Η συζήτηση για τα προβλήματα των Μ.Μ.Επιχειρήσεων & ΕΒΕ, σημαίνει στην ουσία συζήτηση για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας και για το μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού της χώρας, είτε ως επιχειρηματίες, είτε ως μισθωτούς απασχολούμενους στις επιχειρήσεις. Την τελευταία δεκαετία, στο διεθνές και εγχώριο περιβάλλον δράσης των ΜΜΕ & ΕΒΕ, έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές Η ανάπτυξη των νέων τεχνολογικών, η πολιτική της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, οι διαδικασίες ευρωπαϊκής ενοποίησης και διεύρυνσης, η διεθνής οικονομική συγκυρία, η άνοδος των τιμών του πετρελαίου, κά, είναι παράγοντες που επηρεάζουν τις γενικότερες ανταγωνιστικές συνθήκες δράσης τους.
Επίσης σοβαρή επίδραση ασκούν η μακρο-οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και οι ειδικότερες πολιτικές στις ΜΜΕ & ΕΒΕ, καθώς επίσης η ύπαρξη μονοπωλιακών-ολιγοπωλιακών δομών στην εγχώρια αγορά που περιορίζει το χώρο δράσης τους, η εγκατάσταση παραγωγικών μονάδων σε βαλκανικές χώρες, η αυξανόμενη εισαγωγική διείσδυση και διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, η συμπίεση της αγοραστικής δύναμης μισθών-συντάξεων, κά. Όλα αυτά δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον στη λειτουργία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, περιορίζουν το μερίδιο αγοράς, εντείνει την ανασύνθεση τους1 και παρεμποδίζει την αξιοποίηση σημαντικών πλεονεκτημάτων που διαθέτουν στην ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Παρ' ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια βήματα βελτίωσης της θέσης των Μικρο-Μεσαίων Επιχειρήσεων, οι συγκεκριμένες βελτιώσεις δεν αποτελούν ικανό λόγο ποιοτικής μεταβολής του γενικότερου πλαισίου ανάπτυξης και λειτουργίας τους. Παρ' ότι ορισμένα μέτρα από τυπικής πλευράς είναι θετικά, το πραγματικό περιβάλλον εξακολουθεί να είναι αρνητικό, δεδομένου ότι υπάρχουν αντιφάσεις μεταξύ των επίσημων πολιτικών και πραγματικού περιβάλλοντος δράσης τους. Ειδικότερα επισημαίνουμε:
Στο χώρο των Μ.Μ.Επιχειρήσεων, δεν έχει σχηματισθεί ακόμη εκείνη η κρίσιμη μάζα μονάδων, η οποία να έχει τα χαρακτηριστικά επιχειρήσεων «Νέας Οικονομίας», για να παίξει ρόλο «ατμομηχανής» και συνολικής μετάβασης τους σε αυτήν. Στο χώρο αυτό έχουμε μόνο τη δημιουργία 13 ΚΕΤΑ, ορισμένων Ηλεκτρονικών Κέντρων Εμπορίου (ΗΚΕ), του ΤΑΝΕΟ, των Τεχνολογικών Πάρκων, ενώ σε «χαμηλή πτήση» βρίσκονται τα προγράμματα νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας και το «Δικτυωθείτε». Με εξαίρεση το τελευταίο, όλα τα άλλα είτε δεν άρχισαν ακόμα να αποδίδουν, είτε αφορούν μικρό αριθμό επιχειρήσεων που αδυνατούν να επιφέρουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Επίσης δειλά-δειλά έχει αρχίζει η χρήση του διαδικτύου από ένα αριθμό νέων μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις συναλλαγές με το Δημόσιο. Τέλος το «ηλεκτρονικό εμπόριο» είναι πολύ περιορισμένο και οι «δικτυώσεις» μεταξύ μικροεπιχειρήσεων είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Σε επίπεδο φορολογίας, εξακολουθεί η αστάθεια και η μεταβολή του φορολογικού συστήματος που συνοδεύεται από μη προβλεπόμενες (έκτακτες) φορολογίες (εφ άπαξ φόρος κλεισίματος χρήσεων, συνάφειες τριετίας, συνοπτικοί έλεγχοι κ.α.). Είναι δε χαρακτηριστικό ότι μέρος της επελθούσης φορολογικής μεταρρύθμισης 2002 - 2003, τίθεται ξανά σε διάλογο πριν αποτιμηθεί η εφαρμογή των ρυθμίσεων (πόϊντ σύστεμ, λογιστικός προσδιορισμός κερδών, κατάργηση εξωλογιστικών προσδιορισμών κ.α.). Παρά τη θέσπιση ορισμένων θετικών μέτρων, όπως λογιστικός προσδιορισμός κερδών, μείωση φορολογίας μεταβίβασης επιχειρήσεων σε άμεσους συγγενείς, αφορολόγητο αποθεματικό 35% επί των κερδών, ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων (TAXISnet), κά, με εξαίρεση το τελευταίο, δεν έχουν γίνει ακόμη εμφανή τα αποτελέσματα τους.
