Βρισκόμαστε σε μια επαναστατική περίοδο στον γεωπολιτικό χώρο της Λατινικής Αμερικής ;
Είμαστε θεατές σε μια φάση πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών εντός του νέο-φιλελεύθερο πλαισίου στην Λατινοαμερικανική Ήπειρο ;
Οι προοδευτικοί -αριστεροί ηγέτες είναι απλά μια επανάληψη των caudillos* σε μια σύγχρονη φάση ;
Η Κούβα είναι καταδικασμένη να «πέσει ως οριμο φρούτο» κατά την πάγια τακτική και πολιτική στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή;
Αυτά τα βασικά και άλλα ερωτήματα σίγουρα προβληματίζουν πολλούς αναλυτές, προοδευτικούς και αριστερούς πολίτες. Στον σύνθετο μετά-διπολικό κόσμο και την εποχή της μεγάλης αυτοκρατορικής βαρβαρότητας των ΗΠΑ δεν πιστεύουμε ότι κανείς διεκδικεί το πολιτικό αλφαβητάρι του «καλού και κακού», του «άσπρου και του μαύρου». Και εάν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που το προσπαθούν, σίγουρα βρίσκονται σε μια διαρκή καταιγίδα πολιτικών αντιφάσεων, σεκταριστικών ανακυκλώσεων και θεωρητικών τακτισμών.
Από την πλευρά μας απλά καταθέτουμε γεγονότα, πολιτικές εμπειρίες και παραθέτουμε δυνατότητες μιας μεγάλης ιστορικής πρόκλησης στην Λατινική Αμερική που καθημερινά μας πείθουν ότι η σημερινή φάση της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και ο μιλιταριστικός τυχοδιωκτισμός των ΗΠΑ οδηγούν σε μια συνεχή ταξική, πατριωτική αφύπνιση των λαών της περιοχής με διαφορετικές ταχύτητες και κοινωνικό-πολιτικές πραγματικότητες στις χώρες τους που συνειδητοποιούν τα τεράστια ιστορικά αποθέματα μιας περιοχής που βιώνει μια σαφή αριστερή στροφή σε κινηματικό, πολιτικό επίπεδο.
* Ας αρχίσουμε από τον Νότο. Αργεντινή. Η πρώτη χώρα που πτώχευσε στον 21ο αιώνα και μπήκε κάτω από την επιτήρηση των διεθνών ιμπεριαλιστικών μηχανισμών. Το χρέος της δυσβάσταχτο. Η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή βοδινού κρέατος ( 250 εκατομμύρια βοοειδή) θρήνησε και θρηνεί παιδιά υποσιτισμένα στις πιο φτωχές επαρχίες της , ακόμα και στις villa miseriαs* της. Ένα όριο φτώχειας που αγκαλιάζει το 60% του πληθυσμού της. Το «αμερικανικό της όνειρο» θρυμματίστηκε. Η μεσαία της «τάξη» εξαφανίστηκε. Ο συνολικός αριθμός οικονομικών προσφυγών τα τελευταία δέκα χρόνια ξεπερνά τα 3,5 εκατομμύρια. Έχει μια πολιτική αριστερά βαθύτατα κατακερματισμένη ( με πάνω από 40 εκλογικά σχήματα της αριστεράς που κατέθεσαν ψηφοδέλτια στις τελευταίες εκλογές. Μια αριστερά ανήμπορη να παίξει έναν καταλυτικό ρόλο τα τελευταία χρόνια Ένα Κομμουνιστικό Κόμμα που το βαραίνει ακόμα η σκιά μιας «ανάλυσης περί κεντρώας δικτατορίας του Βιντέλα» ώστε να εξυπηρετηθούν τα τότε οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα της Ε.Σ.Σ.Δ. που ήταν ένας από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της Αργεντινής σε σιτάρι και κρέας εκείνη την εποχή. Η «ανάλυση» αυτή έφτασε και στη χώρα μας στην ηγεσία του Κ.Κ.Ε μεταπολιτευτικά, χωρίς ακόμα να έχει απαντηθεί η "κεντρώα προέλευση» αυτής τής σκληρής αιματοβαμμένης χούντας και η μηχανιστική υιοθέτηση «άνευ όρων» αυτής της πραγματικά προκλητικής για το κομμουνιστικό και αριστερό κίνημα παραδοχής.
