Skip to main content.
01/01/1999

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ του Προέδρου του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ στο περιοδικό ΣΥΝΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ (Ιανουάριος, 1999)

Η πρόταση εξουσίας του Συνασπισμού ανατρέπει το πολιτικό σκηνικό. Ούτε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ούτε κυβέρνηση της Ν.Δ. Αλλαγή του εκλογικού νόμου και κυβέρνηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων.

Η παραπάνω φράση του προέδρου του Συνασπισμού αποτελεί τη συμπύκνωση της πρώτης απάντησής του στις ερωτήσεις για μια συνέντευξη στη "ΣΥΝΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ". Μια συνέντευξη που ο πρόεδρος του ΣΥΝ παραχώρησε σε μια εποχή μεστή πολιτικών γεγονότων, διάστικτη κυβερνητικών αδιεξόδων και κοινωνικών προβλημάτων και γόνιμη πολιτικών πρωτοβουλιών από πλευράς του κόμματός μας. Υπάρχουν άλλωστε και οι ευρωεκλογές του Ιουνίου. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος είναι σαφέστατος στην απάντηση για τη στόχευση του κόμματος:

Η πρόταση του ΣΥΝ ανατρέπει το πολιτικό σκηνικό

Στόχος του ΣΥΝ πρέπει να ναι από τις ευρωεκλογές να προκύψει σαφές μήνυμα για στροφή προς τα αριστερά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Η εμμονή του πρωθυπουργού στην ίδια πολιτική, παρά τη βαριά ήττα στις δημοτικές εκλογές, η ιλαροτραγωδία με την περιφορά των S-300 και κυρίως ο οικονομικός μονόδρομος με τον κοινωνικό αποκλεισμό χιλιάδων Ελλήνων αποτελούν άλλα σημαντικά σημεία της συνέντευξης. Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:

Η πολιτική πρόταση του ΣΥΝ, η πρόταση για σχήμα ευρείας συνεργασίας των προοδευτικών κομμάτων προβληματίζει και ίσως φοβίζει κάποιους. Γιατί φοβίζει η ανασύνθεση της πολιτικής ζωής; Γιατί φοβίζει η απλή αναλογική;

Η πρότασή μας ανατρέπει το πολιτικό σκηνικό. Απελευθερώνει νέες κοινωνικές δυνάμεις, αλλά και αποκλείει κατεστημένα και πολυεπίπεδα συμφέροντα που έχουν οικοδομηθεί παράλληλα με το μοντέλο της δικομματικής εναλλαγής.

Διότι αυτή είναι η εναλλακτική πρόταση εξουσίας του ΣΥΝ. Ούτε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ούτε κυβέρνηση της Ν.Δ. Αλλαγή του εκλογικού νόμου, και κυβέρνηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων.

Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να κατανοήσει ότι εάν δεν προχωρήσει σε αλλαγή του εκλογικού νόμου τότε επωμίζεται πλήρως την ευθύνη για την επερχόμενη άνοδο της Ν.Δ. Εκτός βέβαια και αν προτιμάει την άνοδο της Ν.Δ. στην εξουσία από την πρόταση του ΣΥΝ για κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας.

Πιστεύω ότι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και το ΔΗΚΚΙ και το ΚΚΕ θα υποχρεωθούν από τα πράγματα να ξανασκεφτούν το ζήτημα. Η πρόταση του ΣΥΝ είναι ρεαλιστική. Δεν συμφωνούμε με την πολιτική της κυβέρνησης, δεν θέλουμε την κυβέρνηση της Ν.Δ., ούτε θέλουμε να παραμείνουμε θεατές της αέναης εναλλαγής των δύο κομμάτων στην εξουσία και προτείνουμε τη μόνη δυνατή τρίτη λύση.