Στον τομέα των προγραμμάτων του Γ' ΚΠΣ για τις ΜΜΕπιχειρήσεις, δεν υπήρξαν μεταβολές σε σχέση με τα αρχικώς προγραμματισθέντα το 2000. Τα προγράμματα για τις Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις (ΠΜΕ), είναι σχεδόν ανύπαρκτα πλην του «Δικτυωθείτε». Για τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις έγινε προσπάθει βελτίωσης των όρων πρόσβασης στα προγράμματα, αλλά και πάλι μιλάμε για ελάχιστο αριθμό επιχειρήσεων χωρίς επίδραση στο σύνολο των μικρομεσαίων. Όσον αφορά την κατανομή των προγραμμάτων κατά μορφή επιχείρησης, σε πολλά το μερίδιο των ΑΕ και ΕΠΕ ανέρχεται στα 2/3 των συμμετοχών, ενώ των ατομικών και προσωπικών επιχειρήσεων (ΟΕ, ΕΕ) στο 1/3. Η θετική εξαγγελία προγράμματος για τις εμπορικές επιχειρήσεις από το Γ' ΚΠΣ, θα έχει θετικό αποτέλεσμα εφ' όσον αξιοποιηθεί για τις μικρές επιχειρήσεις και όχι γι' αυτές που ήδη κυριαρχούν στην αγορά. Επί πλέον το εμπόριο πρέπει να αντιμετωπίζεται ισότιμα με τους άλλους τομείς δραστηριότητας και όχι ευκαιριακά.
Στον χρηματοδοτικό τομέα δεν σημειώθηκε καμία θεσμική αλλαγή, αλλά μια βελτίωση λόγω γενικότερης πτώσης των επιτοκίων. Ταυτόχρονα εξελίσσεται ανησυχητικά ο υπερδανισμός επιχειρήσεων και νοικοκυριών (64% του ΑΕΠ), ο οποίος υπονομεύει τη μελλοντική ανάπτυξη. Όσον αφορά το ΤΕΜΠΜΕ (….), η ίδρυση του δεν συνοδεύτηκε από υλοποίηση των αισιόδοξων αρχικών σχεδίων (μέχρι τις αρχές Ιουλίου κανένα δάνειο με εγγύηση του ΤΕΜΠΜΕ δεν είχε δοθεί). Κρίνεται κατά συνέπεια αναγκαίος ο επασχεδιασμός του, ιδίως στα σημεία του κόστους εγγύησης και της συλλογικής διαπραγμάτευσης των επιτοκίων με τις τράπεζες.
Σε επίπεδα λειτουργίας, εξακολουθούν να υφίστανται πρακτικά μια σειρά αντικίνητρα. Ο χρόνος που διαθέτουν οι μικροί επιχειρηματίες για πληροφόρηση και εφαρμογή της νομοθεσίας είναι πολύ μεγάλος, ενώ τα μέσα άντλησης των πληροφοριών παραμένουν ισχνά, με ελάχιστη προσβασιμότητα στο διαδίκτυο. Επίσης στο θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας δεν έχουν σημειωθεί αξιόλογες μεταβολές, παρ' ότι η ίδρυση των ΚΕΠ (…) είχε θετικές επιδράσεις. Επίσης η μηχανοργάνωση των Δημοσίων Οργανισμών και Υπηρεσιών, των ασφαλιστικών ταμείων και η δικτύωση μεταξύ τους, είναι ανεπαρκής και χάνονται πολλές εργατοώρες. Τέλος η νομοθεσία πτωχεύσεων παρέμεινε ως έχει, εξακολουθώντας να δεσμεύει επιχειρηματικές δυνάμεις, είτε με γραφειοκρατικές διαδικασίες πτώχευσης και εκκαθάρισης, είτε μη δίνοντας μια «δεύτερη ευκαιρία».!
Τέλος ο τομέας εκπαίδευσης-κατάρτισης-επιμόρφωσης δεν συνοδεύτηκε από κάποια θεσμική μεταβολή πέρα από τη θέσπιση του ΕΣΣΕΕΚΑ (…), το οποίο είναι θετικό βήμα, αλλά ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί, με αρνητικά αποτελέσματα για τον συντονισμό των συστημάτων κατάρτισης, του κόστους κατάρτισης και του ίδιου του ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης στον τομέα της δια βίου μάθησης, παρατηρείται σοβαρή υστέρηση, αφού προσέρχεται ούτε το 1% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Οποιοδήποτε σχέδιο για πέρασμα στη «Νέα Οικονομία», για σύγχρονες επενδύσεις και για εισαγωγή νέων τεχνολογιών, δεν μπορεί να αποδώσει χωρίς αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού. Επί πλέον πρέπει να διερευνηθεί η επέκταση των όρων άσκησης επαγγέλματος και σε επαγγέλματα πέραν όσων εμπίπτουν στους κανόνες Υγιεινής και Ασφάλειας, ώστε να αναβαθμιστεί η άσκησή τους μέσω της δια βίου μάθησης. Η μειωμένη συμμετοχή στη δια βίου μάθηση έχει ως αποτέλεσμα και τη σταδιακή απαξίωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των τεχνιτών. Οι πιλοτικές δράσεις που εφαρμόζονται με το πρόγραμμα «equal» για την πιστοποίηση προσόντων ενηλίκων, ανεξαρτήτως τρόπου μάθησης και την εξ' αποστάσεως μάθηση και πιστοποίηση προσόντων, ίσως δώσουν κάποιες θετικές λύσεις στο μέλλον.
Η πολιτική της Ε.Ε. απέναντι στις Μ.Μ.Επιχειρήσεις, προσδιορίζεται κυρίως από το πλαίσιο της «Στρατηγικής της Λισαβώνας», το οποίο επεξεργάστηκε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το Μάρτιο 2000 στη Σύνοδο της Λισαβώνας. Ως στρατηγικός στόχος της Ε.Ε. για τη δεκαετία 2000-2010, καθορίστηκε η επίτευξη της «ανταγωνι-στικότερης και δυναμικότερης οικονομίας βασισμένης στη γνώση, ικανής για βιώσιμη ανάπτυξη, για περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και για μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή». Ειδικότερα στην επιχειρηματική δραστηριότητα, με βάση την πιο πάνω στρατηγική, επιλέχτηκαν πέντε άξονες παρέμβασης: α) επιχειρηματικότητα, β) ανταγωνιστικότητα, καινοτομία έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, γ) κανονιστικές ρυθμίσεις και διοικητικές παρεμβάσεις, δ) ηλεκτρονικό εμπόριο και διοίκηση επιχειρήσεων σε απευθείας σύνδεση και ε) επενδύσεις σε κεφάλαια εκκίνησης των επιχειρήσεων.
