν, όταν οι Δήμοι κατεβάζουν τα ρολά, όταν τα νοσοκομεία είναι χρεωμένα 2 δις ευρώ (700 δις δρχ. περίπου), τότε είναι βέβαιο ότι αυτό το ζεστό χρήμα κάπου αλλού καταλήγει. Μέσα από τις τρύπες της θεσμοθετημένης αδιαφάνειας των ειδικών λογαριασμών και των διπλών βιβλίων, ισχυροποιείται και γιγαντώνεται η διαπλοκή, αφυδατώνεται η κοινωνία.

Μετά από 10 χρόνια «ιδιωτικοποιήσεων» και νεοφιλελεύθερων πολιτικών σήμερα η χώρα, η οικονομία και οι πολίτες βρίσκονται μπροστά στον ίδιο φαύλο κύκλο ελλειμμάτων - χρέους - πληθωρισμού.

Ο δημόσιος και εθνικός πλούτος εκποιήθηκε αλλά το δημόσιο χρέος δεν μειώθηκε και τα ελλείμματα διπλασιάστηκαν.

Σ' αυτά τα ερωτήματα ζητούν σήμερα απαντήσεις οικονομία και εργαζόμενοι, κοινωνία και πολίτες.

Το μοντέλο ανάπτυξης των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ που βασίστηκε :

Δεν εκσυγχρονίστηκε η κοινωνία, δεν ανασυγκροτήθηκε η οικονομία.

Ένα νέο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα αναγέννησης της χώρας είναι σήμερα προϋπόθεση για μια νέου τύπου ανάπτυξη.

Τυχόν επανάληψη των ίδιων νεοφιλελεύθερων πολιτικών ή παραλλαγών τους θα οδηγήσει τη χώρα και το παραγωγικό της δυναμικό σε οριστική απόκλιση από τις εξελίξεις στην Ε.Ε. και η Ελλάδα θα κινδυνεύει να καταταγεί στους τελευταίους μεταξύ των 25 της Ε.Ε.

Η σημερινή συζήτηση αποτελεί επί της ουσίας κόλαφο κατά του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας.

Η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο κόμματα εξουσίας για ένα πράγμα πείθει τον κάθε λογικό άνθρωπο.

Ότι η διαχείριση της οικονομίας - δηλαδή η διαχείριση του μόχθου και των θυσιών του ελληνικού λαού - αποτελεί το τρόπαιο αυτού που κάθε φορά κερδίζει τις εκλογές και κατακτά την απόλυτη εξουσία της κυβέρνησης και του κράτους.

Δεν είχαμε την παραμικρή αμφιβολία ότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ παρουσίασαν μια πλασματική εικόνα για την κατάσταση της οικονομίας, καμία αμφιβολία για τις σχέσεις διαπλοκής, την παραμικρή αμφιβολία για την τακτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ την τελευταία ιδιαίτερα περίοδο να μετακυλάει τεράστια προβλήματα στο μέλλον έχοντας προεξοφλήσει την ήττα της στις εκλογές.

Σας θυμίζω απλώς ότι εμείς φέραμε στο φως την ιστορία με τα διπλά βιβλία και τους ειδικούς λογαριασμούς.

Η θεωρία του ΠΑΣΟΚ ότι η απογραφή εκθέτει διεθνώς την χώρα είναι εξωφρενική.

Και έκανε ότι έκανε και θέλει τώρα να μας πει ότι όλοι μαζί πρέπει να κοροϊδεύουμε τον ελληνικό λαό, και κυρίως «για το καλό της χώρας να κοροϊδεύουμε όλοι μαζί την Ε.Ε. και τους διεθνείς οργανισμούς παρουσιάζοντας μια πλαστή εικόνα».

Το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα εάν το θελήσει να παίξει εποικοδομητικό ρόλο στην νέα περίοδο.

Διότι έχει μεγάλη πια εμπειρία και γνώση.

Εάν αποφασίσει να παραδεχτεί με ειλικρίνεια τα λάθη του, γνωρίζοντας από δική του πείρα πως γίνονται τα πράγματα, μπορεί να ασκήσει συστηματικό έλεγχο, ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη των ίδιων λαθών και από την νέα κυβέρνηση.