Το κλείσιμο του 20ου αιώνα στην Ελλάδα σημαδεύεται από μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων. Τον Ιούνιο έχουμε ευρωεκλογές. Πώς ο Συνασπισμός θα δώσει τη μάχη, ποια ευρωπαϊκά θέματα θα αναδείξει;

Ο ΣΥΝ είναι το κόμμα με τη σαφέστερη ευρωπαϊκή πολιτική. Το κόμμα με την καλύτερη παρουσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το κόμμα που ασχολείται πιο συστηματικά από όλους με τα προβλήματα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Μέσα στο 1998 είμαστε το μόνο κόμμα που πραγματοποίησε ειδικό συνέδριο για να μελετήσει τη συνθήκη του ʼμστερνταμ και να καθορίσει τη στάση του.

Στόχος του ΣΥΝ πρέπει να είναι από τις ευρωεκλογές να προκύψει σαφές μήνυμα για στροφή προς τ΄ αριστερά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Οι ευρωεκλογές πρέπει να στείλουν ένα τριπλό μήνυμα:

α. Ότι η Ελλάδα στο πλαίσιο της Ε.Ε. θα πρέπει να διεκδικήσει μια περισσότερο κοινωνική και περισσότερο δημοκρατική Ευρώπη. Η μέχρι σήμερα πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη δεν κινήθηκε σ΄ αυτήν την κατεύθυνση και ταυτίστηκε έντονα με τις συντηρητικές επιλογές.

β. Ότι η πορεία της Ελλάδας προς την ΟΝΕ και την ευρωπαϊκή ενοποίηση γενικότερα πρέπει να είναι διαφορετική από τον κυβερνητικό μονόδρομο. Με στόχο την πραγματική σύγκλιση. Με δικαιότερη κατανομή των θυσιών. Με εξασφάλιση και προστασία των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.

γ. Η μορφή διακυβέρνησης της χώρας πρέπει να αλλάξει και να στραφεί προς την κατεύθυνση που επικρατεί πλέον στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Δηλαδή η διακυβέρνηση της χώρας να στηριχτεί στη συμμαχία των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων και στην απομόνωση των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων και αντιλήψεων.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ γνώρισε μια σαφέστατη αποδοκιμασία της πολιτικής της κατά τις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές. Το πολιτικό κλίμα διαφοροποιήθηκε. Η κυβέρνηση, ατάραχα αυτάρεσκη, παρά την αναστάτωση των μελών της, επιμένει στο μονόδρομό της. Έχει εξήγηση το φαινόμενο;

Η ήττα του ΠΑΣΟΚ στις δημοτικές εκλογές δεν είναι δυνατόν να αντιστραφεί εύκολα. Η ψήφος εμπιστοσύνης που εκβίασε ο κ.Σημίτης από τους βουλευτές του κόμματός του δίνει ένα περιθώριο κινήσεων στον πρωθυπουργό, όμως από αυτή τη διαδικασία προέκυψε συνολική φθορά του ΠΑΣΟΚ.

Υπάρχει κάτι το πρωτοφανές στην πρωτοβουλία του κ.Σημίτη για την αίτηση ψήφου εμπιστοσύνης. Την επομένη μιας εκλογικής αναμέτρησης, την επομένη μιας καθολικής λαϊκής ετυμηγορίας, ο πρωθυπουργός, αντί να μελετήσει σοβαρά τα μηνύματα αυτής της ετυμηγορίας και να διορθώσει την πολιτική του, ζητά εκβιαστικά από τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος να αγνοήσουν το μήνυμα της λαϊκής ετυμηγορίας, να σταματήσουν την αναζήτηση και να καλύψουν με την ψήφο τους την ακατανόητη εμμονή του στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής.

Ο πρωθυπουργός με αυτό τον τρόπο επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά την καταπληκτική του ικανότητα να διχάζει, να δημιουργεί αντιπαλότητες, να βλέπει παντού εχθρούς, υπονομευτές και σκοτεινά σχέδια. Δεν είχε το θάρρος να αναγνωρίσει τα λάθη του, δεν άντεξε να ακούσει την κριτική.

Όμως δημοκρατία σημαίνει διάλογος, κριτική, διαφωνία. Δημοκρατία σημαίνει ικανότητα σύνθεσης και όχι πολωτικές και διχαστικές λογικές.

Αυτή η αδυναμία του πρωθυπουργού αποτελεί κακό οιωνό για τις πολιτικές εξελίξεις, κακό οιωνό για το τι περιμένει τον ελληνικό λαό το επόμενο διάστημα.