Η εξειδίκευση της «Στρατηγικής της Λισαβώνας», αποτυπώθηκε στον «Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις», ο οποίος εγκρίθηκε στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων τον Ιούνιο 2000 και περιέχει συστάσεις για τον τρόπο με τον οποίο οι Μ.Μ.Επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν την οικονομία της γνώσης. Ειδικότερα καθορίστηκαν δέκα άξονες δράσης: α) εκπαίδευση και επιμόρφωση για επιχειρηματικό πνεύμα, β) φθηνότερη και ταχύτερη εκκίνηση των επιχειρήσεων, γ) καλύτερη νομοθεσία και ρυθμίσεις, δ) διαθεσιμότητα ικανοτήτων, ε) βελτίωση της πρόσβασης σε απευθείας σύνδεση, στ) περισσότερα οφέλη από την ενιαία αγορά, ζ) φορολογικά και χρηματοοικονομικά ζητήματα, η) ενίσχυση τεχνολογικών δυνατοτήτων των μικρών επιχειρήσεων, θ) επιτυχημένα πρότυπα ηλεκτρονικών επιχειρήσεων και υποστήριξη πρότυπων επιχειρήσεων, και τέλος ι) ανάπτυξη ισχυρότερης και αποτελεσματικότερης εκπροσώπησης των συμφερόντων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η διατύπωση του «Χάρτη για τις Μικρές Επιχειρήσεις», συνέπεσε χρονικά με τη διατύπωση της «Χάρτας της Μπολώνια για τις Μ.Μ.Επιχειρήσεις» από τις χώρες του ΟΟΣΑ, η οποία αποτελεί και το βασικό πλαίσιο χάραξης πολιτικής στις Μ.Μ.Επιχειρήσεις, εκ μέρους των αναπτυγμένων χωρών.
Για την προώθηση των στόχων της «Στρατηγική της Λισαβώνας», η Ε.Ε. εξέδωσε πάνω από 70 Οδηγίες, για τη διαμόρφωση ενός κοινού κανονιστικού πλαισίου, ενίσχυσης της εσωτερικής αγοράς, της ανταγωνιστικότητας και του αναπτυξιακού δυναμικού της. Από το σύνολο των Οδηγιών έχουν μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο των χωρών κατά μέσο όρο γύρω στις 40 Οδηγίες, ενώ μόνο 7 έχουν υιοθετηθεί από όλες τις χώρες-μέλη. Παρά τα βήματα που σημειώθηκαν, δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται ο στόχος, να γίνει η ευρωπαϊκή οικονομία η ανταγωνιστικότερη στον κόσμο ως το 2010, ενώ οι Μ.Μ.Επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια στη δράση τους.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην «Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο, για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Μικρών Επιχειρήσεων», παρά τα βήματα που έγιναν στην ταχύτερη εκκίνηση νέων επιχειρήσεων, στους κανονισμούς λειτουργίας και στην εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα, οι Μ.Μ.Εεπιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες, εξ' αιτίας της μειούμενης αγοραστικής δύναμης των εργαζόμενων, της κρατικής γραφειοκρατίας, των μεγάλων ελλείψεων στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, τις δυσκολίες πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στην ανάδειξη της καινοτομίας και μεταφοράς τεχνολογίας, στην έλλειψη εξειδικευμένης εργασίας, στο ποιοτικό management, στην εφαρμογή νέων μορφών οργάνωσης, κά. Παρ' ότι τα συγκεκριμένα προβλήματα διαφοροποιούνται από χώρα σε χώρα και κατά μέγεθος επιχειρήσεων, φαίνεται ότι αποτελούν μόνιμη πηγή δυσκολιών στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας τους. Κατά συνέπεια βαθύτερη αιτία των προβλημάτων των ΜΜΕ είναι ο νεοφιλελεύθερος χαρακτήρας των πολιτικών που ακολουθεί η Ε.Ε., που είχε ως κύριο στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων κυρίως επιχειρήσεων και πολυεθνικών ομίλων, σε βάρος μισθωτών και συνταξιούχων, μικροεπιχειρηματιών, αγροτών και άλλων λαϊκών στρωμάτων.
Κατά συνέπεια η απάντηση δεν βρίσκεται στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής ή στην πιο ακραιφνή, νεοφιλελεύθερη εκδοχή της, αλλά στο ριζικό αναπροσανατολισμό της. Με βάση αυτήν την αφετηρία, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η διαπίστωση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), η οποία εξετάζοντας τα αποτελέσματα εφαρμογής της «Χάρτας για τις ΜΜΕπιχειρήσεις», επισημαίνει ότι για την αντιμετώπιση της πίεσης της ευρωπαϊκής οικονομίας από τις ανταγωνίστριες χώρες (ΗΠΑ, Ιαπωνία και Κίνα), θα ήταν λάθος η αναζήτηση λύσεων προς την κατεύθυνση της αποδυνάμωσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Αντίθετα οι πολιτικές στήριξης θα πρέπει να επιδιώκουν την ενδυνάμωση του μοντέλου και στήριξη της ανάπτυξης των ΜΜΕ σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ειδικότερα η ΟΚΕ επισημαίνει την ανάγκη διαφοροποίησης των πολιτικών, ανάλογα με τον επιχειρηματικό τομέα και μέγεθος των επιχειρήσεων (μεσαίες, μικρές, πολύ μικρές και αυτοαπασχολούμενες). Επίσης επισημαίνει την ανάγκη επεξεργασίας ειδικών δεικτών αξιολόγησης της παραγωγικότητας και αποδοτικότητας των πολύ μικρών και αυτοαπασχολούμενων επιχειρήσεων, καθώς και συγκεκριμένα μέτρα διευκόλυνσης αξιοποίησης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Επίσης χρειάζεται άμεσα η επεξεργασία ευρωπαϊκού «Συνεταιριστικού Χάρτη» των Μ.Μ.Επιχειρήσεων και η ηλεκτρονική τους διασύνδεση, με στόχο ανάπτυξη της παραγωγής και της εξαγωγικής δραστηριότητας. Όσον αφορά το όριο του «προσδόκιμου εργασιακού βίου», δεν πρέπει να εστιάζεται στην αύξηση των χρονικών ορίων συνταξιοδότησης αλλά στην ελεύθερη επιλογή παραμονής ή όχι στην επιχείρηση τους.
Οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης 2004, περιείχαν ορισμένες θετικού χαρακτήρα εξαγγελίες για τις Μ.Μ.Επιχειρήσεις & ΕΒΕ, οι οποίες ωστόσο αποδυναμώνονται από το άπλωμα εφαρμογής τους σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα. Από τις εξαγγελίες του κ. Πρωθυπουργού θεωρούνται ως θετικές, η απαλλαγή από φορολογικούς ελέγχους των μικρών επιχειρήσεων με τζίρο ως 300.000 ευρώ, η κατάργηση της διάκρισης παλιών και νέων επιχειρήσεων στα αναπτυξιακά κίνητρα, η ενίσχυση της απασχόλησης στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στη κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων, κά. Ωστόσο δεν είναι σαφής ο τρόπος υλοποίησης των παραπάνω μέτρων. Ειδικότερα η μείωση του συντελεστή φορολογίας των Ο.Ε και Ε.Ε από 25% στο 20% σε μια τετραετία, απέχει πολύ από τις απαιτήσεις των ΜΜΕπιχειρήσεων για άμεση εφαρμογή του. Ας σημειωθεί ότι στο παρελθόν έχουν εξαγγελθεί πολλές φορές ανάλογα μέτρα, αλλά στην πορεία είτε αναιρέθηκαν, είτε κατέληξαν ανενεργά, λόγω αρνητικής πολιτικής βούλησης και αδράνειας της κρατικής γραφειοκρατίας να τα προωθήσει.
Ερωτηματικά επίσης εμφανίζονται κατά πόσο οι επενδύσεις, κάτω των 132.000 ευρώ, θα εντάσσονται στα αναπτυξιακά κίνητρα και αν ο νέος ΣΔΟΕ θα πατάξει πράγματι τη φοροδιαφυγή, το παρεμπόριο, το λαθρεμπόριο και τη διαφθορά ή θα καταλήξει σε μια από τα ίδια. Επίσης στο θέμα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας, υπήρξε μια γενικόλογη υπόσχεση, τι στιγμή που οι μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις υποφέρουν από τις διαδικασίες αδειοδότησης, όσο και την καθημερινή λειτουργική γραφειοκρατία και δαιδαλώδη αντιφατική νομοθεσία. Στα αρνητικά καταγράφεται επίσης η εμφάνιση ως θετικής της ρύθμισης των ανέλεγκτων χρήσεων 1999 - 2002 και η μη κατάργηση του συντελεστή φορολόγησης 35% των κερδών των συνεταιρισμών που φρενάρει τη δράση τους. Κατά συνέπεια τα όποια θετικά μέτρα από μόνα τους δε μπορούν να αλλάξουν το συνολικό αρνητικό περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι ΜΜΕ και απαιτείται συνολική δέσμη μέτρων που πολλές φορές έχουν προτείνει οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των ΕΒΕ και κυρίως η ΓΣΕΒΕΕ. Ωστόσο πρέπει να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση με την εφαρμογή στην πράξη ορισμένων από αυτές, επιχειρεί να ενισχύει την επιρροή της στο χώρο αυτό, ώστε να μπορεί πιο εύκολα να περάσει τις γενικότερες επιλογές της στην οικονομία και κοινωνία.
Όσον αφορά το ΠΑΣΟΚ, περνάει μια πολύπλευρη κρίση (ηγεσίας, πολιτικής, οργάνωσης, φυσιογνωμίας, κά), ενώ η αντιπολίτευση του εκτός από αναξιόπιστη είναι και πολιτικά ρηχή. Ιδιαίτερα στο χώρο των ΜΜΕ, εμφανίζεται όψιμος υπερασπιστής των ΕΒΕ, ενώ έχει τη βασική ευθύνη ως κυβέρνηση για τα αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί. Ωστόσο στο βαθμό που η πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, θα αποκαλύπτεται όλο και περισσότερο ότι δεν λύνει τα προβλήματα τους, σιγά-σιγά θα κερδίζει ένα μέρος από το χαμένο έδαφος. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί και από το επίπεδο αποτελεσματικής παρέμβασης της Αριστεράς, ώστε να αποτρέψει την εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας στα πλαίσια του δικομματισμού. Δυστυχώς το ΚΚΕ, ενώ προβάλλει ως υπερασπιστής των λαϊκών στρωμάτων και των ΕΒΕ, στην πράξη κρατάει εχθρική στάση στην κοινή δράση των δυνάμεων της Αριστεράς και ιδιαίτερα το ΣΥΝ, σε ζητήματα που έχουν κοινή θέση. Ιδιαίτερα αρνητική και αντιφατική είναι η στάση του στη ΓΕΣΕΒΕ, όπου για όσο διάστημα ήταν στην προσωρινή διοίκηση με τη ΝΔ, όλα «έβαιναν καλώς», ενώ στη νέα προσωρινή διοίκηση που συμμετέχει ο ΣΥΝ με το ΠΑΣΟΚ, η ΓΣΕΒΕ είναι γραφειοκρατική και δεν ανταποκρίνεται στο ρόλο της, κά
Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην ελληνική οικονομία και παίζουν αναντικατάστατο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη, στην απασχόληση, στην οικονομική αποκέντρωση και κοινωνική συνοχή. Σε συνθήκες επιτάχυνσης των διαδικασιών συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, κυριαρχίας των πολυεθνικών και της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, ο ΣΥΝ προβάλλει ένα συνεκτικό πρόγραμμα στήριξης και ανάπτυξης των Μ.Μ.Επιχειρήσεων, ικανό να σηματοδοτήσει τα πρώτα βήματα αλλαγής του περιβάλλοντος δράσης και ουσιαστικής συμβολής τους στην ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Βασική προϋπόθεση αποτελεσματικής πολιτικής υπέρ των Μ.Μ.Επιχειρήσεων, είναι η εφαρμογή γενικών και ειδικών μέτρων και η διαφοροποίηση τους ανάλογα με τον τομέα δραστηριότητας και το μέγεθος των επιχειρήσεων (μεσαίες, μικρές, πολύ μικρές και αυτοαπασχολούμενες).