Και εδώ βρίσκεται το πρόβλημα.

Κύριε Πρωθυπουργέ

Όπως είπα και προηγούμενα εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με την απογραφή και την παρουσίαση της πραγματικής εικόνας.

Πολύ καλά κάνετε.

Όμως για να είμαστε από την αρχή καθαροί.

Πρώτον: Ο ελληνικός λαός, για όλους αυτούς τους λόγους που σήμερα παρουσιάσατε, καταψήφισε το ΠΑΣΟΚ στις 7/3.

Τώρα κυβερνάτε εσείς και εσείς κρίνεστε, όχι από τα λάθη των προηγούμενων κυβερνήσεων αλλά από τις δικές σας επιλογές και πράξεις.

Δεύτερον: Εμείς δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ξαφνιαστήκατε από την κατάσταση που παραλάβατε και ότι δεν ξέρατε ποια είναι η κατάσταση της οικονομίας.

Εμείς θα σας κρίνουμε με βάση τα όσα υποσχεθήκατε προεκλογικά και το κατά πόσον θα φανείτε συνεπείς σ' αυτά.

Διότι υποσχεθήκατε μετά γνώσεως.

Τρίτον και σημαντικότερο:

Όλα τα νοσηρά φαινόμενα που καταλογίζουμε όλοι στην διαχείριση των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, δεν μπορούν να ερμηνευθούν με την λογική ότι διαχειρίστηκαν την οικονομία άνθρωποι ανίκανοι ή διεφθαρμένοι και ψεύτες.

Αυτού του τύπου η διαχείριση αναδεικνύει, ένα κεντρικό θέμα δομών και ένα θέμα ουσίας των πολιτικών επιλογών.

Κύριε Πρωθυπουργέ

Η σημερινή συζήτηση είχε και έχει νόημα μονάχα εάν φτάσει σε αυτά τα προβλήματα και εάν αναζητήσει σε αυτά λύσεις.

Και εδώ από τη δική μας την πλευρά έχουμε να κάνουμε πολύ σοβαρές παρατηρήσεις και να θέσουμε πολύ σοβαρά ερωτήματα.

Το πρώτο και πελώριο ερώτημα είναι το εξής:

Εμφανίσατε σήμερα μια εικόνα για την οικονομία, τελείως διαφορετική απ' αυτήν που παρουσίαζε το ΠΑΣΟΚ, δύο μόλις μήνες πριν.

Είναι, λοιπόν, τόσο εύκολο ένας υπουργός εθνικής οικονομίας, σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό, να μπορεί να εμφανίζει μια τόσο πλαστή εικόνα και στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό;

Προφανώς θα χρειάζονται και την συνδρομή πολλών παραγόντων και υπηρεσιών;

Και πως εξασφαλίζουν την συνδρομή όλων αυτών των παραγόντων και υπηρεσιών, σε μια τέτοια επιχείρηση παραπλάνησης; Τέλος, τι εγγυήσεις υπάρχουν ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα εφαρμόσει τις δικές της μεθόδους στατιστικής συσκότισης ή δημιουργικής λογιστικής;

Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας του προβλήματος που αφορά την λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος.

Κύριε Καραμανλή

Η δική μου άποψη είναι ότι, όπως είναι δομημένο και όπως λειτουργεί το πολιτικό σύστημα, ο εκάστοτε πρωθυπουργός και η εκάστοτε κυβέρνηση έχει την δυνατότητα να κάνει ό,τι θέλει, χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο.

Πουθενά και σε κανένα επίπεδο δεν υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα που να εξισορροπούν αυτήν την απόλυτη εξουσία, δεν υπάρχουν θεσμοί και διαδικασίες ουσιαστικού ελέγχου.

Θα κάνετε λοιπόν κάτι ώστε να αλλάξουν οι δομές που επωάζουν και υποθάλπουν τα φαινόμενα της διαπλοκής, της αδιαφάνειας, της διαφθοράς και της εξαχρείωσης του δημοσίου βίου;

Είχαμε τη μεγάλη ευκαιρία κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Τα δύο κόμματα ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δεν συνέβαλαν, όσο ήταν αναγκαίο, στο να διαμορφωθούν αυτές οι δομές.

