Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
18/06/2007

Ομιλία του Γιάννη Τόλιου στο “Συνέδριο ΑμεΑ και ΜΜΕ”

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί προσκεκλημένοι. Ευχαριστούμε καταρχήν για την πρόσκληση χαιρετισμού σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα, σε ένα τόσο κρίσιμο και πάντα επίκαιρο ζήτημα. Δεχθήκαμε την πρόσκληση, παρότι από την πλευρά μας θεωρούμε ότι έχει κατεξοχήν επικοινωνιακό χαρακτήρα, το οποίο ενέχει αντιφατική ερμηνεία. Καταρχήν το θετικό στοιχείο που αναδεικνύεται ένα πρόβλημα, αλλά ταυτόχρονα το στοιχείο μιας σκοπιμότητας που εξωραΐζει την πραγματική κατάσταση των Ατόμων με Αναπηρία.

Ωστόσο να συγχαρούμε για την πρωτοβουλία, έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες, όπου επανέρχεται στο προσκήνιο το θέμα των ΑΜΕΑ, δηλαδή τα προβλήματα του κόσμου των αναπήρων που δεν είναι μικρός ο αριθμός τους. Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία, υπολογίζονται γύρω στο 10% του πληθυσμού και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό τμήμα της κοινωνίας.

Μʼ αυτή την έννοια θα έλεγα, ότι ενώ από τη μια πλευρά είναι καλό που έρχονται στο προσκήνιο τα ιδιαίτερα προβλήματα του χώρου, από την άλλη είναι και μία ευκαιρία να δούμε και τις ασκούμενες πολιτικές. Παρότι στις προηγούμενες δεκαετίες έγιναν βήματα προς τα μπρος και το αναγνωρίσουμε, τα τελευταία χρόνια, την τελευταία δεκαετία, αν θέλετε από το 2000 και μετά, τόσο από τη σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και την προηγούμενη ΠΑΣΟΚ, γίνονται δυστυχώς βήματα προς τα πίσω.

Και αυτό νομίζω ότι οφείλεται στις επιλογές και στις πολιτικές των δύο μεγάλων κομμάτων, που μέχρι τώρα έχουν διαχειριστεί την εξουσία. Χωρίς να μηδενίζουμε προσπάθειες, ταυτόχρονα δεν πρέπει να κρύβουμε τα προβλήματα και τα αποτελέσματα των ασκούμενων πολιτικών.

Παρότι δεν είναι της στιγμής οι αναλυτικές αναφορές, νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε σε εξαγγελίες οι οποίες μέχρι σήμερα δεν υλοποιήθηκαν. Δυστυχώς πολλά λόγια λέγονται ή πολλές υποσχέσεις δίνονται, ιδιαίτερα κάθε πρωτοχρονιά που έχει τύχει να παρακολουθήσω διάφορες εκδηλώσεις, όπου εκπρόσωποι της εκάστοτε κυβέρνησης υπόσχονται διάφορα, αλλά ωστόσο τα προβλήματα παραμένουν και διαιωνίζονται.

Να αναφερθώ για παράδειγμα στην κάρτα αναπηρίας; Να μιλήσω για την προσβασιμότητα; Έγιναν κάποια βήματα, αλλά είναι τεράστια τα κενά. Να πω για τα θέματα της εκπαίδευσης της μόρφωσης και της κατάρτισης; Άλλο η μόρφωση, άλλο η κατάρτιση. Στην κατάρτιση κύριο ρόλο έχει ο ΟΑΕΔ, ενώ στη μόρφωση υπάρχει μεγάλο κενό. Εδώ θα μου επιτρέψετε να τονίσω ότι υπάρχει ένα σοβαρό αίτημα, κατά πόσον δηλαδή καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία.

Επίσης σοβαρό θέμα είναι το ζήτημα της απασχόλησης, που συνδέεται με τη δημιουργική απασχόληση, αλλά και  το εισόδημα. Δυστυχώς ο νόμος προβλέπει 10% των προσλαμβανομένων να είναι ΑμεΑ, ενώ στην πράξη μόνο το 2% προσλαμβάνεται. Επίσης είναι το θέμα της αποκατάστασης της αναπηρίας, με πολιτικές και μέτρα στήριξης. Υπάρχουν τεράστια κενά!

Τέλος στο θέμα της εξασφάλισης κοινωνικής δραστηριότητας. Βεβαίως στον αθλητισμό έχουμε παρουσία, έχουμε επιδόσεις από το χώρο των ΑΜΕΑ που μας κάνουν υπερήφανους και όλη ελληνική κοινωνία. Ωστόσο δε φτάνει να εξασφαλίζεται μόνο με όρους πρωταθλητισμού, παρά τη σημασία αυτής της διάστασης, αλλά χρειάζεται να δούμε την έκταση, αυτού που λέμε αθλητισμού σε μαζική κλίμακα. Μεγάλα τέλος κενά υπάρχουν στην καταπολέμηση των διακρίσεων, κα.

Κυρίες και κύριοι, το μεγάλο θέμα για μας είναι η απόσυρση του επίσημου κράτους από το πεδίο της κοινωνικής πρόνοιας. Εδώ χτυπάει το DNA της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, στην πιο αγριότερη, στην πιο απάνθρωπη μορφή της. Δεν είμαι υπερβολικός, ξέρω τι λέω και όλοι διαισθάνεστε ότι όταν μια πολιτική είναι τόσο ανάλγητη και δείχνει τέτοια έλλειψη ευαισθησίας απέναντι σε αυτές τις ειδικές κατηγορίες ατόμων, δεν βρίσκεις λέξεις να τη χαρακτηρίσεις.

Έχουμε δυστυχώς περικοπές κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό αντί για αύξηση τους. Έχουμε προσφυγή σε φιλανθρωπικές εξορμήσεις. Καλές οι φιλανθρωπίες κι αν θέλετε και οι χορηγίες, αλλά μέχρι που μπορούν να φθάσουν; Για τις χορηγίες μπορούμε να συζητήσουμε και άλλες σκοπιμότητες, αλλά δεν είναι του παρόντος. Εμείς πιστεύουμε ότι αυτό που λέμε «κοινωνικό κράτος», το κράτος πρόνοιας, δεν μπορεί ούτε πρέπει να αποσυρθεί από αυτό το κρίσιμο πεδίο;

Ωστόσο στην πράξη πέρα από φιλανθρωπίες, υπάρχουν και οι διάφορες εταιρείες, μη κερδοσκοπικές αλλά και κερδοσκοπικές. Όσοι έχουν να πληρώσουν πηγαίνουν σε κερδοσκοπικές και έχουν καλύτερη μεταχείριση. Όσοι όμως δεν έχουν και η μεγάλη κατηγορία δεν έχει, που πάει; Επιβαρύνονται οι οικογένειες, επιβαρύνονται τα ίδια τα άτομα με αναπηρία.

Για να μην φαίνεται ότι μιλώ στον αέρα γιʼ αυτές τις πολιτικές, θα σας αναφέρω το εξής: Προχτές ήμουνα σε μια διαμαρτυρία που έκαναν οι εργαζόμενοι και εκπαιδευόμενοι τυφλοί στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, στην Καλλιθέα. Κλείσανε για λίγο και τη Λεωφόρο Θησέως. Το αίτημα για το οποίο έγινε η διαμαρτυρία, ήταν η εκποίηση της περιουσίας του κέντρου για την πληρωμή μισθοδοσίας, ενώ προορίζεται για τη στήριξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων και όχι για πληρωμή μισθών. Λοιπόν αυτό είναι μια συγκεκριμένη απόδειξη του χαρακτήρα της ασκούμενης πολιτικής.

Άλλο παράδειγμα. Αυτές τις μέρες πήραμε ένα κάλεσμα του Πανελλήνιου Συλλόγου Παραπληγικών. Δε θα σας διαβάσω όλα όσα αναφέρει, αν και θα άξιζε τον κόπο, διότι επιβεβαιώνει εν σύνοψη τις επισημάνσεις τις οποίες έκανα. Το υπόμνημα αναφέρει μεταξύ άλλων ότι, «οι Ηγεσίες των Υπουργείων τις οποίες επισκεφθήκαμε αναγνώρισαν το δίκαιο των αιτημάτων μας, δεν έλυσαν όμως κανένα από τα βασικά προβλήματα που ταλανίζουν το χώρο των βαριά κινητικά αναπήρων. Γι αυτό την Πέμπτη 21 Ιουνίου, κάνουν κινητοποίηση διαμαρτυρίας», κά.

Νομίζω ότι αυτά φτάνουν, για τις ασκούμενες πολιτικές.

Επιτρέψτε μου τώρα να περάσω στο θέμα που λέγεται «άτομα με αναπηρία και μέσα μαζικής επικοινωνίας». Πρόκειται για πολύ σοβαρό ζήτημα, όπου εκδηλώνεται ιδιαίτερα έντονα, το στοιχείο της αντιφατικότητας που είπα στην αρχή. Δηλαδή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορούν να φέρουν στο προσκήνιο το πρόβλημα, αλλά σημασία έχει να δούμε εάν κάθε φορά φωτίζουν την πλευρά που ο καθένας κατανοεί σαν σημαντική.

Δυστυχώς βιώνουμε καταστάσεις που ορισμένες τηλεοπτικές εκπομπές, προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των ΑΜΕΑ. Χλευάζονται ανάπηροι σε μια προσπάθεια να κερδισθεί τηλεθέαση. Κατά τη γνώμη μου το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο και οι Δημοσιογράφοι, πρέπει να αποδοκιμάζουν χωρίς δισταγμό τέτοια φαινόμενα.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που προβάλλεται μια εκδήλωση για τα άτομα με αναπηρία. Ωστόσο η προσοχή δεν εστιάζεται στους ΑμεΑ, αλλά στην προβολή κυβερνητικών και άλλων πολιτικών παραγόντων ή χορηγών, δημιουργώντας παραπλανητική εικόνα για τις αιτίες και τις λύσεις του προβλήματος. Χαρακτηριστική περίπτωση ο πρόσφατος τηλεμαραθώνιος φιλανθρωπίας για να δημιουργηθεί Νοσοκομείο για παιδιά που πάσχουν από καρκίνο. Από το συγκεκριμένο τηλεμαραθώνιο συγκεντρώθηκαν μόλις 10εκατ.?. Ωστόσο για να χτιστεί ένα τέτοιο νοσοκομείο θέλει 300 εκατομμύρια χοντρικά, και για την ετήσια λειτουργία του περίπου 300 εκατ. ? το χρόνο. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιος θα βάλει τα επιπλέον χρήματα και ποιος θα καλύψει το ετήσιο κόστος λειτουργίας του; Θα το στηρίξει το κράτος, θα είναι δημόσιο, θα ενταχθεί σε αυτό το δημόσιο σύστημα υγείας πρόνοιας; Όμως καθημερινά βιώνουμε περικοπές κονδυλίων για υγεία και πρόνοια και τεράστιες ελλείψεις υγειονομικών προσωπικού. Αν η δημιουργία του Νοσοκομείου σημαίνει πληρωμή νοσηλίων, στην ουσία θα είναι για όσους έχουν αν πληρώσουν. Άρα η εικόνα της φιλανθρωπίας, για τη λύση των προβλημάτων είναι επίπλαστη και ανεδαφική και στην καλύτερη περίπτωση επικουρική.

Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι από τα «ΜΜΕ» δεν προβάλλονται οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις των ατόμων με αναπηρία ή σπάνια ή εκ των υστέρων ή κάπου στη γωνιά, όταν έχουν τελειώσει οι ειδήσεις. Προχτές για τις κινητοποιήσεις των τυφλών στο ΚΕΑΤ Καλλιθέας δεν ειπώθηκε τίποτα!!

Εδώ και πάλι θα επαναλάβω, ότι μπορεί να υπάρχουν καλές προθέσεις, κι εγώ πιστεύω ότι ο καθένας ατομικά, είτε είναι σε θέση ευθύνης κυβερνητική, είτε είναι στην αντιπολίτευση, δε θα είχε προσωπικά αντίρρηση για μια πολιτική η οποία να είναι σε όφελος των ατόμων με αναπηρία. Ωστόσο οι ασκούμενες πολιτικές Υγείας- Πρόνοιας, δυστυχώς κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πόρισμα της κοινής Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για τους ΑμεΑ. Όλα τα κόμματα την υπέγραψαν. Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα; Δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία, τις καλές κατʼ άλλα προθέσεις τους.

Από τη δική μας πλευρά, από την πλευρά του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, θέλω να τονίσω ότι χρειάζεται ριζική στροφή στην ασκούμενη πολιτική στο χώρο των ΑμεΑ.

Για παράδειγμα στο θέμα της εκπαίδευσης. Όπως ξέρετε στο εγχείρημα της αναθεώρησης του άρθρου 16, εμείς είμαστε αντίθετοι. Ξέρετε πολύ καλά ότι πρωταγωνιστήσαμε στην ανατροπή αυτής της επιλογής, το αποτέλεσμα ήταν συμβολή όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας και στο μέτρο του δυνατού και των δικών μας δυνάμεων. Ωστόσο προτείναμε ότι στην περίπτωση αναθεώρησης, να προβλέπονται για το θέμα της εκπαίδευσης των τυφλών τα αντίστοιχα συγγράμματα είτε ηχητικά είτε με τη μέθοδο Μπράιγ, καθώς και στα site να έχουν πρόσβαση τα άτομα με αναπηρία.

Επίσης θεωρούμε αναγκαίο το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο και όλη η κοινότητα των Δημοσιογράφων, να αποδοκιμάζει φαινόμενα τα οποία υποβαθμίζουν ή αποσιωπούν προβλήματα των ατόμων με αναπηρία. Νομίζω ότι χρειάζεται να δείξουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία. Στις ειδικές εκπομπές να εξασφαλίζεται η παρουσία ατόμων με αναπηρία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, γιατί έχει αξία οι ίδιοι οι άνθρωποι να εκφράζουν τα προβλήματά τους.  

Σταματώ εδώ, νομίζω ότι έτσι κι αλλιώς είναι μια ευκαιρία στο σημερινό Συνέδριο, να προβληθούν τα προβλήματα των ΑμεΑ.  Είναι μια ευκαιρία ευαισθητοποίησης της κοινωνίας και ταυτόχρονα στιγμή ευθύνης από τις κυβερνήσεις, να προωθήσουν επιτέλους αντίστοιχα μέτρα και πολιτικές υπέρ των ΑμεΑ.

Ευχαριστούμε και πάλι για την πρόσκληση και ευχόμαστε καλή επιτυχία για το Συνέδριο σας.

Γιάννης Τόλιος, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ και υπεύθυνος σε θέματα Υγείας-Πρόνοιας.