Ειδικότερα ο ΣΥΝ θεωρεί, ότι επιβάλλεται η εφαρμογή Προγραμματισμένης Ανάπτυξης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, κόντρα στο νεοφιλελευθερισμό και στις πολιτικές ανεξέλεγκτης δράσης των πολυκλαδικών ομίλων και των πολυεθνικών εταιριών, κόντρα στον οικονομικό ιμπεριαλισμό του διεθνούς κεφαλαίου και των αναγκών ανάπτυξης της χώρας. Πυρήνας της προγραμματισμένης ανάπτυξης θα είναι η εφαρμογή προγραμμάτων και διαφοροποιημένων πολιτικών σε κάθε τομέα, κλάδο, περιφέρεια και περιοχή, εφαρμόζοντας και την αντίστοιχη πολιτική πλήρους αξιοποίησης και ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας.
Η εφαρμογή της Προγραμματισμένης Ανάπτυξης, εντάσσεται σε ένα πολιτικό πρόγραμμα δημιουργίας ενός ευρύτερου μετώπου κοινωνικών δυνάμεων που περιλαμβάνει επαγγελματίες, βιοτέχνες, μικρέμπορους, εργατοϋπαλλήλους, αγρότες, νέους, συνταξιούχους και άλλες κοινωνικές ομάδες, που παλεύουν κόντρα στον νεοφιλελευθερισμό, για μια νέα κοινωνία όπου οι άνθρωποι θα είναι πάνω από τα κέρδη, με κοινωνική δικαιοσύνη, δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος και βασικό στόχο την κατάργηση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας του μεγάλου κεφαλαίου και των πολυεθνικών.
Ειδικότερα οι βασικότεροι άξονες των προτάσεων του ΣΥΝ αφορούν:
1. Ανάπτυξη: Εφαρμογή κλαδικών πολιτικών κάθετης και οριζόντιας μορφής, με στόχο την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων, σχεδιασμό προϊόντων, εισαγωγή νέας τεχνολογίας, ποιοτική βελτίωση και τυποποίηση, προώθηση εξαγωγών, κά, οι οποίες να στηρίζονται δραστήρια από τη μακρο-οικονομική και διαρθρωτική πολιτική. Ειδικές ρυθμίσεις για τους αυτοαπασχολούμενους και τις οικογενειακές μονάδες. Έλεγχος της λαθραίας εισαγωγής ειδών, φρένο στις εισαγωγές από χώρες φθηνού κόστους που ασκούν κοινωνικό ντάμπιγκ. Ανάπτυξη δικτύου Βιοτεχνικών Πάρκων και Βιοτεχνικών και Εμπορικών Ζωνών, με σύγχρονες υποδομές, δημόσια χρηματοδότηση, κίνητρα μετεγκατάστασης, κά.
2. Χρηματοδότηση: Θέσπιση γενικού συστήματος χρηματοδοτικής στήριξης, με δημόσιο σύστημα εγγυήσεων και επιδότηση επιτοκίου. Υλοποίηση των στόχων του ΤΕΜΠΜΕ με παράλληλη διεύρυνση του εγγυητικού κεφαλαίου. Πολιτική υπαγωγής των τραπεζών σε πολιτικές ανάπτυξης της οικονομίας και όχι αποκλειστικά των κερδών. Κατάργηση των νόμων που κατοχυρώνουν το δικαίωμα επιβολής αυθαίρετων πανωτοκιών, κά.
3. Κίνητρα: Κατάργηση του αποκλεισμού των μικρών επενδύσεων από τα αναπτυξιακά κίνητρα. Σχηματισμός ειδικού κεφαλαίου και απλοποιημένες διαδικασίες στήριξης των Μικρών και Πολύ Μικρών επιχειρήσεων. Κλιμακωτή διεύρυνση του ποσοστού του αφορολόγητου αποθεματικού για επενδύσεις για στις Μικρές και Πολύ Μικρές επιχειρήσεις.
4. Νέες θέσεις εργασίας: Θέσπιση συνδυασμένων κινήτρων για τις μικρές επενδύσεις και ειδικά σχεδιασμένες πολιτικές για την πρόσληψη εργαζόμενων, στις πολύ μικρές και στις αυτοαπασχολούμενες επιχειρήσεις.
