Skip to main content.
15/05/2007

Σήμανση και έλεγχος ποιότητας τροφίμων. 'Αρθρο του Γιάννη Τόλιο στο έντυπο "ΔΡΟΜΟΙ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ"

Το θέμα του ελέγχου της ποιότητας τροφίμων και των υψηλών ανατιμήσεων, τείνουν να γίνουν καθημερινός βραχνάς στους καταναλωτές. Η ασυδοσία των εμποροβιομηχάνων και super-markets, στο όνομα της μεγιστοποίησης των κερδών, έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Δεν είναι τυχαίο που κάθε τόσο έρχονται στην επιφάνεια μεγάλα «διατροφικά σκάνδαλα», για αλλοιωμένα κρέατα, γαλακτοκομικά, ψάρια και γενικώς μη ασφαλή τρόφιμα, πολλά από τα οποία είναι εισαγόμενα.

Τελευταία σε έρευνα αγοράς με πρωτοβουλία της ΠΑΣΕΓΕΣ για την αξιοπιστία των ετικετών, διαπιστώθηκε ότι 43,4% των τυποποιημένων τροφίμων που ελέγχθηκαν, έχουν παραπλανητικές ετικέτες σε σχέση με βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Επίσης σε ελέγχους που πραγματοποίησε ο ΕΦΕΤ τον Απρίλη ʼ07, διαπιστώθηκε ότι σε 20 επιχειρήσεις (μεγάλες και μικρές) διακινούσαν ακατάλληλα νοθευμένα και μη ασφαλή τρόφιμα και στις οποίες επεβλήθηκαν πρόστιμα 172.500 ευρώ (πχ. αλυσίδα «Carrefour Mαρινόπουλος ΑΕ», πολυεθνική «Ελαϊς-Unilever», τυροκομικά «Φιλώτας Μπέλας & Υιός», αλυσίδα «ΑΒ-Βασικόπουλος ΑΕ», γαλακτοκομικά-αλλαντικά «Υιοί Μιχαήλ Πατσιαβούρα», «Αγροτοβιομηχανία Δερβίση ΑΒΕΕ», «Θάλασσα ΕΠΕ», «Φάρμα Μακεδονίας», κά). Το γενικότερο κλίμα φιλελευθεροποίησης και απορύθμισης της αγοράς που ακολουθεί η κυβέρνηση, οδηγεί σε συρρίκνωση ελέγχων και μη επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες.

Τέλος στον τομέα των «μεταλλαγμένων», παρʼ ότι η κυβέρνηση έχει ταχτεί επίσημα (όπως και όλα τα κόμματα στη Βουλή), κατά της χρήσης «γενετικά τροποποιημένων οργανισμών» (ΓΤΟ) στην παραγωγή τροφίμων και ζωοτροφών, δεν υπάρχει συστηματικός έλεγχος εισαγόμενων και εφαρμογή της «σήμανσης» και «ιχνιλασιμότητας», με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν στην αγορά άγνωστης ποσότητας «μεταλλαγμένα» τρόφιμα. Σε πρόσφατο δειγματοληπτικό έλεγχο, εισαγόμενης πρωτεϊνης ρυζιού 88 τόνων από την Κίνα για ζωοτροφές, διαπιστώθηκε ότι ήταν «μεταλλαγμένη» και απαγορεύτηκε. Επίσης απαγορεύτηκε η εμπορία στην Ελλάδα σπόρων μεταλλαγμένων υβριδίων καλαμποκιού (ΜΟΝ 810), ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των απαγορευμένων γενετικά τροποποιημένων υβριδίων στης χώρα μας σε 47 («Εξπρές, 13.4.07).

Όσον αφορά το θέμα της ακρίβειας και αισχροκέρδειας στην «τροφική αλυσίδα», αρχίζει με τις ανεξέλεγκτες τιμές αγροτικών εφοδίων (σπόροι, λιπάσματα, καύσιμα, κά) που αυξάνουν το κόστος, τη συμπίεση σε συνέχεια των τιμών παραγωγού και τη διόγκωση αντίστοιχα των τιμών καταναλωτή (η γνωστή «ψαλίδα» τιμών), με αποτέλεσμα υψηλά κέρδη για τις αγροτοβιομηχανίες, μεσάζοντες και super-markets και χαμένους τους παραγωγούς και καταναλωτές. Είναι χαρακτηριστικό σύμφωνα με έρευνα της ΠΑΣΕΓΕΣ για την περίοδο 2005/2006, από τη σύγκριση τιμών παραγωγού και καταναλωτή, διαπιστώθηκε μεγάλη διαφορά: στα δημητριακά (750-800%), στα ζυμαρικά, ζάχαρη και χυμούς (πάνω από 500%), στο κρασί (700%) και ακολουθούν μια σειρά προϊόντα με άνοιγμα ψαλίδας από 400% μέχρι μικρότερη διαφορά 150% σε βασικά ήδη κηπευτικών.

Η απουσία συστηματικών ελέγχων στις τιμές, μειώνει το εισόδημα των λαϊκών στρωμάτων, ενώ η απουσία συστηματικών ελέγχων στην ποιότητα τροφίμων, απειλεί τη δημόσια υγεία, τροφοδοτεί την αισχροκέρδεια και υπονομεύει τα ποιοτικά προϊόντα («ονομασίας προέλευσης», «γεωγραφικής περιοχής προέλευσης», βιολογικά, κλπ). Ιδιαίτερα οι παραπλανητικές ετικέτες στη φέτα, λάδι, ελιές, κά (δηλαδή στα λεγόμενα «εθνικά προϊόντα»), λειτουργούν ως «βραδυφλεγής βόμβα» στην ανταγωνιστικότητα τους  στην εγχώριο και εξωτερική αγορά.

Η ανάγκη συστηματικών ελέγχων και εφαρμογής ιχνηλασιμότητας και σήμανσης σε όλα τα τρόφιμα, για τον εντοπισμό τοξικών ουσιών ή «γενετικά τροποποιημένων οργανισμών» (ΓΤΟ), γίνεται σήμερα επιτακτική και επιβάλλει μεταξύ άλλων την προώθηση μορφών παραγωγής συμβατές με την ποιότητα τροφίμων και το περιβάλλον.

 Ο ΣΥΝ, για τον έλεγχο της ποιότητας τροφίμων και την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας, προτείνει λήψη άμεσων μέτρων με βασικούς άξονες:

α) Συστηματικός δειγματοληπτικός έλεγχος των τροφίμων πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά και επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους παραβάτες, β) Συντονισμός δημοσίων υπηρεσιών ελέγχου τροφίμων (ΕΦΕΤ, Γενικό Χημείου του Κράτους, υπηρεσίες υπουργείου Γεωργίας, Νομαρχίες, υπουργείο Υγείας, κά), γ) Ενίσχυση του ΕΦΕΤ με ειδικό προσωπικό, δημιουργία παραρτημάτων σε όλους τους νομούς και πραγματοποίηση ελέγχων επικινδυνότητας και μελέτης των επιπτώσεων στους καταναλωτές, δ) Εφαρμογή όλων των κοινοτικών κανονισμών που προβλέπουν αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου τροφίμων, ε) Απαγόρευση των «μεταλλαγμένων», με άμεση εφαρμογή του Πρωτοκόλλου για τη Βιοασφάλεια, την καθιέρωση μηδενικού συντελεστή επιμόλυνσης με ΓΤΟ, σε σπόρους, τρόφιμα και ζωοτροφές, εφαρμογή σήμανσης και ιχνηλασιμότητας σε όλα τα προϊόντα στ) Στήριξη της Ποιοτικής Γεωργίας, με εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων ανάπτυξης βιοκαλλιεργειών, παραγωγή προϊόντων «ονομασίας προέλευσης», «τοπικών παραδοσιακών», «γεωγραφικής περιοχής προέλευσης», και «ολοκληρωμένης διαχείρισης» και βιολογικών, ζ) Ανάδειξη των πλεονεκτημάτων της «μεσογειακής δίαιτας», η) Καταπολέμηση των φαινόμενων συγκάλυψης των διατροφικών σκανδάλων στο όνομα διαφόρων σκοπιμοτήτων, έλεγχος στην αποσιώπηση ή επιλεκτική προβολή τους από τα «ΜΜΕ», θ) Ενεργοποίηση συνεταιρισμών στη συγκέντρωση, τυποποίηση, διακίνηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων, καθώς και ανάπτυξη «καταναλωτικών συνεταιρισμών» για απευθείας προμήθεια βασικών ειδών από τους παραγωγούς σε καλύτερες τιμές, ι) Τέλος ανάπτυξη κινήματος αντίστασης, με πρωτοβουλία των συνεταιριστικών, αγροτο-συνδικαλιστικών, εργατικών ενώσεων, καταναλωτικών οργανώσεων, της Αυτοδιοίκησης, επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, κλπ, για την άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση, για λήψη μέτρων ελέγχου της ποιότητας τροφίμων και καταπολέμησης της ακρίβειας.