Περιμένουμε λοιπόν να δούμε, τι πρωτοβουλίες θα πάρετε, σε αυτό το επίπεδο.

Εμείς όπως και προηγούμενα θα καταθέσουμε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις.

Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα και πρόβλημα

Όλα αυτά τα φαινόμενα δεν είναι άσχετα με την ουσία των πολιτικών επιλογών.

Και εδώ δυστυχώς δεν βλέπουμε διαφορές στην δική σας πολιτική από αυτήν του ΠΑΣΟΚ.

Μιλάτε για παράδειγμα πολύ έντονα για τις ιδιωτικοποιήσεις.

Όμως η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων είναι μια πολιτική που έχει συγκεκριμένες συνέπειες και αποτελέσματα.

Η μεταφορά δημοσίου πλούτου σε ιδιώτες όπως και η ανάθεση μεγάλων τομέων κοινωνικής πολιτικής σε ιδιώτες, δεν είναι μια απλή οικονομική απόφαση.

Ανατρέπει κοινωνικά προβλήματα, ηθικοπολιτικούς κώδικες, αλλάζει την βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται η πολιτική πρακτική ανθρώπων και ομάδων.

Όταν το κοινωνικό συμφέρον υποτάσσεται στο ατομικό κέρδος, τότε δεν έχουμε απλώς μια διαφορετική πολιτική.

Έχουμε μια διαφορετική κουλτούρα που κάνει τα πάντα δυνατά.

Για να γίνω όμως πιο συγκεκριμένος:

Η διεθνής εμπειρία των τελευταίων χρόνων αποδεικνύει ότι η απόλυτη επικράτηση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, έχει οδηγήσει στην κυριαρχία των πιο άγριων νόμων της αγοράς.

Σε όλα αυτά τα θέματα θα ακολουθήσετε διαφορετικές επιλογές απ' αυτές του ΠΑΣΟΚ;

Κι εάν ναι, πως θα γίνει αυτό στα πλαίσια του Συμφώνου Σταθερότητας; Και τι θα κάνετε στην Ε.Ε., για αυτό το θέμα;

Τα λέω όλα αυτά για να ξαναπώ ότι καλό είναι το νοικοκύρεμα καλή η σωστή διαχείριση, αλλά όλα αυτά σύντομα θα απορροφηθούν μέσα στους γνωστούς ρυθμούς του κρατικού και κυβερνητικού μηχανισμού.

Και αυτό που θα μείνει θα είναι η ουσία των πολιτικών επιλογών.

Εμείς σ' αυτήν ακριβώς την πολιτική θα ασκήσουμε την αντιπολίτευσή μας.

Η όποια απογραφή και τα όποια στοιχεία δεν προσφέρονται ως άλλοθι είτε για την αθέτηση των προεκλογικών σας δεσμεύσεων είτε για την εφαρμογή πολιτικής λιτότητας είτε για την απώθηση στο μέλλον προβλημάτων που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση.

Η άποψη ότι δεν υπάρχει δεξιά κι αριστερά, σήμερα, που λέει και ο κ. Πρωθυπουργός και ο κ. Παπανδρέου, είναι το πολιτικό πρόσχημα για να δικαιολογηθεί η σύγκλιση Λαϊκών Κομμάτων και Σοσιαλδημοκρατικών Κομμάτων της Ε.Ε. στο μεσαίο χώρο ή τον τρίτο δρόμο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.

Υπάρχει ένα πολιτικό παράδοξο κραυγαλέο σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Μεγαλώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση και ενισχύεται η οικονομική νομισματική πολιτική, αλλά μικραίνει το κοινωνικό πρότυπο και περιορίζεται το δημοκρατικό πρότυπο της Ευρώπης, κάτω από την επιβολή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και του στρατηγικού δόγματος περί ασφάλειας των ΗΠΑ.

Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι να προσαρμοστούν η Δημοκρατία και η Κοινωνία στην αγορά.

Το πρόβλημα είναι να αμφισβητηθούν ριζοσπαστικά τα σημερινά στερεότυπα του νεοφιλελευθερισμού και να διευρυνθεί με κοινωνικό περιεχόμενο, διαφάνεια και οικολογικές ποιότητες, η Δημοκρατία.