5. Γ' Κ.Π.Σ. Αναθεώρηση της κατανομής των κοινοτικών προγραμμάτων με ανακατανομή των αδιάθετων πόρων του Γ'ΚΠΣ, ουσιαστική αύξηση του μεριδίου των ΜΜΕ. Εφαρμογή εξειδικευμένων πολιτικών, με στόχο την ανάπτυξη τομέων και κλάδων που θα λειτουργούν ως «ατμομηχανές» άλλων κλάδων της οικονομίας. Εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
6. Κρατικές Προμήθειες: 'Ανοιγμα των κρατικών προμηθειών στις ΜΜΕ, κατάργηση των πρακτικών αποκλεισμού μέσω των συγκεντρωτικών διαγωνισμών και των απαγορευτικών προδιαγραφών, θεσμική προώθηση υπεργολαβίας, δημιουργία Μητρώου Προμηθευτών Κρατικών Προμηθειών, κά.
7. Αδειοδότηση-Λειτουργία: Απλοποίηση των δικαιολογητικών ίδρυσης μιας επιχείρησης, μείωση της διαφοράς μεταξύ τυπικού και πραγματικού χρόνου ίδρυσης, πάταξη αδιαφανών συναλλαγών στα σημεία επαφής επιχειρηματιών με τις υπηρεσίες.
8. Ανταγωνισμός: Αλλαγή των κανόνων ανταγωνισμού, έλεγχος της ασυδοσίας και περιορισμός της δράσης των πολυεθνικών και πολυκαταστημάτων, προστασία της αγοράς από ολιγοπωλιακές πρακτικές εξόντωσης των ΜΜΕ, υπεράσπιση της ντόπιας παραγωγής, πάταξη του παραεμπορίου. Επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου ίδρυσης και λειτουργίας πολυκαταστημάτων και Super-Markets. Καμία διεύρυνση του υπάρχοντος ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων (τρία απογεύματα κλειστά και Κυριακή αργία) εκτός από τα τουριστικά. Χτύπημα κάθε μορφής αθέμιτου Ανταγωνισμού.
9. Έρευνα-Τεχνολογία: Εφαρμογή προγραμμάτων έρευνας και τεχνολογίας για τις ΜΜΕ, σύνδεση πανεπιστημίων με τις ΜΜΕ για εισαγωγή και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, προώθηση της πληροφορικής και της καινοτομίας. Ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στις ΜΜΕ με ειδικά κίνητρα και προγράμματα.
10. Φορολογικό: 'Αμεση καθιέρωση ελάχιστου αφορολόγητου ορίου στο επίπεδο της στοιχειώδους διαβίωσης, καθιέρωση νέων ενδιάμεσων χαμηλών συντελεστών, επανεξέταση και περιορισμό των φοροαπαλλαγών του μεγάλου κεφαλαίου και φρένο στην μείωση των ανωτάτων φορολογικών συντελεστών που αναπόφευκτα οδηγεί τη μετακύλιση φορολογικών βαρών στους μικρομεσαίους και τους μισθωτούς. Κατάργηση των συνοπτικών ελέγχων. Πάταξη της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς στις φορολογικές υπηρεσίες, άρση αντικινήτρων στις συγχωνεύσεις για δημιουργία συνεταιρισμών. Ανατροπή της σχέσης άμεσων - έμμεσων φόρων και εφαρμογή της αρχής ο καθένας να πληρώνει ανάλογα με το εισόδημά του με βάση προοδευτική κλίμακα.
11. Συνεταιρισμοί: Ανάπτυξη ενός νέου σύγχρονου συνεταιριστικού κινήματος με γενναία κίνητρα συνένωσης ΜΜΕ, κατάργηση του συντελεστή φορολογίας στους συνεταιρισμούς 35% και πολιτικές προώθησης της συνεταιριστικής δράσης.
12. Επαγγελματική Κατάρτιση: Ανάπτυξη συστήματος δημόσιας και δωρεάν επαγγελματικής κατάρτισης και επανακατάρτισης των μικρομεσαίων και των εργαζομένων στις νέες τεχνικές γνώσεις.
13. Επαγγελματική Στέγη: Κατάργηση της απαλλαγής αποζημίωσης στους εκμισθωτές όταν συμπληρωθεί 16ετία στην επαγγελματική στέγη, αναγνώριση της άϋλης εμπορικής ιδιοκτησίας.
14. Υγιεινή και Ασφάλεια: Προώθηση προγραμμάτων υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, θέσπιση όρων άσκησης επαγγέλματος για όσα βρίσκονται εκτός σημερινών ορίων, τήρηση κανόνων υγιεινής, ασφάλειας και οικολογικής φροντίδας στη λειτουργία των ΜΜΕ.
15. Ασφαλιστικό: Ανθρώπινες συντάξεις, οι κατώτατες να καλύπτουν τις ελάχιστες δαπάνες αξιοπρεπούς διαβίωσης. Κατοχύρωση και διεύρυνση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων στον ΟΑΕΕ. Κοινωνικός και δημόσιος χαρακτήρας των ασφαλιστικών Ταμείων. Καμία εκχώρηση κοινωνικού ασφαλιστικού χώρου στην ιδιωτική ασφάλιση. 'Αμεση εξόφληση όλων των οφειλών του κράτους προς τα Ταμεία. Καθιέρωση 35ετίας για σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας και με διαδοχική ασφάλισης σε όλα τα ταμεία υποχρεωτικής ασφάλισης.
16. Θεσμικά: Δημιουργία «Εθνικού Συμβουλίου ΜΜΕ» με αποφασιστική συμμετοχή των συνδικαλιστικών οργανώσεων και αμιγών επιμελητηρίων των ΜΜΕ. Iδρυση Ινστιτούτου Μελετών για τις ΜΜΕ και συνέχιση της Απογραφής Καταστημάτων από την ΕΣΥΕ, όπως γινόταν στο παρελθόν. Θέσπιση εθνικού ορισμού των ΜΜΕ προσαρμοσμένου στα ελληνικά δεδομένα.
17. Συνδικαλιστικό Κίνημα: Αναβάθμιση της συμμετοχής και θεσμική αναγνώριση των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των επιμελητηρίων στον σχεδιασμό και εφαρμογή των πολιτικών για τις ΜΜΕ. Αναδιοργάνωση και ισχυροποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος, προς την κατεύθυνση της συνένωσης του, σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο. Αγωνιστικός και διεκδικητικός προσανατολισμός δράσης, κά.
18. Το παραπάνω πλαίσιο μέτρων για να αποδώσει τους καρπούς του, θα πρέπει να συνοδεύεται από μια ριζική στροφή στην ασκούμενη οικονομική πολιτική (κρατικών εσόδων και δαπανών, εισοδηματικής και κοινωνικής πολιτικής, πιστωτικής, αναπτυξιακής, πολιτικής απασχόλησης, κλπ), με στόχο, την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, την αύξηση της παραγωγής και απασχόλησης, τη δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος και πλούτου, σε όφελος αυτών που τον δημιουργούν.
Η προώθηση των γενικότερων και ειδικότερων μέτρων βελτίωσης της θέσης των ΕΒΕ και όλων των λαϊκών στρωμάτων στην ελληνική κοινωνία, προϋποθέτει την γενικότερη αλλαγή του συσχετισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, στην ενίσχυση του ΣΥΝ και τη δημιουργία της μεγάλης Αριστεράς. Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει την εμπέδωση, κατ' αρχήν στο κοινωνικό πεδίο, της ταξικής συμμαχίας των δυνάμεων που ενδιαφέρονται για την προώθηση των παραπάνω στόχων. Από την άποψη αυτή, μεγάλη σημασία έχει η αντιπαράθεση με απόψεις και επιλογές που παρεμποδίζουν την προώθηση τους.
Ειδικότερα το κίνημα των ΕΒΕ, πρέπει να έχει σταθερό προσανατολισμό την εμπέδωση της ταξικής συνεργασίας με το εργατικό κίνημα, το αγροτικό κίνημα, το κίνημα των καταναλωτών, τα «οριζόντια κινήματα» για την παιδεία, την υγεία, το περιβάλλον, τα μεταλλαγμένα, τα ναρκωτικά, το κίνημα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, κατά του πολέμου, κά, ώστε η αμφισβήτηση της κυριαρχίας του μεγάλου κεφαλαίου και των συντηρητικών πολιτικών, να αποκτά μεγαλύτερο βάθος και ριζοσπαστισμό. Αυτή η ταξική συνεργασία είναι το κοινωνικό υπόβαθρο για τη δημιουργία της μεγάλης Αριστεράς σε πολιτικό επίπεδο.
Πιο ειδικότερα η συμμαχία με το εργατικό κίνημα σφυρηλατείται με την από κοινού διεκδίκηση δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, στήριξης της αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων, προστασίες του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος, πάταξης της εισοφροδιαφυγής που λειτουργεί και ως στοιχείο αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ επιχειρήσεων, διασφάλισης ίσης μεταχείρισης ελλήνων και ξένων εργατών για ίδια ποσότητα και ποιότητα εργασίας, κά. Επίσης είμαστε αντίθετοι στις αντιλήψεις που συνδέουν την ανταγωνιστικότητα με τη μαύρη εργασία και το φθηνό εργασιακό κόστος. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο μικρότερο εργατικό κόστος στην Ε.Ε. και βρίσκεται στην τελευταία θέση του πίνακα ανταγωνιστικότητας. Η προσπάθεια βελτίωσης της με φθηνό μεροκάματο, είναι «κατηφορικός δρόμος» και οδηγεί σε αδιέξοδο, ενώ αντίθετα, η τεχνολογία, οργάνωση, κατάρτιση, υποδομές, προγράμματα στήριξης και ανάπτυξης, κά, είναι ο «ανηφορικός δρόμος» και είναι ο μόνος που έχει ελπιδοφόρα προοπτική.
Επίσης η συμμαχία με το αγροτικό κίνημα, σφυρηλατείται με τον κοινό αγώνα για έλεγχο τιμών στα καύσιμα, μείωση της ψαλίδας τιμών μεταξύ παραγωγού-καταναλωτή, παραγωγή υγιεινών τροφίμων και όχι μεταλλαγμένων, εφαρμογή κλαδικών και περιφερειακών προγραμμάτων αναζωογόνησης της υπαίθρου, κά. Αντίστοιχα η συμμαχία με το κίνημα των καταναλωτών σφυρηλατείται με την από κοινού διεκδίκηση της καταπολέμησης των μονοπωλιακών-ολιγοπωλιακών δομών, έλεγχο της αισχροκέρδειας και των υπερκερδών μεγάλων επιχειρήσεων και πολυκαταστημάτων, αποτελεσματική λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, έλεγχο της ποιότητας και πάταξη της νοθείας, κά. Όσον αφορά τη συμμαχία με ευρύτερα λαϊκά στρώματα, σφυρηλατείται με την από κοινού διεκδίκηση αναβάθμισης της παιδείας, της υγείας, κοινωνικής ασφάλισης, καθιέρωσης ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τα αδύναμα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, τον έλεγχο και τη διαφάνεια στις κρατικές προμήθειες, τη δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών, την πάταξη της διαφθοράς στο δημόσιο, προστασία περιβάλλοντος, κά.
Τέλος η συμμετοχή του κινήματος των ΕΒΕ, σε πρωτοβουλίες και δράσης, του κινήματος κατά της «νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης» (μέσω του Κοινωνικού Φόρουμ και άλλων πρωτοβουλιών) σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στη διεύρυνση του μετώπου των κοινωνικών δυνάμεων που αντιτίθενται στην ασυδοσία των πολυεθνικών, στις επιλογές των θεσμικών «πυλώνων» της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης (Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, Δ.Ν.Τ. και Παγκόσμια Τράπεζα), καθώς και στις πολιτικές των κυβερνήσεων (ιδιωτικοποιήσεις, απορύθμισης αγορών, αποδιάρθρωση κοινωνικού κράτους, μονοπωλιακός αντί ελεύθερος ανταγωνισμός, ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων, ανεξέλεγκτες εισαγωγές, παρεμπόδιση κλαδικών πολιτικών, κά), που εξυπηρετούν κατά προτεραιότητα τα συμφέροντα των πολυεθνικών, των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και ισχυρών του χρήματος σε παγκόσμια κλίμακα.
Περιττό ίσως, αλλά αναγκαίο να τονίσουμε ότι αντίστοιχη στήριξη των βασικών αιτημάτων των ΜΜ-Επιχειρήσεων & ΕΒΕ, πρέπει να υπάρχει από τα αντίστοιχα κινήματα, ακόμα κι αν ορισμένες φορές μπορεί να εμφανίζονται και αντιθέσεις, διαταξικού χαρακτήρα οι οποίες ωστόσο δεν πρέπει να κυριαρχούν σε σχέση με τις επιλογές του νεοφιλελευθερισμού και τις επιδιώξεις του μεγάλου κεφαλαίου.
Η κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα των ΕΒΕ, χαρακτηρίζεται από ισχυρή παρουσία του ΠΑΣΟΚ, στασιμότητα των δυνάμεων της ΝΔ, σχετική υποχώρηση του ΚΚΕ και άνοδο του ΣΥΝ.2 Η σημαντική επιρροή του ΠΑΣΟΚ, συνδέεται με ορισμένες ευνοϊκές μικρορυθμίσεις που τα τελευταία χρόνια έκανε ως κυβέρνηση, καθώς και τη δημιουργία ορισμένων νέων θεσμών που δημιούργησαν ψευδαισθήσεις και ελπίδες για «καλύτερες μέρες». Επίσης διάφορα μικροποσά που δίνονται από κοινοτικά προγράμματα, σπρώχνουν πολλούς μικροεπιχειρηματίες στην επιζήτηση εύνοιας από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα που συνήθως φροντίζει τους δικούς του. Με την άνοδο στην κυβέρνηση της ΝΔ, επιχειρείται ενίσχυση της επιρροής της, γιαυτό και η εξαγγελία ορισμένων ευνοϊκών ρυθμίσεων.
Ο ΣΥΝ διαθέτει σημαντικές δυνάμεις και σε άλλους συνδικαλιστικούς φορείς (ΕΣΕΕ, Επιμελητήρια, Ομοσπονδίες) και μπορούμε με συστηματική δουλειά να ενισχύσουμε την επιρροή μας. Όσον αφορά την κατάσταση στις πρωτοβάθμιες οργανώσεις, δεν έχουμε συνολική εικόνα. Πολλοί σύντροφοι ή οπαδοί μας, είναι ξεκομμένοι και απαγοητευμένοι, πιστεύοντας ότι ο ΣΥΝ δεν ενδιαφέρεται για το χώρο. Ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε, ότι εκτός από τις δυνατότητες, υπάρχουν σημαντικές ιδιαιτερότητες και αντικειμενικές δυσκολίες οργάνωσης του χώρου. Με την πανελλαδική συγκρότηση του Τμήματος και την εξασφάλιση ουσιαστικής στήριξης, μπορούμε στο άμεσο μέλλον να έχουμε πολύ θετικά αποτελέσματα.
Όσον αφορά την Οργανωτική συγκρότηση Τμήματος ΜΜΕ & ΕΒΕ, χρειάζεται μια λειτουργική Γραμματεία, καθώς συνδικαλιστική και επιστημονική επιτροπή, για το συντονισμό της συνδικαλιστικής δράσης και την επεξεργασία προτάσεων. Ειδικότερα προτεραιότητα στις επεξεργασίες μας στο επόμενο διάστημα, θα είναι το φορολογικό, αναπτυξιακό, κανόνες υγιεινής-ασφάλειας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ασφαλιστικό, εξαγωγές-εισαγωγές, παρεμπόριο, χρηματοδότηση, Γ'ΚΠΣ, ακρίβεια-ολιγοπώλια-επιτροπή ανταγωνισμού, μεταλλαγμένα, ίδρυση νέων επιχειρήσεων, ηλεκτρονικό εμπόριο, κίνητρα για τις μικρές επενδύσεις, παρέμβαση σε θεσμικά όργανα, κά.
Όσον αφορά την πολιτική μας παρέμβαση και κινηματική δράση (ως Τμήμα ΜΜΕ & ΕΒΕ, και ως παράταξη ΑΣΚΕΒΕ), στόχος είναι με διάφορες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, να βγαίνουμε στην επιφάνεια να κερδίζουμε πολιτικά και οργανωτικά, επιδρώντας ταυτόχρονα στον προσανατολισμό του συνδικαλιστικού κινήματος. Χρειάζεται κατά συνέπεια, να δούμε με «νέο μάτι» την παρέμβαση μας, να πάρουμε μέτρα ουσιαστικής αναβάθμισης της λειτουργίας του Τμήματος, να αναδείξουμε τα προβλήματα του χώρου και τις πολιτικές επίλυσης τους, ώστε να έχουμε πολιτικά οφέλη, περιορίζοντας ταυτόχρονα το «εμπόριο ελπίδων» σε βάρος των ΕΒΕ από τις δυνάμεις του δικομματισμού.
Αθήνα - Οκτώβριος 2004
Τμήμα Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και ΕΒΕ
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS