Skip to main content.
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς
21/04/2008

Ομιλία της 'Αννας Φιλίνη στην ημερίδα της ΤΕΔΚΝΑ για τις επιπτώσεις του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου στο Νομό Αττικής

Από χρόνια περιμέναμε το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο, διότι είναι απαραίτητο ως εργαλείο για να μπει επί τέλους μια τάξη στη χωρική ανάπτυξη της επικράτειας. Το Χωροταξικό Σχέδιο όμως που τελικά κατατέθηκε είναι κατώτερο των προσδοκιών. Κυρίως όμως δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες που χρονίζουν. Αντίθετα, σε πολύ σοβαρά θέματα, ενισχύει τη στρεβλή ανάπτυξη της χώρας, όπως είναι ο υδροκεφαλισμός της χώρας. Δεν εμποδίζει την οικολογική καταστροφή, διότι δεν βάζει φρένο στην άναρχη εκτός σχεδίου δόμηση και στην καταστροφή των δασών, των ευαίσθητων οικολογικά περιοχών (NATURA) και των ακτών.

Το Σχέδιο έχει σημαντικές αποκλίσεις από την παραληφθείσα και εγκεκριμένη μελέτη, που εκπονήθηκε από ομάδα διακεκριμένων μελετητών. Οι σημαντικότεροι φορείς, οι κατʼ εξοχήν αρμόδιοι, δηλαδή το ΤΕΕ, ο ΣΑΔΑΣ, ο ΣΕΠΟΧ, καθώς και η περιβαλλοντική οργάνωση ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, που συμμετείχαν στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, το καταψήφισαν. Το Σχέδιο πρέπει να αποσυρθεί και να υπάρξει νέο, διορθωμένο, με ριζικά διαφορετικούς άξονες.

Καταρχήν δεν αμφισβητεί το ισχύον αθηνοκεντρικό μοντέλο της χώρας, με δευτερεύουσα μητρόπολη τη Θεσσαλονίκη. Ουσιαστικά δεν προτείνονται νέοι πόλοι ανάπτυξης στην χώρα και τα ʽδίπολαʼ που προτείνονται είναι πλέον ξεπερασμένα. Ο βαλκανικός αλλά και ο μεσογειακός ρόλος της χώρας είναι υποβαθμισμένος. Ο νησιωτικός χώρος του Αιγαίου παραμένει εξαρτημένος από την Αθήνα και έχουν ξεχαστεί οι ιδιαιτερότητες του πολυνησιωτικού χώρου της Ελλάδας.

Η ανάπτυξη της χώρας ακολουθεί τους σημερινούς οδικούς άξονες δίχως νέες αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Συνεχίζουν να απαξιώνονται ο σιδηρόδρομος και οι θαλάσσιοι διάδρομοι ενώ προτάσσονται συνεχώς οι αυτοκινητόδρομοι. Ο σιδηρόδρομος στη Δυτική Ελλάδα απουσιάζει, ενώ γενικά απουσιάζει η έννοια των συνδυασμένων μεταφορών (ακτοπλοϊκών, αεροπορικών).Δεν δίνονται κατευθύνσεις για την προστασία των υδάτινων πόρων, ενώ φωτογραφίζονται μεγάλα αντιπεριβαλλοντικά έργα, όπως η εκτροπή του Αχελώου.

Επίσης στο Σχέδιο νόμου δεν υπάρχει πρόβλεψη (χρονοδιάγραμμα) για τον περιορισμό ή την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, ενώ δεν μεταβάλλεται η ισχύουσα νομοθεσία για την αρτιότητα και τις παρεκκλίσεις. Για περιοχές με έντονα προβλήματα υπερδόμησης και αυθαίρετης δόμησης, όπως η Αττική, το ΥΠΕΧΩΔΕ παραπέμπει στα υφιστάμενα εργαλεία σχεδιασμού (ζώνες οικιστικού ελέγχου, ΠΕΡΠΟ, ΠΟΤΑ κλπ). Επισημαίνουμε ότι δεν υπάρχει συσχέτιση με την επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, καθώς και αντιστοιχία με το ΕΣΠΑ και πιο συγκεκριμένα με το ΠΕΠ Αττικής.

Ακόμη, προβλέπει ʽνέο Καποδίστριαʼ σε μια 4ετία για δήμους, νομαρχίες και περιφέρειες με τη μείωσή τους, χωρίς να καθορίζει τα κριτήρια. Σχεδιάζεται το κλείσιμο των χωματερών, χωρίς όμως να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των σκουπιδιών. Τέλος, προβλέπεται η δημιουργία ταμείου γης στις πόλεις, χωρίς να δίνονται οι κατάλληλες διευκρινίσεις.

Για την Αττική τονίζουμε επιπλέον ορισμένα χαρακτηριστικά ζητήματα. Ο γιγαντισμός της Αθήνας και η υπερσυγκέντρωση στην Αττική του μισού πληθυσμού της χώρας δεν μπαίνουν σε μια τροχιά έστω σταδιακής αντιστροφής. Αντίθετα, δεν αντιμετωπίζεται η επιτακτική ανάγκη ανακοπής της οικιστικής επέκτασης στους ορεινούς όγκους και τις ακτές. Δεν γίνεται ρητή αναφορά στις αναδασώσεις μετά τις πυρκαγιές και εγκαταλείπονται οι δασικές εκτάσεις, καθώς δεν αναφέρεται πουθενά το άρθρο 24 του Συντάγματος και δεν λαμβάνονται πια υπόψη οι αεροφωτογραφίες από το 1945, αλλά από το 1960. Τα παραπάνω σημαίνουν σταδιακό αποχαρακτηρισμό των δασικών εκτάσεων και εντάξεις αυτών στο σχέδιο πόλης. Εκτός των παραπάνω ο πολιτισμός δεν αναγνωρίζεται ως βασικός άξονας για την ανάδειξη της Αθήνας και της Αττικής.

Τέλος, οι κίνδυνοι από το νέο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που προωθεί το ΥΠΕΧΩΔΕ αφορά και στην Αττική. Είναι χαρακτηριστικό ότι η τουριστική ανάπτυξη κατευθύνεται στις παράκτιες περιοχές της Αττικής. Η τουριστική ανάπτυξη, με το νέο μοντέλο παραθεριστικής κατοικίας και τα μεγάλα συγκροτήματα -ακόμη και αν αυτά δεν υπερβαίνουν τους 3 ορόφους- θα πνίξει από άποψη δόμησης τις ακτές μας.