Η μονόπλευρη κατανομή των βαρών οδηγεί τους πολίτες σε απόγνωση και έντονες διαμαρτυρίες. Είναι δυνατόν η ανατολή του ευρώ, στην οποία προσβλέπουν οι πολίτες της Ευρώπης, η ευρωπαϊκή και νομισματική ολοκλήρωση, να επιτευχθεί με την καταπίεση των οικονομικά αδύναμων;

Για την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ, όπως και για όλες σχεδόν τις επιλογές, ο κ.Σημίτης επικαλέστηκε τη λογική του μονόδρομου. Μια δογματική και ακατανόητη λογική, που δεν διαθέτει ούτε τεχνοκρατική βάση ούτε επιστημονική συγκρότηση ούτε πολιτική προοπτική.

Η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας δεν αμφισβητείται από την πλειοψηφία του ελληνικού λαού και των πολιτικών δυνάμεων. Το πρόβλημα δεν είναι αυτό, όσο και αν βολεύει τον πρωθυπουργό να περιορίζει τη συζήτηση σε αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση του κ.Σημίτη ακολουθεί μια πολιτική που φορτώνει στις πλάτες του ελληνικού λαού, τεράστιο και αδικαιολόγητο κόστος στο όνομα αυτής της πολιτικής και το πρόβλημα είναι ότι αυτή η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με λογιστικούς όρους το θέμα της ευρωπαϊκής προοπτικής και αδυνατεί να συλλάβει την ανάγκη μιας πολιτικής που να μετατρέπει την Ελλάδα σε πραγματικά ευρωπαϊκή χώρα.

Ο ΣΥΝ αμφισβήτησε τη λογική του μονόδρομου. Θέλουμε την είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ αλλά θεωρούμε ότι αυτό μπορούσε να επιτευχθεί με λιγότερο κοινωνικό κόστος.

Για αυτό προτείνουμε:

α. ανορθωτικό πρόγραμμα τετραετούς διάρκειας, δηλαδή σοβαρό πρόγραμμα αλλαγών στην οικονομία

β. σοβαρή και εντατική αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων

γ. αλλαγές στη διοίκηση και τι κράτος, για να είναι παραγωγικά

δ. επαναπροσδιορισμό της εξωτερικής πολιτικής για να περιοριστούν οι αμυντικές δαπάνες

ε. πολιτική διαπραγμάτευσης για ελαστικότερους όρους

στ. ειδική μέριμνα για ορισμένες ευπαθείς κατηγορίες

Τα προβλήματα με τη γειτονική Τουρκία, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, η ιλαροτραγωδία με την περιφορά των S-300 σε εξαγγελτικό επίπεδο από την Κύπρο στην Κρήτη αποδεικνύουν ότι τα σημαντικότερα θέματα της εξωτερικής πολιτικής αντιμετωπίζονται με αξιοσημείωτη ελαφρότητα. Ποια ερμηνεία δίνετε στο φαινόμενο;

Η αγορά εκ μέρους της Κύπρου των πυραύλων S-300 υπήρξε εξ αρχής μια επιπόλαιη και λανθασμένη επιλογή. Η εξέλιξη των πραγμάτων απέδειξε ότι η εγκατάσταση στην Κύπρο δεν ήταν ρεαλιστική δυνατότητα, ότι επιβάρυνε την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ε.Ε. και ότι φόρτωσε στην κυπριακή και την ελληνική διπλωματία ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα.

Η ιδέα της εγκατάστασης των S-300 στην Κρήτη φαντάζει από μια πρώτη ματιά ως κίνηση απεμπλοκής από το αδιέξοδο. Στην ουσία όμως πρόκειται για βήμα χωρίς επιστροφή προς ην ολοκλήρωση του αρχικού λάθους.

Ο κ.Σημίτης όφειλε να είχε συγκαλέσει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, να ενημερώσει αναλυτικά για τις προθέσεις του και κυρίως να θέσει για συζήτηση το σύνολο της ελληνικής στρατηγικής γύρω από το Κυπριακό, τις ελληνοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις.

Σε σχετικά πρόσφατα άρθρο σας σε κυριακάτικη εφημερίδα επισημάνατε μεταξύ άλλων ότι �τη σημερινή περίοδο, που δεν είναι το υστερόγραφο της μεταπολίτευσης, την καθορίζουν, περισσότερο από τις πολιτικές δυνάμεις των κομμάτων, οι επιδράσεις των εξωθεσμικών κέντρων και οι διαπλοκές πολιτικών και οικονομικών κοινοπραξιών. Πώς μπορεί να αναστραφεί αυτή η κατάσταση και τι κάνει ο ΣΥΝ γι΄ αυτό;

Αναφέρομαι στο πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο που εκτρέφει φαινόμενα διαπλοκής και επιμένω στην αλλαγή αυτού του πλαισίου. Η αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα είναι άσκοπη και πολλές φορές παραπλανητική, διότι οδηγεί σε μια παραπλανητική περιπτωσιολογία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει σήμερα Έλληνας που να μην πιστεύει βαθιά ότι η διαπλοκή οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων επηρεάζει καθοριστικά τη λήψη αποφάσεων για κρίσιμα προβλήματα. Όταν αυτή η συνείδηση είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στον ελληνικό λαό δεν χρειάζεται αποδείξεις. Χρειάζονται τολμηρά μέτρα για να αλλάξει η κατάσταση και για να αλλάξει στη συνέχεια και η συνείδηση των πολιτών.

Στην τελευταία σας ομιλία στο "Ακροπόλ", κατά την οποία αναπτύξατε την εναλλακτική πρόταση εξουσίας του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, αναφερθήκατε και στον ρόλο των διανοουμένων. Τι κάνουν και τι δεν κάνουν οι διανοούμενοι της Αριστεράς κατά τη γνώμη σας;

Πιστεύω ότι η προοδευτική διανόηση έχει να επιτελέσει σημαντικό ρόλο στην προοπτική της προοδευτικής ανασύνθεσης του πολιτικού σκηνικού. Δεν συμβάλλει θετικά ο ισοπεδωτικός μηδενισμός. Δεν συμβάλλει θετικά ο σνομπισμός, δεν συμβάλλει θετικά η ταύτιση με κυβερνητικές και κρατικές επιλογές.

Ο ρόλος των διανοουμένων εκπληρώνεται με την αμφισβήτηση των καθεστωτικών δομών, με την αμφισβήτηση των κάθε είδους στερεότυπων, με τη διαρκή αναζήτηση νέων συνθέσεων.

Η μεγάλη γιορτή αλληλεγγύης για τους Κούρδους πρόσφυγες στην πλατεία Κουμουνδούρου, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, στην οποία συμμετείχε ο Συνασπισμός και κυρίως η συμμετοχή φίλων, μελών και συντρόφων, αλλά και η πρωτοφανής προσφορά αγαθών και δώρων στους οικονομικούς μετανάστες κατέδειξε τη διάθεση προσφοράς του κόσμου και, αντίθετα, την προκλητική επίδειξη κυβερνητικής αδιαφορίας για το μεγάλο πρόβλημα. Μπορεί να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα και πώς;

Επρόκειτο για μια ξεχωριστή γιορτή. Πολλοί ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση της επιτροπής διοργάνωσης άνθρωποι που δεν συμβιβάζονται με την απανθρωπιά και με την εκμετάλλευση, αριστεροί που δεν έχουν μάθει να ιεραρχούν το χρήμα ως πρώτη αξία αλλά επιμένουν στις αξίες του πολιτισμού μας.

Η κυβερνητική αδιαφορία για την ύπαρξη και τις συνθήκες ζωής αυτών των ανθρώπων είναι αδικαιολόγητη, μας εκθέτει σαν πολιτισμένη χώρα. Αυτή η πολιτική αδιαφορία δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα των προσφύγων, ενώ υποβαθμίζει τις συνθήκες ζωής και των κατοίκων της περιοχής.

Είναι κρίμα που η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει αυτή την ώρα να δώσει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα που υπάρχει στην καρδιά της Αθήνας.

Αθήνα, Ιανουάριος 1999