Σήμερα η κυβέρνηση του «κέντρο-αριστερού περονιστή» Ν. Κίρχνερ ακολουθεί μια πολιτική αναγνώρισης και πειθαρχίας αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους της χώρας προς τους διεθνείς οργανισμούς σε αντίθεση με τις θέσεις των προοδευτικών και αντί-ιμπεριαλιστικών κινημάτων της χώρας του αλλά και της ηπείρου γενικότερα. .
Συνάπτει στενές πολιτικές, εμπορικές, οικονομικές, διπλωματικές σχέσεις με την κυβέρνηση Τσάβεζ και αναπτύσσει σχετικά καλές εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα. Δυναμώνει της περιφερειακή της συνεργασία στον τομεα της ενεργείας με την , Βενεζουέλα, Ουρουγουάη, Βολιβία και τη Βραζιλία.
Ακολουθεί σθεναρή πολιτική για το δυνάμωμα του Μερκοσούρ ( ελεύθερη ζώνη εμπορίου μεταξύ χωρών του αμερικανικού νότου) και τις A.L.B.A. ( εναλλακτική σφαίρα εμπορικών και πολιτικών ολοκληρώσεων μαζί με την Βενεζουέλα, Κούβα, Ουρουγουάη, Βραζιλία, Παραγουάη και Βολιβία σε προοδευτική κατεύθυνση σε αντίθεση με τις μεγάλης πιέσεις των ΗΠΑ . Στο εσωτερικό μέτωπο με πιο εμφανή, δειλά και συμβιβαστικά βήματα προς την άρχουσα τάξη, πολλές φορές αντιφατικά, αυταρχικά προς την κοινωνία Με μια αυξανομένη και μεγαλύτερη «εχθρότητα» έναντι των συνδικάτων και των κινημάτων που «γεμίζουν» το πολιτικό κενό της αριστεράς και αναπτύσσουν πολύπλευρη και πλούσια κινηματική δράση ιδιαίτερα αποτελεσματική στους τομείς της ανεργίας, της απασχόλησης, των αστέγων, κ.λ.π.
* Βραζιλία. Εδώ τα κινήματα συνεχίζουν να παίζουν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις στη χώρα. Ισχυρά, μαζικά, με ταξικό και αντί-ιμπεριαλιστικό ρόλο σκληραίνουν την στάση τους έναντι της κυβέρνησης Λούλα που αρχίζει να μετατρέπεται κατά τα λεγόμενα του Κ. Μπούς ως ο βασικός στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ στην ήπειρο. Τα προεκλογικά προγράμματα για την εξάλειψη της των μεγάλων δεικτών ανισότητας ( προγράμματα για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, «πείνα μηδέν», αγροτική μεταρρύθμιση, προστασία του Αμαζονίου, κ.λ.π.) έχουν κυριολεκτικά βαλτώσει.
Η κυβέρνηση συνεχώς ταλανίζεται από σκάνδαλα διαφθοράς αρκετών στελεχών της. Ένα κομμάτι γερουσιαστών, πολιτικών στελεχών, συνδικαλιστών, ( κυρίως από τον αγροτικό τομέα) έχει δημιουργήσει το Π-ΣΟΛ, ένα αριστερό ριζοσπαστικό, κίνημα από αποσχίστηκε από την κυβερνητική παράταξη. Τα κινήματα εμμένουν. Δεν καταθέτουν τα όπλα.
Στην εξωτερική πολιτική τα πράγματα είναι λιγότερο αντιφατικά οπού ένα ισχυρό κομμάτι της αστικής τάξης στα πρότυπα του αργεντίνικου μοντέλου «αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής αναζήτησης» εμμένει στην ενδυνάμωση της περιφερειακής, οικονομικής, πολιτικής ολοκλήρωσης της Λ.Α. οπού η Βραζιλία φαντάζει να μετατρέπεται σε «μεγάλο αδελφό».
* Βενεζουέλα. Η πιο ριζοσπαστική, ανατρεπτική, αντί- ιμπεριαλιστική εκδοχή των μεγάλων σημερινών αλλαγών στην Λατινική Αμερική. Ένας χαρισματικός ηγέτης, ο Τσάβεζ, οπού τα δυτικά Μ.Μ.Ε. τον παρουσιάζουν ως «γραφικό» , «ψυχολογικά ασταθή», και «τυχοδιωκτικά ευάλωτο». Είναι έτσι ; Δεν το πιστεύουμε.
Στη χώρα αυτή πραγματοποιείται μια τεράστια προσπάθεια για την καταπολέμηση της φτώχειας, της ανισότητας, του αναλφαβητισμού, της οικονομικής εξάρτησης, της προστασίας του περιβάλλοντος, των πολιτισμικών, γλωσσικών ιδιαιτεροτήτων των ιθαγενών στη περιοχή του Αμαζονίου της χώρας. Αναπτύσσεται μια στρατηγική ανάπτυξη της Δημόσιας πετρελαϊκής περιουσίας και των αποθεμάτων του φυσικού αεριού. Δημιουργείται μια συμμετοχική διαδικασία ολοκλήρου του λαού σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της χώρας.
Η πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια εκπαίδευση ενσωματώνει τα πιο φτωχά στρώματα του λαού με την γενναία χρηματοδότηση στο τομέα της παιδείας. Η μεγάλη προτεραιότητα η παιδεία και η νεολαία, πως ανακοινώνεται μέσα από τα προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης της Βολιβαριανής κυβέρνησης της Βενεζουέλα.
Μετατρέπει όλα τα αποθέματα της χώρας από δολάρια σε ευρώ. Αναζητεί την περιφερειακή ολοκλήρωση στην ήπειρο ως την μεγάλη σύγχρονη, ριζοσπαστική απάντηση στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, στις απειλές, την εξάρτηση και τους εκβιασμούς των ΗΠΑ. Η Βολιβαριανή δημοκρατία και η πολιτική της ηγεσία κερδίζει τα τελευταία χρόνια 7 εκλογικές αναμετρήσεις, προεδρικές. συνταγματικές αναθεωρήσεις με έντονα στοιχεία λαϊκής εξουσίας, τοπικές, περιφερειακές εκλογές, κ.λ.π. Επιβιώνει ενός Αμερικανό-έμπνευστου πραξικοπήματος με την μαζική ανατροπή αυτών των σχεδίων από το λαό.
Μαζί με τον Καναδά μετατρέπεται σε βασικός εμπορικός εταίρος της Κούβας, με την προμήθεια πετρελαίου, πρώτων υλών, την τουριστική βιομηχανία, κ.λ.π. Σε αντάλλαγμα λαμβάνει από την Κούβα 20,000 γιατρούς που εργάζονται στην Βενεζουέλα σε πολλαπλά προγράμματα υγείας και περίθαλψης στις πιο φτωχές περιοχές της χώρας, τα barrios*. Αποστέλλονται στη Κούβα πάνω από 200,000 άποροι και φτωχοί Βενεζολάνοι για οφθαλμολογικές επεμβάσεις. Δάσκαλοι από την Κούβα (12,000) παίρνουν μέρος στην καμπάνια κατά του αναλφαβητισμού. Ανοίγει ένας μεγάλος διάλογος στην κοινωνία της Βενεζουέλας, « ο σοσιαλισμός στον 21ο αιώνα».
* Κούβα. Κατά ορισμένους, μεταξύ αυτών και κάποιων προοδευτικών ανθρώπων, η Κούβα είναι μια περίπτωση αντιγραφής που απέμεινε από τα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Μια ιστορική παρένθεση στην εποχή στο «τέλος των ιδεολογιών». ΔΙΑΦΩΝΟΥΜΕ.
Δεν υπερασπίζουμε ένα «αλάθητο σοσιαλιστικό μοντέλο». Ούτε μένουμε προσηλωμένοι τυφλοί νοσταλγοί του παρελθόντος. Απλά αναγνωρίσουμε ότι η ιστορική διαδρομή της, η γνήσια αυθόρμητη λαϊκή επανάσταση της με χαρακτήρα έντονα πατριωτικό, αντί-ιμπεριαλιστικό, αποτελεί μια ξεχωριστή πραγματικότητα του σοσιαλιστικού κόσμου του χθες, κυρίως από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Με μεγάλες κοινωνικές, πολιτικές, επιστημονικές, κατακτήσεις ( με ζηλευτούς δείκτες στον τομέα της περίθαλψης, της παιδείας, που ούτε χώρες του λεγόμενου «πρώτου κόσμου» δεν έχουν), παγκόσμιας εμβέλειας, που βρίσκεται για 45 χρόνια σε έναν διαρκεί πόλεμο με τις ΗΠΑ. Ένας πόλεμος σκληρός, μεθοδικός, βάρβαρος, από τον «μεγάλο αδελφό δίπλα της». Μια μάχη ανελέητη στο πεδίο του εμπορίου, της διπλωματίας, των μυστικών υπηρεσιών, με μια διαρκεί απειλή που αναφέρεται με τον πιο ειλικρινή τρόπο από τις ΗΠΑ στο «σχέδιο ελεύθερη Κούβα» που πρόσφατα εισηγήθηκε στο Κογκρέσο ο πρόεδρος Μπούς και πέρασε με τις ευλογίες των δημοκρατικών και ρεπουμπλικανών, οπού αναγγέλλεται ανοιχτά η επιστροφή της στην «ελευθερία» με έναν προσωρινό κυβερνήτη από της ΗΠΑ!!! Καταλυτικό ρόλο στον σχεδιασμό αυτό η συνεχή επιδίωξη της πλήρους απομόνωσης της από την παγκόσμια κοινότητα σε όλα τα επίπεδα. Εμπορικά, διπλωματικά, οικονομικά, αθλητικά.
Αυτός ο πόλεμος σε βάρος του κουβανικού λαού, επιδιώκει αυτή η στρατηγική να οδηγήσει τη χώρα σε «εσωτερική απομόνωση» της κυβέρνησης της από τον λαό της και έτσι να δυσκολέψει αναγκαία βήματα στους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής εμβάθυνσης της σοσιαλιστικής δημοκρατίας. Αν ο σχεδιασμός των ΗΠΑ δεν επιτευχθεί, η Κούβα θα προχωρήσει με βήματα σταθερά στην καθοριστική συμμετοχή της στην κοινωνική, οικονομική, πολιτική περιφερειακή ολοκλήρωση της Λ. Αμερικής. Αντίθετα μια «πετυχημένη» απομόνωση από της ΗΠΑ και τους συμμάχους της αναγκάζει την Κούβα να μην μπορεί να προχωρήσει στην περιφερειακή ολοκλήρωση, την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη αλλά να την οδηγεί σε βάλτωμα, υποχώρηση και οπισθοδρόμηση των δημοκρατικών, κοινωνικών κατακτήσεων και δεδομένων τής. Σε αυτόν τον δρόμο βαθύτατης πολιτικής επιλογής μια αυτόνομη, μια δημοκρατική, ειρηνική Ε.Ε. μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο σε ολόκληρη την περιοχή όχι μόνο στην Κούβα αλλά και σε ολόκληρη την Λ. Αμερικής. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά έχει σοβαρές ευθύνες να αναλάβει σχεδιασμό και δράση σε μια τέτοια κατεύθυνση. Όχι μόνο θα δυναμώνει έτσι μια αδιαμφισβήτη διαδικασία αποδυνάμωσης της «αυτοκρατορικής βαρβαρότητας» των ΗΠΑ, των μεγάλων κινδύνων για το σύνολο της ανθρωπότητας αλλά θα δυναμώνει ταυτόχρονα την εμβάθυνση των δημοκρατικών, κοινωνικών και πολιτικών δεδομένων στην σοσιαλιστική Κούβα.
Θα επανέλθουμε για να δούμε και άλλες χώρες στην περιοχή , Περού, Ουρουγουάη, Βολιβία, Μεξικό, Εκουαδόρ που αποτελούν πιθανά σενάρια μεγάλων κοινωνικών-πολιτικών αλλαγών σε μια ήπειρο που ίσως να αποδεικνύεται η "αχίλλειος πτέρνα" της υπερδύναμης, οπού τα ιθαγενικά , τα εργατικά, αντί-ιμπεριαλιστικά κινήματα αποτελούν μια δυνατή «ατμομηχανή» που ολοένα αυξάνει ρυθμούς και ταχύτητα με στόχους που αποδεικνύουν ότι ο νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση δεν είναι μια «νομοτέλεια» της εποχής μας και σε καμία περίπτωση δεν είναι είναι αήττητη.
*caudillos - ιδιωματισμός που αναφέρεται σε χαρισματικούς ηγέτες με ¨ποπουλιστικές. Χαρισματικές αλλά και δημαγωγικές δυνατότητες.
*Barrios - φτωχογειτονιές της Βενεζουέλα , αντίστοιχο των φαβέλλας της Βραζιλίας
*Villa Miserias - φτωχογειτονιές της Αργεντινής).
Κώστας Ήσυχος
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS